Morgunblaðið - 10.01.1985, Blaðsíða 21

Morgunblaðið - 10.01.1985, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1985 21 Vedurfar á Egilsstöðum er nú sem á útmánuðum væri. MorgunbiaSið/óiafur Egilsstaðir: Einmuna veðurblfða Egilaslödum, 5. janúar. ÞAÐ ER nær samdóma álit manna hér um slóóir að ársins 1984 verði fyrst og fremst minnst fyrir fádæma milt og gott veðurfar — einmuna veðurblíðu. mönnum og hefja útgerð á stærri bátum hafa verið seinvirkar. Mestur hluti strandveiðimanna býr í smáþorpum sem eru dreifð um strönd Nýfundnalands og hinna Atlantshafsfylkjanna. I þessum þorpum er ekki aðra at- vinnu en tengda sjávarútvegi að fá. Því er litið svo á að tækninýj- ungar og afkastameiri veiði- og vinnslutækni auki atvinnuleysi i þessum bæjum. Sú undarlega að- staða hefur því skapast í mörgum þessara þorpa, eftir áratuga and- spyrnu gegn tækniþróun, að veiði- aðferðir minna á þær sem tíðkuð- ust á íslandi um aldamótin. Þótt haldið hafi verið í vinnu- aflsfrekar veiðiaðferðir er mikið atvinnuleysi á Nýfundnalandi og öðrum útgerðarsvæðum. Á Ný- fundnalandi er mælt atvinnuleysi um 20%, en ofan á það kemur að þátttaka fólks í vinnumarkaðnum er um 20% lægri en gengur og ger- ist í Kanada. Atvinnuleysi á Ný- fundnalandi er því stundum reikn- að þannig að 40% af vinnufæru fólki hafi ekki vinnu. Gæði og markaðsmál Við tslendingar þurfum að óttast aukna vitund Kanada- manna um hvað sjávarútvegur getur gefið þeim í aðra hönd. 1983 kom út nákvæm og óvenjuvel unn- in skýrsla um sjávarútveg Atlantshafssvæðapna „Navigat- ing Troubled Waters" (venjulega nefnd Kirby-skýrslan eftir for- manni nefndar þeirrar sem gerði skýrsluna). Þar er talið nauðsyn- legt að Kanadamenn auki hlut- deild sína (á kostnað íslendinga og Norðmanna) í freðfiskmarkaðnum í fiskverslunina og gera hana á ný samkeppnisfæra á Miðjarðar- hafsmörkuðum. Hvatt er til að unnin verði skreið (sem ekki er gert þessa stundina í Kanada) og hún seld til Nígeríu. í stuttu máli má segja, að Kan- adamenn vanti aðallega tvennt til að framkvæma áform af þessu tagi. í fyrsta lagi þarf að endur- bæta gæðin, en léleg gæði hafa verið stöðugt vandamál. í öðru lagi hafa markaðsmál og skipu- lagning á sölumálum lengi verið í ólestri. Hvað gæðin varðar hefur sam- bandsstjórnin mótað Gæðabóta- áætlunina (The Quality Improve- ment Program) en framkvæmd hennar er stjórnað af sjávarút- vegsráðuneyti Kanada. J þessari áætlun felast strangari kröfur um meðferð fisks á sjó og við vinnslu í landi. Fiskeftirlit hefur verið auk- ið og hert á gæðastöðlum við fisk- mat. Að sögn aðila innan sjávar- útvegsráðuneytisins hefur á tveimur undanförnum árum mátt sjá verulegar breytingar til batn- aðar í gæðum kanadísks fisks. Hingað til hefur lítil samvinna verið milli kanadískra fyrirtækja í fisksölumálum. Fyrirtækin voru í harðri samkeppni hvert við annað á Bandarikjamarkaði og höfðu enga samvinnu um sameiginleg hagsmunamál, svo sem leit að nýj- um mörkuðum. Það er þó hætta á að þetta breytist í framtíðinni þar sem mestur hluti fiskiðnaðarins er nú rekinn af tveimur fyrirtækjum, sem