Morgunblaðið - 05.08.1982, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. ÁGÚST 1982
33
Ár aldraðra - I>órir S. Guöbergsson
Vernd — virkni — vellíðan
Tíðni slysa í heimahúsum
eykst eftir því sem fólk eldist
Þegar hugað er að undirbún-
ingi efri áranna er nauðsynlegt
að gera sér grein fyrir ýmsum
hættum sem geta leynst í heima-
húsum. Rannsóknir á Norður-
löndum sýna m.a. að tíðni slysa í
heimahúsum eykst eftir því sem
fólk eldist.
Sum þessara slysa teljast þó
ekki til meiriháttar slysa eins og
t.d. minniháttar tognun, hvers-
konar afrifur, minniháttar
brunasár o.þ.u.l.
Önnur slys geta verið mun al-
varlegri eins og t.d. beinbrot,
lærbeinsbrot og handleggsbrot.
Oftast nær verða þó handleggir
fyrir skakkaföllum þar sem við
berum þá fyrir okkur um leið og
við hrösum eða dettum.
í raun virðist eldhúsið hættu-
legasti staðurinn á heimilinu þó
að fólk slasist líka í tröppum, á
stigagöngum, í baðherbergjum
o.s.frv.
Húsmóðir (eða faðir) elur
gjarna aldur sinn mikið í eldhúsi
þar sem fjölskyldan kemur sam-
an og þar sem hjónin á efri árum
borða saman e.t.v. 4—5 sinnum á
dag. Stundum þarf að standa
uppi á stól eða í tröppu til þess
að teygja sig eftir diskum og
bollum, oft erum við með sjóð-
andi heitt vatn, feiti eða kaffi og
berum það frá eldhúsinu og
þannig mætti lengi telja. Það er
því rík ástæða til þess að hafa
allan öryggisútbúnað í lagi í
eldhúsinu og vera varkár á allan
hátt.
Farið gætilega —
Varist slysin
Flest slys meðal aldraðra eiga
sér stað þegar fólk hrasar, renn-
ur til eða dettur af einhverjum
orsökum. Við þurfum að gera
okkur grein fyrir þvi að við-
bragðsflýtir okkar minnkar á
efri árum, sjón daprast og heyrn
skerðist og vald yfir ýmsum lík-
amshlutum fer þverrandi.
Við þurfum t.d. að gæta okkar
á ákveðnum „gildrum" eins og
t.d.
1. á hálum og sleipum gólfum
2. á lausum mottum og tepp-
um
3. á þröskuldum
4. á baðkörum sem oft eru
mjög hál
5. á lélegri birtu og lýsingu
6. á óhentugum húsgögnum.
Afleiðing slysa er oft sú að
hinn slasaði þarf að liggja rúm-
fastur í lengri eða skemmri tíma
og getur rúmlegan haft áhrif
bæði á líkamlega og andlega líð-
an sjúklings.
Eftir dvöl á sjúkrahúsi eða
hvíldarheimili er oft erfitt að
koma heim, sérstaklega ef vistin
hefur einkennst af aðgerðarleysi
til hugar og handa. Þess vegna
er einnig nauðsynlegt að undir-
strika mikilvægi þess að sjúkl-
ingurinn stundi æfingar heima
eftir vistina og haldi áfram að
ná bata og styrkjast á allan hátt.
Til þess að svo megi verða þurfa
aðstæður að vera sæmilegar
heima fyrir.
Ég ætla að nefna fáein ráð
sem e.t.v. geta orðið einhverjum
að gagni:
1. Lausar mottur og teppi er
unnt að festa með límbönd-
um sem fást t.d. í teppabúð-
um, bókabúðum og máln-
ingarvöruverslunum og eru
með lími báðum megin.
2. Þröskulda sem oft verða
mönnum fjötur um fót er
unnt að fjarlægja með litl-
um tilkostnaði. Ef menn
þurfa að nota hjólastóla, fá
parkisonveiki eða lamast á
einhvern hátt og verða
hreyfihamlaðir er oft nauð-
synlegt að fjarlægja þrösk-
ulda og aðrar álíka hindr-
anir.
3. Við baðker og salerni er
unnt að festa lítil handföng
eða handriði sem fólk getur
stutt sig við — og gott er
einnig að hafa stamar
mottur á gólfinu.
4. Ef kjallari eða ris tilheyra
íbúð er nauðsynlegt að hafa
góða lýsingu og örugg
handrið.
5. Forðist hál gólf, t.d. flísa-
lögð baðherbergi með hál-
um glerjungi eða bónaða
stigaganga, eldhúsgólf o.fl.
þ.h.
LAUGARDALSVÖLLUR - AÐALLEIKVANGUR
Islandsmotiö — 1. deild
í kvöld kl. 8 leika
ISLANDSMEISTARARNIR
og Víkingur
Allir þátttakendur í knatt-
spyrnuskóla KR sem mæta í
Vartabolnum fá frítt inn.
Jbreifiitý
-----T
HÓTEL
ÞJÓNUSTA
SKÚLAGÖTU 30.
SiMAR 1 23 88 & 2 3388
Komdu og horfðu á
knattspyrnu með sveiflu.
HÓPF€flÐflSKRIFSTOFflN
UMFCflÐflRMIÐSTOÐINNI
V/TIP.INGBRAUT - PEYKJAVÍK
SIMAR: 2-VMlQ — 2*60 J5
'X ) tryggihgamiðstöðik p
./▼ V/ AOALSTRÆTI 6 - REYKJAVÍK
Ofurkraftur — ótrúleg ending
Það er
KR