Morgunblaðið - 26.04.1980, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. APRÍL 1980 3 3
Konur í efri deild: Fimmtungur þingdeildar
FJÓRAR konur sitja nú í efri deild Alþingis (af 20
þingdeildarmönnum). Hærra hlutfall kvenna hefur
ekki skipað þingdeild hérlendis áður. Meðfylgjandi er
mynd af þessum fimmtungi efri deildar en „hann“
skiptist til helminga milli hægri og vinstri, Sjálfstæð-
isflokks og Alþýðubandalags. Kvenþingmenn Sjálf-
stæðisflokks eru Salóme Þorkelsdóttir (Reykjanes),
lengst til vinstri og Sigurlaug Bjarnadóttir (Vestfirð-
ir), lengst til hægri. Kvenþingmenn Alþýðubandalags
eru Soffía Guðmundsdóttir (Akureyri), 2. frá vinstri
og Guðrún Hallgrímsdóttir (Reykjavík), önnur frá
hægri. í neðri deild sitja nú 2 konur (af 40
þingdeildarmönnum): Guðrún Helgadóttir (Alþýðu-
bandalag) og Jóhanna Sigurðardóttir (Alþýðuflokk-
ur).
Vegaáætlun 1980:
„Markmiðum magnaukn-
ingar frestað um sinn“
VEGAÁÆTLUN 1980 var loks
lögð fram á Alþingi sl. miðviku-
dag. Samkvæmt tekjuáætlun
hennar verður fjáröflun sem hér
segir: 1. Umferðarskattar 14.675
milljónir króna (cða nálægt
helmingur ríkisskatta af um-
ferð). 2. Lántaka vegna Borgar-
fjarðarbrúar 1500 m.kr., 3. Lán-
taka, ótilgreind, 6800 m.kr. 4.
Rikisframlag 1000 m.kr. Samtals
eru þetta tæpir 24 milljarðar
króna, þar af 1 framlag úr
ríkissióði. auk umferðarskatta.
Bitnar á ný-
byggingu vega og
sumarviðhaldi
Skipting gjaldahliðar er þannig:
1. Stjórn og undirbúningur 1206
m.kr. Viðhald þjóðvega 8302 m.kr.
2. Viðhald þjóðvega 8302 m.kr. 3.
Nýir vegir 10392 m.kr. 4.
Brúarsmíði 1000 m.kr. 5. Fjallveg-
ir 176 m.kr. 5. Sýsluvegir 816 m.kr.
6. Vélakaup og áhaldahús 175
m.kr. og 7. Tilraunir 73 m.kr.
í athugasemdum segir m.a.: „Til
að verðbæta áætlunina að fullu
(þ.e. gildandi vegaáætlun til sam-
ræmis við verðbólgu) og greiða
halla á nokkrum bundnum liðum
frá 1979 (aðallega vetrarviðhald)
þyrftu heildarútgjöld að hækka
um 6.5 milljarða króna (frá áætl-
un unninni í maí 1979).“ Ennfrem-
ur: „Á þessu stigi þykir ekki fært
að auka útgjöld svo mikið, og
frestan því um sinn að ná þeim
markmiðum í magnaukningu, sem
að var stefnt." Enn segir: „Sá
magnafsláttur frá upphaflegri
áætlun sem þannig verður í ár
bitnar á þeim liðum, sem mest var
bætt við í áætluninni, þ.e. nokkuð
á sumarviðhaldi, en þó einkum á
nýjum framkvæmdum í vega- og
brúargerð ...“ Þó segir í greinar-
gerð að um „magnaukningu verði
að ræða frá fyrra ári, en vegna
hagstæðs tíðarfars í vetur hefur
snjómokstur minnkað og það fé,
sem þannig hefur sparast, komi
nýbyggingum til góða.
