Morgunblaðið - 03.06.1980, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNÍ1980
Svo sem þegar hefur verið frá
skýrt í fréttum Morgunblaösins,
bættist nýr og glæsilegur far-
kostur í flugflota íslendinga á
laugardag. En þá kom til landsins
ný þota Flugleiða, sem sérstak-
lega er smíöuð fyrir félagið hjá
Boeingverksmiðjunum í Seattle í
Washingtonfylki á vesturströnd
Bandaríkjanna.
Stærri en fyrri
Boeingþotur
Hin nýja þota er af gerðinni
Boing 272—200, og rúmar hún
164 farþega, og er því töluvert
stærri en eldri Boeingþotur Flug-
leiöa. Vænghaf vélarinnar er 32.9
metrar, lengd hennar er 46.7
metrar og hæð hennar 10.4 metr-
ar.
Yfir sætum í farþegarými eru
lokaöir skápar fyrir yfirhafnir far-
þega og handfarangur þeirra. í
vélinni eru tvö eldhús, annað
frammí og hitt afturí. Mesta flug-
taksþyngd vélarinnar er 86.4 tonn.
Vélin er knúin þremur Pratt &
Whitney JT8D—15 hreyflum, og
framleiöir hver þeirra 15.500
punda þrýsting viö flugtak.
væri óvenjulega góö nýting í fyrstu
ferö flugvélar frá verksmiöjum.
Frá Seattle var farið síödegis á
föstudag, flogiö yfir Kanada með
millilendingu í Montreal og þaöan
til Keflavíkurflugvallar, en þangaö
var komið um klukkan 11 á
laugardagsmorgun.
Flugstjóri í þessari fyrstu ferö
var Jóhannes Snorrason, og haföi
hann á oröi að gott væri aö fljúga
hinum nýja farkosti, og vel fór um
farþega á hinni löngu leiö.
Vél númer 1622 aðeins!
Vélar Boeing af gerðinni 727
hafa notiö mikilla vinsælda víöa
um heim, allt frá því aö þær fyrst
komu á markaö. Er þessi nýja vél
hin 1622. í röðinni af Boeing 727,
og hefur ekki verið framleiddur
slíkur fjöldi af nokkurri annarri
þotutegund í farþegaflugi.
Að sögn forráöamanna Boeing
eru þegar fyrirliggjandi fjölmargar
pantanir í vélar af þessari tegund,
og telja þeir fyrirsjáanlegt aö
727—200 veröi framleidd í mörg
ár enn, þó unniö sé aö smíöi
annarra véla sem munu leysa hana
af hólmi þegar fram líöa stundir.
Þessi nýja vél Flugleiða, sem
notuö veröur á áætlunarleiöum í
Séð yffír hluta athafnasvæöis Boeing í Seattle, þar sem vinna yfir 78 þúsund manns. Tugir farþegaþotna bíða
þess utandyra aö verða afhentar nýjum eigendum, og enn fleiri eru í smíðum innandyra.
Um 78 þúsund manns starfa h
Þá er hin nýja vél búin fullkomn-
um siglinga- og öryggistækjum.
Hún hefur meöal annars sérstaka
tölvu sem gefur upplýsingar um
hvernig hagkvæmast er aö haga
fluginu gagnvart eldsneytiseyöslu.
Þá er flugvélin búin fullkomnum
tækjum til sjálfvirkrar lendingar,
sem nýtast þegar nauðsynlegur
tækjabúnaöur er fyrir á viökom-
andi flugvöllum, en sli'kt er enn
ekki fyrir hendi á íslenskum flug-
völlum.
Góð nýting í
fyrstu ferðinni
Þegar flugvélin kom til Kefla-
víkur á laugardaginn, bauö Örn Ó.
Johnson stjórnarformaöur Flug-
leiða áhöfn og farþega velkomna.
Meö í þessari fyrstu ferð vélarinnar
voru forstjóri Flugleiöa, Siguröur
Helgason, og einnig Bergur G.
Gíslason stjórnarmaöur og eigin-
konur þeirra.
