Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2003, Qupperneq 18

hélt engu niðri og þegar ég ætlaði að klæða mig í síðbuxurn-
ar mínar þegar að heimför kom, duttu þær á gólfið, frúin
hafði misst 12 kíló þessar sex vikur. Þarna var ég virkilega
veik og fékk að reyna á eigin líkama hvað það er að vera al-
gjörlega hjálparvana og upp á umhverfið komin. Því miður
voru þeir fáir hjúkrunarfræðingarnir sem veittu mér að-
hlynningu, það gerðu aftur á móti sjúkraliðarnir. Hjúkrunar-
fræðingar á bráðaspítala eru komnir langt í burtu frá næring-
armálum sinna skjólstæðinga og er það miður. Eg gat ekkert
borðað af því sem ég fékk en reyndi að telja það upp sem ég
hélt að ég gæti haft lyst á. Þegar svo maturinn kom horfði ég
bara á hann og fylltist ógleði. Þá fyrst skildi ég krabbameins-
sjúklingana sem ég hafði hjúkrað í gegnum tíðina sem höfðu
ekki haft neina matarlyst og bara það að horfa á matinn olli
þeim ógleði. Þannig gekk það í nokkurn tíma eða þar til einn
deildarstjórinn tók frá mér bakkann og sá að allt var óhreyft.
Hún fór að spyrja mig út í næringarmálin og taldi fulla þörf
á því að senda til mín næringarráðgjafa. Stelpan sú var
brandklár. Hún sagði mér að loka augunum og reyna að fá
upp í hugann einhverja fallega mynd sem tengdist mat. Ég
gerði það og allt í einu sá ég mig sem litla stúlku taka upp
kartöflur með Sigurrósu ömmu minni vestur á Patreksfirði.
Ég gæti hugsað mér eina nýupptekna kartöflu sagði ég. Þær
stöllur mínar á stofunni veltust um af hlátri þegar þær sáu
næst á disknum mínum þessa einu pínulitlu kartöflu. En
einhver stífla hafði brostið og seint og um síðir gat ég kom-
ið henni niður, þar með var björninn unnin og lystarleysi
hefur ekki hrjáð mig síðan.
Þessi reynsla mín hinum megin við heilsulínuna hafði um
margt verið mér til umhugsunar. Ég óskaði þess oft að ég
hefði haft þann þroska, sem ég nú taldi mig hafa, þegar ég
var ung hjúkrunarkona að sinna bráðveiku fólki. Ég held að
það sé mikilvægt að á bráðadeildum sé nokkur aldursdreif-
ing hjá starfsfólki, með því móti er hægt að koma betur til
móts við þarfir skjólstæðinganna. Það er ótrúlega gott þegar
maður er veikur að fá að vera óáreittur í sjúklingshlutverk-
inu, nákvæmlega sama hversu mikil fagmanneskja maður er,
sjúklingur verður maður að fá að vera. Samhygð og hlýja frá
starfsfólkinu er eins og besta balsam og ekki spillir fyrir ef
gleðin fær líka að fylgja með. Það er bókstaflega lífsnauðsyn-
legt að geta hlegið og gert grín að sjálfum sér, hversu illa
sem maður er haldinn. Þá er ég ekki að tala um grín sem
meiðir heldur sem græðir og styrkir.
Ég hafði oft velt því fyrir mér hvernig ég myndi bregðast við
ef krabbameinið tæki sig upp á ný. Um þetta spyrja allir
sjálfa sig sem einu sinni hafa fengið sjúkdómsgreininguna
krabbamein. Þegar ég var í meðferðinni á Landakoti var ekk-
ert til sem hét styrktarfélag fyrir krabbameinssjúklinga. Það
var mikið rætt um það hversu nauðsynlegt væri að stofna
slíkt félag. Styrkur, félag krabbameinssjúklinga
og aðstandenda þeirra, var síðan stofnað árið
1988. Það var fullt út úr dyrum í Skógarhlíð-
inni stofnkvöldið, eldmóðurinn brann á fólki.
Flestir sem völdust þar þá í forystu eru fyrir
löngu komnir yfir móðuna miklu, það sama er
um vinina sem ég eignaðist í lyfjameðferðinni,
ég er ein eftir.
Haustið 1997 kom reiðarslagið, ég var komin
með krabbamein í brjóstið sem hafði verið byggt
upp. Enn einu sinni lagðist ég inn á Borgarspít-
alann og nú var nýja brjóstið mitt fjarlægt. Um
nóttina staulaðist ég fram á snyrtinguna þar
sem búið var að taka vökvann niður. Ég gerði
morgunmatnum lítil skil, var enn þá hálf-vönk-
uð þegar stofugangur geystist inn á stofuna.
Deildarlæknirinn var þar kominn en ekki minn
læknir, hann hafði haldið utan um morguninn.
Hér hefur ekkert blætt, sagði hann og reif upp
umbúðirnar, hún getur farið heim á eftir. Dóm-
urinn var fallinn. Þarna lá ég og sagði ekki auka-
tekið orð yfir þessum ósköpum og ekki heyrðist
neitt í hjúkrunardeildarstjóranum. Ég reyndi að
tylla plástrinum yfir skurðsárið, hringdi bjöll-
unni og fékk síma inn. Það kom fát á manninn
minn þegar ég bað hann um að koma og sækja
mig strax. Þarna lá ég, residiv ca. mammae kona
sem enginn leit á eða virtist kæra sig um, nema
að koma mér sem fyrst burtu. Þá kom inn á
stofuna hjúkrunarfræðingur sem ég þekkti.
Hún var að vitja um sjúkling í næsta rúmi en
settist hjá mér og fór að spjalla. Ég sagði henni
mínar farir ekki sléttar, ég ætti að fara heim sem
fyrst og enginn hefði talað við mig, hvað þá hug-
leitt það að nú var ég með eitt brjóst og þurfti
eitthvað í brjóstahaldarann í staðinn fyrir það
sem farið var. Hún reyndist mér hjálpleg, lét
mig hafa þetta fína kot þannig að ekki herti að
skurðsárinu og í hjólastól var ég keyrð niður.
Seinna þegar ég kom í eftirlit á deildina tók ég
þetta upp við deildarstjórann en hún brást í
raun ókvæða við, sagði það læknanna að ákveða
hverjir færu heim. Það fór lítið fyrir því að þarna
væri um einstaklingshæfða hjúkrun að ræða eða
að ég fengi hjálp af nokkru tagi þó ég væri í
virkilegri þörf fyrir allt það sem svo fallega er
sett á blað um hjúkrun slíkra kvenna. Enn fór
ég á Heilsustofnunina í Hveragerði að safna
kröftum og eftir tvo mánuði var ég komin til
starfa á ný. Það var eftir á að hyggja alltof
16
Timarit íslenskra hjukrunarfræöinga 1. tbl. 79. árg. 2003