Morgunblaðið - 10.08.1982, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1982
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1982
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 120 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 8 kr. eintakiö.
Lítil saga um frétt,
sem olli fjaðrafoki
Nokkrum sinnum hefur það Kerzt, að ráðherrar og aðrir talsmenn
ríkisstjórnarinnar hafa með nokkurra daga millibili staðhæft,
að ákveðnar fréttir í Morgunblaðinu væru rangar. Slík herferð af
hálfu ráðherra og talsmanna þeirra breytir engu um sannleiksgildi
frétta Morgunblaðsins en er hins vegar vísbending um, að viðkomandi
frétt. hafi komið ríkisstjórninni illa. Fyrir skömmu birtist frétt í
Morgunblaðinu þess efnis, að fram væri komin tillaga i stjórnarher-
búðum um afnám allra vísitölubóta 1. september nk. og sagði í frétt-
inni, að hún væri „runnin undan rifjum" forsætisráðherra sjálfs. Að
sögn Þjóðviljans varð uppi „fótur og fit í stjórnarliðinu þegar þessi
frétt kom í Mogga og vildu menn kenna Alþýðubandalaginu um „lek-
ann“.“ I framhaldi af þessu hófust ráðherrar og talsmenn ríkisstjórn-
arinnar handa um að staðhæfa, að fréttin væri ekki rétt. Fyrstu
viðbrögðin voru þau, að Dagblaðið og Vísir birti „frétt" sama dag, sem
Þjóðviljinn segir, að hafi „greinilega" verið „runnin undan rifjum
Þórðar Friðjónssonar, efnahagssérfræðings ríkisstjórnarinnar", þess
efnis að tillagan væri einn af fjölmörgum valkostum, sem um væri
rætt. I kjölfarið kom Gunnar Thoroddsen nokkru síðar og lýsti því
yfir, að fréttin væri „tijhæfulaus tilbúningur". I sjónvarpinu í fyrra-
kvöld sagði Svavar Gestsson, að það væri rangt að slíkar tillögur hefðu
komið fram. Og á laugardag fór Dagblaðið & Vísir enn af stað og
endurtók þá staðhæfingu, að frétt Morgunblaðsins væri röng og segir,
að „hin tilbúna frétt mun hafa verið komin frá alþýðubandalags-
mönnum'. Þjóðviljinn fullyrti hins vegar skömmu eftir að fréttin
birtist í Morgunblaðinu, að hún væri komin frá þeim feðgum, Friðjóni
Þórðarsyni, dómsmálaráðherra, og Þórði Friðjónssyni, efnahagssér-
fræðingi ríkisstjórnarinnar. Herferð stjórnarliða gegn Morgunblaðinu
vegna þessarar fréttar stendur þá þannig, að Gunnar Thoroddsen
segir hana „tilhæfulausan tilbúning" en málgagn hans, þ.e. Dag-
blaðshlutinn af Dagblaðinu og Vísi, segir fréttina komna frá sam-
starfsmönnum Gunnars í Alþýðubandalaginu, sem samkvæmt þessari
kenningu væru þá að ljúga upp á Gunnar! Svavar Gestsson segir
fréttina ekki eiga við rök að styðjast, en málgagn hans, Þjóðviljinn,
segir fréttina komna frá dómsmálaráðherra og efnahagssérfræðingi
forsætisráðherra, en samkvæmt kenningu Þjóðviljans væru þeir feðg-
ar þá að reyna að koma höggi á Gunnar! Aumingja Gunnar! Eins og
sjá má af þessari víðtæku umfjöllun ráðherra og málgagna þeirra um
þessa frétt Morgunblaðsins gæti fréttin sjálf og aðdragandi þess, að
hún birtist á síðum Morgunblaðsins, verið merkilegt rannsóknarefni
fyrir „rannsóknarblaðamenn", sem fyrir nokkrum árum voru á hverju
strái en nú fer lítið fyrir. Hins vegar er kannski ekki úr vegi, að
Morgunblaðið sjálft blandi sér inn í þessar umræður um frétt blaðsins
um afnám vísitölubóta og setji fram sínar skoðanir á því hvað raun-
verulega hefur verið að gerast.
