Morgunblaðið - 06.12.1980, Síða 26
26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1980
Hvenær skyldu dyr Landsbankans opnaðar aftur?
Það hefur áður. verið meira að gera
hér, en nú var miklu meira um
úttektir en verið hefur áður á
einum degi.“
Seðlabankinn:
Engin seðlaþurrð
„Þetta var viðburðaríkur dagur,
mikið af seðlum fór út, en það varð
ekki nein seðlaþurrð," sagði Stefán
Stefánsson. „Það fór mest út í gær,
þegar bankarnir voru að undirbúa
sig fyrir ösina í dag og það hefur
verið stöðugt seðlaútstreymi síðan
28. nóvember. Síðan þá hafa farið
héðan út um 10 milljarðar, en lítið
komið inn.
Á tímabili eftir hádegi var svo
mikið að gera að við höfðum varla
undan að afgreiða pantanir frá
bönkunum og vegna þess að við
reyndum að miðla seðlunum á
milli banka, er hugsanlegt að
einhvers staðar hafi orðið skortur
á 5000 króna seðlum.“
Sparisjóður Reykja-
víkur og nágrennis:
Þetta var eins og
á skálmöld
„Það var alveg brjálað að gera
hér í dag, þetta var eins og á
skálmöld og líktist kannski einna
helzt eignakönnuninni, nema hvað
Aldrei meira fjármagn tekið út:
10 milljarðar úr Seðla-
bankanum á einni viku
f tilefni óvenju annasams
dags í bonkum og sparisjóðum
í dag, sneri Morgunhlaðið sér
til aðalféhirða banka og spari-
sjí'iða á Reykjavíkursvæðinu
og spurði þá hvernig gengið
hefði að sinna úttektum við-
skiptavina. Fara viðtölin hér
á eftir:
Alþýðubankinn:
Aldrei
meira útstreymi
„Þetta var mjög annasamur dag-
ur hjá okkur hér í Alþýðubankan-
um“, sagði Kristín Jónsdóttir. „Á
tímabili, eða í um það bil 10
mínútur þurftum við að greiða út
talsverðar upphæðir í 1000 og 100
króna seðlum, en það lagaðist því
fólk lagði líka inn og borgaði ýmsa
reikninga auk þess sem ýmis
fyrirtæki lögðu einnig inn peninga
i dag. Þetta var einhver annasam-
asti dagur sem ég man eftir hér í
bankanum og þá var peningaút-
streymið meira en nokkru sinni
áður.“
Búnaðarbankinn:
Urðum að skammta
síðasta klukkútímann
Það var meira að gera í dag en
nokkru sinni áður og við vorum
komin í vandræði undir lokin,"
sagði Jóhann Garðarsson aðalfé-
hirðir Austurbæjarútibús Búnað-
arbankans. „Síðasta klukkutímann
urðum við að skammta fólki seðl-
ana, það fékk 50 til 100 þúsund í
peningum og ef það skipti stærri
ávísun fékk það afganginn aftur í
ávísun. Við áttum undir lokin of
lítið af 5000 króna seðlum og
fengum ekki það sem við þurftum
frá Seðlabankanum. Ég held að
þetta hafi verið svipað í hinum
útibúunum og aðalbankanum i
dag.“
Iðnaðarbankinn:
Höfðum næga seðla
Við hér í Iðnaðarbankanum vor-
um það heppin að við höfðum nóg
af seðlum og allir fengu það sem
þeir vildu,“ sagði Jón Bergmann.
„Þó voru nokkrir aðilar sem vildu
mjög háar upphæðir í peningum,
en okkur tókst að ná samkomulagi
við þá og sætzt var á lægri
upphæðir. Eftir því sem ég bezt
veit gekk þetta einnig þokkalega 1
öllum útibúunum á höfuðborgar-
svæðinu."
