Morgunblaðið - 10.11.1984, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 1984
Ratsjárstöðvar á Kirkjuþingi:
Flutningsmaðurinn
tók málið af dagskrá
*
— segir biskup Islands
Boröaö með tilþrifum
Þess var minnst í gærkvöldi að áratugur er nú liðinn frá stofnun Félagsmiðstöðvarinnar Fellahellis í
Breiðholti. Á þriðja hundrað ungmenni minntust tímamótanna með sameiginlegu borðhaldi og óhætt er
að segja að hendur hafi staðið fram úr ermum er kjúklingurinn og frönsku kartöflurnar voru stýfðar úr
hnefa.
2/s hlutar fulltrúa á Fiskiþingi leggja til aflamarksleiðina:
Verið að hræra saman
þremur ólíkum leiðum
— segir Jón Páll Halldórsson, varafiskimálastjóri, um tillöguna
Allsherjarnefnd Kirkjuþings klofnaði í
afgreiöslu á tillögu séra Lárusar Þ.
Guðmundssonar í Holti, Önundarfiröi,
þess efnis, að Kirkjuþing lýsti yfir
stuðningi sínum við bænaskrá Vest-
fírðinga til ríkisstjórnar íslands.
Meirihluti nefndarinnar gerði tillögu
biskupsins yfír íslandi, Péturs
Sigurgeirssonar, um að vísa tillögunni
frá, að sinni. Við aðra umræðu um
tillögu séra Lárusar kom ekki til af-
greiðslu á tillögunum þar sem séra
Lárus bar upp dagskrártillögu um að
tekið yrði fyrir næsta mál á dagskrá.
Það var samþykkt af meirihluta þing-
fulltrúa.
„Afstaðan til málsins er svo
augljós, þegar flutningsmaður sjálf-
ur tekur að sér að taka málið af
dagskrá, að það þarf ekki meira um
það að fjalla,“ sagði Pétur Sigur-
geirsson biskup, er blm. Mbl. spurði
hann um málið.
Er tillagan um stuðningsyfirlýs-
ingu við bænaskrá Vestfirðinga kom
til meðferðar í allsherjarnefnd eftir
fyrstu umræðu um málið hafði
nefndinni borist tillaga frá biskupi,
að sögn Jóns Guðmundssonar,
bónda á Fjalli, sem sæti átti f alls-
herjarnefnd, svohljóðandi: „Vegna
framkominnar tillögu til þings-
ályktunar um stuðning við bæna-
skrá Vestfirðinga til ríkisstjórnar
íslands vill Kirkjuþing taka fram,
að það telur sig ekki hafa möguleika
á að taka efnislega afstöðu til máls-
ins, en vísar til samþykktar þingins
„Þegar á árinu 1982 fórum við
fram á heimild til þess að ráða
starfsmann til þess að sinna sér-
staklega því sviði sem flokkað er
undir heitið „ekki jónandi geislun“
og nær til sólarlampa, örbylgjuofna,
leisitækja o.fl. af þeim toga. Heil-
brigðis- og tryggingamálaráðuneytið
tók þeirri málaleitan mjög vel, en
síðan hefur ekkert gerst,“ sagði Sig-
urður Magnússon, forstöðumaður
geislavarna Hollustuverndar ríkis-
ins, í samtali við blm. Mbl. í gær.
Innflutningur sólbekkjanna, sem nú
eru i sviðsljósinu sökum hugsan-
legra orsakatengsla við myndun
húðkrabbameins og fjölgun tilfella
af því, er háður eftirliti geislavarna
Hollustuverndar ríkisins.
„Við höfum ekki enn fengið
heimild til þess að ráða starfsfólk
til þess að sinna þessum málum,“
sagði Sigurður. „Og nú liggur sér-
stök beiðni fyrir fjárveitinga-
um friðarmál 1983.“ Jón á Fjaili
sagði, að hann hefði, auk séra Birgis
Snæbjörnssonar á Akureyri, Mar-
grétar Gísladóttur og Margrétar K.
