Morgunblaðið - 05.08.1982, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. ÁGÚST 1982
Ökumenn grunaðir um ölvun við akstur:
Færri teknir í
fyrra en 1980
l'ÆKRI ökumenn voru teknir á síA-
asta ári grunaðir um ölvun við akst-
ur en árið 1980 og munar þar 262
ökumönnum yfir allt landið, að því
er fram kemur í skýrslu Umferðar-
ráðs um slys á íslandi árið 1981.
1 skýrslunni kemur fram að árið
1979 voru 2.609 ökumenn teknir
(írunaðir um ölvun, þeim fækkaði í
2.587 árið 1980 or niður í 2.325 í
fyrra. I skýrslunni, en þar er m.a.
tilgreindur fjöldi þeirra sem tekn-
ir hafa verið grunaðir um ölvun
við akstur, er listi yfir fjölda þess-
ara ökumanna frá árinu 1971, en
þá voru 1.657 ökumenn teknir. Síð-
an hefur þeim fjölgað með hverju
ári til ársins 1979, ef undanskilin
eru árin 1976 og 1977. Árið 1979
naer fjöldi grunaðra ökumanna
hámarki. Síðan dró heldur úi 1980
og enn í fyrra.
Flestir ökumennirnir voru
gripnir í Reykjavík, 952 talsins, en
það er 94 faerra en 1980. í Gull-
bringusýslu hefur grunuðum öku-
mönnum fjölgað í 180 úr 145 árið
1980 og er þar um mestu fjölgun-
ina að ræða. í Kópavogi hefur
grunuðum hins vegar fækkað í 144
úr 205 árið áður. Sömu sögu er að
segja úr Kjósarsýslu og Eyjafjarð-
arsýslu, þó fækkunin sé ekki eins
mikil og í Kópavogi. Einnig fækk-
aði grunuðum ökumönnum í Ár-
nessýslu nokkuð. I Isafjarðarsýslu
var fækkunin talsverð, úr 76 árið
1980 í 50 í fyrra. Víða annars stað-
ar var um fækkun að ræða.
Gurtrún Gísladóttir (t.v.) og Kolfinna Bjarnadóttir, kennarar við Hva-ssa-
leitisskóla. Mynd Mbl. l>orvaktur.
Verkefnabækur við
orðabók fyrir börn
„Orðaskyggnir kom út 1979 og
mæltist þegar vel fyrir meðal
kennara og ljóst, að hún var mikill
fengur fyrir móðurmálskennslu.
Strax varð þó ljóst, að verkefni
vantaði við bókina," sögðu þær
Kolfinna og Guðrún í samtali við
Mbl. Kolfinna samdi nokkur verk-
efni við Orðaskyggni og það varð
til þess, að Bjallan kom að máli
við hana og bað hana að semja
fleiri verkefni. Kolfinna fékk Guð-
rúnu tii liðs við sig síðastliðið
haust.
„Sannleikurinn er sá, að tilfinn-
anlega vantar uppsláttarrit fyrir
yngri börn á skólasöfn. Rit sem
börnin geta flett upp í og þannig
aflað sér upplýsinga. Með Orða-
skyggni og verkefnabókunum fá
börnin þjálfun í að afla sér upp-
lýsinga, og jafnframt þjálfun í ís-
lenzku; málfræði og orðaskýring-
um.
Verkefnabækurnar eru hugsað-
ar fyrir yngstu bekkina; 1. hefti
fyrir sjö ára börn, 2. hefti fyrir
átta ára börn og 3. hefti fyrir 9.
ára börn. En auðvitað er þetta
ekki bundið við aldur, heldur
miklu fremur við þroska og getu.
Þannig hefur þriðja heftið verið
vinsælt meðal 10 ára barna.
Verkefnabækurnar eru hand-
skrifaðar, því við teljum þær
þannig aðgengilegri fyrir börn.
Verkefnin voru tilraunakennd af
samkennurum okkar í Hvassaleit-
isskóla, þeim Sigrúnu Erlu Sig-
urðardóttur og Margréti Skúla-
dóttur, og kunnum við þeim bestu
þakkir," sögðu þær Kolfinna og
Guðrún.
ÚT ERU komnar þrjár verkefna-
bækur við Orðaskyggni, íslenzka
orðabók handa börnum. Guðrún
Gísladóttir og Kolfinna Bjarnadótt-
ir, kennarar við Hvassaleitisskóla,
sömdu verkefnin, en Bókaútgáfan
Bjallan gaf bækurnar út.
Tangó í Djúpinu
í KVÖLD, annað kvöld og laug-
ardag verða haldnir Tangótónleik-
ar í Djúpinu. Þar mun tríó, sem er
skipað þeim Eddu Erlendsdóttur,
píanó, Olivier Manoury, bandóne-
on, og Richard Korn, kontrabassa,
leika tangó frá ýmsum tímum.
Tónleikarnir hefjast öll kvöldin kl.
21.00.
Ljómn. Mbl. Bcring Cecilsson.