Landshankinn:
Þetta leit
illa út um tíma
„Þetta gekk vonum framar, því
það var mikið að gera. Föstudagar
eru alltaf annasamir hjá okkur og
það bætti ekki úr skák að fólk var
hrætt við verkfall," sagði Hannes
Þorsteinsson. Þetta leit anzi illa út
um tíma, en við björguðum okkur
með gömlum seðlum, sem annars
hefðu ekki verið settir í umferð.
Auk þess borguðum við miklu
meira en ella út í 1000 króna
seðlum.
Að þessu sinni var meira um
minni úttektir en venjulega, en
útstreymið var ekki verulega
hærra en það sem vant er á
föstudögum eins og þessum. Það
hefur einnig mikið farið út síðan 1.
desember, menn hafa skipt launa-
ávísunum og farið heim með pen-
ingana og lítið komið inn aftur og
þess vegna lentum við í smávegis
vandræðum."
Samvinnubankinn:
Gátum borgað öllum
Hér í aðalbankanum gátum við
borgað öllum út, en ég veit ekki
hvernig þetta hefur gengið í útibú-
unum,“ sagði Haukur Halldórsson.
„Það var geysilega mikið að
gera, líklega með allra mesta móti.
að þá var allt skrifað niður," sagði
Einar Jónsson.
En þrátt fyrir þetta gátum við
látið alla viðskiptavini okkar fá þá
peninga, sem þeir vildu og allir
fóru ánægðir út.
Hitt er svo annað mál að önnur
eins æsingaskrif og eru á forsíðu
Tímans í dag, þar sem því var
slegið upp sem möguleika, að
bankarnir yrðu gjaldþrota,
hræddu fólk verulega og juku mjög
á vanda bankanna í dag.“
r
Utvegsbankinn:
Gátum greitt
fyrir öllum á höfuð-
borgarsvæðinu
„Þetta gekk þolanlega hjá okkur
í dag og við greiddum fyrir öllum í
öllum útibúum á höfuðborgar-
svæðinu," sagði ísak Örn Hrings-
son. Þetta er annasamasti dagur
sem ég man eftir og sérlega var
útstreymið mikið. Við vorum orðn-
ir anzi tæpir með 5000 króna seðla
um tíma og einn eða tveir menn
urðu að fá nokkra upphæð í minni
seðlum.
Verzlunarbankinn:
Gátum sinnt öllum
viðskiptavinum
„Þetta gekk alveg ljómandi vel í
dag, við áttum nóg af seðlum,
nema hvað að við þurftum að setja
nokkuð af lélegum seðlum í um-
ferð, sem annars hefði ekki verið
gert,“ sagði Björgúlfur Bachmann.
Pað var einnig aðeins farið að
grynnka á myntinni hjá okkur, en
það kom ekki að sök.
Þetta var sennilega einn af
annasömustu dögunum hér í bank-
anum, en það hafa oft verið stærri
færslur en í dag. Mikið var um
smærri úttektir og ávísanaskipti,
en það kom auðvitað einnig tals-
vert inn, sérstaklega frá verzlun-
um.“
Farbann á
„sölumenn“
Hannsóknarlógregla ríkisins
hefur óskað eftir að farhann
verði sett á „sölumennina“
svokölluðu, sem RLR hafði af-
skipti af sl. sumar vegna kæru
um fjársvik af ýmsu tagi.
Dómari í sakadómi Reykja-
víkur ákvað að farbannið næði
fram að ganga og gilti það til 1.
marz 1981. Einn þriggja manna,
sem tengjast þessu máli, kærði
málið til Hæstaréttar en hinir
ekki. Niðurstaða Hæstaréttar
varð sú að málinu var vísað
heim í hérað á ný með þeim
fyrirmælum að kveða þurfi upp
rökstuddan úrskurð um það
hvort viðkomandi maður skuli
sæta farbanni.
