Morgunblaðið - 08.05.2008, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 125 . TBL. 96. ÁRG. FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/S
ÍA
–
0
8-
00
80
NÝJAR OG HANDHÆGARI UMBÚÐIRostur.is
Dauðasyndirnar >> 37
Komdu í leikhús
Leikhúsin í landinu
FERÐA-
FLUGUR
LEITAÐ AÐ ÓDÝRRI
GISTINGU Á NETINU
HÓTELHERBERGIÐ FUNDIÐ >> 19
ÓTRYGG BANDARÍSK
FASTEIGNALÁN
ÁHRIFIN Á ÍSLANDI >> VIÐSKIPTI
RÆTUR
KREPPUNNAR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
UMRÆÐUR um slit á vegum og aukinn
kostnað vegna landflutninga hafa vakið
spurningar um hvort ástæða sé til að taka
upp strandsiglingar á ný.
Ármann Kr. Ólafsson, alþingismaður
Sjálfstæðisflokksins, segir að tölur um slit
flutningabíla og fólksbíla á vegum sýni að
þungaflutningar séu mjög mikið niður-
greiddir. Hann vill niðurgreiða strandflutn-
inga á sambærilegan hátt og létta á umferð-
inni með því að færa flutninga á vörum, sem
séu óháðar hraða og dagsetningu, út á sjó. Í
því sé mikill sparnaður fólginn fyrir ríkis-
sjóð auk þess sem ætla megi að slysum á
vegum úti fækki og í því felist ekki síður
mikill sparnaður.
Í svari samgönguráðherra við fyrirspurn
Ármanns Kr. Ólafssonar á Alþingi kemur
fram að ætla megi að ein ferð flutningabíls
án tengivagns með 80% hleðslu geti valdið
svipuðum niðurbrotsáhrifum og 9.000 ferðir
1.800 kg fólksbifreiðar. Ennfremur að ein
ferð flutningabíls með tengivagn og 80%
hleðslu geti valdið svipuðum niðurbrots-
áhrifum og 12.000 ferðir 1.800 kg fólks-
bifreiðar.
Dýrt burðarlag
Ármann bendir á að slit á vegum sé ekki
spurning um hjólför í malbiki, því ódýrt sé
að skipta um efsta lagið í samanburði við
skipti á burðarlaginu og eigendur flutn-
ingabíla greiði ekki notkunargjöld í sam-
ræmi við slitin sem þeir valdi á vegunum.
Svar samgönguráðherra sýni berlega að
landflutningarnir séu í raun mikið niður-
greiddir.
Samskip hætti strandflutningum 2000 og
Eimskip lagði niður reglubundna strand-
flutninga í lok árs 2004. Landflutningar
höfðu aukist áður og hafa aukist síðan.
Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri
FÍB, bendir á að á sínum tíma hafi vegir
landsins verið byggðir upp miðað við að
þeir þyldu 8,5 tonna öxulþunga og stór hluti
vegakerfisins hafi ekki verið tilbúinn að
taka við þessum þungaflutningum og aukn-
um öxulþunga. Niðurbrot vega hafi stór-
aukist og þar sem undirlagið sé dýrasti
þáttur vegauppbyggingar hafi æ hærra
hlutfall vegakostnaðar farið í að halda í
horfinu. Hins vegar séu landflutningar mik-
ið byggðamál og tímanum verði ekki snúið
til baka, en alþingismenn verði að fara að
huga að því að forgangsraða í vegagerð með
umferðarmagn og öryggi vegfarenda í
huga.
Morgunblaðið/Ásdís
Strandflutningar Eimskip og Samskip
hættu strandflutningum fyrir fáum árum.
Strand-
flutningar í
umræðunni
Mikill sparnaður í þeim
fólginn fyrir ríkissjóð
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
RÍKISENDURSKOÐUN telur að
leiðbeiningum um notkun RAI-
mælinga hafi ekki verið fylgt með
viðunandi hætti á hjúkrunarheim-
ilinu Sóltúni. RAI-mælingar eru
m.a. lagðar til grundvallar auka-
greiðslum vegna umönnunar til
Sóltúns. Forsvarsmenn Sóltúns
átelja vinnubrögð Ríkisendurskoð-
unar og mótmæla algjörlega þeirri
aðferðafræði sem stofnunin beitti.
Heilbrigðisráðuneytið hefur
mótmælt kröfu Sóltúns um 22,7
milljóna aukagreiðslu fyrir árið
2006 vegna þunga umönnunar á
heimilinu. Einnig er ágreiningur
um slíkar aukagreiðslur, samtals
108 milljónir kr., vegna áranna
2003-2005, að sögn Berglindar Ás-
geirsdóttur, ráðuneytisstjóra heil-
brigðisráðuneytisins. Berglind
segir að verið sé að fara yfir málið
og undirbúa skipun sáttanefndar.
