Morgunblaðið - 21.06.1980, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ1980
25
lýsing torveldaði að miða
vel. Ytri aðstæður munu því
hafa verið með þeim hætti,
að Snorri hafi ástæðu til að
óttast, að líftóran yrði
murkuð úr honum með
fjölda af klámhöggum, sem
afskræmdu líkama hans og
yllu ómældum sársauka.
Slíkur dauðdagi var ekki
fýsilegur. Snorri hefur því
haft ástæðu til að óska eftir
að falla fremur fyrir lag-
vogni en höggvopni.
Óþarft virðist að væna
Arnbjörn prest um að hafa
skýrt þeim Gissuri frá felu-
stað Snorra, enda verða
menn þess oft varir, hvort
holt er undir, ef yfir er
gengið.
Sagnfræðingar eiga sjald-
an kost á að prófa tilgátur á
annan hátt en með saman-
burði við heimildir og at-
hugun á þeim. Gott model
hjálpar til að glöggva sig á
ytri aðstæðum og því verður
fróðlegt að sjá með kvik-
mynd af þessum sviplega
atburði.
Reykjavík 18. júní 1980.
anna að einstakir nefndarmenn
séu persónulega hlutdrægir í út-
deilingu sinni." Nú kann einhver
að spyrja hverju manneskjan hafi
verið að mótmæla með undirskrift
sinni, fyrst engin hlutdrægni hef-
ur átt sér stað, hvorki pólitísk né
persónuleg. Æ já, það eru alltaf
einhverjir einfeldningar, sem ekki
skilja brandara.
Fátt er fyndnara en rassbögur
sem varpað er fram eins og væru
þær dýpsta speki. „Hvað er með
ljóðformið sem stingur í augu?“
spyr einn höfundurinn bjarnharð-
ur; svarar svo sjálfum sér jafn-
spaklega — út í hött „Nei, málið er
einfalt Ég er rithöfundur ...“ Hún
móðir mín sáluga hefði nú senni-
lega haft þau orð um þetta, að þá
bæri nýrra við, þegar moldin færi
að rjúka í logni. Sjálfum þykir
mér þetta með því allra hnyttn-
asta sem ég hef heyrt lengi. „Ég
-Kótti um starfslaun til launasjóðs-
ins á sínum tíma. Því var synjað,"
heldur höfundur áfram. „Sjálfsagt
á þeirri forsendu að ég væri
fremur ólíklegur til stórafreka."
Þetta er nú brandari í lagi;
hvernig ætti nokkrum manni að
geta dottið slíkt í hug um svo
skeleggan ármann íslenskrar
tungu?"
En ég hef ekki enn nefnt það,
sem þó er ef til vill alls fyndnast,
en það er hvernig sumir undir-
skrifendur vilja helst bæta það
misferli að úthlutað hefur verið
„eftir flokkspólitísku sjónarmiði."
Einn bendir sem sagt á að í
landinu sé „5 flokka kerfi" og
„höfundar með aðrar stjórnmála-
skoðanir [en Alþýðubandalags-
fóik] njóta ekki sama tækifæris."
Hann virðist láta að því liggja að
gera eigi úthlutun ópólitiska með
því að dreifa krónunum á allar
skoðanir eftir styrkleikahlutföll-
um stjórnmálaflokkanna! Og ef
þetta er ekki fyndni, þá er það
Bakkabræðraháttur. En það er
vitaskuld ógerlegt að hugsa sér;
hér fer forsvarsmaður aldagam-
allar ritmenningr.
Þið hafið nú eflaust þear séð
það, kæru 2/46, að ykkur hefur
skjátlast (skýst þótt skýrir séu),
og hef ég þó fráleitt tínt til allt
það sem í greinum kollega ykkar
er úr að moða. Mér finnst satt að
segja að safna ætti þessum skrif-
um saman í bók; hún gæti orðið
mesti skemmtilestur aldarinnar
og hlyti áreiðanlega metsölu.
