Morgunblaðið - 09.06.1985, Blaðsíða 36

MORGÚNBLAÐÍÐ, SUNÍttJDAGllR 9. JÚNÍ 1985
Sé
Nýjar hugmyndir
um guðsþjónustuna
Ég sendi ykkur líka kveðju frá
klerkum fyrir vestan og í Suður-
götunni. Þeir séra Lárus Þorv.
Guðmundsson í Önundarfirði og
séra Bernharður Guðmundsson í
Suðurgötu fóru á ráðstefnu um
ferminguna, sem haldin var í
Svíþjóð núna í apríl. Þeir báru
heim hinar margvíslegustu
fregnir af fermingarstörfum
grannþjóða og af því að við erum
nú á síðunni að ræða ferming-
armót og vorum að tala um ný
messuform nýlega vel ég úr
skýrslu þeirra kaflann um guðs-
þjónustuna til að birta ykkur
núna. En fleira birtist síðar.
1.
Guðsþjónustan má ekki vera leið-
inleg.
a. Þarf að vera sveigjanleg.
b. Hlátur og gleði verða að eiga
sér stað í kirkjum.
2.
Engin guðsþjónusta er verk eins
manns.
a. Það þarf leiðtoga.
b. Allir vilja taka þátt, og finna
þátttöku hinna.
3.
Fjölbreytni í kirkjumúsik er nauð-
syn.
Órgelið er ekki eina hljóðfæri
himnanna. Önnur hljóðfæri og
önnur raddsetning söngva er
möguleiki.
4.
Maður er ekki aðeins eyra og
auga.
Leggja ber áherslu á litúrgíska
endurnýjun og þátt drama og
leikja. Líkamstjáning er einföld
og auðskiljanleg.
5.
Hátíð, þarf að vera yfirskrift
guðsþjónustu, þar sem allir
njóta sín með öllum skilningar-
vitum.
Austanfregnir
Um daginn hitti ég hana Hall-
dóru Ásgeirsdóttur, æskulýðs-
fulltrúa kirkjunnar austur á fjörð-
um. Hún var að koma frá biskupi
og ég að fara til hans. Kirkjufólk
er alltaf að hittast í Suðurgötunni.
Halldóra bar góðar fregnir af
kirkjustarfinu eystra og bíður þess
jafnan og biður að fleira starfsfólk
komi til safnaðarstarfanna. Hún
sendi okkur svo frásögn af æsku-
lýðs- og fermingarbarnamóti
eystra og ég sendi ykkur hana,
kæru lesendur, með bestu kveðj-
um frá Halldóru. Við biðjum Guð
að halda áfram að senda henni og
klerkum og kirkjufólki öllu þar
eystra eldmóð og bjartsýni. Og
aukið starfslið til þessa fagnaðar-
ríka verks.
Mótið var haldið dagana
17.—19. maí í Alþýðuskólanum á
Eiðum. Saman voru komnir
unglingar frá Seyðisfirði, Eg-
ilsstöðum, Eskifirði, Reyðarfirði,
Norðfirði, Borgarfirði eystra og
Höfn í Hornafirði. Með þeim
voru sóknarprestar, æskulýðs-
fulitrúar Austurlands og Norð-
urlands og fleira gott fólk lengra
að. Mótið hófst í Eiðakirkju, þar
sem mótstjórinn, séra Davíð
Baldursson, setti mótið.
Mikil veðurblíða var þessa
daga og notfærðum við okkur
það með gönguferð eftir mið-
nætti fyrsta kvöldið. Ratleikur
og fótbolti stóðu einnig fyrir
sínu.
Á fræðslustundum íhuguðum
við m.a. Lúk. 5.12—25 og grunn-
ur var lagður að prédikun á
sunnudeginum, þar sem guð-
spjall var fært í helgileik og
einnig flutt í messunni á sunnu-
deginum. Fræðslustundir voru
byggðar upp á hópum, sem í voru
um 7 einstaklingar auk leiðtoga.
Mótinu lauk svo með guðs-
þjónustu í Egilsstaðakirkju, þar
sem sóknarprestur, séra Vigfús
Ingvar Ingvarsson, og séra Svav-
ar Stefánsson sóknarprestur á
Norðfirði þjónuðu fyrir altari. 1
lok messunnar sungu mótsgestir
raddaðan söng, sem æfður var á
mótinu.
Áberandi var hversu allir
lögðust á eitt með að láta hinn
kristna kærleika ríkja á meðal
okkar. Þetta mót á ári æskunnar
tókst i alla staði vel.
Halldóra
Svavar A. Jónsson
U ppþvottavandinn
í síðasta spjalli um kvenna-
guðfræðina fullyrti ég að Biblían
biði jafnrétti kvenna og karla.
Ég fullyrti að það kæmi bæði
fram í sköpunarsögunni og boð-
un Krists og að frásagnir Biblí-
unnar af undirgefni kvenna væri
lýsing á raunveruleikanum eins og
hann var nú því miður en alls
elcki boð Drottins.
Mörg okkar, sem höfum mæt-
ur á kvennaguðfræðinni, erum
undrandi á sjálfum okkur vegna
þess að okkur skyldi ekki auðn-
ast að sjá þennan augljósa
sannleika af eigin rammleik
heldur þurfa útskýringu kvenna-
guðfræðinnar til þess. En þeim
mun meira fögnum við þeirri út-
skýringu. Við veltum því fyrir
okkur hvers vegna kirkjan hafi
ekki haldið betur í þennan
sannleika þegar hann birtist
henni í orðum og verkum Jesú.
