Morgunblaðið - 19.03.1985, Side 22

Morgunblaðið - 19.03.1985, Side 22
22 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1985 Noregur, Nígería, ísland Meðan Nígeríumenn eiga „vini“ eins og Norðmenn, hafa þeir enga þörf fyrir óvini til að eyðileggja efnahag landsins“ - eftir Jón Baldvin Hannibalsson Er það rétt að Norðmenn tryggi kynþáttakúgurum í Suður-Afríku allt að 35% af olíuþörfum þeirra? Sé þetta rétt, hafa Norðmenn gengið á svig við samþykktir alls- herjarþings Sameinuðu þjóðanna, sem þeir eru sagðir sjálfir hafa greitt atkvæði með, um bann við sölu á oliu til kynþáttakúgaranna. Norska rikisstjórnin segir að hér sé um einkaaðila að ræða, sem hún fái ekki ráðið við. En Nígeríu- menn benda á, að þegar um sé að ræða auglýsinga- og söluherferð vegna skreiðar á Nigerfumarkaði, þá komi ríkið til skjalanna með stórfelldum styrkjum til einkaað- ila. Með öðrum orðum: Þegar um er að ræða sölu norskra sjávarafurða á mörkuðum i Afríku, þá er ríkis- stjórnin tilbúin að styðja einkaað- ila með ráðum og dáð (og stór- felldum fjárútlátum). En þegar kemur að því að standa við sam- þykktir og stefnu Norðmanna gagnvart kynþáttakúgurum í Suður-Afríku, þá telur norska rík- isstjóroin að hún fái ekkert ráðið við einkaaðila. Þetta er kjarni málsins í mjög harðorðri grein sem birtist í Sunday Times í Lagos i Nígeríu 11. nóv. 1984. Um oliusölu Norðmanna til Suður-Afríku er vitnað í hin virtu, brezku blöð, Sunday Times og Financial Times í London. Tvöfalt siðferði Greinin hljóðar svo: „Á undanförnum mánuðum hef- ur komið i ljós að eiginhagsmunir hafa valdið þvi að eitt Norður- landanna hefur orðið viðskila við hin í afstöðu sinni til þýðingar- mestu málefna Afríkubúa. Þetta land er Noregur. Staðreyndir um hlutverk Norð- manna við að selja kynþáttakúg- urum Suður-Afríku olíu og olíu- vörur eru nú staðfestar, þrátt fyrir tilraunir norskra stjórnvalda til að halda þeim leyndum. Þegar áreiðanleg evrópsk blöð eins og t.d. Sunday Times og Financial Tim- es í London, fluttu fyrst fréttirnar um, að norsk tankskip flyttu olíu til Suður-Afríku, gaf norska stjórnin þá skýringu að hér væri um að ræða einkaaðila, sem stjórnin hefði ekki vald yfir. Þessi röksemd stenzt hins vegar ekki, þegar norska rikisstjórnin ákvað að hefja baráttu fyrir því að ná tangarhaldi á hinum gróða- vænlega skreiðarmarkaði í Níg- eríu. Auglýsingaherferð Norska ríkisstjórnin hefur stað- ið á bak við meiri háttar auglýsinga- herferð í blöðum i Nígeriu, til þess að sýna fram á, að skreið Norð- manna sé sú bezta fáanlega i heiminum. Ekkert hefur verið sparað til stuðnings einkaaðilum og einstaklingum í Noregi, í til- AÐEINS FYRIR SÖLUMENN Viltu njóta starfsins betur? Ljúka sölunni á auðveldari hátt? Svara mótbárum af meira ör ygg'? DALE CARNEGIE SÖLU NÁM SKEIÐIÐ er einu sinni í viku í 12 vikur á þriðjudögum frá kl. 15.00 - 18.30 og er eingöngu ætlað starfandi sölumönnum. Námskeiðið er metið til háskóla- náms í Bandaríkjunum. Námskeiðið getur hjálpað þér að: A" Gera söluna auðveldari if Njóta starfsins betur Byggja upp eldmóð if Ná sölutakmarki þínu. if Svara mótbárum með árangri. if Öðlast meira öryggi. if Skipuleggja sjálfan þig og söluna if Vekja áhuga viðskiptavinarins. Innritun og upplýsingar í síma: 82411 f > r ik«<l<: y fi ,'r Isl«*»‘CJi ^STJÓRNUNARSKOLINN 1>AI I < AIO.I I.1 i\ ll>l \ Konráð Adolphsson raunum þeirra til að leggja undir sig skreiðarmarkaðinn í Nígeríu. Þetta þýðir, að þegar um er að ræða sölu á norskum sjávarafurð- um