Ný heilsugæzlustöð rís nú í Ólafsvík. Myndin var tekin nýlega, þegar þessi mikla bygging varð fokheld.
Heilbrígðiseftirlit Reykjavíkur:
Orfá orð um Salmon-
ella að gefnu tilefni
Morgunblaðinu hefur borist eftir-
farandi fréttatilkynning frá Þórhalli
Halldórssyni, framkvæmdastjóra
heilbrigðiseftirlits Reykjavikur:
Salmonella-sýkilinn getur víða
verið að finna, t.d. í saur manna
og gæludýra, í matvælum, sér-
staklega hráu kjöti, ennfremur í
frárennsli, í fjörunni í grennd við
frárennslisop, í máfum og rottum,
svo nokkuð sé nefnt.
Stundum heyrist spurt: Er sýk-
ing af salmonella nokkuð annað en
magakveisa sem svo til allir fá í
sólarlandaferðum og engum verð-
ur meint af? Því miður er það ekki
svo. Salmonella-sýking er ávallt
varhugaverð, jafnvel hættuleg.
Þeir sem sýkjast verða oft smit-
berar vikum saman, því salmon-
ella sest að í þörmum og berst
þaðan með saur. Eitt sýkingartil-
felli þarf e.t.v. ekki að vera mjög
alvarlegt, nema fyrir þann ein-
stakling sem fyrir því verður. En
komist salmonella í matvæli og fái
þar hagstæð vaxtarskilyrði, geta
hundruð eða jafnvel þúsundir
manna sýkst, eins og dæmin
sanna.
Það er því ekki að ástæðulausu,
að það valdi jafnan áhyggjum
fyrir þá sem vinna við framleiðslu
og dreifingu matvæla eða eftirlits-
aðilum þeirrar vöru, þegar fréttist
af salmonella í neysluvörum eða
sýkingu af hennar völdum. Er
skemmst að minnast fregna af
stórfelldri salmonella-sýkingu í
Noregi nú fyrir nokkru, og enn-
fremur upplýsinga um að salmon-
ella hafi orðið vart í kjúklingum
hér á landi nýlega. Samkvæmt
rannsóknum undanfarinna ára,
bendir allt til þess, að sýkill þessi
sé orðinn landlægur hér á landi.
Það er því nauðsynlegt að ofan-
greindir aðilar og einnig neytend-
ur taki tillit til þessarar vitneskju
og hagi sér samkvæmt því.
En hvað er það sem menn geta
gert til að draga úr smithættu af
völdum salmonella?
Fyrsta boðorðið er hreinlæti og
aftur hreinlæti, ekki síst persónu-
legt hreinlæti.
Framleiðendur og dreifingarað-
ilar bera ábyrgð á því að öll með-
ferð hrávöru sé vönduð við slátr-
un, við vinnslu, við geymslu
o.s.frv. Ennfremur að gildandi lög
og reglugerðarákvæði hér að lút-
andi séu í heiðri höfð.
Þá þurfa opinberir eftirlitsaðil-
ar að sjálfsögðu einnig að vera vel
á verði.
Hvað varðar neytandann sjálf-
an þá getur hann spillt góðri vöru
með rangri meðferð. Á sama hátt
getur hann verndað heilsu sína og
sinna nánustu með réttri geymslu
matvæla og matreiðslu.
Hafiö því hugfast:
Haldið viðkvæmum mat-
vælum vel kældum.
Látið ekki sósur, salöt, kjöt-
álegg, mjólk o.þ.h. vöru
standa á eldhúsborðinu
nema sem allra stytztan
tíma.
Geymið hrávöru í ísskápn-
um vel pakkaða og aðskilda
frá annarri vöru.
Notið ekki sömu tæki og
ánöld jöfnum höndum við
ósoðin og soðin matvæli,
nema eftir vandlegan þvott,
strax að lokinni notkun.
Forðist að nota sprungin
kjötbretti eða gallaða hnífa
og notið pappírsþurrkur
sem mest í stað borðtusk-
unnar.
Látið blóðvatn frá kjöti við
þiðnun ekki menga aðrar
vörur.
Þíðið kjötvörur einkum
fugla- og svínakjöt við lágt
hitastig (t.d. í ísskáp) og
hefjið ekki matseld fyrr en
kjötið er orðið vel þítt.
Postulínsverksmiðja Bing og Gröndahls á Vesterbrogade 149 f Kaupmannahöfn.
Sýning á danskri postulínshefð á íslandi
í SAMVINNU við umboðsmenn sína á íslandi mun Bing og Gröndahl halda sýningar á munum frá verksmiðj-
unni víðs vegar um landið, dagana 26.—30. ágúsL Stærsta sýningin verður haldin á Kjarvalsstöðum í Reykjavík.
í tengslum við þá sýningu verður starfandi lítil deild frá postulínsverksmiðjunni í Kaupmannahöfn þar sem einn
af postulínsmálurum frá Bing og Gröndahl mun sýna hvernig handskreyting er unnin að gamalli hefð.