Morgunblaðið - 10.11.1984, Blaðsíða 35

35
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 1984
Júlía Sveinbjarnar-
dóttir — Kveðjuorð
Ftedd 29. ágúst 1931
Dáin 21. október 1984
Væn kona er látin. Þakklæti býr
í huga mér fyrir Iiðin kynni. Er
dauða hennar og útför bar að
höndum var ég stödd erlendis og
eru þessi kveðjuorð því siðbúin.
Hverjum sem hlaut Júlfu
Sveinbjarnardóttur að samferð-
armanni var mikið gefið. Sjálf öðl-
aðist hún miklar og góðar gjafir
til sálar og líkama. Hún fór vel
með gáfur sínar og ræktaði hæfi-
leikana sjálfri sér og öðrum til
gleði og þroska.
Júlía, eða Lólí eins og hún var
kölluð af fjölskyldu og vinum, var
æskuvinkona mín. Eg kynntist
bernskuheimili hennar vel og eru
þau kynni mér ómetanlegur skóli.
Lólí bjó við sannkallað foreldra-
lán. Þau hjónin Soffía Ingvars-
dóttir, bæjarfulltrúi og varaþing-
maður Alþýðuflokksins, og
Sveinbjörn Sigurjónsson, kennari
og síðar skólastjóri, bjuggu sér og
dætrum sínum tveim, þeim Lólí og
Guðrúnu, og stórum hópi vina og
ættingja fágætt menningarheim-
ili, þar bjó einnig séra Ingvar Nik-
ulásson faðir Soffíu mörg sín efri
ár allt til dauðadags.
Allt dagfar hjónanna einkennd-
ist af ræktarsemi og umhyggju
fyrir andlegri og lkamlegri heill
samferðafólksins. Vinnusemi,
vandvirkni, víðsýni, hófsemi,
nýtni og gestrisni einkenndi heim-
ilisbraginn og ekki spillti hin ólíka
en skemmtilega kímnigáfa beggja
hjónanna. Áhugasviðin voru
mörg, félagsmál, fræðsla, bók-
menntir, listir, ferðalög, verklegar
framkvæmdir, líkamsrækt, holl-
ustufæði. Þau unnu landinu og
reistu sér lítinn bústað uppi á
Mosfellsheiði en þar var dvalist
eins oft og kostur var sumar og
vetur við gönguferðir og skíðaiðk-
un, en lítt voru húsráðendur að-
gerðalausir þess utan, prófarka-
lestur og stílaleiðréttingar hús-
bóndans og samning ræðna og
blaðagreina húsfreyjunnar fylltu
tímann auk lesturs og spila-
mennsku. Heimili þeirra í Reykja-
vík stóð að Smáragötu 12, þar ólst
Lólí upp. Foreldrar hennar búa
þar enn háöldruð og er aðdáunar-
verð sú lífsgleði, reisn og aðlögun
sem hjónin sýna í erfiðri og lang-
vinni sjúkdómsraun Sveinbjarnar.
Sú hin sama reisn og æðruleysi
einkenndi Lólí i baráttu hennar
við krabbamein, baráttu sem stóð
á annan áratug. Þar skiptust á
skin og skúrir.
Lólí var tápmikið barn, kjark-
mikil, mannblendin og glettin,
hún var skaprík og gagnrýnin, en
hún agaði skaphöfn sína til frá-
bærrar stillingar. Þegar um allt
þraut í einhverju sem ógerlegt var
að breyta eða sætta sig við þá
greip hún til skopsins. Lólí hafði
yndi af tónlist og var góður pían-
óleikari, hún lauk stúdentsprófi
árið 1950 og stundað síðan nám í
guðfræði og erlendum málum við
Háskóla íslands og lauk háskóla-
prófi í dönsku og þýsku. Starfs-
vettvangur hennar var fjöbreytt-
ur, auk ýmissa sumarstarfa á
skólaárunum. Hún var flugfreyja,
kennari, húsmóðir, prófdómari og
leiðsögumaður, en þar stóð hún
einnig um árabil i forsvari í fé-
lagsmálum. Öllum þessum störf-
um var sinnt af alúð og vand-
virkni.