I von um fleira skemmtilegt í
næstu blaðasendingu,
New York, 30. mái 1980
Það er hins vegar ekki rétt, sem
segir í Morgunblaðinu í morgun, að
ríkisstjórnin hafi sett fram tilmæli
við þingforseta um að þeir hnekktu
úrskurði þingfararkaupsnefndar.
Ríkisstjórnin hefur aldrei borið
fram nein tilmæli í þá átt, hvað þá
beitt þrýstingi í málinu."
— Nú sagðir þú, að hækkunin
mætti ekki og mundi ekki koma til
framkvæmda. Nú hafa þingforset-
ar og þingfararkaupsnefnd hins
vegar aðeins frestað málinu til
haustsins, en sjálf ákvörðunin um
launahækkunina stendur óbreytt.
Kemur hún þá ekki til fram-
kvæmda í haust?
„Nei. Eins og ég sagði áðan er nú
þingmeirihluti fyrir breyttri skip-
an mála og í haust fær Alþingi til
umfjöllunar frumvarp til laga þar
um.
— Ef forsetar og þingfararkaup-
snefnd hefðu afgreitt málið öðru
vísi, hefðir þú þá verið reiðubúinn
til aðgerða gegn ákvörðuninni og
þá hverra?
„Þar sem málinu er nú lokið á
þennan veg, er óþarft að ræða það
frekar.
En ég vil aðeins ítreka það, að ef
þingfararkaupsnefnd hefði ekki
látið undan, þá hefði verið gripið til
annarra ráða til að stöðva þessa
kauphækkun."
— Hverra?
Gunnar Thoroddsen
„Ég vil ekki fara fleiri orðum um
það.“
— En hvað vilt þú þá segja um
þær launahækkanir, sem hafa orð-
ið hjá opinberum starfsmönnum og
eru tilefni þingfararkaupsnefndar?
„Ég lít ekki svo á, að greiðslur !
fyrir aukavinnu opinberra starfs-
manna séu launaskrið eða almenn-
ar kauphækkanir.
Það eru margir opinberir starfs-
menn, sem fá fasta yfirgreiðslu
fyrir raunverulega yfirvinnu.
Gunnar Thoroddsen forsætisráðherra:
Margir yfirmenn stofnana og
starfsgreina verða, þegar þeir hafa
skilað sinni föstu vinnuviku, að
vinna aukavinnu, þar sem þeir geta
þá fyrst, þegar friður er frá síma
og viðtölum, farið að afgreiða ýms
mál, vinna að bréfaskriftum,
skýrslugerð og framvegis. í stað
þess að þeir sendi reikninga fyrir
þessari vinnu, var fyrir mörgum
árum tekinn upp sá háttur að
semja við þá um fastar greiðslur
fyrir þessa vinnu, og er þar algeng-
ast 20 klukkustundir í mánuði.
Hins vegar á þetta ekki við um
allar stéttir, og sumum stéttum
hefur verið neitað um greiðslur
fyrir slíka ómælda yfirvinnu,'
vegna þess að vinnutími þeirra er
nokkuð frjáls og óbundinn. Vinnut-
ími þingmanna er ekki með þeim
hætti, að þeir eigi að skila sinni
vinnu frá til dæmis níu til fimm, og
svo eigi það að teljast yfirvinna
sem framyfir er. Þótt þingmanns-
starfið sé ákaflega margvíslegt og
geti orðið mikið álag, ekki bara við
þingstörf, heldur einnig við það að
sinna ýmsum erindum kjósend-
anna, halda fundi og sækja fundi
og svo framvegis, þá er þetta starf
ekki þess eðlis, að það sé sá
grundvöllur fyrir yfirvinnugreiðsl-
ur, sem er forsenda þeirra, þar sem
um slíkt hefur verið samið. Eðli
málsins samkvæmt eiga þessar
greiðslur fyrir ómælda yfirvinnu
ekki við um þingmenn."
— Það á þá að vera betur launað
að vera aðstoðarráðherra Gunnars
Thoroddsen en stuðningsmaður
hans á Alþingi?