ætti að gera samvinnu um slik mál handhægari. John Fraser, sjávarútvegsriðherra sambandsstjórnar Kanada. í nýlegri för annars höfundar þessarar greinar um Nýfundna- land varð vart við mikinn áhuga fiskimanna og annarra aðila inn- an sjávarútvegs á því að opinberir aðilar stofnuðu sölusamband sem annaðist markaðsmál. Þetta sam- band hefði það hlutverk að greiða fyrir sölu á fiski til Bandarikj- anna og leitaði þar að auki mark- aða í öðrum löndum. Liklegt er að nefnd af þessu tagi gæti styrkt samkeppnisaðstöðu kanadísks fisks gagnvart öðrum framleiðslu- þjóðum. Þó að aðgerðir af þessu tagi séu hafnar til endurbóta sem miðast að því að koma traustari fótum undir sjávarútveginn, er ástandið á þessari stundu ekki gott. Tölu- vert verðfall hefur orðið á kan- adískum fiski. f Kanada er verð- fallið talið hafa orðið fyrir sök ís- lands, Noregs og Danmerkur. Gjaldmiðlar þessara landa hafi fallið meira gegn Bandaríkjadoll- ara en Kanadadoilari og því flæði fiskur frá þessum löndum til Bandaríkjanna. fslendingar og Norðmenn hafi auk þess tekið fisk, sem hefði annars farið til Nígeríu sem skreið, og unnið hann í blokk til Bandaríkjanna. Af þessu hafi leitt offramboð á fiski á Banda- ríkjamarkaði sem sé svo orsök þess að verð hafi lækkað undan- farið ár. Væringar í markaðsmálum Nú verður hin nýja stjórn Framsækna íhaldsflokksins að ákveða hvort aðgerðum Frjáls- lyndra verði áfram haldið. Bein fjárhagsaðstoð verður að koma til F.P.I. fljótlega hvað sem ákveðið verður. f Bandaríkjunum er slík fjárhagsaðstoð litin hornauga. Hér muna stjórnmálamenn eftir verndartollum Bandaríkjamanna á framleiðslu frá Nova Scotia- verksmiðju franska hjólbarða- framleiðandans Michelin árið 1973. Sambandsstjórnin í Ottawa og fylkisstjórnin í Nova Scotia veittu Michelin skattaívilnanir og lán á mjög lágum vöxtum til að fá Frakkana til að reisa verksmiðju sína á svæði í Nova Scotia þar sem atvinnuleysi var mikið. Banda- ríkjamenn litu svo á að þetta gerði Michelin kleift að selja hjólbarða sína á lægra verði en ella í Banda- ríkjunum. Tollar voru því settir til að afnema áhrifin af ríkisaðstoð- inni á verð hjólbarða sem Michel- in seldi frá Kanada til Bandaríkj- anna. Það sama er upp á teningn- um í dag. Núna vilja bandarískir framleiðendur fá tolla á kanadísk- an saltfisk og frystar blokkir til að vega á móti ríkisaðstoð við endur- skipulagningu kanadísks fiskiðn- aðar. Hvað saltfiskútflutning varðar, er framleiðandi í Puerto Rico, sem er hluti af Bandaríkjunum, búinn að kæra sex kanadíska saltfisk- seljendur fyrir að selja saltfisk í Bandaríkjunum undir kostnaðar- verði (dumping). Ríkisfyrirtækið Canada Saltfish Corporation er eitt af þessum sex kanadísku fyrirtækjum. Málflutningur hefur þegar farið fram og var niður- staða rannsóknaaðila hjá banda- rísku Alþjóða verslunarnefndinni (International Trade Commiss- ion), sem úrskurðar í slíkum mál- um, væntanlegur fyrir árslok 1984. Það sama er upp á teningnum er frysta fiskinn varðar, bandarískir framleiðendur og dreifingaraðilar á fiski eru að biðja um verndar- tolla til að vega