Morgunblaðið - 01.05.1980, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. MAÍ1980
Flugbjörgunar-
sveitin 30 ára
sveita, LFBS. í sambandi við
hinar sveitirnar er gaman að geta
þess að Akureyringarnir eru til-
tölulega nýlega fluttir í mjög stórt
og glæsilegt húsnæði og eru mjög
vel búnir tækjum. Sömu sögu er
að segja af þeim í Varmahlíð og á
Hellu. Þær sveitir hafa báðar
eignast,nýja björgunar- og sjúkra-
bíla nýýerið.“
Heilbrigð samkeppni
björgunarsveita
heppileg
Hverig er svo háttað samstarfi
ykkar við aðra björgunaraðila
eins og Landssamband hjálpar-
sveita skáta og Slysavarnarfélag-
ið og í því sambandi hefur því oft
verið fleygt að mikill rígur sé á
milli þessara aðila? — „Menn
greinir auðvitað á um ýmislegt og
segja hvorir öðrum meiningu sína,
en ég er sannfærður um að
hæfileg samkeppni þessara aðila
er öllum til góðs. Annars má segja
það að samstarf þessara aðila
hefur farið mjög vaxandi á undan-
förnum árum og í dag eru haldnir
sameiginlegir fundir þessara aðila
og Almannavarna ríkisins og
Rauða krossins einu sinni í mán-
uði og hafa þeir gefið mjög góða
raun. Ég á í þessu sambandi von á
því að samstarfið eigi eftir að
aukast enn frekar á næstu misser-
um. Sá gamli rígur sem ríkti
nokkuð hér á landi á árum áður
held ég að sé að mestu úr sögunni,
þannig að óþarfi er að hafa
áhyggjur af honum.“
Kvennadeild FBS
Hvert er hlutverk kvennadeild-
ar sveitarinnar? — „Kvennadeild-
in hefur verið okkur mikil stoð og
stytta í gegnum árin. Þær safna
peningum til þess að kaupa svo
handa okkur nauðsynlegan búnað
og það er sérstök ástæða til þess
að geta um þeirra mikla og
fórnfúsa starf, sem seint verður
fullþakkað.
Saga sveitarinnar
skráð í tilefni
afmælisins
Hvernig ætlið þið að minnast
þesvsa merkisafmælis sveitarinn-
ar? — „Það er ýmislegt sem við
höfum í býgerð. Til að byrja með
verður haldin mikil allsherjar-
samæfing um Hvítasunnuna, þar
sem öllum björgunarsveitum
landsins verður boðið að taka þátt.
Hún verður haldin í nágrenni
Hlíðardalsskóla í Ölfusi. Á laugar-
deginum verða haldin erindi og
menn koma saman til að auka
kynnin, en á sunnudeginum er
ráðgerð mikil leitar- og björgun-
aræfing, sem standa mun allan
daginn og á mánudeginum er svo
ráðgert að kynna þann ýmsa
búnað sem nauðsynlegur er hverj-
um björgunarsveitarmanni. í því
sambandi munu innflytjendur
setja upp nokkurs konar sýningu á
sínum vörum.
Það sem merkilegast má eflaust
telja í sambandi við afmælið er
það, að við höfum fengið Andrés
Kristjánsson, rithöfund, til þess
að skrifa sögu sveitarinnar, til
útgáfu í haust, en þá verður
haldinn sérstakur afmælisfagn-
aður.“
Að síðustu Ingvar, er skemmti-
legt að starfa í svona félagsskap?
— „Ég svara þessari spurningu
auðvitað játandi, enda væri ég
varla búinn að starfa í þessu í 17
ár nema svo væri. Það sem
kannski er leiðinlegast við þetta er
að harka út fé til starfseminnar,
en það gerum við aðallega með
svokallaðri skutlusölu, þ.e. við
seljum á hverju hausti svokallað-
ar björgunarskutlur fyrir börn og
unglinga og auk þess höfum við
verið með happdrætti. Annars má
segja að starf í svona björgunar-
sveit er fyrst og fremst fyrir þá
sem hafa áhuga á útiveru, ferða-
lögum og áhuga fyrir því að hjálpa
öðrum," sagði Ingvar F. Valdi-
marsson formaður Flugbjörgun-
arsveitarinnar í Reykjavík að
síðustu. — sb.