„Jafnframt hefur verið unnið að
því í vetur að herða eftirlit með
þjónustusamningum. Við erum
komin með það í gang og höfum fal-
ið landlækni að vera með okkur í
því að undirbúa hvernig sé best að
fylgja eftir ábendingum varðandi
RAI-matið,“ segir Berglind.
Anna Birna Jensdóttir, fram-
kvæmdastjóri Sóltúns, telur málið
snúast um rekstrarform, hvort hið
opinbera eigi eitt að veita heil-
brigðisþjónustu eða hvort hana
eigi að veita samkvæmt þjónustu-
samningum. Sóltúni hafi verið ætl-
að að taka við fólki af sjúkrahúsum
og fjármagn átt að fylgja hjúkrun-
arþyngd. Fyrst hafi reynt á það
2003. Svo virðist sem ríkið hafi ekki
áttað sig á því að svo margir sem
þurftu mikla þjónustu yrðu vistaðir
í Sóltúni. Anna Birna lítur svo á að
aukagreiðslur vegna áranna 2003-
2005 séu frágengnar, enda hafi rík-
ið ekki gert athugasemdir við þær
innan tilskilins frests. | 11
Herða á eftirlit með
þjónustusamningum
Ríkisendurskoðun véfengir mælingar Sóltúns á umfangi umönnunar
Í BAKGARÐI Kjarvalsstaða er unnið að uppsetn-
ingu risavaxinnar innsetningar eftir Mörthu
Schwartz, landslagsarkitekt, í tilefni Listahátíðar.
Martha smíðar verk sem þykja sýna náttúruna í
nýju ljósi. Snáðinn sem horfði hugfanginn á út um
glugga Kjarvalsstaða reisir sínar eigin hugsmíðar
og draumahallir. Kannski verða þær „alvöru“ eins
og hjá Mörthu Schwartz, þegar hann er orðinn stór.
Morgunblaðið/RAX
Listin sprettur í bakgarðinum
Kannski verður það kastali fyrir röndóttan kóng!
BENSÍNVERÐ hækkaði í gær um
fjórar krónur og kostaði lítrinn
156,60 kr. í sjálfsafgreiðslu og 161,60
með fullri þjónustu. Magnús Ás-
geirsson, innkaupastjóri eldsneytis
hjá N1, sagði útilokað að fullyrða
neitt um framhaldið á þróun elds-
neytisverðs en kvaðst hafa sterkan
grun um að verðið yrði hátt enn um
sinn, jafnvel fram í júní.
Þrátt fyrir miklar hækkanir á
eldsneytisverði á undanförnum
misserum hefur eldsneytisnotkun
landsmanna aukist skv. nýjum tölum
eldsneytishóps Orkuspárnefndar.
Þannig jókst heildarnotkunin á olíu
og bensíni í fyrra í 661 þúsund tonn
samanborið við 626 þúsund tonna
notkun á árinu 2006 eða um nálægt
35 þúsund tonn á árinu. Eldsneyt-
isnotkun bifreiða og vinnuvéla jókst
um 10 þúsund tonn í fyrra. Í ljós hef-
ur komið að mikil aukning varð á sölu
díselolíu á bifreiðar en hins vegar
stóð bensínsala að mestu í stað þrátt
fyrir mikla fjölgun bifreiða. Mjög
mikil aukning hefur orðið á eldsneyt-
isnotkun flugvéla. Þessi þróun á sér
stað samhliða mikilli fjölgun flugfar-
þega til landsins. Árið 2002 var notk-
un flugvélaflotans um 98 þúsund
tonn en í fyrra var hún komin upp í
162 þúsund tonn. | Miðopna
Bensínið
hækkar
SHARI Villarosa, sendifulltrúi Bandaríkjanna
í Búrma, sagði í gær að um 100.000 manns
kynnu að hafa látið lífið í fellibylnum um
helgina. Villarosa hafði þetta eftir alþjóðlegum
hjálparsamtökum en vildi ekki nafngreina þau.
Hún bætti við að 95% húsanna á svæðinu hefðu
eyðilagst í fellibylnum og sex metra hárri flóð-
bylgju sem fylgdi honum.
Villarosa sagði að mikill hörgull væri á mat-
vælum á hamfarasvæðunum og hætta væri á
farsóttum vegna skorts á hreinu vatni. Tals-
maður Barnaheilla í Búrma sagði að milljónir
manna hefðu misst heimili sín. | 14
Allt að 100.000
manns fórust
Neyð Börn í húsa-
rústum í Yangon.