Morgunblaðið - 30.10.1979, Blaðsíða 46

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. OKTÓBER 1979
Augu alheimsins munu hvíla á Moskvu
meðan Ólympíuleikarnir standa yfir
Eins og kunnugt er munu
Olympíuleikarnir fara fram í
Moskvuborg á næsta ári. Nú, sem
endranær, hefur fjöldi ferða-
manna um allan heim brennandi
áhuga á að fylgjast með leikun-
um og hafa Samvinnuferðir/
Landsýn fengið einkasöluumboð
hér á landi fyrir ferðir á leikana.
Boðið er upp á þrjár mismunandi
ferðir en alls geta um 230 manns
átt þess kost að komast i þær.
í fyrsta lagi bjóða Samvinnu-
ferðir/ Landsýn upp á ferð sem
nær yfir alla leikana. Þá er einnig
um að ræða ferð er nær yfir fyrri
hluta keppninnar og svo þriðja
möguleikann en það er ferð sem
nær yfir síðari hluta leikanna og
úrslitin. Boðið er upp á hótel í
þremur verðflokkum og er verð
þeirra að sjálfsögðu mjög mis-
munandi. í öllum tilvikum er fullt
fæði innifalið í verði en auk þess
er innifalin gisting í Kaupmanna-
höfn á báðum leiðum auk allra
ferða til og frá hótelinu og svo
skoðunarferðir um Moskvuborg.
Að sjálfsögðu er íslenskur farar-
stjóri með í öllum ferðunum.
Ódýrasta ferðin hljóðar upp á
337.000 en þess má geta að nú
kostar flugfarið til Moskvu eitt sér
um 300.000 krónur. Öllu verði er
því mjög í hóf stillt enda virðast
Sovétmenn ekki leggja mikla
áherslu á að hagnast sem mest á
leikunum. Aðgöngumiða að öllum
íþróttaviðburðum er hægt að
kaupa hér heima og borga hér.
Verð þeirra er mjög mismunandi.
Allt frá kr. 5.000 upp í 17.000
krónur þeir dýrustu. Verð á bilinu
8—10.000 krónur mun þó vera
algengast.
Undirbúningur fyrir leikana
stendur nú sem hæst og er greini-
legt að Moskvuborg og íbúar
hennar leggja allan sinn metnað í
að þeim takist sem allra best.
Augu alheimsins hvíla á borginni
þann hálfa mánuð, sem leikarnir
standa og ekkert má fara úrskeið-
is. Sem dæmi um undirbúninginn
má nefna að róttæk breyting í öllu
símakerfi stendur yfir í borginni
og eftir hana á að vera kleift að
hringja beint til allra helstu borga
í Evrópu. Þá er öll aðstaða fyrir
blaða- og fréttamenn höfð eins og
best verður á kosið. Þeir, sem að
leikunum standa, hafa iýst því
yfir að ýmsum hömlum verði
aflétt á meðan á leikunum stendur
og ber þar hæst að ferðamenn
þurfa ekki að gangast undir þreyt-
andi tollskoðun, sem einkennt
hefur ferðalög til Sovefríkjanna
til þessa. Einungis er farið fram á
vegabréfsskoðun. Þá mun öll
læknishjálp verða látin í té án
endurgjalds.
Örvunarlyfja-
prófanir á ÓL-80
HANN keppti í „Tour de France"
undir svo miklum áhrifum örvun-
arlyfja, að hann missti allt hættu-
skyn, alla stjórn á eigin styrk-
leika og alla tilfinningu fyrir
takmörkum baráttugetu sinnar.
Ilann dó í keppninni. Þótt hjarta
hans, sem var örvað af lyfjagjöf,
slægi meðan á keppninni stóð,
var hann raunverulega dauðans
matur áður en hann hóf keppn-
ina. Þannig komst Daily Mail að
orði um dauða bresks atvinnu-
hjólreiðamanns í fremstu röð,
Tom Simpsons, árið 1967.
Það er ekki alltaf, sem notkun
örvunarlyfja hefuc svo hörmu-
legar afleiðingar, en hættuleg
áhrif þeirra á heilsu íþróttamanna
eru augljós. Engu að síður hefur
örvunarlyfjafaraldurinn einnig
herjað meðal áhugamanna á
síðara helmingi þessarar aldar.
Árið 1967 samþykkti Alþjóða
olympíunefndin (IOC) á fundi
sínum í Losanne ályktun um bann
við notkun örvunarlyfja í íþrótt-
um og að taka upp lyfjaprófanir á
kappmótum. Læknar frá mörgum
löndum fundu brátt upp sameigin-
lega vísindalegar aðferðir til þess
að greina örvunarlyf í líffærum
mannsins, sem hefur gert það
kleift að beita þá refsiaðgerðum,
sem brjóta gegn þeim bönnum,
sem IOC og alþjóðasamtök áhuga-
manna hafa sett.
Sovésku íþróttasamtökin hafa
tekið þátt í hinni sameiginlegu
herferð gegn örvunarlyfjanotkun
allt frá upphafi. Frá því 1972 hafa
verið framkvæmdar örvunarlyfja-
prófanir á öllum alþjóðlegum
íþróttamótum, sem haldin hafa
verið í Sovétríkjunum svo og á
landsmótum.