Vangadans á veldisstólum
Þröngt mega sáttir sitja, segir máltækið, og hér allt að þvi vangast
stjórnarliðar og stjórnarandstaöa — og athyglin skin út úr svip
þingmanna, eins og vera ber: Halldór Blöndal (S) og Guðmundur J.
Guðmundsson (Abl.).
Tillaga sjálfstæðismanna:
Listskreyting opin-
berra bygginga
Þrír sjálfstæðismenn, Birgir
ísl. Gunnarsson, Ólafur G. Ein-
arsson og Halldór Blöndal, hafa
flutt frumvarp til laga um
listskreytingar opinberra bygg-
inga, þ.e. allra bygginga, sem
kostaðar eru af ríkissjóði að
nokkru eða öllu leyti. Undan-
þegnar eru þó byggingar sem
reistar eru til bráðabirgða, bygg-
ingar, sem standa fjarri alfara-
leið, skemmubyggingar og aðrar
sambærilegar byggingar. Skylt
skal að verja til listskreytinga
ekki lægri fjárhæð en sem nemur
1% byggingarkostnaðar — en
heimild er til að verja til slíks allt
að 2% kostnaðar. Fjárhæð þess-
ari má verja jafnt til listskreyt-
inga innanhúss og utan, sem
verði hluti af mannvirkinu, og til
kaupa á lausum listaverkum, sem
komið er fyrir í byggingu eða á
lóð hennar.
stendur það nær en ríki og sveit-
arfélögum að tryggja aðgang al-
mennings að listaverkum. Það er
unnt að gera á ýmsan hátt, en ein
áhrifamesta leiðin er að tengja
þau opinberum byggingum, og
árangursríkast er vafalaust að
skylda opinbera aðila til að verja
hluta byggingarkostnaðar litlum
hluta til listskreytinga. Reynslan
hefur sýnt að skilningur þeirra,
sem fyrir slíkum byggingum
standa, er mjög misjafn og áhugi
hjá sumum mjög lítill. Þessu
frumvarpi er ætlað að tryggja að
allar opinberar byggingar verði
listskreyttar, og það er trú flutn-
ingsmanna að með því verði auðg-
að íslenskt lista- og menning-
arlíf."
Einar K. Guðfinnsson:
í jrreinargerð segir m.a.:
„I lögum um skólakostnað, nr.
49/1967, 10. gr., var það nýmæli
sett í lög, að menntamálaráðu-
neytið gæti að fenginni umsögn
sveitarstjórnar ákveðið listskreyt-
ingu skólamannvirkja og mætti
verja í þessu skyni fjárhæð allt að
2% af áætluðum stofnkostnaði
skólamannvirkja. Áður höfðu þó
ýmsar skólabyggingar verið
listskreyttar og má í því sambandi
benda á lágmyndir Ásmundar
Sveinssonar á Austurbæjarbarna-
skólanum, málverk Jóhanns
Briem í Laugarnesskóla, vegg-
skreytingar Barböru Árnason í
Melaskóla og mósaikmyndir Val-
týs Péturssonar í Kennarahá-
skólahúsinu við Stakkahlíð.
í lögum um grunnskóla, nr.
63/1974, 27. gr., er ákvæði um það,
að sveitarstjórn geti ákveðið
Iistskreytingu skólamannvirkja
með samþykki menntamálaráðu-
neytisins og megi verja allt að 2%
af áætluðum stofnkostnaði skóla-
mannvirkis í þessu skyni.
Enginn vafi er á því, að ofan-
greindar lagaheimildir hafa örvað
listskreytingar í skólum, þótt ljóst
sé að þær hafi ekki verið notaðar í
eins ríkum mæli og æskilegt væri.
Frumvarp þetta gerir ráð fyrir
allmikilli breytingu á þeim laga-
ákvæðum, sem um þetta hafa gilt.