Frétt Morgunblaðsins um tillöguna um afnám vísitölubóta á laun
hinn 1. september var að sjálfsögðu rétt. Þetta vita Gunnar Thor-
oddsen og Svavar Gestsson báðir. Það eru þess vegna þeir, sem fara
með rangt mál opinberlega og er út af fyrir sig umhugsunarefni, að
ráðherrar leyfi sér slíkt. Þegar fréttin birtist í Morgunblaðinu, var
allmörgum aðilum í stjórnarherbúðum kunnugt um, að þessi tillaga
var komin fram. Birting hennar kom sér hins vegar illa fyrir þá, sem
að henni stóðu. Fyrsta tækifæri til þess að bera brigður á hana var í
Dagblaðinu og Vísi síðar um daginn. Fyrrverandi fréttastjóri blaðsins
hefur fyrir skömmu gefið athyglisverða lýsingu á því í blaðaviðtali,
hvernig fréttir urðu til í síðdegisblöðunum tveimur, þegar þau komu
út. Hann lýsir því, hvernig Ólafur Ragnar Grímsson hafi hringt í hann
morgun einn, þegar deilan um Flugleiðir stóð sem hæst 1980, og kom á
framfæri við hann alls kyns staðhæfingum um málið, sem birtar voru
sem frétt á forsíðu Vísis þennan dag. Honum brá hins vegar í brún,
þegar hann sá sömu frétt á forsíðu Dagblaðsins þennan sama dag og
gerði sér þá grein fyrir því, að þessi þingmaður Alþýðubandalagsins
var að nota bæði blöðin.
Þessir starfshættir eru enn við lýði. Sama daginn og fréttin birtist í
Morgunblaðinu um afnám vísitölubóta kom „frétt“ á forsíðu Dagblaðs-
ins og Vísis, þar sem bornar voru brigður á frétt Morgunblaðsins. Var
„fréttin" byggð á ummælum ónafngreinds stjórnarliða. Fyrir kunn-
áttumenn í blaðamennsku var Ijóst, hvað hafði gerzt. Hringt hafði
verið úr stjórnarráðinu og „fréttinni" komið á framfæri, eins og Ólafur
Ragnar gerði forðum daga.
Þeir Þjóðviljamenn vissu hins vegar, að frétt Morgunblaðsins var
rétt. Þeir höfðu lúmskt gaman af þessu og settu á prent þá skoðun
sína, að „fréttin", sem hringd var í Dagblaðið og Vísi, hefði verið
„runnin undan rifjum" Þórðar Friðjónssonar sjálfs. Þetta framferði
Þjóðviljans dró mjög úr notagildi Dagblaðsins og Vísis í málinu og
þess vegna fór Gunnar Thoroddsen af stað sjálfur. Svavar Gestsson
varð svo að bæta fyrir stríðni Þjóðviljans með því að éta ósannindin
upp eftir Gunnari.
Þetta er lítil saga um það hvernig stjórnmálabaráttan gengur fyrir
sig á íslandi um þessar mundir. Þetta er umhugsunarefni fyrir biöð og
blaðamenn. Tilraunir til þess að nota.blöð eru að verða augljósari og
tiihneiging sumra stjórnmálamanna til þess að ljúga hikstalaust opin-
berlega er áhyggjuefni.
Grænlandsheimsókn forsetans lokió
Forsetinn gengur til sætis í íþróttahöll Qaqortoq. Um 1.000 manns voru vidstaddir og hlýddu á ávörp þjódhöfdingj-
anna.
I.josmvnd HG.
Grænlendingar eru þjóð, sem
íslendingar þurfa að muna eftir
— sagði forsetinn
HEIMSÓKN forseta íslands,
Vigdísar Finnbogadóttur, til
(Jrænlands lauk formlega síð-
astliðinn laugardag og kom for-
setinn heim til Islands á sunnu-
dag. Á laugardaginn dvaldist
forsetinn í Qaqortoq (Juliane-
haab) og ræsti hún meðal ann-
ars kcppendur í miklu víða-
Vigdís Finnbogadóttir, forseti ís-
lands, lýsir víðavangshlaupiö um-
hverfís Stórasjó hafið. Auk hennar
eru á myndinni Hendrik Lund, bæj-
arstjóri Qaqortoq, „norrænir horn-
ablásarar" og fulltrúi frá ('arlsberg-
verksmiðjunum.
