Morgunblaðið - 21.06.1980, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ1980
Á myndinni eru frá vinstri: Jasper Ilolmes, Colin Porter og GuOlauKur Bergmann.
Gagnkvæmur samningur Karnabæjar og bresks tískufyrirtækis:
Báðir aðilar vænta
góðs af samstarfinu
- segir Guðlaugur Bergmann
KARNABÆR h.f. hefur gert samning við breska
tískufyrirtækið Jasper, um gagnkvæma framleiðslu á
tískuvörum. Hið breska fyrirtæki mun þannig
framleiða vörur frá Karnabæ undir vörumerkinu
Bandido sem hannað er hér á landi, af Colin Porter
aðalhönnuði fyrirtækisins.
í samtali við Morgunblað-
ið sagði Guðlaugur Berg-
mann forstjóri Karnabæjar,
að fyrirtækið hefði verslað
við hina erlendu aðila und-
anfarin ár. „Við höfum rætt
möguleikana á gagnkvæm-
um samningum, þannig að
þeir framleiddu vörur frá
okkur undir merkinu Band-
ido og seldu á mörkuðum
erlendis. Þá munum við fá
snið frá þeim til framleiðslu
hér. Þessir samningar hafa
tekist og vænta báðir aðilar
góðs af samstarfinu," sagði
Guðlaugur.
Jasper Holmes, eigandi
Jasper í Bretlandi er stadd-
ur hér á landi og spjallaði
Morgunblaðið stuttlega við
hann um þessi mál.
„íslenskur fatnaður sem
hannaður er á íslandi hefur
ekki fyrr verið framleiddur
og seídur erlendis," sagði
Jasper Holmes. „Okkur
finnst Bandido-vörurnar,
sem hannaðar eru af Colin
Porter, fyllilega þess virði
að framleiða þær í okkar
verksmiðjum og selja þær í
Englandi og víðar. Vjð mun-
um hefja framleiðsluna
næsta vor, en Karnabær
byrjar að framleiða okkar
vörur strax í haust. Það er
erfiðara fyrir okkur en
Karnabæ að hefja fram-
leiðslu á nýjum vörutegund-
um, vegna þess að heims-
markaðurinn er ekki jafn
sveigjanlegur og markaður-
inn á íslandi. Þá verðum við
einnig að skipuleggja starfið
lengra fram í tímann.
Mér líst mjög vel á sam-
starfið við Karnabæ. Sniðin
eru mjög góð og ég hef trú á
því að þau muni verða vin-
sæl á mörkuðum okkar.
Einnig gefur samstarfið
góða möguleika á ýmsum
sviðum fyrir báða aðila,"
sagði Jasper Holmes.
Morgunblaðið spurði Guð-
laug Bergmann að því hver
staða íslenskra tískuvara
væri, samanborið við er-
lendar vörur.
„Okkar vörur eru síst
verri en hinar erlendu og
mat okkar á tískunni sem
slíkri, er síst minna virði,"
sagði Guðlaugur. „Við erum
meira að segja oft á undan
erlendum fyrirtækjum með
framleiðslu á tískuvörum.
Ég get nefnt sem dæmi
gallabuxur sem voru í tísku í
fyrra haust. Við vorum
nokkrum mánuðum á undan
umheiminum að koma vör-
unni á markaðinn. Það er
alveg ljóst að við erum síst
lægra settir en erlendir aðil-
ar á þessu sviði,“ sagði
Guðlaugur Bergmann.
Eftir þetta getur
SVFR ekki staðið
að neinni ræktun
- segir Karl Ómar Jónsson formaður
„EITT AF markmiðum Stangaveiöifélags Reykjavíkur
hefur verið það að rækta upp vatnasvæði og höfum við í
þessu skyni ræktað seiði í klak- og eldisstöðinni við
Elliðaár.“ sagði Karl Ómar Jónsson formaður SVFR í
samtali við Mbl., en borgarstjórn samþykkti á fimmtu-
dagskvöld að vísa frá gerðum samningi við Stangaveiði-
félagið um klak- og eldisstöðina.