upp á móti ríkis- aðstoð við keppinauta þeirra í Kanada. Sækjendur i málinu halda því fram að ríkisaðstoðin geri kanadískum framleiðendum kleift að bjóða fiskinn á lægra verði en eðlilegt sé. Skýrsla um staðreyndir málsins (Finding of Facts) var væntanleg frá sömu nefnd og í saltfiskmálinu um miðjan desember 1984. Kanada hefur staðið af sér samskonar kærur í timbri og stáli, en tapað deilum um kartöfluútflutning. Hér í Kanada óttast stjórnvöld að bandarískir framleiðendur hafi jafnvel sterkari aðstöðu en banda- rísku kartöfluframleiðendurnir höfðu í sínu máli. f kanadíska sjávarútvegsráðuneytinu ríkir þó ekki eins mikil svartsýni. Okkur var bent á að þessar verndartolla- árásir mætti að verulegu leyti rekja til lélegs efnahagsástands í Bandaríkjunum, og auðveldast væri að ráðast á Kanada. Þótt ýmis vandamál steðji þannig að kanadískum sjávarút- vegi og brösulega hafi gengið að koma þessum iðnaði á traustari grundvöll, eru ýmis merki á lofti um að framtíðin sé bjartari. Lík- legt er að bætur í gæðamálum og betri skipulagning markaðsmála geri Kanadamönnum kleift að ná undir sig stærri hluta bandaríska freðfiskmarkaðarins og að þeir verði einnig hættulegri keppinaut- ar fslendinga á öðrum mikilvæg- um fiskmörkuðum. Halldór Pétur Pálsson BA rióskiptafræði og hagfræói frá Sir Wilfrid Laurier-háskóla, Wat- erloo, Ont 1980, MA hagfræói frá Waterloo-háskóla 1982. Stundar nám rió Carleton-háskóla, Ottawa, frá haustinu 1982 í PHD í hag- fræói. Sigmar V. Þormar BA-próf íþjóófélagsfræóum frá Háskóla Islands 1982. MA-próf í þjóófélagsfræóum trá Carleton- báskóla, Ottawa 1984. Stundar nú nám í þjóóhagfræói í Ottawa. Ekki urðu nein veðraskil við áramótin. Nýja árið heilsaði með 8 stiga hita, og vonskuveðrið sem gengið hefur yfir Suður- og Vest- urland hefur ekki náð hingað. Á Egilsstöðum kvöddu menn gamla árið og fögnuðu nýju á vanabundinn hátt. Safnast var Ræðumaður á útifundinum, sem fram fór framan við ráðhús stað- arins, var Pétur Pétursson læknir. Að útifundinum loknum var farin blysför um bæinn og gengið upp í svokölluð Ból í Traðarhyrnu hér ofan við bæinn þar sem kveikt var saman við áramótabrennu, skotið upp flugeldum og efnt til dans- leiks í Valaskjálf sem stóð fram á nýársdagsmorgun. Héraðsmenn virðast bjartsýnir á nýbyrjuðu ári og á veðurblíðan þar sjálfsagt sinn drjúga þátt. — Olafur. í bálkesti. Um sextíu manns tóku þátt í þessum mótmælum. Jafn- framt var sama dag borið dreifi- bréf í hús bæjarins þar sem áróð- ur gegn kjarnorkuvá og auknum vígbúnaði í heiminum var árétt- aður enn frekar. Gunnar Frá Útifundinum í Bolungarvík. Morgunblaöið/Gunnar Bolungaryík: Sextíu manns í fríðargöngu Bolungam'k, 4. janúar. ÚTIFUNDUR og blysfor gegn kjarnorkuvá var haldinn í Bolungarvik laugar- daginn 22. desember sl. Aðgerðir þessar voru á vegum Friðarsamtaka Norð- urhafa að sögn Kristins H. Gunnarssonar, sem er einn af forsvarsmönnum þeirra. GJAFAVORUR 20% AFSL. } HEIMILISTÆKI 10% AFSL. j HÚSGÖGN 10% AFSL. ! FATNAÐUR 30-80% AFSL. Auk ýmissa sértilLoöa! LAIA
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.