Þetta ber engan vegin merki um
vantraust á íþróttamönnum held-
ur eru þetta fyribyggjandi ráð-
stafanir til þess að útiloka alla
möguleika á beitingu óleyfilegra
aðferða í keppni áhugaíþrótta-
manna í lapdinu.
Sovétríkin eru nú að vinna
mikilsvert verk á þessu sviði. Á
sovétleikunum, sem hófust árið
1972, hefur það verið eitt af
forgangsverkefnum skipuleggj-
enda þeirra að framkvæma
strangar örvunarlyfjaprófanir. Á
7. sovétleikunum, sem haldnir
voru í sumar, var reynt lyfjapróf-
unarkerfi, sem undirbúningsnefnd
olympíuleikanna 1980 í Moskvu
ætlar að nota á leikunum.
Við höfum nú séð hvernig lyfja-
prófunarþjónustan starfar, sagði
prófessor Victor Rogozkin, félagi í
læknanefnd IOC og formaður örv-
unarlyfjanefndar OL-80, í viðtali
við APN.
— Hvernig verða örvunarlyfja-
prófanir framkvæmdar á 22. ol-
ympíuleikunum? Hvaða nýjar að-
ferðir verða notaðar?
— Fyrstu örvunarlyfjaprófan-
irnar voru gerða á olympíuleikun-
um í Múnchen 1972 og þær voru
endurbættar verulega í Montreal
1976. Á olympíuleikunum í
Moskvu verður -notaður sams kon-
ar tækjabúnaður við örvunarlyfja-
prófanir eins og notaður var í
Kanada. En við munum einnig
koma með vissar nýjungar. T.d.
hafa sovéskir vísindamenn bætt
verulega geislunar-ónæmisaðferð-
ina, sem notuð er til þess að greina
anabolic steroids (AS), en notkun
Fjórir fyrstu
boðaðir til
lyfjaprófunar
Þjálfun íþróttafólks verður flóknari með hverju árinu sem líður. Allt
er gert til þess að ná sem bestum árangri, stórþjóðirnar spara hvergi
og láta í mörgum tilfellum vísindamenn fylgjast með þjálfuninni. Á
myndinni eru læknar að festa ýmis mælitæki á íþróttamanninn áður
en æfingin hefst. En það er líka reynt að ná enn betri árangri í
keppninni sjálfri með þvi að neyta örvandi lyf ja.
þess hefur orðið útbreidd meðal
íþróttamanna á síðustu árum. í
Montreal tók það lyfjaprófunar-
rannsóknarstofurnar 96 klukku-
stundir að greina AS í sýnum, sem
tekin voru, en það hafði í för með
sér, að niðurstaða rannsóknanna
lá ekki fyrir fyrr en nokkrum
dögum eftir að keppni lauk. í
Moskvu munu þessar rannsóknir
ekki taka meira en átta klukku-
stundir. Með öðrum orðum, skýrsl-
ur örvunarlyfjanefndarinnar
verða birtar ekki síðar en 24
stundum eftir að keppni lauk. 7.
sovétleikarnir, sem haldnir voru
fyrir skömmu, sýna að þetta er vel
framkvæmanlegt.
— Gert er ráð fyrir að um
12.500 íþróttamenn sæki olympíu-
leikana í Moskvu. Hverjir verða
látnir gangast undir örvunarlyfja-
rannsókn og hvernig verða þessar
rannsóknir framkvæmdar?
— Framkvæmdin verður eitt-
hvað á þessa leið: Ekki síðar en
klukkustund eftir að keppni lauk
verða þeir íþróttamenn, sem hlutu
fjögur fyrstu sætin, svo og nokkrir
íþróttamenn úr hópi fyrstu tíu,
sem valdir verða með hlutkesti,
boðaðir til örvunarlyfjaprófunar.
Sýni verða einnig tekin hjá öllum
íþróttamönnum, sem meiðast, til
þess að komast að raun um, hvort
meiðslin hafi orsakast af notkun
örvunarlyfja.
Lyfjaprófunarstofur verða
ábyrgar fyrir rannsóknum sýn-
anna. Önnur starfar við aðalörv-
unarlyfjaprófunarstöðina og hin
við göngudeild sjúkrahússins í
olympíuþorpinu. Sérstök sendla-
þjónusta mun annast flutning
sýnanna til þessara rannsóknar-
stöðva frá öllum olympíuleikvöng-
unum.
— Er það ekki mjög ábyrgð-
armikið starf að framkvæma örv-
unarlyfjaprófun, þar sem lækna-
nefndin fellir lokaúrskurð um það,
hvort sigur íþróttamannsins verð-
ur staðfestur og nafn hanslireins-
að af öllum grun?
— Við örvunarlyfjaþjónustuna
munu starfa 500 mjög hæfir sov-
éskir sérfræðingar. Eins og ég hef
áður nefnt fullnægja tækin öllum
nútímakröfum og hafa verið
margprófuð. En tæpast getur
nokkur verið öruggur um, að
honum verði ekki á mistök í starfi.
Til þess að tryggja óhlutdrægni
verður aðeins helmingur hvers
sýnis rannsakaður, hinn helming-
urinn verður geymdur í sérstakri
geymslu. Ef læknar uppgötva örv-
unarlyf í sýni frá einhverjum
íþróttamanni, mun annar hópur
sérfræðinga framkvæma auka-
rannsókn á hinu geymda sýni.
Hann var
dauðans
matur aður
en keppnin
hófst