Morgunblaðið - 17.05.1979, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. MAÍ1979
33
Rúnar Björgvinsson:
Lögbrot eða yfírsjón!
í grunnskólalögum segir að
börn sem talin eru víkja svo frá
eðlilegum þroskaferli, að þau fái
ekki notið venjulegrar kennslu í
einni eða fleiri námsgreinum, eigi
rétt á sérstakri kennslu við sitt
hæfi. Þessa kennslu skulu sér-
menntaðir kennarar annast. Einn-
ig seir í IC kafla að sálfræðiþjón-
ustan skuli hafa sérkennara sem
hefur aflað sér sérmenntunar sem
Menntamálaráðuneytið viður-
kennir. í lögum er gert ráð fyrir
mörgum sérmenntuðum kennur-
um, sem ekki fyrirfinnast í dag.
Er því ekki farið að lögum í
þessum efnum vegna skorts á
sérmenntuðum kennurum.
í reglugerð um sérkennslu frá
1977 segir svo:
sjá skuli nemendum sem
þurfa á sérkennslu að halda fyrir
viðeigandi kennslu og uppeldi í
sérstofnunum, sérskólum eða al-
mennum skólum. Eftirfarandi sér-
stofnanir veita sérkennslu:
a. Öskjuhlíðarskóli
b. Heyrnarleysingjaskóli.
c. Þjálfunarskólar við hæli og
meðferðarstofnanir fyrir andlega
þroskahefta.
d. Sérdeildir eða sérstofnanir
grunnskóla sem starfa í þágu
ákveðins fræðsluumdæmis eða
landshluta.
e. Sjúkrahús að því að tekur til
kennslu sjúkra barna og ung-
menna sem þar dveljast.
f. Skólar eða deildir fyrir blinda,
hreyfilamaða og fjölfatlaða nem-
endur.
g. Stofnanir fyrir atferlis- og
geðtruflaða nemendur þ.m.t. upp-
tökuheimili, skólaheimili og með-
ferðarheimili.
h. Aðrar stofnanir sem kann að
verða komið á fót í samræmi við
framanskráð lagaákvæði.
I þessum stofnunum skulu sér-
menntaðir kennarar annast
kennslu.
Það væri fróðlegt að sjá skoð-
annakönnun um fjölda sérmennt-
aðra kennara í sérkennarastöðum
í dag á undantöldum stofnunum.
Hve margir hefðu hina æskilega
tveggja ára menntun, hverjir
hefðu eins árs menntun og hverjir
væru réttindalausir. Réttindalaus
hlýtur sá að skoðast sem ekki
hefur neina framhaldsmenntun en
gegnir samt sérkennarastöðu.
Einnig yrði að taka inn í dæmið
hverjir af sérkennurum gegna
fleiri en einni stöðu.
Ég held að mér sé óhætt að
fullyrða að ef á að fara eftir lögum
og reglugerðum um sérkennslu
verður að fjölga stórlega sér-
menntuðum kennurum innan
kennarastéttarinnar. Því það er
augljóst að nemendur sem kröfu
eiga á sérkennslu fá ekki þá
þjónustu sem lögin segja til um.
Nemendur ættu auðveldar að
tileinka sér námsefnið ef þeir
kennarar sem sinna sérkennslu-
störfum núna hefðu allir æskilega
framhaldsmenntun. Ég dreg það
ekki í efa að sá sem bætt hefur við
sig námi hefur öðlast meiri skiln-
ing á eðli vandamálanna hjá þeim
nemendum sem hann kemur til
með að kenna. Þar með verður
þjónustan betri og að sama skapi
árangurinn. En hvernig getum við
hvatt þá kennara sem nú gegna
sérkennarastöðum, en hafa ekki
framhaldsmenntun til að afla sér
menntunar? Ekki getum við það
með því að láta þá kosta námið
sjálfa. Það ófremdarástand sem
nú ríkir í kjaramálum sérkennara
veldur meira tjóni en margur
heldur. Sérmenntuðum kennurum
fækkar heldur en hitt og ég er
hissa á þolinmæði hjá foreldrum
þessara barna sem kröfu eiga á
betri þjónustu.
Fordæmi eru fyrir námslaunum
innan sérkennarastéttarinnar.
Rök fyrir þessum námslaunum
voru þau að það vantaði mikið að
ákveðnum hóp sérkennara. Ég tel
að þörfin sé engu minni núna og á
því krafan um námslaun sannar-
lega rétt á sér. Það fyrirkomulag
hefði í för með sér að við gætum
farið að lögum varðandi fyrir-
komulag sérkennslu.
Hver er réttur sérkennara?
Þessi spurning kom upp í huga
minn þegar ég sá samantekt frá
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur
sem ber yfirskriftina: Nokkrir
punktar til athugunar við umræð-
ur og tillögugerð um fyrirkomulag
og framkvæmd sérkennslu árið
1977—1978. Þar stendur orðrétt:
Kennarar til fyrirhugaðrar sér-
kennslu verði valdir fyrir 15. apríl
n.k. sé þess nokkur kostur svo
ráðrúm gefist til nauðsynlegs
undirbúnings.
