Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2003, Blaðsíða 8

Margrét Pálsdóttir og Gísli Vigfússon
Hitatap í svæfingu
Margrét Pálsdóttir starfar
sem svæfingahjúkrunar-
fræðingurviö svæfinga-
deild Landspitalans við
Hringbraut. Hún lauk prófi
frá Hjúkrunarskóla islands
1982. Fékk sérfræðirétt-
indi i svæfingahjúkrun frá
Nýja hjúkrunarskólanum
1986. Tók B.Se. próf frá
hjúkrunarfræðideild
Háskóla islands 2001.
Útdráttur
Gisli Vigfússon, fæddur i
Vestmannaeyjum 1951,
stúdent frá MA 1971,
útskrifaðist úr læknadeild
H.i. 1977. Sérfræðingur í
svæfingum, deyfingum og
gjörgæslu 1984. Sérfræð-
ingur á Landspitala við
Hringbraut frá 1986.
Inngangur: Þekkt er aö hitatap veröur viö svæfingu og aðgerð. Tilgangur könnunar var aö skoöa hvort mis-
munandi aldur, tegund aögeröa og mismunandi hitunaraðferðir á LSH viö Hringbraut heföu áhrif á kjarna-
hita hjá sjúklingum í svæfingu.
Efniviöur og aðferðir: 205 sjúklingar voru meö í úttektinni. Þeim var annars vegar skipt í fjóra hópa og hins
vegar í tvo hópa eftir tegund aögeröa. Skráöur var lofthiti á aögeröarstofu í byrjun og lok svæfingar. Kjarna-
hiti sjúklinga var skráöur í byrjun svæfingar og aögeröar og lok svæfingar. Notkun hitablásara og hitapoka
var skráö hjá hópunum.
Niöurstööur: Aö jafnaöi tókst aö halda kjarnahita nær óbreyttum milli mælinga í hverjum aldursflokki fyrir
sig. Sama má segja um opnar holrýmisaögeröir og lokaöar. Notkun hitahindrandi/hitahækkandi aöferöa var
meiri í yngstu og elstu hópunum svo og viö opnar holrýmisaögeröir.
Alyktun: Notkun hitahækkandi eöa hitahindrandi aðferða var oftast beytt hjá hópum þar sem búast mátti viö
mestu hitatapi (börnum, öldruðum og í opnum holrýmisaögeröumj. Þannig hélst kjarnahiti nær óbreyttur á
milli mælinga hjá þeim. Niöurstööur þessar eru í samræmi viö ráðleggingar um hitameöferö sjúklinga í svæf-
ingum á sjúkrahúsum vestan hafs og austan.
Helstu lykilorö: Svæfing, hitatap, skuröaögerö, hjúkrun.
Inngangur
Hitatap í svæfingu og aðgerð er þekkt vandamál sem getur
haft varanleg áhrif á árangur aðgerðar, aukið hættu á fylgi-
kvillum og seinkað útskrift sjúklinga af sjúkrastofnun. Ó-
æskilegt hitatap í svæfingu getur því leitt til aukins kostnað-
ar í heilbrigðisþjónustunni. Hitatap getur orðið með ýmsum
hætti á meðan á svæfingu og aðgerð stendur.
Tegund og tímalengd aðgerðar, svæfingar- og deyfingarað-
ferð svo og aldur sjúklings hafa áhrif á hitatapið. Ymsar
leiðir eru til að forðast eða draga úr hitatapi í svæfingu. Má
þar nefna hitapoka, teppi, hitablásara, heita vökva, háan
lofthita og hitun um loftvegi með heitum innöndunarsvæf-
ingarlyfjum. Þessum hitunaraðferðum hefur verið beitt um
margra ára skeið á skurðstofum Landspítala-
háskólasjúkrahúss við Hringbraut.
Fræðileg umfjöllun
Eðlilegur líkamshiti hjá mönnum er um það bil
37°C. Við breytingar á hitastigi um aðeins 0,2
°C bregst sjálfvirkt kerfi við sem dregur úr eða
eykur líkamshita með svita, æðasamdrætti eða
æðaútvíkkun (Sessler, 2000).
Við svæfingu verður röskun á hitastjórnun mið-
taugakerfisins sem leiðir til þess að stjórnkerf-
ið bregst treglega við boðum um breytingar frá
ytri boðtækjum í húð og vöðvum (Sessler o.fl.,
<
4
>
6
Timarit islenskra hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 79. árg. 2003