Morgunblaðið - 09.12.1978, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 1978
10
Hress að
vanda
Olafur bóndi á Oddhóli og fyrr-
um f Alfsnesi: Afram meö
smérift piltar.
Dagur Þorleifsson skráöi.
Orn og Orlygur, Rvk 1978.
198 bls.
Haustiö 1976 kom Ut endur-
minningabók Olafs bónda Jóns-
sonar á Oddhóli i Rangárvalla-
sýslu og áöur I Alfsnesi. HUn
hét: Ég vil núhafa minar konur
sjálfur. SU bók seldist f sterri
upplögum en flestar aörar bæk-
ur á þessu landi-og var auöséö
aö fólk kunni vel aö meta
ævintýrum f Utlöndum, kvenna-
málum ng áleitni stjórnarráös-
fulltrúajseni ekki var alveg eins
og aörir I kynferöismálum. Oft
reyndi á dug bóndans,en alltaf
stóö hann fyrir sfnu, hló bara aö
öllu saman ef ekki vildi betur.
Og ekki má gleyma frásögn-
unum af búskapnum i Oddhól.
Norska Björgin sem Olafur var
kvæntur um skeiö kemur hér
nokkuö viö sögu. HUn þvoöi
vinnumennina gjarnan upp Ur
Handy Andy og ekki fór hjá þvl
aö hún hrelldi bónda sinn á stund
um meö næsta furöulegum til-
Hljómleikar Karlakórs
Reykjavíkur um helgina
bókmenntir
hispurslausar frásagnir hins
viöförla bónda af ævintýrum
þeim, sem hann haföi rataö i á
lffsleiöinni.
I formála fyrir þeirri bók sem
hér er til umsagnar, segir Dag-
ur Þorleífsson aö hinar frábæru
viötökur sem fyrri bókin fékk
hafi ööru fremur valdiö þvi aö
þeir Olafur réðust i aö setja
saman aöra bók um ævi Odd-
hólsbónda.is. Mörgum þótti
fyrri bókin l.eldur efnisrýr, þótt
skemmtileg væri. Þessi bók er
hins vegar tvfmælalaust mun
betri hvaö þaö snertir. Olafur
segir fyrst frá bernsku sinni
noröur f landi og hér i Reykjavik
en siöan vikur sögunni austur i
Biskupstungur, þar sem hann
ólst aö mestu upp hjá frænda
slnum, Halldóribónda i Asakoti.
Og þaö er frásögnin af dvölinni i
Asakoti sem ööru fremur gefur
þessari bók gildi. Olafur lýsir
búskaparháttum og lifsmáta
Tungnamanna á fyrstu áratug-
um aldarinnar mjög skemmti-
lega. Og margt kemur á óvart 1
þeirri frásögn. Svo frumstæöur
var búskapurinn austur þar á
þessum tima aö undrum sætir,
Allur búskapur þeirra Tungna-
manna var meö miðaldahætti
og miklum mun frumstæöari en
tiökaöist I flestum sveitum
landsins á þessum tima.
Margar skemmtilegar þjóö-
sögur segir ólafur einnig og
lýsingar á Tungnabændum eru
sumar stórsnjallar. En lifiö var
ekki eintómt gaman og sögurn-
ar eru ekki aDar i gamantón.
Lifsbaráttan var erfiö oft,svo aö
jafnvel höröustu menn létu bug-
ast. Sumir uröu aö bregöa búi
vegna skulda, aðrir gengu
lengra og sviptu sig lifi, oft
vegna þess aö þeir gátu ekki
staöiö i skilum meö smáræöi.
Sem dæmi má nefna átakanlega
sögu af bónda sem varö aö
bregöa búi vegna þess aö hann
gat ekki staðiö I skilum meö
skuld, sem f dag myndi nema
u.þ.b.hálfri milljón. Hann þoldi
ekki skömmina og hengdi sig á
bæ sem hann var gestkomandi
á. Þannig var gildismat og
viröing fólks fyrir skuldbinding-
um sinum I þann tiö. Og nýtnin
var mikil: sá sem skar þennan
ólánsama bónda niður lét sig
hafa þaö aö plokka af honum
snæriö sagöi þaö ágætt upp 1
hesta.