Hvernig er hægt að velja úr
hópi kennara, án nokkurrar sér-
menntunar ákveðna aðila sem
eiga að gegna hlutverki sérmennt-
aðs kennara. Þetta er eins og
byggingaverktaki velji ár hvert
hverjir af hans fastráðnu verka-
mönnum eigi að gegna þessu og
þessu hlutverki. Þessir geta verið
múrarar, aðrir rafvirkjar o.s.frv.
Þetta væri ekki framkvæmanlegt
þar sem hver stétt er viðurkennd
sem slík og nýtur verndar síns
stéttarfélags. En hvers vegna er
þetta hægt í kennarastéttinni? Er
gengið framhjá því að til er
sérkennarafélag og sérmenntaðir
kennarar. Til hvers eru kennarar
að leggja á sig framhaldsmenntun
ef svo er gengið framhjá henni á
allan hátt. Sérkennarar hljóta
með menntun sinni að hafa öðlazt
ákveðinn rétt og eiga kröfu á
löggildingu sinnar stéttar. Rétt-
indalaus hlýtur sá kennari að
teljast sem sinnir sérkennslu-
störfum án sérmenntunar. Það
hlýtur að vera lágmarkskrafa
hverrar stéttar að hafa löggilt
starfsheiti og verndað starfssvið.
Nú er möguleiki fyrir hvern sem
er að taka sér starfsheiti svo til
eftir vild. Þetta getur valdið mis-
skilningi og óánægju sem ekki
væri til staðar ef menntun, starfs-
heiti og starfssvið væri fyrirfram
ákveðið af menntamálaráðuneyt-
inu.
Einnig ætti að vera ljóst að
kjarasamningar sérkennara eiga
að gilda'jafnt hver sem vinnuveit-
andinn er. Hér vill því miður vera
misbrestur á. Sérkennarar sem
vinna hjá Menntamálaráðuneyt-
inu, Heilbrigðisráðuneytinu eða
einstökum sveitarfélögum fá ekki
sömu laun né sama vinnutíma.
Ekki veit ég hvaða önnur stétt
hefur við þennan vanda að glíma,
en þær eru án efa fáar. Við
hljótum að eiga heimtingu á að
kjarasamningarnir gildi hver sem
vinnuveitandinn er.
Þetta margþætta óréttlæti sem
sérkennarar þurfa að búa við er
óviðunandi og hljóta opinberir
aðilar að sjá sóma sinn í því að
bæta hér úr. Við viljum öll stuðla
að bættu menntakerfi, því mennt
er máttur sem allir hafa rétt til að
öðlast. Hvort sem einstaklingur-
inn er talinn þroskaheftur, haml-
aður, fatlaður eða annað. Lögin
hljóta alltaf að vera það sem miða
skal við hverju sinni, en ekki
stefnumark. Því spyr ég enn einu
sinni. Er ónóg sérkennsluþjónusta
okkar lögbrot eða yfirsjón?
Rúnar Björgvinsson
HúsgognB
káetustíl
i

Deildakeppni Skáksambandsins:
Taflfélag Reykja-
víkur meistari
TAFLFÉLAG Reykjavíkur bar
sigur úr býtum í 1. deild f
deildakeppni Skáksambands ís-
lands en Mjölnir hafnaði í 2. sæti.
í 2. deild sigraði Taflfélag Sel-
tjarnarness og flyst upp í 1. deild
en félagið er aðeins tveggja ára
gamalt. Taflfélag Reykjavíkur
hefur sigrað f keppninni f fjögur
skipti af þeim fimm, sem hún
hefur farið fram. Árangur Mar-
geirs Péturssonar í liði Tafl-
félagsins vakti sérstaka athygli,
hann vann allar sínar skákir 7 að
tölu, en tefldi þó oftast á 1. borði.
Síðast lagði hann að velli nýbak-
aðan íslandsmeistara Ingvar
Ásmundson f keppni TR og
Mjölnis.
Nýleg úrslit:
1. deild:
Taflfélag Reykjavíkur — Skákfé-
lagið Mjölnir 5—3.
Taflfélag Kópavogs — Skáksam-
band Austfjarða 6,5—1,5.
Skákfélag Hafnarfjarðar — Skák-
samband Austfjarða 5—3.
Taflfélag Hreyfils — Skákfélag
Keflavíkur 3—5.
2. deild:
Taflfélag Húsavíkur — Taflfélag
Seltj.ness 2.5—3.5.
Staðan er nú þessi, þegar aðeins
eru 4 leikir eftir.
1. deild:
Taflf. Rvk. 41%
Skákf. Ak.eyrar 32%
Skákf. Mjölnir 32%
Taflf. Kóp. 28%
Skákf. Hafnfj. 24(1)
Skákf. Keflav.
Taflf. Hreyfils
Skáks. Austfjarða
2. deild:
Taflf. Seltj.ness
Skáksamb. Vestfj.
Skáksamb. Suðurl.
Taflf. Rvk. “B“
Taflf. Vestm.eyja
Skáksamb. Vesturl.
Taflf. Húsav.
Skákf. Mjölnir “B“
14(1)
12(1)
31
29‘/2
22% (1)
Svefnbekkir — hillueiningar — skrifbord
— kollar — fataskápar —
kommóður.
Opiö til
Opiö á I
I kl. 8 fostudag.
laugardag f rá 9—12
Vorumarkaðurinn hí.
] Sími 86112