Væn var hún sjálf og vænan
eignaðist hún manninn. Lólí gift-
ist Baldvin Tryggvassyni spari-
sjóðsstjóra árið 1956. Á heimili
þeirra voru allar þær dyggðir sem
bernskuheimili Lólíar prýddu í
heiðri hafðar, gestrisni og hlýja
húsráðenda vermir um ókomin ár
marga hugi. Þau Lólí og Baldvin
hlúðu að sonunum tveim Svein-
birni og Tryggva eins og best verð-
ur á kosið og bera þeir heimilinu
fagurt vitni. Ræktarsemi Lólíar og
Baldvins við foreldra og ættingja
var frábær.
„Lífið er fljótt, líkt er það elding
sem glampar um nótt ljósi sem
tindrar á tárum titrar á bárum.“
Þessi sannindi eru okkur misskýr.
Þau urðu Lólí og Baldvini tiltölu-
lega fljótt ljós. Á annan áratug
var hver dagur til þakkar metinn.
Lífið er ekki aðeins fljótt heldur
sífelld barátta okkur öllum, átök,
sigrar og ósigrar, skin og skúrir,
gleði og vonbrigði. Allir fá sinn
skammt mismunandi augljósan
okkur hinum.
Hvað sem að höndum bar tókust
þau Lólí og Baldvin á við af yfir-
vegun, reisn og glaðværð.
Þökkin býr með okkur, þökkin
fyrir rniklar gjafir, þökkin fyrir að
fá að verða vitni að þreki og styrk
í lífsbaráttunni. Þökkin fyrir að
erfiðleikar verða ekki uppspretta
örvæntingar, beiskju og sjálfs-
vorkunnar heldur jákvæðra hugs-
ana og athafna, gleði og gjafmildi.
Síðasta sjúkrahúslegan varaði í
tíu mánuði. Sú umhyggja er Lólf
naut með heimsóknum eigin-
manns, systur, aldraðrar móður
og sona er fögur mynd. Hugurinn
fyllist djúpri þökk.
Rósa Björk Þorbjarnardóttir.
Júlía Sveinbjarnardóttir var
fædd hér í Reykjavík 29. ágúst
1931. Hún lést 21. október 1984.
Árið 1956 giftist hún Baldvin
Tryggvasyni, sem þá hafði lokið
lögfræðiprófi. Eignuðust þau tvo
syni: Sveinbjörn rithöfund og
Tryggva tónlistamann. Heimili
þeirra var á Kleifarvegi 11. Áttu
þau vinsældum að fagna. Júlla var
hugljúf öllum sem henni kynntust.
Heimili sitt stundaði hún af mik-
illi kostgæfni, en gaf sig einnig að
félagsmálum. öllum þótti vænt
um þessa góðu og velmenntuðu
konu. Þakka ég Guði fyrir að hafa
átt þess kost að kynnast svo góðri
konu.
Vinkona
Haraldur F. As-
mundson — Minning
Haraldur Franklin Asmundson,
vinur minn, varð bráðkvaddur
hinn 6. maí 1984, aðeins fimmtíu
og fjögurra ára að aldri. Hann
lætur eftir sig eiginkonu, Dorothy
og tvær dætur, Mrs. Debbie
Schroderus og Miss Patty As-
mundson ásamt dóttursyninum
Brent. Bræður Haraldar, Edvard
og Jón, búa báðir f Alberta, en
systir þeirra, Mrs. Barbara Mart-
in, býr í Decatur, Illinois.
Jarðarförin fór fram frá lúth-
ersku kirkjunni Mount Cavalry í
Red Deer þriðjudaginn 8. maí
1984. Þar var mikið fjölmenni.
Haraldur fæddist í Red Deer í
Alberta 5. desember 1929. Hann
var sonur hjónanna Júlíu og Jóns
Ágústssonar. Langafi Haraldar,
Ásmundur Benediktsson, fæddist
að Stóru-Völlum í Bárðardal árið
1827 og bjó þar framan af ævi, en
síðar í Haga i Gnúpverjahreppi.