til Afríku, þá er ríkisstjórnin norska tilbúin að hlutast til um málið með einkaaðilum; en þegar málið snýst um brot á alþjóða- samþykktum og mannréttindum Afríkumanna í Suður-Afríku, sem einkaaðilar í Noregi standa fyrir, þá er norska ríkisstjórnin allt í einu áhrifalaus. Þessi framkoma Norðmanna er sérstaklega óheppileg vegna þess, að Norðurlöndin hafa orð á sér fyrir að styðja Afríkuþjóðir í til- raunum þeirra til að koma hinum kúguðu Afríkumönnum í Suður- Afríku til hjálpar. Reyndar er Noregur eitt þeirra landa, sem lof- aði að fylgja ályktun Sameinuðu þjóðanna um bann við olíusölu til Suður-Afríku. Athafnir Norð- manna eru hins vegar fjandskap- artilefni við Einingarsamtök Afr- íku yfirleitt og í annan stað skað- leg hagsmunum Nígeríu. Hér er því um að ræða af hálfu Norðmanna bæði tvöfalt siðferði og brot á sam- skiptareglum í alþjóðamálum. Undirboð Til að bíta höfuðið af skömm- inni hafa Norðmenn hafið undir- boð gagnvart oiíusöluríkjum van- þróaða heimsins. Það er aðför að efnahagslífi Nigeríu og skaðar Nígeríumenn sérstaklega gagn- vart lánadrottnum á erlendum mörkuðum. Staðreyndin er sú, að Noregur er einn af helztu keppinautum Nígeríu á olíumörkuðum heims- ins, vegna þess að gæði Norður- sjávaroliu Norðmanna eru svipuð og „Bonny Light Crude“, sem er aðaiútflutningsvara Nígeríu- manna. Norðmenn hafa hins vegar yfir- burðastöðu á mörkuðunum af tveimur ástæðum. í fyrsta lagi eru markaðir iðn- ríkjanna nær Noregi en Nígeríu. I öðru lagi eru Norðmenn mikil siglingaþjóð og eiga geysistóran oliuflutningaflota, sem gefur Norðmönnum yfirburði umfram Nígeríu. Akvörðun Norðmanna um að und- irbjóða olíuverðið, þegar hún bætist við yfirburði þeirra á öðrum sviðum, hefur mjög neikvæð áhrif á afkomu Nígeríumanna. Þrátt fyrir þetta eru Norðmenn að ryðjast fram á vörumörkuðum Níg- eríumanna á sama tíma og þeir grafa undan efnahagslegum stöðug- leika og viðskiptajöfnuði Nígeríu- manna. AÖ græöa á kynþáttakúgun Að undanförnu hefur norski skipaflotinn aukið stuðning sinn við olíuaðdrætti Suður-Afríku- manna, í stað þess að draga úr honum. Þetta er staðfest af ýms- um áreiðanlegum heimildum i Evrópu. Stofnun í Amsterdam (Shipping Research Bureau) áætl- aði nýlega, að norsk olíuflutn- ingaskip flyttu allt að 35% af olíu- birgðum Suður-Afríkumanna fyrir þá. Það sem verra er, þessi stofnun hefur sakað Norðmenn um að hafa ekki staðið við loforð og yfirlýs- ingar, sem OPEC-löndunum fyrir botni Miðjarðarhafsins, hafa verið gefin, með því að norsk skip hafa sótt olíu þangað, en því næst flutt hana yfir í leiguskip Suður-Afríku stjórnar á úthöfunum. Samkvæmt blaðafrásögn frá 08ló hefur háttsettur norskur at- hafnamaður sagt: „Ef við gerðum þetta ekki, þá myndu einhverjir aðr- ir gera það. Við erum ekki að brjóta néin Wg — þess vegna blómstrar þessi verzlun." Jón Baldvin Hannibalsson „Norðmenn hafa á sér hið bezta orð á alþjóða- vettvangi sem málsvar- ar mannréttinda. Þeir beita sér á vettvangi Sameinuðu þjóðanna fyrir banni við olíuverzl- un við kynþáttakúgar- ana í Suður-Afríku. Engu að síður eru þeir nú uppvísir að því, að sjá kynþáttakúgurum Suður-Afríku fyrir rúm- lega þriðjungi af olíu- þörfum þeirra — og græða drjúgt á öllu sam- an.