Morgunblaðið - 10.12.1974, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMBER 1974

hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Bjórn Jóhannsson.
Árni GarSar Kristinsson
Aðalstræti 6. sfmi 10 100.
Aðalstræti 6, sfmi 22 4 80.
Áskriftargjald 600.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 35.00 kr. eintakið.
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Lúðvík Jósepsson, fyrr-
verandi sjávarútvegs-
ráðherra, hefur eins og al-
þjóð er kunnugt verið einn
helzti undanhaldsmaður-
inn í baráttu okkar íslend-
inga fyrir fullnaðarsigri í
landhelgismálinu með út-
færslu fiskveiðilögsögunn-
ar í 200 sjómilur á næsta
ári. Af einhverjum ástæð-
um hefur þessi þingmaður
bitið það í sig, að fiskveiði-
mörk íslands skuli vera 50
sjómílur og hefur jafnan
brugðizt ókvæða við, þegar
bent hefur verið á nauðsyn
þess, að við helgum okkur
landgrunnsmiðin öll. Fræg
eru viðbrögð ráðherrans
við áskorunarskjali nokk-
urra einstaklinga um út-
færslu í 200 sjómílur, sem
birt var sumarið 1973, en
viöbrögð ráðherrans þá
voru þau að fyrirskipa
kommúnistablaóinu aó
hefja ófrægingarherferð á
hendur þeim mönnum, sem
forystu höfðu haft um
áskorun þessa.
Og Lúðvík Jósepsson lét
ekki sitja við orðin tóm.
Hinn 1. sept. 1973 meðan
hann enn var valdamaður í
landinu og ráðherra
sjávarútvegsmála, flutti
hann þjóðinni þann boð-
skap í blaði sínu, að 200
mílurnar væru markmið,
sem hægt væri að tala um
einhvern tíma i framtíð-
inni og sagði orðrétt: „Hitt
er allt annað mál, hvort við
íslendingar tökum okkur
200 mílna landhelgi ein-
hvern tíma í framtiðinni,
þegar slíkt er heimilt sam-
kvæmt breyttum alþjóða-
lögum eða að aflokinni haf-
réttarráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna.“ Eins og sjá
má af þessari tilvitnun er
komið annað hljóð í strokk-
inn hjá Lúðvík Jósepssyni.
Þegar fært var út í 12 míl-
ur og 50 mílur sá hann
enga ástæðu til þess að
huga að alþjóðalögum eða
niðurstöðum hafréttarráð-
stefnu, en svo undarlega
bregður við, að þegar rætt
er um stærsta áfangann í
landhelgisbaráttu okkar,
útfærslu í 200 sjómílur, má
að mati Lúðvíks Jóseps-
sonar ekki til slíkrar út-
færslu koma undir nokkr-
um kringumstæðum nema
hafréttarráðstefna Sam-
einuðu þjóðanna hafi lagt
blessun sína yfir út-
færsluna.
Þrátt fyrir undanhalds-
stefnu þingmannsins í
landhelgismálinu hefur
hann þó látið undan þrýst-
ingi almenningsálitsins og
léð fyrir sitt leyti máls á
því aö færa út í 200 sjómíl-
ur á næsta ári, en alls ekki
fyrr en 13. nóv. n.k. og
ítrekar hann það sjónar-
mið enn í grein í Þjóð-
viljanum í fyrradag. Hér í
Morgunblaðinu hafa hins
vegar verið færð sterk rök
fyrir því, að einmitt sá dag-
ur, þegar samkomulagið
við Breta fellur úr gildi sé
óheppilegasti dagurinn,
sem hægt er að velja til
útfærslu í 200 sjómílur.
Þvert á móti hefur Mbl.
bent á nauðsyn þess að
færa fiskveiðimörkin út i
200 sjómílur allmiklu fyrr
og þá t.d. 17. júní 1975.