Hvers vegna skyldi kirkjan svo
fljótt hafa fallið aftur í sama
farið og gyðingar voru í áður en
Jesús endurlífgaði þennan gamla
sannleika? Skyldi það hafa verið
vegna þess að hún hafði ekki til
lengdar kjark til að skera sig úr,
vera öðru vísi en þau, sem hún
bjó með? Skyldi það hafa verið
vegna þess að flestum einstakl-
ingum kirkjunnar hafi í raun-
inni þótt þægilegra að fara
troðnar slóðir, lifa lífinu eins og
þau höfðu alltaf vanizt? Ég veit
það ekki. En ég fullyrði að það sé
miklu erfiðara að fara nýjar
brautir en gamlar, jafnvel þótt
hinar nýju brautir séu miklu
betri og stefni að betra marki.
Það er í aðra röndina miklu
þægilegra fyrir konur, bæði þá
og nú, að segja blíölega og af
hógværð, sem þeim er hrósað
fyrir, að þær séu nú einu sinni til
þess skapaðar að þjóna öðrum og
hlynna að þeim en ekki til að
standa í forystu og veraldar-
vafstri. Þegar þær fara að taka
sjálfstæðar ákvarðanir, sem
stangast á við hefðbundið hlut-
verk, eiga þær það ævinlega á
hættu að vera taldar örmustu
sköss. Vera taldar konur, sem
karlmenn hafa engan áhuga á,
konur, sem eru ekki raunveru-
legar konur, hafa ekkert móður-
eðli og grafa undan heimilunum
og heiminum öllum.
Auðvitað eru konur skapaðar
til að hlynna að öðrum. Guði sé
lof fyrir það. Alveg eins og karl-
ar eru skapaðir til að hlynna að
öðrum. Éins og konur og karlar
eru líka sköpuð til að standa í
forystu og stjórna og bera
ábyrgð í samfélaginu eftir því
sem hver einstaklingur megnar.
Það er hvorki réttlátt gagnvart
konum né körlum að viðhalda
hinni gömlu verkaskiptingu. Um
leið og hún er báðum að sumu
leyti þægileg, af því að hún er
hefðbundin, en hún er báðum
óþægileg, af því að hún er báðum
fjötur um fót.
Ég þekki konu, sem bannaði
manninum sínum að hengja upp
þvottinn þeirra í björtu svo að
hinar konurnar færu ekki að
halda að hann væri bara hafður
í húsverkunum, hann, sem var
frammámaður í plássinu. En
hann var nú samt i húsverkun-
um. Alveg eins og hún. Og vann
þau með glöðu geði, þeim báðum
til hagræðis. Og sjálfum honum
til tilbreytingar og hugarléttis.
Þess vegna hafði hún líka tíma
til að sinna betur þeirri forystu,
sem hún sinnti í bæjarmálum.
Sumt af þeim ágreiningi, sem sí-
fellt þvælist fyrir okkur í jafn-
réttismálum, virðist smásmugu-
legri en tárum taki. Eins og t.d.
ágreiningurinn um það hver eigi
að þvo upp. Við verðum öll svo
leið á svona fjasi að stundum
liggur við að við nennum ekki að
standa í þessu lengur. Ekkert
virðist miða. En það miðar nú
samt. Og líklega er þessi ágrein-
ingur i rauninni ekki aukaatriði
heldur eitt af aðalatriðunum. En
brátt verðum við búin að leysa
uppþvottavandann og komin að
næsta vanda. Og hann leysist
líka.
Nú ætla ég fyrst að vitna í
einn merkasta kvennaguðfræð-
ing aldarinnar og bæta svo við
hugleiðingu sjálfrar mín. Hinn
merki guðfræðingur heitir Ros-
emary Radford Ruether, banda-
rísk kona. Hún segir að hvorki
konur né karlar frelsist með því
einu að ganga inn á hefðbundin
svið hins. Konur verða ekki
frjálsar með því að ganga inn í
stjórnmálavald og viðskiptalíf
karla eins og þessi svið eru nú.
Karlar verða heldur ekki frjálsir
af sjálfu sér með því að læra að
sinna ungbörnum og annast
heimili. Það er ekki nægilegt að
hvort kynið sinni með sjálfu sér
þeim eiginleikum, sem eignaðir
eru hinu kyninu. Sú tileinkun er
nefnilega byggð á fölskum for-
sendum. Við þurfum að gera
okkur grein fyrir því að allar
manneskjur hafa alhliða mann-
legt eðli. Hæfileikar skiptast
ekki í kvenlega og karlmannlega
hæfni. Við erum einstaklingar
og höfum hvert um sig margvis-
lega hæfileika, sem við eigum að
nota.
Og hér byrjar aftur mín eigin
hugleiðing. Hún byrjar á því að
segja að þessi orð Rosemary sýni
að kirkjan hafi í rauninni fundið
aftur orð Krists og fyrirmynd
hans um jafnrétti kvenna og
karla. Ég tel að það sé meiri
háttar viðburður meðal allra
þeirra miklu viðburða, sem hafa
átt sér stað í kirkjunni okkar
fóðu á undanförnum áratugum.
Ig set von mína fastlega til þess
að þessi mikli endurfundur glat-
ist ekki eins og hann glataðist
hinum fyrstu kristnu konum og
körlum.
Okkur finnst stundum að ekki miði betur en þetta í jafnréttisstörfunum, að góðu ráðin séu öll
fyrir hendi í samstarfi karla og kvenna, en samt séu þau afleitu notuð. En samt eru rétt hjól ofl
undir vagninum. Og það miðar.