Morgunblaðið - 06.12.1980, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1980
15
KROFLUELDAR ■
„FYRRVERANDI forseti, Krist-
ján Eldjárn. fær nastu eldsum-
brotahrinu hér í Mývatnssveitinni
i afmælisgjöf, t>að er í dag 6.
dcsember,“ sagði Iljörtur
Tryggvason mælingamaður þar
nyrðra í spjalli við Hlaðvarpann.
Annars eru þessar spár mínar að
mestu leyti gerðar í grini, þó i
þeim felist nokkur alvara. Manni
skjátlast venjulega oftar en hitt.
Ég hef annars nokkrum sinnum
hitt nákvæmlega á upphaf gosa og
jarðhræringa. 1978 hafði ég sagt
norskum jarðfræðingi og fyrirles-
ara svona í gríni að næsta gos yrði
10. júlí kl. 2 eftir hádegi. Hann
sagði síðan frá þessu í mikilli
fyrirlestrarferð um Noreg og varð
alveg himinlifandi þegar spáin
stóðst.
I annað skipti hafði ég sagt
norskum ritstjóra að landsig myndi
„Spámaðurinn“ Hjörtur
Tryggvason.
„Spámaðurinn“ býst
við eldgosi í dag
hefjast einhvern ákveðinn dag.
Hann hringdi í mig þennan dag, og
það stóðst, landsigið var hafið.
Fyrir síðustu umbrotahrinu hafði
ég lofað stúlku, sem lengi hefur
unnið í Kröflu, gosinu í afmælisgjöf
og sagt, að það yrði 15. október. Ég
frétti svo skömmu síðar, að hún
hefði frestað afmælisveizlunni til
þess 18. svo ég sagði við hana, að þá
yrði ég að fresta gosinu líka. Gosið
hófst svo í sama mund og afmælis-
veizlan.
Ég vil nú samt taka það fram að
ekki er mikil ástæða til að taka
þessar dagsetningar mjög alvar-
lega sagði Hjörtur Tryggvason að
lokum.
EFNAHAGSMÁLIN
Gildi kommanna eykst
AÆTLAÐAR efnahagsráðstafanir
ríkisstjórnarinnar um áramótin
hafa lengi vel verið vel faldar
almenningi og öðrum, sem þær
koma ekkert við. Það hefur þó
kvisast út, að samfara myntbreyt-
ingunni, þegar komman verður
færð fram um tvö sæti, sé ætlunin
að beita sama vopni á verðbólguna,
en þó ekki eins harkalega, enda er
engin ástæða til að ganga af þessu
óskabarni þjóðarinnar dauðu. Það
hefur því verið ákveðið að þar verði
komman aðeins færð fram um eitt
sæti og verði því eftir áramótin
aðeins í kringum 7%.
Menn skilja nú einnig betur þá
andstöðu gegn Gunnari sem ríkir
innan Sjálfstæðisflokksins. Hann
er stöðugt að auka gildi kommanna!
HELGI
TÓMASSON
DANSKUR?
Helgi Tomasson fra New York City Ballet pá gœstespil
SELV OM Helgi Toraatwon er
fodt pA Island. betrngter ame-
rikanerne ham for danaker
Hana profeaaionelle baggrund
er nemlig danak, og derfor
regnea han ogsA med i den
gruppe, der kaJdea den danake
mafia i Balanchinea New
York City Ballet Her domi
nerer danakerne nemlig aom
nationalitet n*at efter ameri-
kanerne. ______
Vor ruriten -landsmand Helgt Tonuuion donitr t decembtr pd Det
Kgl Teater for fonte gang
Helgi Tómasson listdansari danskur? Það er ekki líklegt að
íslendingar samþykki það, en engu að siður er hann talinn tii dönsku
„mafiunnar í Balachines New York City Ballet“. Það er greinilegt að
Dönum þykir þetta ekkert verra og í BT er frétt um það að Helgi sé
væntanlegur til Danmerkur til að dansa gestahlutverk í Konunglega
leikhúsinu í Kaupmannahöfn. Textinn undir meðfylgjandi mynd er á
þessa leið: Vor næstum samlandi Helgi Tómasson dansar í desember í
Kongunglega leikhúsinu i fyrsta sinn.
