Morgunblaðið - 05.10.1985, Blaðsíða 21

MORGUNBLADIÐ, LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER1985
21
AP/Simamynd
Grænfridungar á leið til Mururoa hittu í gær fyrir franska freigátu
skammt undan eyjunni Nukutavake. Frakkar eru ákveðnir í að hindra
grænfriðunga eða aðra í að sigla of nálægt Mururoa þar sem franski
herinn gerir tilraunir með kjarnorkuvopn.
Fyrsta skip Green-
peace-samtakanna
komið til Mururoa
Mururoa, Frön.sku Polynesíu, 4. okt AP.
FYRSTA skip Greenpeace-flotans, seglskipið Vega, er nú komið að
yfirráðasvæði Frakka á Suður-Kyrrahafi, og í dag varpaði það akkerum
í um 30 sjómflna fjarlægð frá Mururoa-eyjunni, þar sem kjarnorkutil-
raunirnar fara fram neðanjarðar.
Franskur dráttarbátur lónaði
í kringum Vega í minna en hálfs
kílómetra fjarlægð. Þegar her-
þyrla með fréttamenn innan-
borðs flaug lágt yfir skútuna,
gerði einn skipverja sér lítið fyrir
og sneri út úr heiðurskveðju
hermanna á hinn dónalegasta
hátt.
Græningjar vilja, að Frakkai
hætti kjarnorkutilraununum á
Murorova, en Mitterrand, forseti
Frakklands, hefur skipað flota
sínum að koma í veg fyrir íhlutun
utanaðkomandi aðila „með valdi
reynist það nauðsynlegt".
Frakkar halda fram, að til-
raunirnar séu algerlega skað-
lausar, en leiðtogar 13 Kyrra-
hafsþjóða segja, að þá sé Frökk-
um í lófa lagið að gera þær heima
hjá sér. Hafa þeir komið sér
saman um að Kyrrahaf verði lýst
kjarnorkulaust svæði.
Flaggskip Greenpeace-
samtakanna er væntanlegt til
Mururova á næstu dögum. Sam-
tökin segjast ekki hafa í hyggju
að fara inn á franska yfirráða-
svæðið og Frakkar hafa lýst því
yfir, að þeir hyggist halda áfram
tilraununum, hvað sem hver
segir, enda séu þær nauðsynlegar
fyrir varnir Frakklands.
Vestur-Þýskaland:
Herskylda lengd
um þrjá
STTJÓRN Vestur-Þýskalands sam-
þykkti fyrr í vikunni að lengja her-
skyldu um þrjá mánuði og þurfa
þýskir karlmenn því að gegna átján
mánaða herskyldu frá og með júlí-
mánuði 1989. Þetta var ákveðið til
þess að mannafli hersins minnki
ekki nú þegar mannfærri árgangar
verða kvaddir í herinn á tíunda ára-
tuginum.
Jafnhliða var samþykkt að
lengja vinnuskyldu þeirra, sem
neita að gegna herskyldu af sam-
viskuástæðum, úr 20 mánuðum í
tvö ár.
Herafli Vestur-Þjóðverja, að
varaherjum meðtöldum, samanst-
endur af 1,34 miljónum manna og
hafa þeir stærsta mannafla í við-
bragðsstöðu í Vestur-Evrópu, eða
um 500 þúsund hermenn.
Sakir sparnaðar í fjárlögum
hafa Þjóðverjar þurft að draga
saman seglin í fjárveitingum til
hernaðarmála. Það eykur gildi
herskyldunnar fyrir Atlantshafs-
bandalagið, ásamt því að herir
Frakka og Breta byggja á sjálf-
boðaliðum.
Stjórnarandstöðuflokkarnir,
Sósíaldemókrataflokkurinn og
Græningjarnir, hafa lýst yfir að
þeir muni greiða atkvæði gegn
lengingu herskyldunnar þegar hún
kemur fyrir þingið. Engu að síður
er talið öruggt að hún nái fram
að ganga á þinginu.
mánuði
Stjórnin samþykkti einnig aðrar
tillögur til að koma í veg fyrir
mannfæð í hernum, þar á meðal
að lengja tímann, sem ráðnir her-
menn gegna herþjónustu og hækka
hámarksaldur til herkvaðningar.
Þá var einnig samþykkt að lög-
reglumenn yrðu ekki undanþegnir
herskyldu.
Til álita kom að lögleiða her-
skyldu kvenna, en þeirri hugmynd
var hafnað. Konur starfa nú aðeins
ísjúkrasveitum.
GENGI
GJALDMIÐLA
London, 4. október AP.
BANDARÍKJADOLLAR féll í dag
og hefur gengi hans ekki verið lægra
í 4 1/2 ár gagnvart japanska jeninu.
Lækkaði gengi dollarans gagnvart
öllum helztu gjaldmiðlum heims
nema sterlingspundinu.