LjÓHmynd HG.
vangshlaupi umhverfís Stórasjó.
Voru keppendur um 500 og þeir
sem luku keppni fengu að laun-
um skjal og verðlaunapening frá
Qaqortoq-bæ og danska öl- og
gosdrykkjafyrirtækinu Carls-
berg.
Að því loknu fór forsetinn í
heimsókn til grænlenzku
kvenfélagasamtakanna, sem
héldu henni samsæti í einka-
húsi. Voru þar staddar kvenfé-
lagskonur frá Qaqortoq og
varaformaður samtakanna.
Frá Qaqortoq-höfn. Kiginmaðurinn hefur dregið björg í bú og konan tekur að
sér að verka selskinnin. Ljósinynd HG.
Forsetinn færði konunum
gjafir, heimaunnin sjöl, og þá
hjá þeim heimaunnið veski.
Síðan var farið í skoðunarferð
um bæinn og að því loknu
haldið um borð í Dannebrog.
Blaðamaður Morgunblaðs-
ins ræddi við forsetann eftir
að víðavangshlaupið var hafið
og sagði Vigdís, að hún væri
ákaflega stolt með hátíðahöld-
in fyrir hönd Grænlendinga og
móttökur hefðu verið góðar og
á alþjóðlega vísu. Þeir hafi
notað þetta tækifæri, 1.000 ára
minningarafmæli komu Eiríks
rauða til Grænlands, til þess
að sýna að þeir gætu þetta.
Þeir gætu haldið svona hátíðir
og að Grænlendingar væru
þjóð, sem Islendingar þyrftu
að muna eftir.
Margrét Danadrottning hélt
hins vegar til bæjarins Nan-
ortalik ásamt fylgdarliði sínu
þar sem bærinn var skoðaður.
Síðan var haldið til fjárbyggð-
arinnar Qallimiut og loks
haldið um borð í Dannebrog
með viðkomu í Qaqortoq.
Drottningin og fylgdarlið
hennar munu síðan dvelja á
Grænlandi fram til 25. ágúst
og meðal annars heimsækja
Vesturbyggðina, en þar er
stærsti bær Grænlands, Nuuk
(Godthaab).
Trúðurinn vakti eftirtekt yngstu kynslóðarinnar.
Vel heppnuð hátíð í Eyjum
Vestmannaeyjum, 9. igúst.
LOKIÐ er þjóðhátið í Eyjum. Segja
má, að hún hafi farið í fyllsta máta
vel fram. Veður setti strik í reikning-
inn á föstudagskvöldið. Þá varð að
fella niður skemmtidagskrá að
mestu leyti. En fólk var komið til að
skemmta sér og lét ekki Miðjarðar-
hafsrigninguna hafa áhrif á sig.
Þetta þjappaði fólki saman og var
mikið sungið í tjöldum og kom rign-
ingin ekki svo mikið að sök, þar sem
hústjöldin voru einangruð með
plasti. Forað myndaðist þegar farið
var að ganga á blautri jörðinni, en
þetta var bætt fljótlega með þvi að
setja möl í verstu forarvilpurnar.
Á laugardeginum var haldið
áfram á fullu og föstudags-
kvöldsdagskránni lætt inn í á
Vestmanneyingar taka lagið á þjóðhátíðinni.
laugardeginum eftir því sem færi
gafst til. Voru vægar skúrir aðfar-
anótt sunnudags og dansað langt
frameftir nóttu. í gærkvöldi blakti
varla hár á höfði. Átti dagskránni
að ljúka um kl. 01 í gærkvöldi með
því að kveiktur væri mikill varð-
eldur og flugeldasýning haldin , en
þar sem menn vildu bæta upp það
sem glataðist í úrfellinu á föstu-
dagskvöldinu þá héldu menn
áfram að dansa og syngja til kl.
hálf fimm í morgun.
Færra aðkomufólk var en
venjulega og því má segja, að þess
vegna hafi þetta fremur verið há-
tíð heimamanna. Talið er, að um
3.000 manns hafi verið á staðnum.