Jónsdóttur frá Löngumýri, gert til-
lögu biskups að sinni. Minnihlutinn,
þeir séra Jón Bjarman formaður
nefndarinnar, séra Lárus Þ. Guð-
mundsson, flutningsmaður sjálfrar
tillögunnar, og séra Sigurpáll
Óskarsson, hefði aftur á móti lagt
fram tillögu svohljóðandi: „Kirkju-
þing 1984 áréttar samþykkt sína um
friðarmál 1983.“
Vegna klofnings nefndarinnar
lágu báðar tillögurnar fyrir þegar
tillaga séra Lárusar var tekin til 2.
umræðu. Jón sagði aö séra Lárus
hefði þá kvatt sér hljóðs og borið
fram dagskrártillögu þess efnis, að
næsta mál á dagskrá yrði tekið
fyrir. Tillaga hans hefði verið sam-
þykkt, en samkvæmt heimildum
Mbl. munu a.m.k. sex þingfulltrúar
af u.þ.b. 20, þ.e. þeir sem harðastir
voru gegn tillögu Lárusar, hafa set-
ið hjá við afgreiðsluna á dagskrár-
tillögunni.
Jón Guðmundsson á Fjalli sagði
aðspurður um andstöðu sína við til-
lögu Lárusar: „Við töldum okkur
ekki hafa mögleika á að dæma um
þessar ástæður Vestfirðinga um
ratsjárstöðvar. Ég tel að kirkjan
eigi fyrst og fremst að halda sig að
friðarboðskap kristninnar, en þetta
er allt annar hlutur, sem þarna var
verið að tala um.“
nefnd alþingis, þar sem það er
tekið fram, að það sé mjög brýnt
að taka á þessu máli og veita
okkur fjárveitingu til þess að ráða
starfsmann í þessu skyni þannig
að hægt sé að auka það eftirlit
sem fyrir er. Eins og er, biðum við
þess að sjá hvað kemur út úr
rannsókn á vegum landlæknis-
embættisins og samantekt
krabbameinsskráningarinnar um
fjölgun tilfella húðkrabbameins
og síðan munum við haga okkur i
samræmi við það. Hér gilda
ákveðnar reglur um leyfilegt
magn geisla og samsetningu
þeirra. Okkar eftirlit hefur mið-
ast við að halda í burtu þeim
lömpum, sem ekki uppfylla þau
skilyrði, og tollyfirvöld afgreiða
ekki þessa lampa úr tolli án til-
skilinna leyfa. Þessar reglur eru
samnorrænar, voru samþykktar
bæði í Noregi og Svíþjóð á síðasta
ári,“ sagði Sigurður Magnússon.
14 FULLTRÚAR af 35 á Fiskiþingi
samþykktu í gær að leggja til, að við
stjórnun fiskveiða á næsta ári skuli
farið eftir aflamarksleiðinni. Aðrir
fulltrúar sátu hjá við atkvæða-
greiðslu um tillöguna. Samþykkt var
að leggja til 270.000 lesta hámarks-
afla af þorski á næsta ári. Jón Páll
Halldórsson, varafiskimálastjóri,
sagði í samtali við Morgunblaðið, að
með þessari samþykkt væri verið að
hræra saman þremur leiðum við
stjórnun fiskveiða, aflamarki, sókn-
armarki og tegundamarki.
„Með þessari endanlegu tillögu
Fiskiþings er verið að hræra sam-
an þremur leiðum,“ sagði Jón Páll
Halldórsson, „aflamarki, sókn-
armarki og tegundamarki, sem
sýnir að þegar á að fara að gera út
á aflamark ár eftir ár lenda menn
í sjálfheldu með það, hvernig á að
ákveða aflamark einstakra skipa.
Sumir vilja láta reynslu þessa árs
ráða aflamarkinu, en þar með
skerðist hlutur þeirra, sem mið-
uðu útgerðarhætti sína við þetta
blessaða aflamark. Það eru fleiri
þættir, sem er nánast ómögulegt
að meta við úthlutunina eins og
hún er lögð fyrir og með þessu
erum við að komast inn í hreint
skömmtunarkerfi, sem óhjá-
kvæmilega hlýtur að verða háð
geðþóttaákvörðunum þeirra
manna, sem við stjórnvölinn verða
hverju sinni því þá skortir ákveðn-
ar forsendur til að byggja á.