„Tekjur alþingismanna eru mjög
mismunandi. Sumir hafa miklar
tekjur til viðbótar við þingfarar-
kaupið. Aðrir hafa lítið sem ekkert.
Auðvitað á jafn ábyrgðarmikið
starf og þingmannsstarfið að vera
vel launað. En það mál verður að
ákveða að vandlega athuguðu máli
og með eðlilegum hætti. Ekki á
þennan veg, sem átti að vera nú;
með óeðlilegri aðferð, háskalegri
tímasetningu og án nægrar stoðar í
lögum.“
Sjúklingarnir létu vel af heimsókn sinni og þar sem þeir voru misjafnlega vei rólfærir er starfsfólk deildarinnar
þeim til aðstoðar ásamt prestunum og kvenfélagskonunum. Sr. Ragnar Fjalar Lárusson lengst til hægri á
myndinni. Ljósm. ól. K. M.
Langlegusjúklingar heimsækja Hallgrímskirkju:
Stórviðburður að fá að
gera sér slíkan dagamun
NOKKUÐ á þriðja tug sjúklinga
liggja á svonefndri langlegudeild
Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur
við Barónsstíg og eru þeir fiestir
meira eða minna rúmliggjandi eða
bundnir við hjólastóla. Eiga þeir
því ekki kost á að komast á
mannamót eða bregða sér bæjarleið
jafnvel svo árum skiptir, en Kvenfé-
lag Hallgrimskirkju bauð i fyrra
hópnum til kaffidrykkju og sam-
sætis í safnaöarheimili kirkjunnar
og var hópnum öðru sinni i gær
boðið til slíkrar samveru.
— Við höfum síðustu tvö árin haft
nokkuð reglulega þjónustu meðal
þessa fólks og reynt að heimsækja
það vikulega, spjallað við það og haft
helgistundir, sagði sr. Ragnar Fjalar
Lárusson annar sóknarpresta í Hall-
grímssókn. — Við þekkjum hópinn
orðið nokkuð vel og höfum átt mjög
gott samstarf við starfsfólk. í fyrra
buðu kvenfélagskonurnar til kaffi-
drykkju í fyrsta sinn og aftur nú og
hefur þetta notið slíkra vinsælda hjá
fólkinu að við teljum að hér verði um
árvissan atburð að ræða framvegis.
— Það hefur komið fram í spjalli
við fólkið þegar við heimsækjum það
á deildina að það naut þessarar
athafnar í fyrra og talaði mikið um
hana í allan vetur, sagði sr. Karl
Sigurbjörnsson, og má segja að hér
sé um stórviðburð að ræða hjá
fólkinu, sem á þess engan kost að
komast burtu og kannski er þetta
eina skiptið á árinu, sem það fær
tækifæri til að fara eitthvað.
Tuttugu sjúklingar þágu kaffi og
góðgerðir kvenfélagsins og hlýddu á
einsöng Jóhönnu Möller, ræðu sr.
Karls um sr. Hallgrím Pétursson og
tóku þátt í helgistund. Tveir eða þrír
urðu eftir á deildinni en þeim voru
færðar kökur til að þeir misstu ekki
alveg af athöfninni. Fólkið er mis-
jafnlega rólfært, sumir í hjólastól-
um, en aðrir sjá um sig sjálfir að
mestu leyti, en prestarnir sögðu hér
vera um ákaflega þakklátan hóp að
ræða og væri geinilegt að allir hefðu
notið stundarinnar.
Greiðslur til þingmanna
fyrir ómælda yfirvinnu
eiga ekki stoð í lögum
„ÞAÐ eru tvö meginatriði í þessu
máli, sem ég hef í mínum yfirlýs-
ingum og umræðum lagt áherzlu
á,“ sagði Gunnar Thoroddsen,
forsætisráðherra. er Mbl. spurði
hann, hvað hann vildi segja um
afgreiðslu forseta Alþingis og
þingfararkaupsnefndar á launa-
hækkunarmálinu og þá gagnrýni,
sem þingmenn hafa sett fram á
yfirlýsingar hans um málið. „Ilið
fyrra er, að ákvörðun þingfarar-
kaupsnefndar um 20% kauphækk-
un til þingmanna kæmi ekki til
framkvæmda. Þetta meginatriði
hefur náðst fram. Þingfarar-
kaupsnefnd hefur séð að sér.