Að sögn lögreglu, þá sagðist hún
varla hafa lent í svo rólegri þjóð-
hátíð í mörg ár. Það var ekkert,
sem orð var á gerandi, er hafði
komið fyrir. Stuðmenn léku fyrir
dansi mikið og lengi og höfðu mik-
ið úthald. Þeir ættu svo sannar-
lega mikið hrós skilið fyrir að
halda uppi fjörinu, jafnframt sem
aðrir skiluðu sinu vel líka. Árni
Johnsen var yfirkynnir og stjórn-
aði fjöldasöng og gekk vel hjá hoi\-
um að fá fólk til að syngja með.
Fjölprentum var dreift til þess að
fólk gæti betur fylgzt með og tekið
undir.
Aðeins ein vél komst til lands í
morgun, og tók síðan fyrir flug
þar sem heldur hvessti þegar á
morguninn leið. Herjólfur fór full-
ur í morgun með þjóðhátíðargesti
til lands.
Hvað segja stjórnarliðar
um efnahagsaðgerðir á næstunni
MORGUNBLAÐIÐ spurði í gær tvo rádherra Alþýðubanda-
lagsins, þá Hjörleif Guttormsson og Ragnar Arnalds og þá Guð-
mund G. Þórarinsson og Halldór Asgrímsson, þingmenn Fram-
sóknarflokksins, um skoðun þeirra á hvenær grípa þyrfti til
efnahagsráðstafana og hversu víðtækar þær þyrftu að vera.
Svör þeirra fara hér á eftir.
Kagnar Arnalds
fjármálaráöherra:
Taka þarf
ákvarðanir
um aðgerðir
sem fyrst
„VIÐ TEUUM ekki ástæðu til að
fresta aðgerðum, við erum eindregið
inn á því að það þurfi að taka
ákvarðanir um aðgerðir sem fyrst,"
sagði Kagnar Arnalds, fjármálaráð-
herra, í samtali við Morgunblaðið,
en hann var spurður hvort Alþýðu-
bandalagið teldi nauðsyniegt að
grípa til frambúðarráðstafana í efna-
hagsmálum nú.
„Við erum í viðræðum við sam-
starfsaðila okkar um þessi mál og
ég tel ekki heppilegt að fjalla mik-
ið um það í fjölmiðlum," sagði
Ragnar. Hann sagði að ekki mætti
Kagnar Arnalds
dragast mikið að gera ráðstafanir
vegna vanda útgerðarinnar, en
vildi ekki segja hvort alþýðu-
bandalagsmenn hugsuöu sér að
draga einhverja þætti efnahags-
aðgerða fram eftir árinu. „Það er
allt til athugunar, auðvitað segir
það sig sjálft að það er ekki endi-
lega víst að það sé heppilegast eða
þægilegast að gera allt í einu,“
sagði Ragnar.
„Það er verið að ræða um fjöl-
margar hliðar á þessum málum,“
sagði Ragnar, en sagði að ekki
væri skilgreindur ágreiningur um
hvenær grípa ætti til aðgerða.
„Það fer bara eftir því hvað í
pakkanum á að vera,“ sagði Ragn-
ar Arnalds.
Halldór Ásgrímsson
alþingismaöur:
„Verða að
vera aðgerðir
sem duga“
„JÁ, VIÐ teljum að það verði að
vera aðgerðir sem duga til þess að
koma þessu í viðunandi horf. Þaö
duga náttúrulega engar efnahagsað-
gerðir í eitt skipti fyrir öll, þetta er
sífellt viðfangsefni, en aðalatriðið er
að rétta af vegna þeirra áfalla sem
við höfum orðið fyrir. Við leggjum
alla áhcrslu á það,“ sagði Halldór
Ásgrímssor alþingismaður, varafor-
maður F'ramsóknarflokksins, í sam-
tali við Morgunblaðið, er hann var
spurður hvort Framsóknarfiokkur-
inn legði áherslu á efnahagsaðgerðir
í þcssum mánuði.