Hann var sonur Benedikts Ind-
riðasonar frá Fornastöðum í
Fnjóskadal, sem var brautryðj-
andi í landbúnaðarmálum Þingey-
inga um sína daga, og fyrri konu
hans, Guðnýjar Jónsdóttur, systur
Jóns Jónssonar, sem var afi Helgu
Sigríðar eiginkonu Stephans G.
Stephanssonar.
Oft minntist Haraldur þess þeg-
ar Jón faðir hans og Ágúst afi
hans fóru út í byggðina vestur af
Red Deer til fundar við Kletta-
fjallaskáldið. Var Jóni umhugað
um að elzti sonurinn slægist í hóp-
inn svo hann fengi notið þeirrar
djúphygli sem einkenndi samræð-
ur gömlu mannanna. Vitaskuld
töluðu þeir alltaf saman á ís-
lenzku.
Brátt varð þó ótímabær endir á
þessum góðu dögum er faðir Har-
aldar lézt aðeins 39 ára að aldri
árið 1942. Reynslutímar hafa
þetta verið fyrir Júlíu, því auk
barnanna þriggja átti hún von á
því fjórða, og fæddist henni sonur,
sem hún lét heita eftir föður sín-
um, aðeins tveim vikum eftir and-
lát hans. Á þessum árum voru fáir
aflögufærir í Alberta svo hver
varð að bjarga sér sem bezt hann
gat.
Bræður Haraldar hafa sagt
mér, að oft hafi móðir þeirra dáðst
að því á efri árum hvernig elzti
sonurinn tók á sig ábyrgð fyrir-
vinnu og forsvarsmanns heimilis-
ins aðeins þrettán ára. Nefndi hún
það oft sem glöggt dæmi um
skapfestu og atorku íslendinga
hvernig unglingurinn axlaði
ábyrgð fullorðins manns með
heita barnatrú og traust á hand-
leiðslu Drottins að vopni.
Þegar Haraldur hafði unnið
hörðum höndum um sex ára bil
stofnaði hann eigið fyrirtæki að-
eins nítján ára gamall. Leið ekki á
löngu þar til hann var kominn í
fremstu röð í viðskiptum og fram-
faramálum í Alberta. Var hann
eigandi og framkvæmdastjóri
IGA-stórvörumarkaðsins í mið-
borg Red Deer og byggði glæsilegt
verzlunarhús yfir rekstur sinn.
Þegar skjótur frami Haraldar á
sviði verzlunar og viðskipta barst í
tal, gleymdist honum aldrei að
þakka Dorothy eiginkonu sinni
ríkan þátt hennar i velgengni
hans. Hún studdi hann alltaf i
blíðu og striðu og veitti honum
þann styrk sem hverjum manni er
brýn nauðsyn hafi hann svo mikil
umsvif með höndum.
Foreldrar Haraldar höfðu inn-
rætt honum sterka og ómengaða
kristna trú. Varð hann einn af
máttarstólpum safnaðarins i Red
Deer og gegndi lengst af ábyrgð-
arstörfum fyrir lúthersku kirkj-
una. Það var einkennandi á marg-
an hátt fyrir störf hans að sam-
tímis stóð hann i miklum fast-
eignaviðskiptum, gekkst annars
vegar fyrir kaupum á íóð undir
stórglæsilega kirkjubyggingu með
safnaðarheimili og rúmgóðum
bílastæðum á fögrum stað i borg-
inni, þar sem Mount Cavalry,
lútherska kirkjan i Red Deer, reis
síðar af grunni og hins vegar
keypti hann lóð i miðborginni
fyrir stórvörumarkað sinn. Það er
auðvelt að sjá það nú síðustu árin,
þegar borgin hefur vaxið verulega,
hvernig framsýni og óvenjuleg
skarpskyggni athafnamannsins
hefur leitt hann í þessu merkilega
framtaki. Margur fjármálamaður-
inn hefði þó látið sitja í fyrirrúmi
að verja öllum kröftum sínum til
uppbyggingar eigin fyrirtækis og
þótt það ærið verkefni.