„í stöðinni hefur okkur tekist að
rækta seiðin á ódýrari hátt en
annars hefði verið mögulegt. Eftir
þessa afgreiðslu í borgarstjórn,
má búast við að Stangaveiðifélag-
ið geti ekki staðið að neinni
ræktun.
Hingað til höfum við sett
seiði í ýmsar ár sem við höfum
haft á leigu og hefur það verið
liður í samningum okkar við
landeigendur. Þetta hefði ekki
verið mögulegt, hefðum við ekki
haft þessa stöð. Þessi stöð hefur
hjálpað okkur mikið, því við höf-
um getað reiknað seiðin á lægra
verði en ella, vegna þess að við
ræktum þau sjálfir. Því höfum við
getað selt veiðileyfin til okkar
félaga ódýrar en annars hefði
verið hægt,“ sagði Karl Ómar.
„Það gefur auga leið, að Stanga-
veiðifélag Reykjavíkur er nú í
mun verri aðstöðu en áður, ekki
síst með tilliti til samkeppninnar.
Sérstaklega á það við um ný svæði
sem við hefðum áhuga á að taka
til ræktunar. Hvað Elliðaárnar
varðar, þá höfum við sett seiði í
þær og boðið þau á lægra verði en
aðrir hafa getað. Nú má búast við
að verðið á seiðunum hækki og
veiðileyfin sömuleiðis. Að vísu
þarf ekki að setja seiði í árnar nú,
vegna þess að nóg er af seiðum í
þeim, en það er ekki víst, að það
verði þannig til frambúðar," sagði
Karl Ómar Jónsson.
Tollar lækkaðir á
spænskum iðnaðarvör-
um og saltfiski héðan
HINN 1. júli næstkomandi koma
til framkvæmda hér á landi
nokkrar tollalækkanir á spænsk-
um iðnaðarvörum samkvæmt
ákvæðum viðskiptasamninga
EFTA-landanna og Spánar, sem
gekk í gildi 1. mai sl. Samtimis
koma til framkvæmda á Spáni
nokkrar tollalækkanir á iðnað-
arvörum EFTA-landanna, m.a.
íslands, svo og á vissum tegund-
um sjávarafurða. Lækkar t.d.
tollur á saltfiski, sem er aðalút-
flutningsvara íslendinga til
Spánar, úr 10% í 7,5%, segir í
fréttatilkynningu frá viðskipta-
ráðuneytinu.
Morgunblaðið fékk þær upplýs-
ingar hjá Sölusambandi íslenzkra
fiskframleiðenda, að tollar og inn-
flutningsgjöld hefðu verið 22.5% á
Spáni og fyrrnefnd 10% verið
hluti af þeim tollum. Gert hefði
verið ráð fyrir að þessi lækkun
kæmi til framkvæmda fyrir mörg-
um mánuðum síðan, en það hefði
dregizt af hálfu yfirvalda á Spáni.
Við samningagerð í vetur um sölu
á saltfiski héðan hefði verið gert
ráð fyrir þessari lækkun. Innflytj-
endur á Spáni hefðu greitt fullan
toll á þau 4350 tonn af saltfiski,
sem þegar hefðu verið flutt til
Spánar, en hins vegar kæmi þessi
tollalækkun innflytjendum til
góða varðandi þau 6850 tonn af
saltfiski, sem eftir eru samkvæmt
samningum.
Gunnar Karlsson
skipaður prófess-
or í íslandssögu
í FRÉTT frá menntamálaráðu-
neytinu segir, að forseti íslands
hafi að tillögu menntamálaráð-
herra, skipað dr. Gunnar Karlsson
prófessor í Islandssögu í heim-
spekideild Háskóla íslands frá 1.
júlí nk. að telja.
Þorsteinn Egilson:
I>á vitum við það
Þrír lögvísir menn, þeir Garðar
Gíslason, Gunnar G. Schram og
Þór Vilhjálmsson, hafa nú frætt
okkur um það, í sjónvarpi og
útvarpi, hvaða vald forseti íslands
hefur. Þetta vald er mikið í orði,
en jafnan lítið á borði. Þó getur
það komið fyrir, að stjórnlagalegt
vald forsetans verði óskorað, og
getur þá skipt sköpum fyrir þjóð-
ina, um langa framtíð, hvort eða á
hvern hátt þessu valdi er beitt.