“ Meðan Nígería á „vini“ eins og Norðmenn, þá hefur hún enga þörf fyrir óvini til þess að eyðileggja efnahagslega og pólitíska ímynd hennar." Manngæzka og gróðafíkn Hvað er um þetta að segja? Eru Skandinavar að verða sérfræð- ingar á heimsmælikvarða í „tvö- földu siðgæði"? Svíar hafa á sér það orð, að vera friðflytjendur í válegri veröld. Samt sem áður eru þeir í þriðja eða fjórða sæti sem aðsópsmestu vopnasalar veraldar. Þeir selja grimmt í löndum þriðja heimsins, þar sem fasistagórillur og kommúnískir einræðisherrar nota m.a. sænsk vopn til að murka lífið úr þegnum sínum eða grann- þjóðum — eftir atvikum. Norðmenn hafa á sér hið bezta orð á alþjóðavettvangi sem mál- svarar mannréttinda. Þeir beita sér á vettvangi Sameinuðu þjóð- anna fyrir banni við olíuverzlun við kynþáttakúgarana í Suður- Afríku. Engu að síður eru þeir nú uppvísir að því, að sjá kynþátta- kúgurum Suður-Afríku fyrir rúm- lega þriðjungi af olíuþörfum þeirra — og græða drjúgt á öllu saman. Hvað er að segja um samskipti okkar við Norðmenn? Við flytjum inn frá Norðmönnum fyrir ca. 1500 milljónir, en þeir kaupa af okkur fyrir 130 milljónir. Við- skiptajöfnuðurinn er óhagstæður sem svarar meiru en 1:10. Þetta er dæmigert fyrir viðskipti þróaðs iðnríkis við vanþróað land. Viðskiptasiðgæði Samt er þetta lítilræði hjá hinu: Norðmenn nota olfuauð sinn til þess að greiða niður sem svarar öllum vinnulaunum f norskum sjávarútvegi. Niðurgreiðslur norska rfkisins með þessari norsku aukabúgrein (sjávarútveg- urinn nemur 5—6% af norskri þjóðarframleiðslu) nemur hærri upphæðum en söluandvirði allra frystihúsa á íslandi og launum allra sjómanna — nema loðnusjó- manna. Norskir framleiðendur fá varning sinn greiddan beint af ríkinu, og þurfa þvf ekki að hafa áhyggjur af markaðsmálunum. Ríkið sér um þau. Norðmenn hafa undirboðið okkur á skreiðarmörkuðum f Níg- eríu. Dæmi eru til um 30% undir- boð, ársgreiðslufrest án vaxta. Þeir halda niðri verði á rækju. Þeir hafa flæmt okkur út af fisk- markaði f Tékkóslóvakfu og hafa óbein áhrif til lækkunar á verði f viðskiptum okkar við Rússa. Þannig mætti lengi telja. Ailt er þetta dæmigert fyrir samskipti iðnaðarstórveldis við vanþróaðar þjóðir. En þetta mál er rétt að skoða í miklu stærra og alþjóðlegu sam- hengi. Fiskurinn okkar keppir við aðrar fæðuvörur. Fæðuvörur eru verulega niðurgreiddar á mörkuð- um flestra iðnríkja. Um 90% af fjárlögum Evrópubandalagsins fer í að greiða niður matvörur, þess vegna hrannast þar nú upp mjólkurstöðuvötn, vínstöðuvötn, kjötfjöll og smjörfjöll. Afgangur- inn af þessu er síðan seldur fyrir slikk til þess að halda lifinu f sveltandi sósíalistum í Austur- Evrópu. Að sjálfsögðu valda þessar niðurgreiðslur lægra verði á fisk- mörkuðum okkar og þar með skertum viðskiptakjörum. Iðnað- arvörurnar eru sfðan seldar á hærra verði en ella, því einhver veginn verður að fjármagna niðurgreiðslurnar. Ríkar þjóðir og snauðar Þetta skapar fleirum vanda en okkur Islendingum. Þróunarlönd- 1AL ing a my tl'» a i aílord tfw. 7erK,r«n?ron.lo’:uBgo^ RWOng VAc* 1U m NORWAY'S SECRET0IL SALES zrzzjæz/S NORWAYA TfíUE ^ÆffílENDOFNIGEfílA? m naiionali. Öu1 ~ ^ turgp, ,0 uwdtcm tb*! OO Niporia'o aconomic ..flhit o( Alncant m Soulh 9TeC POM*<) 0,1 “S** j---------- ““ Africa rt ancouragað by Iha öoing ihit, Nonuay aaaclly Norway , acuont ot thata sama thraaianad Nigana t mio tha commodmai paop'a Nornvagian viab.l.i waaMrn.jp III oot-non VII » conyamaru 10 thai H »t nagei,ai.o«. »o- h«t nourik, wnh mam mta»natH>naic.eo.t 0^7» tha raatont why H « a fact thai Nonuay « nabon', aOAU ti ttaMa batanca s maraly Oamaga Nonryay , ,hiuomg mduttry yyhrch own, 7t._nl tha svör'rf'. L/9-fi-i>Í Svfnri>/»y T/m BS. ////vi/ 'fý

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.