í fyrsta lagi er hér gert ráð fyrir
skyldu til listskreytinga í stað
heimildar áður. í öðru lagi skal
þessi skylda ná til allra opinberra
bygginga en ekki aðeins til skóla
eins og núgildandi ákvæði kveða á
Með listskreytingu opinberra
bygginga vinnst margt. Þjóðin
verður ríkari af listaverkum og
með því að tengja þau opinberum
byggingum er þeim komið fyrir
þar sem margir ganga að jafnaði
um garða og geta notið þeirra.
íslenskir listamenn fá á þennan
hátt tækifæri til að vinna að list
sinni, og enginn vafi er á því, að
laun fyrir slík verk eru flestum
listamönnum kærkomnari en
„styrkir" hins opinbera. Reynslan
sýnir að íslenskir listamenn, sem
tekið hafa slík verk að sér, vinna
þau af alúð og siík listaverk verða
ómissandi hluti af umhverfi sínu.
Engum aðilum í þjóðfélaginu
Samkeppni á f jöl-
mennari flugleiðum
— Fækkun sérleyfa, fjölgun almennra flugleyfa
FJÓRTÁN aðilar hafa flug-
rekstrarleyfi hér á landi, sagði
Einar K. Guðfinnsson (S), er
hann mælti fyrir tillögu sinni á
Alþingi um könnun á því að
fækka sérleyfum en fjölga leyfum
til áætlunarflugs. Fimm féiög
halda hins vegar uppi áætlunar-
flugi. Það er mat þeirra, sem til
þekkja, sagði EKG, að tilhneig-
ing hafi verið í þá átt að veita
fremur sérleyfi til áætlunarflugs
en aimenn leyfi, þ.e. að veita
einum rekstraraðila einkaleyfi á
tilteknum flugleiðum. Engin
ástæða er til að draga úr því, að
sérleyfishöfum eru lagðar þung-
ar skyldur á herðar, um að halda
umsamda flugáætlun, hvað sem
líður farþegafjölda. í þessu felst
trygging fyrir þá, sem nota
þurfa. Hugsunin á bak við sér-
leyfisveitingu virðist ekki sízt sú
að tryggja samgöngur og flug-
öryggi.
Á hinn bóginn ber að líta á það
að mikill fjöldi farþega ferðast á
milli hinna stærri staða: Reykja-
vík — Akureyri, Reykjavík —
Egilsstaðir, Reykjavík — ísafjörð-
ur. Þessar flugleiðir virðast mjög
vel samkeppnishæfar. Ekkert
bendir til að öryggi þessara flug-
leiða myndi raskast, þó að fleiri en
einn flugrekstraraðili fengi leyfi
til að fljúga á þeim.
EKG minnti á starfsemi flugfé-
lagsins Ernir hf. á ísafirði. Það
væri í höndum dugmikilla ein-
staklinga, sem hefðu mikið lagt á
sig til að halda uppi flugsamgöng-
um innan Vestfirðingafjórðungs.
Það ætti nú 2 flugvélar. Aðstæður
í fjórðungnum væru með þeim
hætti, að starfsemi þessa flugfé-
lags bætti úr brýnni samgöngu-
þörf. Og reynslan hefði fært sönn-
ur á, að sú samkeppni, sem þarna
kom til, hefði bætt þjónustu á
leiðinni Reykjavík — Isafjörður,
vegna leiguflugs Arna hf. í sam-
keppni við sérleyfi Flugleiða hf.
Þessi reynsla, sem þarna er til
staðar af samkeppni, varð kveikj-
an að tillögu minni, sagði EKG.
Samkeppnin hafði í för með sér
samgöngubætur. Á hinn bóginn
rennur mér til rifja, hve sam-
keppnisaðstaðan er ójöfn, vegna
einokunaraðstöðu annars rekstr-
araðilans. Það virðist sanngirn-
issjónarmið að þarna verði liðkað
til, sérleyfi afnumin en almenn
áætlunarleyfi frekar veitt, þ.e.
samkeppnisaðstaðan jöfnuð. Svip-
að á við aðrar fjölmennar flugleið-
ir, sagði EKG.
Þingfréttir í stuttu máli:
Söluskattur falli niður af
leiksýnmgum og tónleikum.