Stuðnings-
yfirlýsing
Á farartækjaverkstæði ísal sam-
þykktu 31 af 35 starfsmönnum í gær
að skora á dómsmálaráðherra að
standa við ákvörðun sína í máli
Frakkans Gervasoni. Fleiri listar
munu vera í gangi meðal starfs-
manna Álversins, að því er fulltrúi
starfsmanna í fyrrgreindri deild
skýrði Mbl. frá í gær.
Svartolían
eimuð og 50%
hrein gasolía
Rætt við Valdimar K. Jónsson um hugs-
anlega oliueimingarstöð hér á landi
OLÍUMÁL hafa verið ofarlega á baugi hér á landi á þvi ári, sem nú er
senn á enda og margt verið rætt i þvi sambandi. Ýmsar hugmyndir hafa
komið fram og margar leiðir verið ræddar til að minnka olíukostnað.
beir Valdimar K. Jónsson, prófessor, Jónas Eliasson, prófessor, og
ólafur Eiriksson, véltæknifræðingur, hafa i nokkra mánuði unnið að
undirbúningi byggingu oliueimingarstöðvar hérlendis en þar er i raun
um eina tegund oliuhreinsunar að ræða.
Morgunblaðið ræddi í gær við
Valdimar K. Jónsson um þetta mál
og sagði hann, að þeir þremenn-
ingarnir hefðu lengi talið að sú
svartolía, sem Islendingar hafa
keypt frá Sovétríkjunum, væri í
raun of góð til að brenna í kötlum
fiskimjölsverksmiðja og Sements-
verksmiðjunnar. Hægt væri með
jafn góðum árangri að brenna mun
þykkari olíu þar og þess vegna
hefðu þeir viljað reyna að fá
eitthvað af gasolíunni út úr svart-
olíunni og fá þannig mun verðmæt-
ari olíu.
„Tveir okkar fóru til Finnlands í
sumar til viðræðna við sérfræðinga
finnsku eimingarstöðvarinnar
NESTE, en það er sú eimingarstöð,
sem vinnur nær alla olíu sem
Finnar nota,“ sagði Valdimar.
„Niðurstaða þeirra viðræðna var
sú, að við sendum Finnum sýnis-
horn af bæði gasolíu og svartolíu.
Þeir gerðu eimingartilraunir á
svartolíunni og í ljós kom, að hægt
var að fá helminginn af því, sem
inn var sett, út sem hreina gasolíu.
Að þessum niðurstöðum fengnum
þótti okkur rétt að fá þessa menn
hingað heim. Þeir voru hér tvo
daga í þessari viku og ræddu við
menn í fiskimjölsiðnaði, hjá Sem-
entsverksmiðjunni, Orkustofnun
og fleiri. Málin voru rædd fram og
til baka og ákveðið að Finnarnir
gerðu fyrir okkur kostnaðaráætlun
fyrir þrjár gerðir eimingarstöðva,
en ég kýs að kalla svona stöðvar því
nafni frekar en olíuhreinsunarstöð.
Við höfum því aðeins mjög gróf-
ar tölur um kostnað og ávinning af
slíkri stöð, en nákvæm kostnaðará-
ætlun er næsta skrefið. Okkur
sýnist þó að ef rétt stefna verður
valin yrði hægt að afskrifa svona
verksmiðju á 1—3 árum. Þegar
búið væri að borga stofnkostnaðinn
ætti að vera hægt að lækka heild-
arverðið á þessum fullunnu olíu-
vörum um helming af mismunin-
um, þ.e. ef við fáum 50% af gasolíu
eins og í tilraun Finnanna í sumar.
Þarna yrði því um miklar upphæð-
ir að ræða, en við viljum halda því
fram og höfum kannað þau mál
mjög vel, að verðmunur á svartolíu
og gasolíu muni frekar fara vax-
andi á næstu árum heldur en hitt,
þrátt fyrir þær hækkanir sem orðið
hafa á svartolíu upp á síðkastið.
Finnska fyrirtækið NESTE er
aðeins ráðgefandi í þessu’ máli.
