Morgunblaðið - 06.11.1982, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 1982

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, simi 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 130 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 10 kr. eintakiö.
Skattaukar
og skuldasöfnun
Fjárlagaumræða, sem
fram fór á Alþingi sl.
fimmtudag, leiddi ýmsar at-
hyglisverðar staðreyndir í
jjós:
• Matthías A. Mathiesen, al-
þingismaður, staðhæfði, að
ríkisstjórnin hefði ekki á vís-
an róa um þingmeirihluta
fyrir ýmsum skatttekjufrum-
vörpum, sem tekjuhlið fjár-
lagafrumvarps 1983 grund-
vallast á.
• Ríkisútgjöld hafa hækkað
á liðnu ári verulega umfram
almennar verðlagshækkanir.
Fjárlagafrumvarpið bendir
til þess, að hvorki meira né
minna en þriðjungur þjóðar-
tekna fari í ríkisútgjöld 1983.
• Fjárlagafrumvarpið felur í
sér alla skattauka og ný-
skatta, sem bætzt hafa á
klakk almennings frá 1978, en
þeir samsvara 35.000 nýkrón-
um á hverja 5 manna fjöl-
skyldu 1983, skv. frumvarp-
inu.
• Þrátt fyrir stórauknar
skatttekjur ríkissjóðs verða
skuldir hans í árslok 1982
hærri, sem hlutfall af þjóðar-
framleiðslu, en árið 1977. Er-
lendar skuldir þjóðarbúsins,
sem námu 31,6% af þjóðar-
framleiðslu 1977, komast í
45% á þessu ári. Greiðslu-
byrði þeirra, sem var rúm-
lega 13% af útflutningstekj-
um 1977, fer í 23% í ár.
Lánsfjáráætlun, sem leggja á
fram með fjárlagafrumvarpi
við upphaf þings, hefur enn
ekki séð dagsins ljós, en ljóst
er þó, að þjóðarbúið stefnir í
enn verri skuldastöðu á
næsta ári.
• Þrátt fyrir vöxt ríkisút-
gjalda, hækkandi skatta og
ógnvekjandi skuldasöfnun
fara framkvæmdir, sem
hlutfall af heildarútgjöldum
ríkissjóðs, síminnkandi —
verða um 10%.
• Reikriitala fjárlaga gerir
ráð fyrir 42% meðalhækkun
verðlags milli áranna 1982 og
1983. Hinsvegar standa
rökstuddar líkur til, að fram-
færsluvísitala hækki um 19%
1. desember nk., sem þýðir
liðlega 100% verðbólguvöxt á
12 mánaða tímabili, að öllu
óbreyttu.
Matthías A. Mathiesen
sagði í lok ræðu sinnar að
ríkisstjórn, sem heitið hefði
að koma verðbólgu niður á
sama stig 1982 og í nágranna-
löndum, sæti uppi með fram-
færsluvísitölu, sem hefði þre-
faldazt í tíð hennar, — ríkis-
útgjöld, sem hefðu hækkað
langt umfram almennt verð-
lag — og skattheimtu, sem
þrúgar bæði fólk og fyrir-
tæki. Þar að auki skorti
stjórnina hvorttveggja: inn-
byrðis samstöðu og þing-
meirihluta. Af henni væri því
einskis frumkvæðis að vænta
í vaxandi vanda, sem fjár-
málaráðherra líkti við
kreppuástand.
Viðskipta-
halli og vegur
ríkissjóðs
Verðlagsþróun í landinu,
gengisstýring og rýrnun
sparifjár hafa leitt til óeðli-
legrar eftirspurnar og eyðslu,
sem að hluta til er orsök þess
mikla viðskiptahalla við út-
lönd, sem ráðherrar telja nú
stærsta vanda þjóðarbúsins.
Svo undarlega vill til að þessi
mikli innflutningur hefur
stóraukið tekjur ríkissjóðs
1982, í tollum, vörugjaldi og
söluskatti, og gerir fjármála-
ráðherra kleift að guma af
tekjum umfram ríkisútgjöld,
sem þó hafa hækkað verulega
meira en almennt verðlag.
Viðskiptahallinn hefur því
reynzt búhnykkur fyrir ríkis-
sjóð.
í þjóðhagsáætlun ríkis-
stjórnarinnar, undir kafla-
fyrirsögninni „Stefna og
ráðstafanir" segir ríkis-
stjórnin það „brýnasta verk-
efnið í peningamálum", að
„koma aftur á jafnvægi í pen-
ingakerfinu", eins og það er
orðað, „með því að laða
stærri hluta af sparnaði
landsmanna til ávöxtunar í
bönkum og sparisjóðum".
„Þetta er forsenda þess að sá
árangur náist að eyða við-
skiptahallanum," segir ríkis-
stjórnin áfram í þessari
stefnumörkun sinni. En
hvernig? Því svarar Þjóð-
hagsáætlun svo, orðrétt: „Það
þarf að tryggja viðunandi
ávöxtunarkjör sparifjár í
formi verðtryggingar og
vaxta... Þetta felur í sér
breytingu á vöxtum óverð-
tryggðra inn- og útlána við
núverandi aðstæður."
Ráðherrar, sem þetta boða
í Þjóðhagsáætlun, þykjast nú
koma af fjöllum, varðandi
vaxtaákvarðanir. Þeir eru
enn í sama feluleiknum, sem
þjóðin hefur fyrir löngu séð í
gegn um.
KAUPMÁTTUR
Launastefna ríkisstjórnar:
Verðgildi almenns ellilíf-
eyris 10% lægri en 1978
Verðbætur á laun skerðast um 10% 1. desember
nk., skv. bráðabirgðalögum ríkisstjórnarinnar, og
spár standa til 6% kaupmáttarlækkunar 1983.