Þrír þingmenn Sjálfstæðis-
flokks, Halldór Blöndal, Einar K.
Guðfinnsson og Birgir fsl. Gunn-
arsson, flytja frumvarp til laga
um niðurfellingu söluskatts af
tónleikum og leiksýningum. I
greinargerð segir m.a.:
„Aðgangseyrir að íþróttasýning-
um, íþróttamótum, skíðalyftum,
kappreiðum og góðhestakeppni hef-
ur verið undanþeginn söluskatti.
Hinn 15. nóvember sl. var sú
breyting gerð á reglugerð um
söluskatt, að aðgangseyrir að leik-
sýningum áhugafélaga skyldi und-
anþeginn söluskatti, enda yrðu
eftirfarandi skilyrði uppfyllt:
„a) Enginn af þeim, sem að leik-
sýningum áhugafélaga starfar,
annar en leikstjóri, þiggi laun
fyrir starfið.
b) Leiksýningin sé ekki í neinum
tengslum við annað skemmt-
ana- eða samkomuhald."
Augljóst er, að mismunun af
þessu tagi fylgja margvíslegir van-
kantar auk þess sem hún býður
heim þeirri hættu, að áhugafólki
um leiklistarstarfsemi verði gert
nær ókleift að ráðast í stórvirki,
svo sem flutning á mestu leikhús-
verkum með gestaleik frá atvinnu-
leikhúsunum. Auk þess leggur
sumt áhugafólk svo hart að sér í
sambandi við leikstarfsemi úti á
landi, að nokkur umbun hlýtur að
teljast eðlileg og sjálfsögð og getur
janvel verið forsenda þess, að
leikrit verði fært upp.
Atvinnuleikhúsin og Sinfóníu-
hljómsveit íslands eiga við stöðuga
fjárhagsörðugleika að stríða.
Sömuleiðist frjáls tónlistarstarf-
semi.
Á þessu ári er áætlað, að Leikfé-
lag Reykjavíkur greiði 42—48 millj.
kr. í söluskatt, en ríkisstyrkurinn
til þess er 32 millj. kr. Af þessu
sést, að hér er um lítilræði að tefla
í tekjuöflun ríkissjóðs, en getur
skipt sköpum í sambandi við já-
kvæða þróun leiklistarstarfsemi og
tónleikahalds."
Áætlunarflug/
leiðrétting
I frásögn af tillögu Einars K.
Guðfinnssonar (S) um könnun á
kvort unnt væri að fækka sérleyf-
um en fjölga almennum leyfum til
áætlunarflugs féll niður nafn Arn-
arflugs hf. yfir þá aðila sem hafa
nú sérleyfi til flugs á tilteknum
flugleiðum hér á landi. Þetta leið-
réttist hér með.
Starfsaldur
þingmanna
Hvaða þingmenn hafa lengstan
þingaldur að baki?
Gunnar Thoroddsen forsætisráð-
herra situr nú sitt 40. þing — á 39
að baki. Næstur honum keihur
Benedikt Gröndal, formaður Al-
þýðuflokksins, sem situr sitt 26.
þing. Tveir þingmenn sitja sitt 25.
þing: Ólafur Jóhannesson utan-
ríkisráðherra og Geir Gunnarsson,
þingmaður Reyknesinga. Matthías
Á Mathiesen, þingmaður Reyknes-
inga, situr sitt 24. þing, Ingvar
Gíslason, menntamálaráðherra sitt
23. þing og Pétur Sigurðsson, þing-
maður Reykvíkinga, sitt 20. þing.
Aðrir þingmenn eru yngri í hett-
unni.
Yngsti kjörni þingmaðurinn
(varaþingmenn ekki meðtaldir) er
Vilmundur Gylfason, 9. þingmaður
Reykvíkinga, 31 árs að aldri. Næst
yngstur er Halldór Ásgrímsson, 3.
þingmaður Austfirðinga, 33 ára.
Yngstur þingmanna Sjálfstæðis-
flokks er Friðrik Sophusson, þing-
maður úr Reykjavík, 36 ára. Yngsti
þingmaður Alþýðubandalags er
Svavar Gestsson félagsmálaráð-
herra, 35 ára.