Spurningu um hvað Framsókn-
arflokkurinn myndi gera, næðist
ekki samstaða um efnahagsað-
gerðir sem duga myndu að flokks-
ins mati, svaraði Halldór þannig:
„Við höfum ekki rætt það ennþá,
við verðum að ræða það í okkar
hópi ef sú staða kemur upp, en við
trúum því ekki að hún muni koma
upp. Ég bollalegg ekki um hluti
llalldór Ásgrímsson
fyrr en ég stend frammi fyrir
þeim.“ Halldór vildi ekki tjá sig
um hvort frestunaraðgerðir kæmu
til greina af hálfu Framsóknar-
flokksins, en benti á að hann teldi
efnahagsaðgerðir nauðsynlegar
nú.
Hjörleifur Guttormsson
iönaöarráöherra:
Menn leysa
aldrei allan
vanda í einu
„VIÐ HÖFUM verið á þvi nú um
skeið að það þyrfti að grípa til efna-
hagsráðstafana hið fyrsta og síðan er
það bara spurningin um hvernig
menn ná saman, hversu víðtækar
þær geta oröið," sagði Hjörleifur
(luttormsson iönaðarráðherra í sam-
lljörleifur Guttormsson
tali við Morgunblaðið, er hann var
spurður hvort Alþýðubandalagið
teldi nauðsynlegt að grípa til efna-
hagsaðgerða nú þegar.
„Þessi mál eru til meðferðar og
ég hef ekkert um tillögur eða
hugmyndir að segja. Að sjálfsögðu
eru málefni útgerðarinnar einn af
þeim stóru þáttum sem til með-
ferðar eru, en það er ekki hægt að
líta á það einangrað,“ sagði Hjör-
leifur. Varðandi þann tíma sem
Alþýðubandalagið teldi heppi-
legastan til aðgerða, sagðist
lljörleifur ekki hefa heyrt um ein-
daga frá neinum.
„Við erum þeirrar skoðunar í
Alþýðubandalaginu að það þyrfti
að gera aðgerðir í efnahagsmálum
og hefði þurft að vera búið að gera
þær, ef vel ætti að vera, en hversu
víðtækar þær eru hlýtur að vera
háð samkomulagi aðila sem að
ríkisstjórn standa. Hins vegar
leysa menn aldrei allan vanda í
einu, það er gömul reynsla. En ég
á von á því að samstaða náist
fljótlega í ríkisstjórn um úrræði í
efnahagsmálum,“ sagði Hjörlcif-
ur.
Guömundur G. Þórarinsson
alþingismaöur:
Aðgerðir sem
allra fyrst
„ÞAD EK nú það sem samningarnir
standa um núna, við leggjum
áherslu á að gripið verði til aðgerða
sem allra fyrst," sagði Guðmundur
G. lMrarin.s.son, þingmaður Fram-
sóknarílokksins, í samtali við Morg-
unblaðið, en hann var spurður hvort
Framsóknarflokkurinn legði áherslu
á að gripið verði til efnahagsaðgeröa
nú í ágúst.
„Menn eru að velta fyrir sér
hvernig eigi að leysa vandann, það
eru mismunandi leiðir til þess.
Viðhorf stjórnarflokkanna eru
ekki þau sömu í þessu máli og það
er verið að reyna að samræma þau
sjónarmið. Það er það sem tíminn
hefur farið í,“ sagði Guðmundur.
Guðmundur var spurður um
hver viðbrögð Framsóknarflokks-
ins yrðu, næðist ekki samstaða um
viðunandi efnahagsaðgerðir að
mati Framsóknarflokksins, í þess-
um mánuði. Hann svaraði: „Þetta
er stór spurning og ég get ekki
sagt um það á þessu stigi, ég held
að það sé best að vera ekki með
neinar ógnanir. En ég fæ ekki bet-
ur séð en að grundvöllurinn fyrir
stjórnarsamstarfinu sé brostinn
ef ekki næst samstaða um viðun-
andi efnahagsaðgerðir í þessari
stöðu. Efnahagsmál eru þannig að
það er ekki um að ræða neinar
frambúðarlausnir, það er ekki um
að ræða efnahagsaðgerðir sem
duga í eitt skipti fyrir öll. En efna-
hagsvandinn er það mikill að
grípa verður til aðgerða sem koma
að einhverju haldi,“ sagði Guð-
mundur G. Þórarinsson.
Guðmundur G. Þórarinsson