Alþýðublaðið - 24.12.1943, Page 27

Jólablað AlþýSublaðsins 27
og hittir aðkomumaður skuldunaut sinn í fjósinu. Verð-
ur þeim brátt sundurorða, og loks lendir í áflogum
milli þeirra í fjósinu, en konur koma og skilja þá. Ber
Þórður áflogagikkina saman við mestu hetjur fornsagn-
ana, bæði úr íslendingasögum og riddarasögum, en finn-
ur enga þeirra líka, því að engir þeirra höfðu barizt
í íjósi. Ríman er 67 erindi.
Þrjár vísur úr rímunni hafa sérstaklega orðið svo kunn-
ar, að livert barn kann þær allt til þessa, en það eru 44.,
54- °g 55- erindi:
Þórður hreða þegna vo;
þessi bjó á Ósi.
Breytti aldrei bóndinn svo
að berðist hann í fjósi.
GLEÐILEGIÖL!
Gúmmískógerð Austurbæjar
GLEÐILEG JÖL!
íshúsið Herðubveið
Karlamagnús keisari dýr
kenndi trúna hreina;
aldrei hann fyrir aftan kýr
orustu háði neina.
GLEÐILEGJÖL!
Rollant hjó með Dýrumdal,
drjúgum vakti hildi,
bardagann í baulusal
byrja aldrei vildi.
Bæði Fjósarímá og kvæði þau, er áður eru nefnd, sýna,
að Þórður hefir verið mjög vel að sér í fornum sögum,
og er auðsætt, að íslendinga sögur og útlendar sögur
(riddarasögur) hafa á 16. öld verið mjög lesnar af al-
þýðu.
Auk Fjósarímu eru til tvennar rímur, sem með vissu
eru eftir Þórð: Valdimarsrímur og Rollantsrimur. Hinar
síðarnefndu eru ortar út af Rúnsívalsþætti í Karlamagnús-
sögu. í 18. rímu segir frá viðtali keisarans og Auðu
(Adein), unnustu Rollants, en hann féll í Rúnsívalsbar-
daga við Serki, og er únnustan að spyrja keisarann um
clskhuga sinn, en keisarinn er látinn svara svo (71. er-
indi):
Minnstu ekki, mær, á hal,
mælti gramur um síðir.
Rollant féll í Rúnsíval
og riddarar margir fríðir.
Visan er orðin lausavísa og alkunn. Sá sögulegi fótur er
fyrir þessu, að Karl mikli fór herferð til Spánar móti
Serkjum, en er herinn var aftur á norðurleið, réðust
baskneskir ræningjar á baksveitir úr liði hans í skarðinu
Roncesvalles (Roncevaux) í Pyreneafjöllum (778) og felldu
margt manna, þar á meðal Roland (Hruodlandus) mark-
greifa af Bretagne. Rímurnar eru til í fjölda handrita,
er sýnir, að þær hafa náð miklum vinsældum.
Sagt er, að Rannveig, dóttir Þórðar, hafi ort 16. rím-
una, meðan hún var að hræra í grautarpotti, en aðrir
segja, að faðir hennar hafi verið veikur, er liún orti
hana, og hafi hún ekki hugað honum líf, en viljað Ijúka
LANDSSMIÐJAN
GLEÐILEGJÓL!
Verzlun 0. Ellingsen h.f.
GLEÐILEG JÓL!
Ölgerðin Egill Skallagrímsson
GLEÐILEGJÖL!
EYGLÓ,
*
Laugavegi 47
GLEÐILEGRA JÓLA
óskum við öllum okkar viðskiptavinum
K. Einarsson & Björnsson
Verzl. DYNGJA