Kaupmáttur taxtakaups, bæði ASÍ-samninga og
BSRB-samninga, hefur sigið verulega frá því sem
hann var, samkvæmt meðfylgjandi töflu. Kaup-
máttur, eins og hann var á 3ja ársfjórðungi 1978,
er settur á 100, en viðmiðunartala á sama tíma í
ár er 94,8 hjá ASÍ-fólki og 92,8 hjá BSRB-fólki,
skv. áætlun. Samsvarandi tölur eru 89,5 (miðað
við 100 1978) hjá elli- og örorkulífeyrisþegum og
99,9 eða svipuð, hjá lífeyrisþegum með fulla
tekjutryggingu.
Forystumenn launþega hafa talið að allt að
20% skorti á að kaupmáttur „sólstöðusamninga"
frá 1977 náist, sbr. kröfugerð opinberra starfs-
manna á sl. ári, en fyrirheit núverandi forystu-
flokks í ríkisstjórn var það, að „setja samningana
í gildi". Framkvæmd launastefnu ríkisstjórnar-
innar kemur hins vegar fram á meðfylgjandi
samanburðartöflu.
Viðamiklar hljóðmælingar
hafnar við Keflavíkurflugvöll
Hávaði yfir hættumörkum í Njarðvík,
segir Áki Gránz forseti bæjarstjórnar
„Tveir bandariskir serfræðingar í hávaðamælingum, sem voru fengn-
ir hingað, framkvæmdu hljóðmælingar í Njarðvík fyrir skömmu í eina
viku, en hér var aðeins um undirstöðumælingar að ræða til þess að
menn geti gert sér grein fyrir því hvernig áframhaldandi mælingar fari
fram svo tryggt sé að þær séu marktækar, hvort vandamálið sé til
staðar og hvernig eigi þá að leysa það,“ sagði Oddrún Kristjánsdóttir
formaður nefndar þeirrar sem skipuð hefur verið til að gera úttekt á
hljóðmælingum vegna flugs á Keílavíkurflugvelli, sérstaklega með til-
liti til Njarðvíkur og einnig á þessi nefnd að koma með tillögur til
úrbóta.
„Það má því segja að þetta hafi
verið undirbúningsmælingar og
sérfræðingarnir munu á næstu
vikum leggja fram tillögur um
frekari mælingar næsta sumar
þegar miklar annir eru í flugi um
Keflavíkurflugvöll og verður þar
um valkosti að ræða í mælingum.
Mælingarnar nú eru varla mark-
tækar, því veður var mjög slæmt
þá viku sem þær stóðu yfir og flug
var í lágmarki. Það þarf að gæta
að mörgu í þessari athugun, en
engar ákveðnar reglur eru til,
hvorki fyrir brottflug né aðflug á
Vellinum, engar ótvíræðar reglur,
aðeins munnlegar og framkvæmd-
in hefur þá verið mismunandi eft-
ir mönnum. Heilbrigðiseftirlit
ríkisins mun hafa hönd í bagga
með þessum athugunum og haft
verður samráð við bæjarstjórn
Njarðvíkur og heilbrigðisfulltrúa
þar. Við munum að mælingum
loknum spá í hvert stefnir og
hvernig beri að skipuleggja svæðið
áfram í kring um flugvöllinn,
þarna er annars vegar flugvöllur
og hins vegar byggð og það þarf að
haga málum þannig að báðir aðil-
ar geti vel við unað.“ Oddrún kvað
umrædd tæki hafa verið fengin að
láni í gegn um Varnarliðið, en um
mjög dýr tæki er að ræða.
Morgunblaðið hafði einnig sam-
band við Áka Gránz forseta bæj-
arstjórnar í Njarðvík og innti
hann álits á gangi mála, en það
hefur verið áralöng barátta þeirra
í Njarðvík að fá gerðar ráðstafan-
ir til þess að draga úr hljóðmeng-
un frá flugvellinum, sérstaklega
þar sem flugvélar á annarri aðal-
brautinni fljúga beint yfir Njarð-
vík.
„Það liggur ljóst fyrir," sagði
Áki, „að hávaði sem er verulega
yfir hættumörkum, hefur mælzt í
Njarðvík, bæði nætur og daga og
við leggjum því allt kapp á að
gerðar séu ráðstafanir til þess að
draga úr ónotum Njarðvíkinga af
þessum sökum. Það er vel að þess-
ar mælingar eru komnar í gang og
við erum mjög ánægðir með það,
en við leggjum áherzlu á að þessar
mælingar verði hafðar í langan
tíma samfellt og einnig á tímabil-
um sem engir nema trúnaðarmenn
í mælingunum vita um, því við vit-
um af reynzlu að þegar soðið hefur
upp úr í þolinmæði fólks hafa
flugmenn, sérstaklega á orustu-
vélunum, gætt þess um tíma að
fara ekki á loft með fullri orku á
hreyflum. Við vildum á sínum
tíma fá flugskýlið fyrir hávaða-
sömustu vélarnar við suður-
norður braut, en það var ekki gert.
Með því að nota sem mest þá
braut minnka stórlega þau óþæg-
indi sem Njarðvíkingar hafa af
þessari hávaðamengun. Við teljum.
nauðsynlegt að síriti sem er
tengdur Flugturninum á Keflavík-
urflugvelli verði settur upp þannig
að hægt sé að fylgjast grannt með
þessum málum og sjá til þess að
tekið sé tillit til íbúanna. Víða er-
lendis eru sektarákvæði í þessum
efnum, en við vonum að með þeirri
vinnu sem nú er hafin fáist lausn
á þreytandi vandamáli hjá okkur."