Þannig, eða þessu líkt, tók einn
þremenninganna til orða.
Störfum forsetans má skipta í
tvo meginþætti. Forsetinn er þjóð-
höfðingi landsins og samein-
ingartákn þess og kemur fram
fyrir hönd þjóðarinnar, bæði hér
og erlendis. Forsetinn er einnig
æðsti embættismaður ríkisins að
því er varðar löggjafar- og fram-
kvæmdavaldið.
Þá vitum við það.
Þremenningarnir fræddu okkur
ekki um það, hvaða kostum þjóð-
höfðinginn þyrfti helst að vera
búinn, enda voru þeir ekki til þess
kvaddir. Um þetta mun sitt sýnast
hverjum, eins og gengur, en öll
hljótum við að vera sammála um,
að hann verði að vera gagnmennt-
aður maður, á þjóðlega og alþjóð-
lega vísu. Gagnvart okkur þarf
hann að þekkja sögu, menningu og
hagi þjóðarinnar, og ástkæra yl-
hýra málið verður að vera honum
tamt. Gagnvart útlendingum
þyrfti hann að vera málamaður
góður, kunna skil á sögu þeirra og
menningu, helst einnig á högum
þeirra. Mjög æskilegt hlýtur að
vera, að þjóðhöfðinginn þekki per-
sónulega þjóðhöfðingja og áhrifa-
menn erlenda, það gæti verið
okkur ómetanlegt í menningarlega
og efnalegu tilliti.
Þremenningarnir sögðu okkur,
að forsetinn sem æðsti embættis-
maður landsins stýrði ríkisráðs-
fundum, með ráðherrum sínum,
en þar væru málefni þjóðarinnar
borin upp og rædd. Þetta verður
formsatriði eitt, ef forsetinn er
ekki nægilega vel kunnugur mál-
um. Hér hefði mátt bæta við, að
það er ekki aðeins á ríkisráðsfund-
um, sem ráðherrarnir geta leitað
til forsetans, heldur ávallt, en þar
á bak við verða að vera vit,
þekking og staðfesta.
Hér er komið að hinum óbeinu
áhrifum forsetans, sem þremenn-
ingarnir fræddu okkur ekki um.
Þessi áhrif geta verið þýðingar-
meiri en bein völd, enda eru bestu
verkin oft ekki unnin fyrir opnum
tjöldum.
Þorsteinn Egilson
Ríkisstjórnir koma og fara, og
að þeim standa oft tveir eða fleiri
pólitískir flokkar, en forsetinn
situr lengur. Ráðherrarnir, hvar í
flokki sem þeir eru, verða að geta
treyst fyllilega forseta sínum, og
því hlýtur að vera óheppilegt, að
forsetinn sjálfur sé pólitískur
maður.
Margur heldur því fram, að
forsetinn þurfi ekki að hafa mikla
stjórnlagalega þekkingu sem
æðsti embættismaður þjóðarinn-
ar, jafnvel ekki þegar til hans
kasta kæmi að mynda ríkisstjórn
á erfiðum tímum. í því sambandi
er bent á, að Kristján forseti muni
ekki hafa haft mikla þekkingu á
þeim efnum þegar hann var fyrst
kosinn. Það kann rétt að vera, en
Kristján forseti stóð sennilega
aldrei frammi fyrir miklum
stjórnlagalegum vanda fyrr en í
lok valdatíma síns, eftir tólf ára
setu í forsetastóli, og á þeim tíma
hefur hann óefað lært margt.
Það er margt sem bendir til, að
næsti forseti fái ekki sama um-
þóttunartíma og forveri hans.
Þingstuðningur núverandi ríkis-
stjórnar er eins veikur og hugsast
getur og miklir erfiðleikar blasa
við, bæði hér heima og erlendis.
Það ætti að vera augljóst mál,
að okkur væri hollast að vanda vel
valið á forseta vorum í lok mánað-
arins. Máltækið segir, að greindur
nærri geti, en reyndur viti betur.
Því mætti bæta við, að greindur og
reyndur geti og viti þó best.