Haraldur og systkin hans gáfu
Mount Cavalry-kirkjunni fagra
kertastjaka til minningar um for-
eldra sína, en bræður Haraldar
eru jafn tryggir lúthersku kirkj-
unni og eldri bróðri þeirra var.
Þeir hafa og haslað sér völl á sviði
viðskipta og eiga nú hvor sinn
stórvörumarkaðinn, Jón i Movis
Roe í Red Deer, Edvard í Eastgate
Mall í Innisfail.
Börn Haraldar og systkinabörn,
sem á legg eru komin, hafa mörg
skarað fram úr á sviði iþrótta og
lista. Má þar nefna Patty ■ As-
mundson sem er afburða lista-
kona, kunn viða í Norður-Ameríku
fyrir danssýningar og rekur auk
þess eigin dansskóla.
Haraldur var dáður og virtur af
vinum og félögum í viðskiptum
sem traustur og viðsýnn fjármála-
maður en umfram allt einlægur og
hlýr vinur.
Skömmu fyrir andlát Haraldar
vorum við á ferð eftir hraðbraut i
slæmu veðri og myrkri. Allt i einu
varð skyggnið mjög slæmt, þá
sagði Haraldur við mig: „Ég óttast
aldrei neitt, því ég veit að Guð er
með mér og leiðir mig og hjálpar
alltaf.“
Það er mikið harmsefni að sjá á
bak svo traustum dreng og góðum
á hádegi starfsævinnar. Blessuð sé
minning hans.
Kdmonton í ('anada,
Sigurður Örn Ingólfsson.
Guðrún Þórðar-
dóttir —
Fædd 21. júní 1930
Dáin 26. september 1984
Heiðan haustdag, 1. okt. sl.
fylgdum við, vinir og samkennarar
Guðrúnar Þórðardóttur, henni til
hinstu hvílu i Gufunesi. Hún lést i
Landspítalanum 26. september sl.
Guðrún fæddist 21. júní 1930 að
Odda í ögurhreppi vestra, þar sem
foreldrar hennar Þórður Olafsson
útgerðarmaður og kona hans
Kristin S. Helgadóttur bjuggu.
Þar ólst hún upp fram að ferming-
araldri við margvísleg störf, bæði
vanaleg sveitastörf og við að
stokka upp lóðir og beita, ásamt
systkinum sinum, Helga, Cecilíu
og Þórunni. Landformaður var
hún aðeins 13 ára og er slíkt fátítt,
ef ekki einsdæmi. Slíkt uppeldi
hlýtur að hafa mótað Guðrúnu,
svo þróttmikil sem hún var allrar
gerðar.
Guðrún fékk þó eigi staðfestu
við Djúp, þvi íbúðarhúsið brann og
mestallar eigur fjölskyldunnar, og
vbru þau þá fyrst 1 ár í félags-
Minning
heimili sveitarinnar en fluttu svo
til ísafjarðar. Guðrún minntist
æskustöðva sinna i Odda með
söknuði og hlýju. Þaðan átti hún
góðar minningar.
Guðrún lauk gagnfræðaprófi á
ísafirði en flutti svo með fjöl-
skyldu sinni til Reykjavikur og
settist í Kennaraskólann og lauk
kennaraprófi 1950. Þar kynntist
hún manni sínum, Guðbjarti
Gunnarssyni kennara. Þau
kenndu fyrst i Stykkishólmi, siðar
á Patreksfirði, í Hveragerði og
Kópavogi. 1 ár voru þau í Skot-
landi. Tvö börn eignuðust þau á
þessum árum; Rósu sem er kenn-
ari, maður hennar er Meyvant
Þórólfsson, og Steinþór stúdent
frá MR og íþróttakennari frá
íþróttakennaraskóla í Winnipeg.
Guðrún og Guðbjartur slitu
samvistir.
Guðrún kenndi svo i Kópavogi
og síðustu rúm 20 árin við Hlíða-
skólann í Reykjavik. Þar lauk hún
starfsdegi sínum með sóma, þrátt
fyrir erfið veikindi. Áhyggjur sin-
ar bar hún ekki á torg. AUt vil og
vol var henni fjarri skapi. Svo lífs-
glöð og áhugasöm sem hún var til
hinstu stundar, er erfitt að trúa
þvi, að hún sé ekki í okkar sam-
fylgd lengur.