Rökin fyrir þessu eru aug-
ljós. Ef fiskveiðimörkin
eru færð út i 200 sjómílur
áóur en samkomulagið vió
Breta fellur úr gildi hafa
þeir enn veiðiheimildir
innan 50 markanna um
nokkurra mánaða skeið og
þess vegna má ætla, að við-
brögð þeirra verði ekki
eins neikvæó og þau
væntanlega yrðu, ef út-
færslan í 200 sjómílur bæri
upp á sama dag og þeir
yrðu reknir út fyrir mörk-
in.
Þá er einnig á það að n'ta,
að allt er í óvissu um niður-
stöðu hafréttarráðstefn-
unnar á næsta ári. Aö vísu
eru sumir svo bjartsýnir að
telja, að á hafréttarráð-
stefnunni muni 200 sjómíl-
ur verða samþykktar, en
um það er ekki hægt að spá
með nokkurri vissu. Is-
lenzka ríkisstjórnin hefur
hins vegar skuldbundið sig
til að færa út í 200 sjómílur
hvað sem líður niðurstöð-
um hafréttarráðstefnunn-
ar og sýnist þá augljóst, að
aðstaðan til þess sé sterk-
ari meðan hafréttarráð-
stefnunni er ekki enn lokið
heldur en ef útfærslan yrði
framkvæmd að lokinni haf-
réttarráðstefnu, sem e.t.v.
hefði ekki borið þann
árangur, sem við ís-
lendingar vissulega hljót-
um aó vona.
Það gildir því einu frá
hvaða sjónarhorni litið er á
þetta mál. Brýna nauðsyn
ber til aö færa fiskveiði-
mörkin út í 200 sjómílur
sem fyrst á næsta ári og
undanhaldsmenn á borð
við Lúðvík Jósepsson mega
ekki verða til að tefja þá
útfærslu.
UNDANHALDS
MAÐURINN
Alifktanir landshlutasamtaka:
Stefnumörkun í mál-
efnum landsbyggðar
Samstarfsnefnd lands-
hlutasamtaka á Vestur-
landi, Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austur-
landi kom fyrir
skemmstu saman til
fundar á Isafirði. Fund-
urinn gerði ýmsar
ályktanir í málefnum
landsbyggðarinnar, sem
verða birtar hér á strjál-
býlissíðunni. Sam-
þykktirnar eru í 11 mála-
flokkum. Að þessu sinni
verða birtar ályktanir
nefndarinnar í 5 fyrstu
málaflokkunum. Eftir-
stöðvar birtast siðar.
1. ALMENN
BYGGÐAÞRÓUN:
1. 1. Straumhvörf — sérstakar
aðgerðir:
Samstarfsfundurinn vekur
athygli á þeirri staðreynd, að í
fyrsta sinn um langt árabil hef-
ir náðst jafnvægi í íbúa-
aukningu Vesturlands, Norður-
lands og Austurlands, miðað
við Stór-Reykjavíkursvæðið og
búsetuaukning hefir átt sér
stað á Vestfjörðum.
Fundurinn telur, að árið 1973
hafi orðið straumhvarfaár í
húsetujafnvægi í landinu, og
fylgja beri því eftir með mark-
vissum aðgerðum í framleiðslu-
uppbyggingu landsins og rétt-
um aðgerðum til að ná varan-
legu jafnvægi I búsetuþróun
landshlutanna. Samstarfshóp-
urinn vekur athygli alþingis-
manna landshlutanna og ríkis-
stjórnarinnar á þvi, að nú sé
tímabært að lögfesta til lengri
tíma sérstakar aðgerðir til að
tryggja jafnvægi í byggð lands-
ins.
2. FJARMÖGNUN
VARANLEGRAR
GATNAGERÐAR:
2. 1. Aukið framlag úr þétt-
býlisvegasjóði:
Samstarfsfundurinn leggur á
það áherzlu, að vegna byggða-
jafnvægis er nauðsynlegt að
gera stórátak í varanlegri
gatnagerð í þéttbýlissveitar-
félögum út um landið. Bendir
fundurinn á, að landshlutasam-
tökin hafa gengizt fyrir sam-
starfi sveitarféiaga í landshlut-
unum um gatnagerðarfram-
kvæmdir og lagningu varanlegs
slitlags, sem ýmist hafa þegar
hafið framkvæmdir eða þær
standa fyrir dyrum. Ljóst er, að
dómi fundarins, að varanleg
gatnagerð verður stærsta verk-
efni margra sveitarfélaga á
næstu árum, sem krefst auk-
inna tekna og lánsf jár.