Finnarnir hafa mikla reynslu, en
við höfum hins vegar ekki flutt inn
þá þekkingu, sem olíuvinnsla
krefst. Finnar kaupa um 67% af
sinni olíu frá Sovétríkjunum og
eima úr henni allar sínar fullunnu
olíuvörur. Sovétmenn hafa mikið af
svartolíu miðað við aðrar olíuteg-
undir og þeir setja Finnum þau
skilyrði, að þeir kaupi einnig nokk-
urt magn af svartolíu. Finnarnir
vildu hins vegar miklu frekar
kaupa eingöngu jarðolíu frá þeim
og vinna úr henni þær vörur sem
þá vantar, en til þess hafa þeir
allan nauðsynlegan tækjabúnað.
Upphaflega hugsuðum við okkur
að slíka éimingarstöð mætti reisa í
sjávarþorpi, þar sem væri fiski-
mjölsverksmiðja, t.d. í Siglufirði.
Verksmiðjan myndi þá brenna
þyngri olíunni um leið og hún
kæmi frá eimingarstöðinni, en gas-
olían færi um borð í minni fiski-
skip. Nú hefur þetta þróast á ýmsa
vegu og eftir því, sem við komumst
nær því að hugsa þetta mál til enda
yrði verksmiðjan þeim mun hag-
kvæmari, sem hún yrði stærri. Því
beinist staðsetning stöðvarinnar
stöðugt nær Reykjavík. Á þessu
svæði eru margar fiskmjölsverk-
smiðjur og Sementsverksmiðjan er
í næsta nágrenni.
Þegar okkur berst kostnaðar-
áætlun frá Finnunum í lok janúar
getum við tekið ákvarðanir um
framhaldið. Þá verður hægt að
hanna slíka stöð og hún gæti verið
komin upp og byrjuð að framleiða
unnar olíuvörur súmarið 1982,“
sagði Valdimar K. Jónsson að
lokum.
Breytingu lok-
ið á Hólmatindi
Gskifirði, 5. desember.
TOGARINN Hólmatindur. sem
Hraðfrystihús Eskifjarðar kcypti
sl. haust. fór í morgun i sína fyrstu
veiðiferð. en unnið hefur verið að
breytingum á skipinu í Slippstöð-
inni á Akureyri siðan það kom til
landsins. Skipstjóri á Hólmatindi
er Ásbjörn Magnússon.
Þá fer nótaskipið Jón Kjartans-
son væntanlega að koma heim frá
Danmörku en þar hefur skipið verið
síðan á miðju sumri og unnið hefur
verið að því að skipta um vél í því,
en það mun hafa verið reynslukeyrt
í gær. Þá eru eigendur vélskipsins
Sæljóns að láta byggja yfir dekk
skipsins og er það gert í Slippstöð-
inni á Akureyri og verður því
væntanlega lokið fyrir áramót.
Vélskipið Kristján Guðmundsson
sigldi áleiðis til Englands í rnorgun
og mun það væntanlega selja þar
afla sinn og Votabergið fer senni-
iega síðar í vikunni einnig til
Englands. Afli hefur verið góður á
línu, einkum hjá minni bátum, 2—3
tonn í róðri. Nú er unnið að því að
ganga frá síldinni sem hér var
söltuð í haust til útflutnings og
hefur mikið verið gert af því að
undanförnu að skipa út. Þrjú skip
lestuðu hér saltfisk í vikunni.
— Ævar.
Námskeiöin eru fyrir kon-
ur og karla og standa í:
24 vikur: jan.—júní
20 vikur: ágúst—
des.
40 vikur: ágúst—
maí.
e Hússtjórnarfræði
• Fjölskylduráögjöf
• Innanhússarkitektur
• Valfög t.d. leikfimi,
postulínsmálning, vél-
ritun, danska, reikning-
ur, tungumál.
HUSHOLDNINGSSKOLE
1 HOI
^03
HOLBERGSVEJ7.4180 SOR0
63 01 02 • Kirsten Jensen