Danir hafa lengi sótzt eftir fslandi og gæðum þess og nú er
greinilega betra að fara að gæta sin.
GEIR HALLGRÍMSSON
GEFUR VÍÐA GÓÐ RÁÐ
GEIR Hallgrímsson kemur víða
við og gefur góð ráð á ólikleg-
ustu sviðum. í Tímanum mið-
vikudaginn 3. desembcr segir
Viðar Simonarson, þjálfari og
leikmaður i meistaraflokki
Ilauka i handknattleik, að hann
hafi þegið góð ráð hjá þeim Axel
Axeissyni, Björgvin Björgvins-
syni. scm báðir þekki þýzkan
handknattleik mjög vel, svo og
Geir Ilallgrímssyni.
Síðan segir orðrétt: „Það er
ætlunin að reyna að leika stífa
pressuvörn gegn þeim og láta
bakkarana taka á móti þeim
framarlega á vellinum. Klippa út
hornamennina og hugsanlega
taka tvo leikmenn hjá þeim úr
umferð ef ástæða þykir til.“
Hvort Geir hefur þar með
ljóstrað upp baráttuaðferð
stjórnarandstöðunnar og ætlunin
sé að taka þá Pálma og Friðjón úr
umferð, eða að hann hefur stúd-
erað handknattleik á laun skal
látið ósagt.
HELGARVIÐTALIÐ
Erlingur Páll Ingvarsson heitir einn af okkar ungu og upprennandi
myndlistarmönnum. Eftir stúdentspróf frá MA fór hann til náms í Handíöa
og myndlistaskóla íslands og lauk þaóan námi úr nýlistadeild eftir 4 ár.
Síðan lá leið hans til Amsterdam í Hollandi og þaöan í listaakademíuna í
Diisseldorf, en þaðan lauk hann prófi í vor. Síðast liðinn vetur kynnti hann
nútímalist í einn mánuð við Myndlistaskóla Akureyrar.
í apríl á þessu ári hélt hann sína fyrstu einkasýningar í St. Petri Galerie í
Lundi, en áður hafði hann sýnt á Akureyri ásamt Hollendingi, Þjóöverja auk
eins íslendings og tekið þátt í nemendasýningum f DUsseldorf.
„Viö getum sagt aö hjá
mér ráöi hugmyndir og út-
færsla þeirra helst efnisvalinu
og sýningin sem ég hélt í
fyrra og stóö í 5 daga byggö-
ist upp á 5 mismunandi
„skúlptúrum" og var hver
fyrir sig sýndur einn dag í
senn,“ sagöi Erlingur er Mbl.
haföi tal af honum. „Ég miö-
aöi uppsetningu sýningarinn-
ar við húsakynni gallerísins
og kom til dæmis ekki með
neitt efni undir hendinni til
Svíþjóöar, aöeins hugmyndir.
Ég dvaldi síöan á staönum
um hálfan mánuö viö undir-
búning og efnisval.'1
Verkin og útfærsla
þeirra miðast við and-
rúmsloftið á staðnum
„Sýningin snerist ákaflega
mikiö um tímann og mann-
Erlingur Páll Ingvarsson. (Ljósm. KÖE.)