Árið 1983 var þorskafli 298.000
lestir og þá gilti tegundamagnið.
Á síðasta hausti var talið nauð-
synlegt að færa aflamarkið niður í
200.000 lestir. Fiskiþingsfulltrúar
töldu sér ekki fært að halda sig við
það mark nema að taka upp skipt-
ingu afla milli skipa. Nú er hins
vegar sýnt að aflinn á þessu ári
verður svipaður og 1983, þannig að
ólíklegt er að menn hefðu sam-
þykkt aflamarksleiðina, hefði það
verið vitað þá. Þetta sýnir að þeir,
sem stjórna, hafa komizt að þeirri
niðurstöðu að sjávarútvegurinn
verði ekki rekinn með lægra afla-
marki á þorski en 300.000 lestir, en
í framsögu minni um stjórnun
fiskveiða lagði ég til að aflamark
fyrir þorsk á næsta ári yrði
315.000 lestir. Við þetta aflamark
er skömmtun óþörf. Fyrir því höf-
um við reynslu frá árinu 1983,“
sagði Jón Páll Halldórsson.S
Framsögumaður tillögunnar um
TOGARINN Sólberg frá Ólafsfirði
seldi 115,5 tonn af fiski hér í
Grimsby í morgun og fékk samtals
94.162 pund eða 4 milljónir króna
fyrir afiann, það er 34,70 krónur
fyrir kfióið. Er þetU hæsU verð sem
fengist hefur ó fiskmarkaðinum í
Grimsby í þessari viku. Að sögn
Jóns Olgeirssonar, umboðsmanns
LÍÚ í Grimsby, eru 4 til 5 íslensk
skip vænUnleg hingað í næstu viku.
Það var mikið um að vera á
markaðnum, klukkan hálf átta í
morgun, þegar hafist var handa
við að bjóða upp aflann úr Sól-
bergi. Er óvenjulegt að svo margir
fiskkaupendur komi hingað á
föstudegi, sem ekki er talinn góður
söludagur. En þegar fréttist um að
landað yrði úr Sólbergi góðum
afla af kola, þorski og ýsu, létu
fiskkaupendur ekki bíða eftir sér.
Það tók innan við hálfa klukku-
stund að selja aflann. Hitti ég
meðal annars ánægðan kaupanda
frá Bournemouth I Suður-
Englandi, með tvo kassa af kola,
sem hann hafði fengið á 102 pund
(4.300 krónur) hvorn, og sagðist
verða kominn heim til sín með
aflamarksleiðina var Marteinn
Friðriksson, framkvæmdastjóri á
Sauðárkróki. Hann sagði í samtali
við Morgunblaðið, að nú væru
sömu aðstæður varðandi há-
marksafla og á síðasta ári, svip-
uðu aflamagni yrði deilt út og því
væru engin tök á óheftri sam-
keppnisveiði. Til þess yrði of lítið
af þorski til skiptanna. Ef taka
ætti upp óhefta veiði innan ákveð-
inna tímabila, yrði eyða í veiðum
flotans í lok hvers tímabils með
fylgjandi afleiðingum fyrir við-
komandi fiskvinnslustöðvar og
byggðarlög. Samþykktin eins og
hún væri endanleg, væri með lít-
ilsháttar viðbótum fyrir tillögu
meirihluta sjávarútvegsnefndar,
sem hann teldi ekki til bóta. Þar
ætti hann við þorskveiðitakmark-
anir báta frá 1. janúar til 10.
febrúar. Með þeirri viðbót væri
verið að blanda saman tveimur
kerfum.
Fiskiþingi lauk í gær.
fiskinn eftir átta tíma. Stórlúður
voru boðnar upp sérstaklega og
fór sú stærsta á um 10 þúsund
krónur.