Ennfremur voru meö í feröinni
fleiri starfsmenn Flugleiða, svo
sem þeir Leifur Magnússon fram-
kvæmdastjóri Flugrekstrarsviðs
og Sveinn Sæmundsson blaöa-
fulltrúi. Þá var fulltrúum íslenskra
fjölmiöla boöið meö, og meö í
fyrstu feröinni heim voru rúmlega
50 íslendingar búsettir í Kanada
og Bandaríkjunum og Vestur-
íslendingar. Höföu forráöamenn
Boeingverksmiöjanna á oröi, aö
svona ætti aö reka flugfélag, þetta
Evrópu, er fyrsta þotan sem ís-
lendingar láta sérstaklega smíöa
síöan áriö 1967.
Risavaxnar verksmiðjur
Verksmiöjur Boeing í Seattle í
Washington, sem íslenskum
blaöamönnum var boöiö aö skoöa,
eru risavaxnar aö stærð. Hefur
borgin Seattle aö verulegu leyti
byggst upp umhverfis verksmiöj-
urnar, þó þar séu nú aö sjálfsögöu
margvísleg önnur atvinnufyrirtæki.
Alls búa í borginni um 500 þúsund
manns, en séu næstu borgir og
útborgir taldar meö, þá er íbúa-
fjöldinn nálægt 1 milljón manns.
Hjá Boeingverksmiöjunum í
borginni vinna um 78 þúsund
manns, og má af því glöggt sjá hve
mikilvægar þær eru fyrir atvinnulíf
á þessum slóöum. Ekki er þó langt
síöan starfsmenn verksmiöjanna
voru enn fleiri, eöa milli 120 og 130
þúsund talsins. Þeim fækkaöi hins
vegar mjög á árunum eftir 1970,
vegna mikils samdráttar sem varö
í sölu flugvéla á þeim tíma. Kom
þar margt til, orkukreppa, minni
farþegaflutningar, minnkandi
hergagnaframleiösla og margt
fleira.
Mikla lagni þurfti hins vegar til
þess aö fylgja fyrirtækinu niður í
þennan öldudal, án þess aö til
algjörs hruns kæmi. Þaö tókst, og
nú er fyrirtækið í miklum vexti á
nýjan leik, og er langstærsta
fyrirtæki sinnar tegundar í Banda-
ríkjunum og þar meö í heiminum,
en Boeing er 39. stærsta iönfyrir-
tæki í öllum Bandaríkjunum. Verk-
smiðjur fyrirtækisins eru margir
hektarar að stærö, og ekiö er um á
bifreiðum og öðrum vélknúnum
farartækjum innan dyra eins og á
götum úti víöast annars staöar!
Stærsta markaðs
hlutdeildin
Boeingverksmiöjurnar eru sem
fyrr segir stærstu flugvélaverk-
smiöjur í veröldinni. Á síöasta ári
nam sala fyrirtækisins um þaö bil
níu billjónum dollara, og fyrirtæk-
inu hefur tekist aö ná allt aö
helmingi alls markaöarins fyrir
farþegaflugvélar í veröldinni. Þaö
er þó aöeins þegar mjög vel
gengur, og ekki er búist viö aö
hlutfalliö veröi svo hátt á þessu ári.
Farþegavélar þær sem fyrirtæk-
iö hefur veriö meö á framleiðslu-
lista sínum eru þessar: Boeing
707, en hún tekur 160 farþega, og
er flugþol hennar um 4800 mílur.
Alls hafa verið pantaöar 941 vél af
þessari tegund.
727: Hún tekur 143 farþega í
sæti (fleiri ef keypt er lengri gerðin
eins og Flugleiðir voru nú aö fá
afhenta), og flugþoliö er 1900
mílur. Alls hafa veriö pantaöar
1781 vél af þessari gerö.
737: Hún tekur 100 farþega í
sæti og flugþolið er um 1900 mílur.
Þegar hafa veriö pantaðar 789
vélar af þessari gerö.
747: Þessi vél er sú stærsta, og
ber alls 452 farþega og hefur um
5700 mílna flugþol. Alls hafa veriö
pantaöar 528 vélar af þessari
gerö.
