Morgunblaðið - 07.06.1985, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. JÚNÍ 1985
Mættir um borð í Klakknum, búnir að lögskrá sig hjá fógeta og skipstjórinn hefur boðið þá velkomna um borð.
Frá vinstri: Hilmar Rósmundsson, leiðbeinandi strákanna, Árni Karl Ingason, Jón Eysteinn Ágústsson, Jóhann
Helgi Þráinsson og Haraldur Benediktsson, skipstjóri á Klakk VE 103. Morgunblaðift/Sísurfteir
V estmannaeyjar:
Unglingar á skólaskipi
Veetmannaeyjuui. 4. júni.
EINS og undanfarin tvö ár stendur
15 og 16 ára unglingum í Vest-
mannaeyjum til boða að fara einn
túr á skuttogara undir leiðsögn.
Það er Stýrimannaskólinn í Eyjum
sem fyrir þessu stendur og fær til
þess stuðning sjávarútvegs-
ráðuneytis, bæjarsjóðs í Eyjum og
útgerð skuttogara í Eyjum. Undan-
farin tvö ár hefur Friðrik Ás-
mundsson skólastjóri Stýrimanna-
skólans annast þessa fræðslu og
fara þrír unglingar í hvern túr. I
sumar mun Hilmar Kósmundsson
leiðbeina unglingunum.
í síðustu viku auglýsti skólinn
eftir umsóknum um þessa verk-
legu sjóvinnu á skólaskipi og
bárust strax fjölmargar um-
sóknir. Það vakti svo sem enga
sérstaka athygli að áhugi væri
fyrir þessu hjá strákunum en
það vakti verulega athygli að
hvorki fleiri né færri en 12 stúlk-
ur sýndu því áhuga að skella sér
í einn túr á skuttogara til þess
að kynna sér verklega sjóvinnu.
í gær mættu síöan þrír fyrstu
unglingarnir með sjópoka sína
um borð í skuttogarann Klakk
þegar hann hélt til veiða eftir
Sjómannadaginn. Með þeim var
umsjónarmaður þeirra og kenn-
ari, Hilmar Rósmundsson, gam-
alreyndur aflamaður og fyrrum
aflakóngur á Sæbjörgu. Hilmar
er formaður skólanefndar Stýr-
imannaskólans. í stuttu spjalli
sagði Hilmar að strákarnir
kæmu til meö að ganga vaktir
um borð í Klakknum í þessari
veiðiferð og þeim yrði kennd öll
helstu vinnubrögð um borð, s.s.
við aðgerð og frágang fisksins,
slæsningu og netaviðgerðir.
Unglingarnir fá greitt eitthvert
kaup fyrir túrinn, þeir fá gefins
hlífðarfatnað og frítt fæði um
borð.
Ekki þarf að fjölyrða um það
að hér er á ferðinni þarft og gott
framtak Stýrimannaskólans að
gefa unglingum kost á því að
kynnast í raun og návígi störfum
sjómanna. — hkj.
Jóhann Helgi Þráinsson, 15 ára gamall Eyjapeyi af þekktum sjósóknur-
um kominn, mættur um borð með pokann sinn. Framundan 10—12 daga
túr á skólaskipi.
Skattheimta 1984
var 53 % af verg-
um þjóðartekjum
— var 37 % 1970
SKATTHEIMTA hefur vaxið úr 37%
af vergum þjóðartekjum árið 1970 í
53% á síðasta ári samkvæmt upplýs-
ingum sem fram koma í bréfi stjórn-
ar Verzlunarráðs íslands til alþing-
ismanna. Tilefni bréfsins eru hug-
myndir um hækkun eignarskatts og
söluskatts til að mæta vanda í hús-
næðismálum. Bent er á að hækkun
þeirra leiði til hærra verðlags, þar á
meðal á byggingarvörum.
( bréfinu segir orðrétt: „Hækk-
un á bæði byggingar- og fjár-
magnskostnaði þjónar ekki hags-
munum húsbyggjenda og því ætti
að leita annarra leiða.
Grundvallarvandi húsnæðis-
málanna er skortur á lánsfé.
Skynsamlegasta lausnin felst í því
að laða fram aukinn sparnað sem
nýta má til húsnæðislána. Með
aukinni fræðslu um gildi sparnað-
ar og með raunhæfri vaxtastefnu
— frjálsræði í vaxtamálum — má
auðveldlega ná þessu marki. Á síð-
ustu 12 mánuðum nam raunaukn-
ing sparnaðar t.d. 8,5% eða sem
nemur u.þ.b. 2,8 milljörðum króna
á núgildandi verðlagi."