Hópur íslendinga, sem hér er í
boði Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna, fylgdist með uppboðinu
auk áhafnarinnar af Sólbergi, en
Björn Hjartarson er þar skip-
stjóri. Kristján Ragnarsson, for-
maður LÍÚ, sem hér er staddur,
sagði að til loka október í ár hefðu
íslensk fiskiskip landað 9.700
tonnum í Bretlandi úr 96 veiði:
ferðum og fengið að meðaltali 28
krórtur fyrir kílóið af fiski. Á
sama tíma í fyrra höfðu islensk
fiskiskip landað hér 11.500 tonn-
um fyrir 24 krónur að meðaltali
kílóið á núverandi gengi. í ár hafa
6.300 tonn af ferskum fiski verið
flutt til Bretlands í gámum, en
2.600 tonn á sama tíma í fyrra.
Mikill áhugi er á því hjá bresk-
um fiskkaupendum, að fá íslensk
skip hingað, en útgerð togara,
annarra en frystitogara, hefur
lagst niður hér í Bretlandi. Auk
aflans úr Sólbergi var selt úr bát-
um á markaðnum í Grimsby í
morgun, en þeir veiða í Norðursjó.
Kjartan Jóhannsson, formaður Alþýðuflokksins:
Býð mig fram til formanns
— tel mig gera flokknum mest gagn með því
„ÉG BÝÐ mig fram til formanns þar sem ég tel mig gera flokknum mest
gagn með því. Það hefur ekki komið fram neitt annað framboð í formanns-
embættið og ég tek ekki afstöðu til hluta sem ekki hafa gersL Mín afstaða
er því að sjálfsögðu óbreytt þar til,“ sagði Kjartan Jóhannsson, formaður
Alþýðuflokksins, er hann var spurður hvort ákvörðun hans um að gefa kost
á sér til formanns Alþýðuflokksins á flokksþingi um næstu helgi, stæði enn
óbreytt
Kjartan var spurður í tilefni
frétta um óánægju innan Alþýðu-
flokksins með forustu hans.
Ennfremur hafa borist af því
fregnir, að Jón Baldvin Hanni-
halsson, þingmaður Alþýðu-
flokksins, hyggist gefa kost á sér
til formennsku. Kjartan sagði
ennfremur i þessu sambandi:
„Vitanlega hafa verið einhverjar
vangaveltur innan flokksins um
stöðu hans og forustu. Ég hef ver-
ið þeirrar skoðunar að það þyrfti
að styrkja forustu flokksins og
hef verið að reyna að vinna að
því.“ Kjartan sagði þá vinnu hafa
verið fólgna í því að reyna að
styrkja framkvæmdastjórnina,
sem ætíð hefði verið veik, að hans
mati.
Kjartan tók fram, vegna fregna
undanfarið um að Alþýðuflokkn-
um hefði verið boðin þátttaka í
ríkisstjórninni, að ekkert slíkt til-
boð hefði borist. „Þetta er ekki
merkilegra en það sem alltaf hef-
ur verið, það er að einhverjir
þingmenn Sjálfstæðisflokksins
hafa spurt að því, hvort þetta
kæmi til álita. Því hefur verið
svarað þannig, að spurt hefur ver-
ið á móti hvort það kæmi til álita.
Þessi fréttaflutningur kemur mér
því ákaflega spánskt fyrir sjónir
af því að það hefur ekkert tilboð
borist til okkar um að taka þátt í
ríkisstjórninni. Þess vegna er al-
veg út í hött að tala um, hvort við
höfum tekið afstöðu. Það sem
augljóslega hefur gerst er að mál-
ið hefur verið til umræðu innan
Sjálfstæðisflokksins, og þar hafa
menn væntanlega komist að
þeirri niðurstöðu, að þeir væru
ekki í stakk búnir, eða vildu gera
slíkt tilboð.”
Vantar fólk til að
sinna sólbaðsstofum
segir Sigurður Magnússon hjá Geislavörnum ríkisins
Bretland:
íslenzk fiskiskip
hafa landað 9.700 t.
9. nórember, fri Birni Bjanusyni, blaóamanni Mbl. 1 Grimsby.