Or Biskupstungunum lá leiö
ólafe til Reykjavikur, þar sem
hann dvaldist næstu árin. Hanh
var þá ungur og lifsglaöur,naut
llfsins á góöum stundum og
„hafði séns eins og hinir.”
1 siöarl helmingi bókarinnar
eru frásögur frá ýmsum
skeiöum f ævi ólafs. Hann segir
frá búskap á Vestfjöröum,
tektum: „Þaö var þetta Lappa-
æöi”, segir ólafur og ekki
ástæöa tU aö gera neitt veður út
af þvf. Og vinnumennirnir voru
ekki beinltnis einvalaliö. Einn
þeirra skaut Ld. bæöi hnifi og
byssukúlum aö bónda f matar-
tfmanum. Geri aörir betur.
Þessi bók þeirra Olafs og
Dags er stórskemmtileg, auk
þess aö vera fróöleg. Málfar
Olafs nýtur sin einnig vel,
hressilegt og oft nokkuö
óvenjuleg swnlenska. Til aö
mynda segir hann alltaf álgs-
blettur i staö álagablettur,
öngvir I staö engir o.s.frv. Og
aDtaf talar hannum ket og smér
aö gömlum hætti.
Eins og áöur sagöi gefur
bókaútgáfan Orn og örlygur
bókina út og er allur frágangur
hennar til sóma.
JónÞ.ÞÓr
Svo er margt
sinnið sem skinnið
Viðhorf manna
til Ólafs á
Oddhóli eru
misjöfn.
Sumir sjá ekkert
nema kynlíf
þar sem aðrir
meta meira
frásögn hans
af atvinnu-
háttum og
lífi fólks
á fyrstu
tugum þessarar
aldar.
Svo er margt
sinnið sem
skinnið
og það verður
hver að dæma
fyrir sig sjálfur.
En við birtum
sem auglýsingu,
þessa grein
Jóns Þ. Þórs,
sagnfræðings
sem birtist
í Tímanum
29. nóv. til
þess að fólk
eigi þess kost
að kynnast
viðhorfi
manns sem
virðist dæma
bækur af
samviskusemi,
hlutleysi
og engri iligirni.
Örn og Örlygur
Vesturgötu 42, sími 25722
Karlakór Reykjavfkur heldur
sína árlegu hljómleika fyrir
styrktarfélaga sína og gesti
næstkomandi sunnudag og mánu-
dag í Iláskólabíói.
Stjórnandi er sem fyrr Páll
Pampichler Pálsson og ein-
söngvarar verða þau Sieglinda
Kahmann, Hreiðar Pálmason og
Friðbjörn G. Jónsson. Píanóleik
annast Guðrún A. Kristinsdóttir
og nokkrir félagar úr Sinfóníu-
hljómsveit Islands.
Meðal verka á efnisskránni er
hin „Þýska messa" Franz
Schuberts, en á þessu ári eru liðin
150 ár frá láti hans og er messan
flutt til þess að minnast tónskálds-
ins.
A hljómleikunum verða frum-
flutt þrjú ný lög; 2 eftir Þorstein
Valdimarsson, skáld, og eitt eftir •
söngstjórann, Pál Pampichler
Pálsson.

i
IO'LATRESSALAN ER
HAFIN
200% stækkun
Viö höfum byggt nýtt gróöurhús sem
aö þessu sinni veröur eingöngu notaö
til jólatréssölu. Þeim sem heldur vilja
velja jólatréö úti, bjóöum viö út á
jólatéslagerinn.
VELK0M1N
30LATRES
A
LJ^CERINN
Nú getiö þér valiö úr þúsundum
jólatrjáa á einum staö.
Öllum trjám pakkaö ókeypis í Í
nylon-net. f
Opiö alla daga kl. 9—21.