1 bréfi Verzlunarráðs er hvatt
til að bankar fái heimild til þess
að gefa út sérstök skuldabréf til
húsnæðislána, er veiti skattaaf-
slátt og höfði til fleiri en þeirra,
sem eru að koma þaki yfir höfuðið.
Þá er loks minnt á nauðsyn þess
að húsnæðislöggjöfin verði endur-
skoðuð, með þaö í huga að koma
hliðstæðri skipan á þessi mál og í
nágrannalöndunum.
Verkfallið kosíaði Kenn-
arasambandið milljón
— Greidd með norrænu styrktarfé
KOSTNAÐUR við rekstur Kennarasambands íslands í BSRB-verkfallinu sl.
haust var tæplega 750 þúsund krónur. Sá kostnaður var greiddur af rúmlega
tveggja milljóna króna styrk, sem Kennarasambandið fékk frá systurfélög-
um sínum á Norðurlöndum, að sögn Svanhildar Kaaber, formanns Banda-
lags kennarafélaga og stjórnarmanns í Kennarasambandinu.
Hún sagði að ein milljón af
styrknum frá norrænu félögunum
hefði runnið í verkfallssjóð BSRB.
250 þúsund krónur runnu til Hins
íslenska kennarafélags þegar
flestir félagar þess lögðu niður
störf í mars. „Þessir peningar
voru sendir Kennarasambandinu
til að reka verkfallið en áttu ekki
að renna beint í verkfallssjóð
BSRB, eins og haft var eftir
ónafngreindum „háttsettum
manni" i BSRB í Dagblaðinu-Vísi
a mánudag," sagði hún. „Þessir
peningar voru eingöngu notaðir til
að borga kostnað, sem hlaust af
þessu verkfalli."
Svanhiidur Kaaber sagði að öll
fjármál verkfallsins sl. haust
hefðu verið rædd og afgreidd
formlega í stjórn og fulltrúaráði
Kennarasambands (slands í
febrúar og mars í vetur. „Þá voru
engar athugasemdir gerðar af
hálfu BSRB, enda hefði það verið
undarlegt, en mér þykir i hæsta
máta óeðlilegt, að „háttsettur
maður“ i BSRB skuli vera að gera
nafnlausar athugasemdir við
þetta mál núna. Hvers vegna var
það ekki gert í vetur þegar málið
var til afgreiðslu í Kennarasam-
bandinu? Það skyldi þó ekki vera
samband á milli þessara aðdrótt-
ana og þeirrar staðreyndar, að
Kennarasambandið er að ganga úr
BSRB?“ sagði Svanhildur Kaaber.
Bretar gera vaxandi kröfur
til iðn- og tæknimenntunar
— eftir Steinar
Steinsson
Framleiðniþróun í iðnríkjunum
er geysi hröð. Fyrirtæki, samtök
og ríkisstjórnir safna gögnum um
þróun vinnuaflsins. Hvarvetna
ræða menn þekkingarþörf og spá í
hver hún muni verða eftir einn til
tvo áratugi. Stórfyrirtækin hafa
þegar mótaðar starfsmannaáætl-
anir fram í tímann. Mönnum er
Ijóst að unglingar sem eru við nám
í dag verða megin uppistaðan í því
starfsliði er annast verðmæta-
sköpun um næstu aldamót. Tækni-
búnaður þess tíma verður mikið
breyttur, afkastamikill í höndum
kunnáttumanna en lítils virði öðr-
um. Bretar eru sér vel meðvitandi
um nauðsyn menntunar og þörf-
inni á að breyta viðhorfum til
hennar þótt ekki sé það átaka-
laust.
Breskt verk- og
tæknimenntakerfi
Verk- og tæknimenntaskólar
Bretlands eru eign sveitarfélag-
anna sem sjá um rekstur þeirra.
Viðhorf sveitarstjórna ræður
miklu um hvaða verkmenntir eru
kenndar og í hvaða mæli. Á fjár-
lögum fá sveitarstjórnirnar veru-
legar upphæðir til stuðnings
skólahaldinu. Þrátt fyrir það hafa
áhrif rikisvaldsins verið tiltölu-
lega litil í skólamálum. Ríkis-
stjórnin hefur sett skilyrði fyrir
hluta af fjárveitingunum til að
auka áhrif sín og til að örva fram-
leiðniviðhorf í skólakerfinu. í
höndum atvinnulifsins er mótun
innihalds náms, námsgagnagerð
og prófagerð. Er það unnið af
stofnunum, sem eru óháðar ríki og
sveitarstjórnum.