Aðaláhugamál Guðrúnar voru
fræðslu- og uppeldismál. Hún var
stolt fyrir hönd stéttar sinnar og
gegndi þrásinnis ýmsum félags-
og trúnaðarstörfum.
Hún hafði ákveðnar skoðanir.
Enginn þurfti að efast um, hvað
Guðrún meinti, þegar hún tók til
máls á fundum. Þar var allt skýrt
og afdráttarlaust. Umhyggja
hennar fyrir nemendum sínum,
sem er aðal góðs kennara, var
fölskvalaus — ekki síst þeim sem
minna máttu sin. Mörg námskeið
sóttum við með Guðrúnu, stund-
um 2 og 3 á sumri. Stundum voru
það einu sólskinsdagarnir. Þeir,
sem unnu með Guðrúnu, kynntust
best vandvirkni hennar og sam-
viskusemi. Þar var aldrei kastað
til höndum. Hún notaði timann
vel meðan heilsan leyfði, fór á
mörg endurmenntunarnámskeið
m.a. í Kaupmannahafnarháskóla
til dönskunáms.
Ferðamál og útivist voru önnur
áhugamál Guðrúnar og var FÍ fé-
lagið hennar. Þar var hún farar-
stjóri sumar eftir sumar og minn-
ast áreiðanlega margir skemmti-
ferða með Guðrúnu. Þar naut hún
sín vel, var bæði úrræðagóð og
fræðandi. Landið þekkti hún eins
og lófa sinn.
Hjálpsemi var þá ekki undan-
skilin, þvi ekki gleymdi hún smæl-
ingjunum. Hún var boðin og búin
að rétta einstæðu gömlu fólki
hjálparhönd og munu þar margir
sakna vinar í stað. Samkennurum
sinum gaf hún jafnvel „straum“ ef
á þurfti að halda, því hún var fær
i flestan sjó með „startkapal" í
bílnum, hvað þá annað.
Þá stóðu börnin hennar auðvit-
að hjarta hennar næst. Sem ein-
stæð móðir setti hún hag þeirra
ofar sinum og vandaði uppeldi
þeirra og menntun sem best hún
kunni. Þar var ekkert sparað.
Litlu dótturbörnunum sýndi hún
einlægan kærleika. „Þau bræða
hjarta mitt“ sagði hún oft.
Stutt finnst þeim, er þetta ritar,
síðan við Guðrún skruppum upp í
Gufunes að huga að kartöflurækt
okkar og heilsa upp á Þorgeir
bónda á bakaleið til að minnast
horfinna góðhesta og gamalla
Kjalnesinga. Einnig er skemmst
að minnast ferða okkar um Esju-
hlíðar bæði að vetri og sumri með
viðkomu í kotinu við gömlu rétt-
ina. Þar gerðust ýmsir dularfullir
hlutir: lyklar og gleraugu hurfu á
yfirnáttúrulegan hátt, vatn rann
sjálfkrafa uppi móti, gott ef lands-
lagið var kyrrt á sinum stað. Að
lokum vorum við orðnar alveg
sannfærðar að þarna hittust vest-
firskir galdramenn aftan úr ætt-
um okkar beggja og gerðu þennan
usla. — En nú lá leið okkar saman
í Gufunes annarra erinda.
Glaði hláturinn hennar Guðrún-
ar okkar hljómar nú ekki lengur á
kennarastofu Hlíðaskóla. Afdrátt-
arlausar skoðanir hennar um
menn og málefni vekja ekki lengur
fjörugar umræður. En best gæti
ég trúað, að andi hennar fljúgi nú
frjáls mót fjallabeltum háum að
leita nýrra og greiðari uppgöngu-
leiða út i heiðríkari og bjartari
veröld.
Öldruðum foreldrum og öðrum
ástvinum sendum við einlægar
samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Guðrúnar
Þórðardóttur.
F.h. samstarfsfólks i Hlíöaskóla
Unnur Kolbeinsdóttir.