Hækkunin kemur ekki til fram-
kvæmda. Hitt atriðið er það, að
breytingar verði á lögum á þann
veg að óháður, hlutlaus aðili, til
dæmis kjaradómur, ákveði kaup
og kjör þingmanna, en ekki nefnd
þingmanna. Frumvarp i þessa átt
var flutt á Alþingi í fyrra. Ég
studdi það frumvarp og greiddi
atkvæði með þvi við nafnakall, en
það var fellt. Nú hafa mál snúizt
svo, að öruggur þingmeirihluti er
fyrir þessari breytingu og eigum
við það þingfararkaupsnefnd að
þakka og hennar aðgerðum.
Lög um þingfararkaup heyra
stjórnarfarslega undir forsætisráð-
herra. Ég mun í samráði við
forseta Alþingis beita mér fyrir
því, að frumvarp verði samið og
lagt fyrir Alþingi í haust þess
efnis, að hlutlausum aðila, væntan-
lega kjaradómi, verði falið að
ákvarða launakjör þingmanna.
Kjaradómur hefur nú þegar meðal
annars það verkefni að ákveða laun
forseta Islands, hæstaréttardóm-
ara, ráðherra, ríkissaksóknara og
ráðuneytisstjóra.
Það sem ég sagði um þetta mál,
sagði ég vegna þess, að ég taldi að
hér væri um alvarlegt mál að ræða
og jafnvel hættulegt, ef þessi kaup-
hækkun gengi fram, þegar við
stöndum í miðjum samningavið-
ræðum á hinum almenna vinnu-
markaði, og varðandi laun starfs-
manna ríkis og bæja höfum við sett
fram þá ákveðnu skoðun að ekki sé
grundvöllur fyrir almennum kaup-
hækkunum, þótt hins vegar lág-
launafólkið verði að okkar mati að
fá kjarabætur. Því ætti hverjum
manni að vera ljóst, hvílík fásinna
það væri, að alþingismenn fengju á
sama tíma 20% kauphækkun sam-
kvæmt ákvörðun þingfararkaups-
nefndar.
I lögum um þingfararkaup er það
ákveðið, samkvæmt hvaða launa-
flokki þingmenn skuli fá laun.
Ennfremur eru ákvæði þar um
greiðslur til þingmanna varðandi
ferðakostnað, húsnæðis- og dval-
arkostnað. I lögunum er heimild til
að hækka þingfararkaup, ef al-
mennar breytingar verða á launum
starfsmanna ríkisins, en sú heimild
á að sjálfsögðu ekki við þetta mál. í
lögunum er hvergi veitt heimild til
þess að greiða þingmönnum kaup
fyrir yfirvinnu, hvorki mælda né
ómælda. Ég hef aldrei vitaö til þess
á minni alllöngu þingævi, að
nokkrum þingmanni dytti í hug að
fara fram á greiðslur fyrir yfir-
vinnu.
Ég lít svo á, að ákvörðun um
greiðslur til þingmanna fyrir
ómælda yfirvinnu eigi sér ekki stoð
í lögum.
Það er forsætisráðherra, sem
hefur undirritað lögin um þingfar-
arkaup og það er stjórnarfarsleg
skylda hans að hafa gætur á því,
hvort lögin eru brotin. Með allt
þetta í huga, sem ég hef nú sagt,
ætti það að vera ljóst, að málið er
forsætisráðherra ekki með öllu
óviðkomandi og því ekki að tilefn-
islausu að hann hefur látið í ljós
ótvírætt afstöðu sína til málsins.