Þá eru tvær vélar sem enn er
ekki fariö aö afhenda, en eru í
vinnslu og reynslu hjá fyrirtækinu.
Þar er í fyrsta lagi um aö ræöa
vélina Boeing 757, sem áætlað er
aö byrja aö fljúga snemma árs
1983. Hún tekur 178 farþega, og
flugþoliö er 2200 mílur. Þó ekki sé
enn byrjaö aö afhenda hana, er
þegar búiö aö panta 42 vélar.
Aö síöustu er svo Boeing 767,
sem væntanlega verður afhent
fyrstu flugfélögunum aöeins fyrr en
næsta númer á undan, eöa um
mitt ár 1982. Hún á aö bera 211
farþega í sæti, fiugþoliö veröur
2900 mílur, og þegar er búiö aö
panta 148 vélar af þessari nýju
gerð.
Þá er jafnan unniö aö endurbót-
um á eldri vélum, um leiö og nýjar
eru hannaöar, öryggi er aukiö,
reynt aö gera vélarnar sparneytn-
ari, flugþoliö er lengt og farþega-
rými stækkaö.
Meö þessu segjast forsvars-
menn fyrirtækisins tryggja sér aö
viöskiptavinirnir haldi sig viö sama
framleiðandann, sem stööugt reyni
aö tryggja hagkvæmustu og bestu
vélarnar á hverjum tíma.
Vélin 757 er til dæmis talin
munu taka viö af 727 á skemmri
ieiöum, þó enn um sinn sé búist
viö aö sú síöarnefnda muni haida
velli.
Vélin 767, sem gjarnan er kölluö
„Mini-Jumbo“, á hins vegar aö fara
inn á meöallangar flugleiöir. Hún
lítur út fyrir aö ætla aö verða
„bestseller“ hjá Boeing, þar sem
óvenjumargar vélar hafa þegar
veriö pantaöar eins og aö framan
greinir.
Sem fyrr segir hafa Boeingverk-
smiðjurnar algjöra yfirburöi á
flugvélamarkaönum í heiminum í
dag. Til samanburöar við þær tölur
sem að framan greinir, um pantað-
ar vélar frá fyrirtækinu, má til
gamans nefna eftirfarandi tölur um
pantanir á öörum flugvélategund-
um:
Frá McDonnel Douglas hafa
veriö pantaðar 362 vélar af gerö-
inni DC—10, en 1041 af geröinni
DC—9. Er sú síöarnefnda sú sem
næst kemst Boeing 727, en þó er
iangt á milli.
Frá Lockheed hafa veriö pant-
aðar 234 vélar af geröinni L 1011.
Frá British Aerospace hafa veriö
pantaöar 16 vélar af geröinni
Concorde, og 230 af geröinni
BAC— 1 —11.
Frá Airbus hafa veriö pantaöar
275 vélar af geröinni A—300, og
129 af geröinni A—310.
Frá VFW—Fokker hafa svo loks
verið pantaðar alls 160 vélar af
geröinni F28, en hún ber 85
farþega. Þetta eru þær flugvélar,
auk Boeingþotnanna, sem mest
hafa selst í heiminum undanfarin
Einn margra verksmiöjuakála Boeíngverksmiðjanna íSeattle, þar sem júmbóþotur bíöa þess í rööum aö veröa
ekiö út og afhentar nýjum eigendum, um leiö og lokið hefur veriö viö aö mála þær í einkennislitum viökomandi
félaga.
Lynn Ólason nefnist verkfrasöingur hjá Boeing af íslenskum aattum, en
hann vinnur meöal annars viö hönnun á þotum fyrirtakisins. Hér er
hann í miöiö, ásamt þeim Sveini Samundssyni blaöafulltrúa Flugleiöa
t.v. og John R. Wheeler blaöafulltrúa Boeingfyrirtakisins. Ólason, sem
átti sextugsafmali þennan dag, kvaöst ekki hafa talað annaö tungumál
en íslensku er hann hóf skólagöngu sína sex ára gamall.