Siðdegis í dag kostaði pundið
1,4200 dollara (1,4222). Gengi doll-
arans var annars þannig, að fyrir
hann fengust 2,6225 vestur-þýzk
mörk (2,6270), 2,1400 svissneskir
frankar (2,1563), 7,9700 franskir
frankar (8,0575), 2,9460 hollenzk
gyllini (2,9730), 1.769,50 ítalskar
lírur (1.780,00), 1,36525 kanadískir
dollarar (1,3687) og 211,90 jen
(213,30).
Gull hækkaði og var verð þess
327,50 dollarar únsan (325,20).
Holland:
Stjórnin heldur sig
við talningu NATO
á stýriflaugum
Wageningen, 4. október. Frá Eggert H. KjarUnns/ni FrétUriUra Morgunblaósins.
Hollenska ríkisstjórnin sér enga
ástæðu enn sem komið er til að víkja
frá þeirri áætlun sinni að taka já-
kvæða afstöðu til staðsetningar 48
stýriflauga 1. nóvember næstkom-
andi. Þetta kemur fram í viðbrögðum
ráðherra og forsvarsmanna stjórnar-
flokkanna hér í viðræðu Michail
Gorbatsjov, æðsta manns Sovétríkj-
anna, í París á fimmtudag.
Það kom m.a. fram að fjöldi
SS-20-kjarnflauganna í Evrópu-
hluta Sovétrikjanna væri núna sá
sami og í byrjun júní 1984. Utan-
ríkisráðherra Hollands, Van Den
Broek, sagði m.a.: „Hvað okkur
viðkemur hefur heildarfjöldi SS-
20-kjarnaflauganna í Sovétríkjun-
um alltaf skipt mestu máli og það
er svo enn.“ Hann lagði áherslu á
að talan 243 SS-20 sem Gorbatsjov
nefndi væri sá fjöldi meðallang-
drægra kjarnafluga sem væru
staðsettar í Evrópuhluta Sovét-
rikjanna. Samkvæmt upplýsingum
Bandaríkjastjórnar og NATO, en
það eru þær upplýsingar sem
Hollensk yfirvöld byggja ákvarð-
anatöku sína á varðandi stand-
setningu stýriflauganna, er heild-
arfjöldi SS-20-fluganna 441. Van
Den Broek benti á að það hefði
komið skýrt fram í svonefndri 1.
júní-ákvörðun ríkisstjórnar sinnar
og því yrði ekki breytt og það yrði
gengið út frá heildarfjölda SS-20-
kjarnaflauganna í Sovétríkjunum.
Hann bætti þvi við að SS-20-kjarn-
orkuvopnin væru mjög hreyfanleg
og það væri auðvelt að færa vopn
frá Asíuhluta Sovétríkjanna til
Evrópuhlutans. Varnarmálaráð-
herrann, De Ruiter Let sagði að
„það þyrfti að kanna þessar nýju
upplýsingar ýtarlega og vildi lítið
tjá sig frekar um málið."
Á fimmtudagskvöld áttu sér
stað harðar umræður í hollenska
þinginu milli stuðningsmanna
stjórnarinnar annarsvegar og
stjórnarandstöðunnar hinsvegar
um það hvenær endanlegar um-
ræður fara fram í þinginu um
staðsetningu stýriflauganna.
Stjórnarflokkarnir vilja að um-
ræðurnar fari fram sem allra fyrst
því kosningabaráttan er að hefjast
fyrir borgarstjórnar- (mars) og
þingkosningarnar (maí). Stjórnar-
flokkarnir hafa lítinn áhuga á að
stýriflaugarnar verði aðalum-
ræðuefni Sovétkosninganna og
komi til með að skyggja á aðrar
aðgerðir stjórnarinnar sem hafa
hleypt nýju blóði i efnahagslíf
Hollands.
Veður
Uegs t HmI
Akurtyri 5 rigning
Amtterdam 13 19 •kýjaó
A|Mna 14 28 haiðaklrt
Btrcekma 26 þokumóða
Bertín 15 25 hmðakfrt
BrOtsel 13 23 haiðakfrl
Chécago 3 20 •kýjað
DubHn 9 18 •kýjað
Feneyiar 22 féttskýjaó
Frankfurt 12 28 hafðakfrt
Gmf 10 28 haiAaklri namaaai v.
Hetoénki 12 13 •kýjað
Hong Kong 21 28 hafðakfrt
Jerútelem 14 27 haiðakfrl
Keupmennah. 15 18 hatðakfrt
Lm Pebnet 26 Mttakýjað
Liseabon 19 25 hafðskfrt
London 15 18 •kýjað
Los Angelea 22 37 hafðkkfrt
Lúxemborg 20 •kýjað
30 Mttskýjaó
MaRorca 28 hafðskfrt
Miami 27 30 •kýjað
Montreai 5 15 •kýjað
Moakva 10 16 •kýjað
New York 12 15 rigning
Oaló 13 15 haióakirt
Parw 17 27 •kýjað
Peklng 12 27 hafðskfrt
ReykjavAi 8 •kýjað
ríó de laneiro 14 26 fwiðskfrt
Rómaborg 14 09 iMfðskfrt
Stokkhólmur Sydnay 23 31 •kýjaö vantar
Tðkýó 16 28 halóakirt
Vnurborg 11 22 iMNoaain
ÞórsMfn 11 rigníng