Fræðsluráö
vélaiönaðarins
Ráðið (Engineering Industry
Training Board) er með áhrifa-
meiri aðilum í fræðsiukerfinu.
Ráðið er óháð ríkisvaldinu og er
fjármagnað af iðnfyrirtækjunum
er greiða 1% af vinnulaunum
starfsmanna sinna til þess. í
stjórn ráðsins sitja 8 fulltrúar
vinnuveitenda, 8 frá fagfélögum
og 5 frá skólakerfinu. Verkefni
ráðsins eru margháttuð, en hér
skulu talin nokkur þau helstu.
— Að fylgjast með mannafla-
þörf fyrirtækjanna og nauðsyn-
legri þekkingu og hæfni starfs-
fólksins.
— Að fylgjast með fræðslu og
þjálfun nemenda á vinnustöðum
og i skólum. Til þessa hafa þeir
iðnfulltrúa í hverju héraði.
— Gerð námsskráa, skilgrein-
ing þarfa og framleiðsla námsefn-
is fyrir iðn-, tækna- og tækni-
fræðifræðsiuna.
— í samráði við City & Guild
setja peir reglur um próf fyrir þá
sem nema til starfs i vélaiðnaði.
— Þeir veita fjárhagslegan
stuðning stofnunum og skólum,
sem byggja upp nýjungar og gera
umbætur í kennslunni.
— Þá kynna þeir starfsgreinar
vélaiðnaðarins fyrir unglingum og
örva þá til náms og þátttöku í
framleiðslugreinunum.
Könnun og þróun
vinnuaflsins
Fræðsluráð vélaiðnaðarins hef-
ur safnað upplýsingum um þróun
vinnuaflsins í starfsgreininni og
unnið úr þeim upplýsingum. Á
fimm ára tíma hefur þróunin orð-
ið ótrúleg og yrði vart trúað nema
vegna þess að byggt er á raun-
verulegum hagtölum. Af nefndum
gögnum er ljóst að vaxandi nauð-
syn er á að aðlaga menntunina að
örri þróun framleiðslutækjanna.
Á meðfylgjandi mynd má sjá
þróunina á fimm ára tímabili, frá
1978 til ’83.
lönmenntunin
Iðnmenntunin hefur verið
endurskipulögð. Hún er mótuð i
þrjú stig og fer fyrsta stigið í
flestum tilvikum fram í verk-
námsskóla. Fyrsta námsárið er 46
vikur og er námið all breitt enda
ætlað til undirbúnings fyrir mik-
inn fjölda námsleiða. Á efri stig-
um velur nemandinn i samráði við
vinnuveitanda sinn ákveðið svið.
Þar er um marga flokka að velja í
framleiðslugreinum, farartækj-
um, rafmagni, viðhaldi og sam-
setningu. Námið er mótað í mód-
úlakerfi er nú hefur verið brotið
niður í enn smærri einingar. Sér-
stök námslýsing er fyrir hverja
einingu svo og ákvæði um í hverju
skuli prófa. Nemendurnir eiga
kost á að sækja þekkingu í skóla-
kerfið er hentar starfinu í fyrir-
tækinu. Lok námsins er ekki
bundið við ára- eða mánaðafjölda
heldur fjölda eininga er þarf að
ljúka til að öðlast réttindi. Þá eru
einingarnar vel fallnar til notkun-
ar við eftir- og ummenntun starfs-
manna. Annar kostur við smáu
einingarnar er, að það raskar
skólastarfinu lítið þegar úreltar
einingar eru feldar niður og nýjar
teknar inn.
Mcistaramenntun
Ráðið gerði könnun á sam-
keppnishæfni verkfæraiðnaðarins.
Niðurstöðurnar voru þær að sam-
keppnisstaða Þjóðverja væri um
25% betri en bresks iðnaðar.
Ástæðurnar voru raktar til meist-
aramenntunar Þjóðverja. Nú hef-
ur ráðið mótað meistaranám í
mælingum og tækjasmíði er hefst
nk. september. Þessi menntun er
byggð ofan á iðnnámið og varir í
2'á ár. Nemendurnir eru við störf