Hugmyndir og út-
færsla þeirra ráða efn-
isvali og uppsetningu
eskjuna sjálfa, þetta voru allt
saman sjálfstæð verk, en
þetta var þemað í þeim
öllum. En í raun og veru réöst
útfærsla hugmyndanna, og
þá verkin sjálf, af andrúms-
loftinu á staönum. Einn dag-
inn hafði ég raðaö múrstein-
um upp á þann hátt aö þeir
gáfu til kynna þróun í tíma og
enduðu þeir í vegg, sem ég
hlóö upp í einar dyrnar í
sýningarsalnum. Þegar nokk-
uö var liöið á daginn kom
sænskur abstraktmálari á
staðinn og reiddist vegna
þess aö þaö var ekki Svíi,
sem hafði fundið upp á þessu
og hreinlega kastaöi sér á
vegginn. Eigandi gallerísins
varö alveg miður sín og
sagöist ætla aö búa til verk
úr rústunum, sérstaklega til-
einkaö mér. Þegar hann haföi
lokiö því, leizt mér svo vel á
hugmyndina að ég lét hana
standa út næsta dag.“
The gallery was empty
of art, — but now
you have entered
„Viöbrögö íslendinga á
staönum voru mjög misjöfn,
sumir tóku sýningunni mjög
vel, en aörir voru óánægöir
eins og gengur og gerist. Þeir
óánægöu boðuðu mig á sinn
fund og uröu þar mjög harðar
umræöur um þaö hvaö list
væri. Þeir ákváöu síöan aö
koma síðasta sýningardaginn
og þá haföi ég alla sýningar-
salina alveg tóma, nema aö
innst í einum salnum hengdi
ég upp skilti með áletruninni:
„The gallery was empty of
art, — but now you have
entered." Og margir uröu
ókvæöa við og móðguðust
og geröu sér greinilega ekki
grein fyrir því aö mannslík-
aminn og hugur hans eru
listaverk."
Færa verður listina
í þann búning,
sem henni hentar
Viö hvaö miöar þú list
þína?
„Mín list miðast ekki viö
þaö, aö ekki sé hægt aö eiga
hana, skoöa og njóta, þó
þessi sýning hafi kannski
gefið þaö til kynna. Hitt er
svo annað mál aö fyrst og
fremst verður aö taka miö af
listinni sjálfri og færa hana í
þann búning, sem henni
hentar, burtséö frá öllum
markaðs- og sölumöguleik-
um. Aö öðrum kosti skiptir
hugtakiö list ekki lengur málí.
Þá er listin fyrst og fremst
orðin þjónkun viö stöðluð
form og þá yrði myndlistin
ekki lengur söm. Ég hef alltaf
litið þannig á aö listin sé
eitthvert mikilvægasta afl
mannsandans til aö foröa sér
frá stöönun og ég held aö
listin sé glæöandi fyrir frjáls-
borna hugsun og haldi fólki
vakandi í svefngengilsþjóðfé-
laginu. Þá má ekki gleyma
því, hvað sem sagt verður um
skoöanir, aö bókmenntir hafa
veriö einhver mesta kjölfest-
an í íslenzku þjóðlífi fram á
okkar daga og ég er ekki í
vafa um aö myndlistin getur
orðið stór hluti þessarar
kjölfestu.“
íslenzkir nútíma-
myndlistamenn vekja
mikla athygli erlendis
„Sem dæmi um veg ís-
lenzkrar listar má nefna, aö
erlendis hefur sá ferski blær,
sem kemur frá íslenzkum
nútíma-myndlistamönnum,
vakiö mikla athygli og hin
Norðurlöndin standa okkur
talsvert að baki í nútíma
listsköpun. íslendingar hafa
ekki verið bundnir mjög fast-
heldinni myndlistarhefð og
hefur þaö -haft mikiö aö
segja. Sem dæmi um þetta
má nefna aö Jón Gunnar
Árnason myndlistamaöur er
nú kennari við myndlista-
akademíuna í Kaupmanna-
höfn, þar sem Danir töldu sig
ekki hafa hæfan mann í
starfið.
Ég vil aö lokum taka það
fram," sagöi Erlingur, „aö
listin og þeir, sem hana
skapa, veröa aö vera frjálsir.
Ég rakst einhvers staöar á
þessa klausu: „Ef listin væri
sá baggi á þjóðfélaginu, sem
margir ætlast til, væri þaö
fyrir löngu búiö aö varpa
honum af sér.“ Mér finnst
hæfilegt aö enda spjallið á
þessu."
Eina verkið síðasta sýningardaginn vakti verulegt umtal.