Gjaldskrár-
breytingar
í umsögn
Neytenda-
samtaka
FRIÐRIK Sophusson (S) hefur
lagt fram á Alþingi tillögu til
þingsályktunar þess efnis að
þjónustustofnunum ríkisins verði
gert skylt að senda allar tillögur
um gjaldskrárbreytingar til um-
sagnar Neytendasamtakanna. í
greinargerð með tillögunni segir:
Ríkið er stærsti og öflugasti
framleiðandi þjónustu og hefur í
langflestum tilfellum einokunar-
rétt á framleiðslunni. Það er því
eðlilegt, að reynt sé að efla
almennt eftirlit og aðhald með
gjaldskrám og verðlagningu á
þjónustu ríkisstofnana og ríkis-
fyrirtækja. Slíkt aðhald á að
sjálfsögðu að vera að meginstofni
til hjá Alþingi, en öllum er ljóst,
að það hlýtur ávallt að vera
nokkuð takmarkað. Alþingi setur
lög um ríkisstofnanir, en starf-
semi þeirra er í mörgum atriðum
stakkur sniðinn með reglugerðum
ráðuneyta og stofnana.
Verðlagsyfirvöld fá til umsagn-
ar og samþykktar hækkunar-
beiðnir á gjaldskrám opinberra
stofnana. Hins vegar er minna
hugað að samsetningu gjaldanna
og tilfærslu milli gjaldaliða
gjaldskránna. Nýlegt dæmi um
slíka breytingu eru áform Pósts og
síma um breytingar á skrefataln-
ingu símtala.
Neytendasamtökin eru frjáls fé-
lagasamtök, sem hafa unnið sér
rétt til að koma fram fyrir hönd
neytenda á ýmsum sviðum. Með
þessari tillögu er ríkisstjórninni
falið að láta ríkisstofnanir leita
umsagnar samtakanna á gjald-
skrárbreytingum, en slíkt stuðlar
að sterkari stöðu Neytendasam-
takanna almenningi til hagsbóta.
„Tilbúningur og verzlun með smjörlíki44:
„Rjómalíki nefnist feitijafningur...“
„Smjörlíki nefnist í lögum
þessum allt það feitmeti sem líkist
smjöri, hver svo sem uppruni þess
er eða samsetning, þegar í því er
feiti sem ekki á rót sína að rekja
til mjólkur, í magni er nemur
meiru en 25% af heildarmagni
fitunnar. Ostlíki nefnist ostur sem
í er önnur fita en mjólkurfita, í
magni er nemur meira en 25% af
heildarmagni fitunnar. Rjómalíki
nefnist feitijafningur sem líkist
rjóma, en inniheldur aðra feiti en
mjólkurfitu, í magni er nemur
meira en 25% af fitumagninu.
Mjólkurlíki kallast vökvi sem
líkist mjólk að útliti og efna-
samsetningu en inniheldur feiti
sem ekki á rót sína að rekja til
mjólkur, í magni er nemur meira
en 25% af heildarmagninu ...“
Frumvarp þetta, sem er endur-
Stjórnarfrum-
varp um „tilbúning
og verzlun með
smjörlíki“, sem mælt
var fyrir á Alþingi
sl. mánudag, vakti
athygli þingmanna
vegna málfars, sem
ekki þótti auðskilið.
Frumvarpsgreinin
orðast svo:
flutt, fjallar um heimild til að
blanda smjör soyaolíu eða öðrum
fituefnum, allt að 25%, svo og
aðrar mjólkurafurðir, án þess að
kallast smjörlíki. mjólkurlíki
o.s.frv. „Hefur það verið haft í
huga,“ segir í greinargerð, „að
halda bragðeiginleikum smjörsins
og fjölbreytni þess í tegundum
fitusýra og gera það auðsmyrjan-
legt við kæliskápshitastig".
(Iblöndunin veldur því að smjör
harðnar ekki við geymslu í kæl-
um.)
Orðaiag frumvarpsins olli þing-
mönnum heilabrotum. Fyrirspurn
um höfund frumvarpsins fékkst
ekki svarað. Landbúnaðarráð-
herra sagði frumvarpið erfðagóss
frá fyrirrennara sínum en félags-
málaráðherra að höfundur væri
sennilega „sá sami og stefnumót-
unar í landbúnaðarmálum", sem
vakið hefði álíka athygli á sinni
tíð.
Hér sést Eggert Haukdal ganga á þingflokksfund sjálfstæðismanna á
Alþingi sl. miðvikudag, í fyrsta sinn á þessu þingi, en hann var nýlega
samþykktur í þingflokkinn sem kunnugt er. Með honum á myndinni sést
Albert Guðmundsson.