Samstarfsnefndin telur aug-
ljóst, að auka þarf framlag af
þéttbýlisvegafé til þessa verk-
efnis, svo sveitarfélögunum
verði m.a. fært að standa undir
lánsfé til framkvæmdanna.
Samstarfsnefndin itrekar því
fyrri samþykktir landshluta-
samtakanna, að úthlutunarregl-
um á þéttbýlisvegafé verði
breytt á þann veg, að verkefna-
þörfin ráði úthlutun en ekki
íbúafjöldareglan eins og hingað
til.
2. 2. Lánsfé:
Samstarfsnefndin skorar á al-
þingismenn landshlutanna að
beita sér fyrir, í samstarfi við
landshlutasamtökin, og við
ríkisstjórnina, að fjármagn
verði útvegað til varanlegrar
gatnagerðar á vegum Lánasjóðs
sveitarfélaga og Byggða-
sjóðs, svo ljúka megi varanlegri
gerð þeirra gatna á þéttbýlis-
stöðum, sem nú eru ekki lagðar
varanlegu slitlagi, innan næstu
10 ára, og eru þar með taldar
íbúðargötur. Framkvæmdir
skulu unnar eftir fyrirfram-
gerðri áætlun, sem gerð verði i
samráði við Framkvæmdastofn-
un rikisins.
2. 3. Gatnagerðargjöld:
Samstarfsnefndin telur, að
með lögum um gatnagerðar-
gjöld hafi verið lögfestur gjald-
stofn, sem geti bætt úr Fjár-
magnsþörf gatnagerðar að
vissu marki. A fundinum var
lögð fram tillaga um að eftir-
taldar prósentur verði notaðar
varðandi álagningu gatnagerð-
argjalda, samkvæmt lögum nr.
51 frá 16. maí 1974.
Gjöld pr. ferm:
1. Einbýlishús3%.
2. Tvíbýlishús, sambyggð ein-
býlishús og tveggja hæða hús
2%
3. Fjölbýlishús 0,8%.
4. Verzlunar- og skrifstofu-
byggingar 1,8%.
5. Iðnaðar-, vörugeymslu- og
annað atvinnuhúsnæði 1,0%.
Auk þess greiðist á hvern
fermetra lóðar kr. 40.00. Ofan-
greint umreiknist miðað við
vísitölu 1. nóvember ár hvert.
3. HÚSNÆÐISMÁL:
3. 1. Leiguibúðir á vegum
sveitarfélaga:
Samstarfsfundurinn átelur
seinagang og stjórnleysi í fram-
kvæmd laga um leiguíbúðir á
vegum sveitarfélaga. Bendir
fundurinn á, að um 10 mánuði
tók að ganga frá reglugerð um
úthlutun lána til leiguibúða-
framkvæmda.
Síðan hefir ónógur tæknileg-
ur undirbúningur Hús-
næðismálastjórnar komið i veg
fyrir að sveitarfélög hæfu
framkvæmdir eins og ráðgert
var af þeirra hálfu á þessu ári,
og enn liggja engar tillögu-
teikningar fyrir.
Samstarfsfundurinn skorar á
alþingismenn landshlutanna og
félagsmálaráðherra að beita sér
fyrir eftirfarandi breytingum á
lögum um leiguibúðir á vegum
sveitarfélaga.
a) Byggingasjóður ríkisins
verði skyldur að veita lán allt
að 80% byggingakostnaðar
leiguíbúðanna.
b) Ráðherra skipi fram-
kvæmdanefnd fyrir áætlun um
1000 leiguíbúðir á vegum sveit-
arfélaga, sem annist fram-
kvæmd ianganna. 1 nefndinni
eigi sæti fulltrúar landshlut-
anna, húsnæðismálastjórnar og
félagsmálaráðuneytisins.
Framhald á bls. 37
Strjálbýli