Morgunblaðið - 09.04.1986, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 9. APRÍL1986
21
Frá sýningu Sölumiðstöðvar lagmetis.
borgurum. Er því venjulega einn
um hituna, ef ég villist inná McDon-
alds því ég panta þá fiskflak í
samloku. Hænskaketsmunnbitar,
sem kallaðir eru „nugget" eru nú
mjög í tísku í hrað-átu-veitingastöð-
um einsog t.d. McDonalds. Fisk-
nuggets eru í uppsiglingu einsog
sjá mátti á Boston-sýningunni.
Fiskneysla stöðugt vax
andi í Bandaríkjunum
En svo við snúum okkur aftur
að alvöru lífsins og sleppum öllu
gamni um flsk-borgara. Fiskneysla
er stöðugt vaxandi í Bandaríkjun-
um. Fyrir það fyrsta er fiskneysla
í tísku vegna þess, að fólkið er farið
að trúa læknum, sem segja, að
fískur sé holl fæða og geti komið
í veg fyrir hjartasjúkdóma og aðra
mannlega kvilla. Þar að auki er það
í tísku að borða „léttan" mat,
drekka „létt“ vín og „léttan" bjór.
Og það er fljótt að koma þegar
bandaríska þjóðin, 240 milljónir,
tekur uppá einhvetju. Þótt flsk-
neysla aukist ekki nema um 'h
pund á mann þá er um að ræða
120 milljónir punda af físki. Eins
og er nemur ársneysla Bandaríkja-
manna af flski 12—13 pundum á
mann. Bandaríkin eru stærsta físk-
veiðiþjóð heimsins, en samt verða
þeir að flytja inn fisk í stórum stíl.
Einsog er, er skortur á mörgum
físktegundum, t.d. þorski og ýsu
og karfa. Fisktegundum, sem við
íslendingar öflum hvað mest af til
manneldis.
Verkfall og refsitollar
Fiskskorturinn stafar ekki ein-
göngu af aflaskorti á miðunum. A
austurströnd Bandaríkjanna hefir
verið tveggja mánaða verkfall sjó-
manna í einu veiðisælasta verinu,
New Bedford. Verkfallinu er nú
lokið, eða það er að fjara út. Á
meðan á verkfallinu stóð juku
Kanadamenn flskinnflutning til
Bandaríkjanna. Þeir fengu hátt
verð, allt að 20% hærra verð en
verið hafði er verkfallið hófst. En
sá er gallinn á gjöf Njarðar, að
Bandaríkjamenn höfðu nýverið sett
toll á kanadískan fisk. Þessi tollur
var kallaður jafnvægistollur, til að
vega á móti ríkisstyrkjum, sem
Kanadastjórn veitir útgerðinni. Á
meðan á New Bedford-verkfallinu
stóð kom þessi nýi tollur ekki illa
við Kanadamenn vegna þess, að
fiskverð í Bandaríkjunum var hátt,
allt af 20% hærra en áður en verk-
fallið hófst.
Það er ekki talið, að refsitollur
Bandaríkjamanna muni hafa telj-
andi áhrif á fiskinnflutning frá
Kanada. Hitt er líklegra, að Kan-
adamenn hækki verð á físki, sem
seldur er til Bandaríkjanna og það
verði þannig neytendur í Bandaríkj-
unum, sem raunverulega standa
undir jafnvægis refsitollinum.
Hinu er ekki að leyna, að físk-
veiðiþjóðimar við Norður-Atlants-
hafíð, sem flytja inn físk til Banda-
ríkjanna, hafa áhyggjur af, að
Bandaríkjamenn muni setja jafn-
vægistolla á þær þjóðir, sem eru
uppvísar að því að reka fískútgerð
með ríkisstyrkjum. Fari svo myndi
það bitna fyrst og fremst á Norð-
mönnum, en hjá þeim er byggða-
stefnu-styrkjafarganið í algleym-
ingi.
Fiskur dýrari
fæða en kjöt
Ein megin ástæðan fyrir, að fisk-
neysian í Bandaríkjunum eykst
hægt, er að fiskverð er það hátt,
að það er miklu dýrara að borða
físk en t.d. kjöt og þá fyrst og
fremst kjúklingakjöt.
Nýr fiskur er víða til í kjörbúðum
þar sem til skamms tíma frystur
fískur var eingöngu seldur.
Margar betri kjörbúðir hafa
komið sér upp sérstökum fiskdeild-
um, þar sem gott úrval er af nýjum
físki daglega. En nýr fískur er svo
dýr, að það er ekki nema efnað
fólk, sem hefír ráð á að kaupa fisk
í matinn, nema við sérstök hátíðleg
tækifæri.
Hér fer á eftir verð á algengum
físktegundum einsog það var í
A&P-kjörbúð í New York á dögun-
um. Verðið er í enskum pundum,
sem samsvarar tæpl. 2 kg.
Verð er reiknað í ísl. krónum.
Ýsuflök kr. 200,49
Þorskflök kr. 143,09
Lax (bolbitar) kr. 286,59
Karfi (innanífarinn
með haus) kr. 323,90
Karfaflök kr. 204,59
Sjóbirtingur kr. 204,59
Rauðspretta kr. 327,59
Vinsæl sjávar-
útvegsnámskeið
Framfarasjóður sjávarútvegs
Nýja-Englands gekkst fyrir nám-
skeiðum um sjávarútvegsmálefni í
sambandi við sýninguna. Reyndust
þau fjölsótt og það svo, að menn
urðu frá að hverfa sökum rúmleys-
is. Meðal verkefna á námskeiðinu
voru þessi:
„Lán og lánarekstur til sjávarút-
vegsmála". „Mat, gæði og eftirlit
og gæðatrygging". „Næringargildi,
heilsufar og Omega-3“. „Markaðs-
skyn“. „Nafngift, merking og regl-
ur“. „Staðsetning físk-veitinga-
húsa“. „Markaðskynning meðal
gistihúsa og veitingahúsa". „Kynn-
ing físks hjá mötuneytum“. „Fisk-
sala til kjörverslana og físksala í
smásölu". „Rækja — Hvers er að'
vænta?“ Að lokum var einu nám-
skeiði varið til kynningar og um-
ræðu um kvóta veiðiskipa, veiðileyfí
til erlendra skipa innan 200 mílna
lögsögunnar. Áhrifín af jafnvirðis-
tollinum á ferskfisk frá Kanada og
útflutningur fiskafurða.

Frá Ghana skrifar 22 ára stúlka
með áhuga á íþróttum, tónlist,
ferðalögum, dansi o.fl.:
Veronica France,
Inner Ring Road,
P.O.Box 1062,
Cape Coast,
Ghana.
Frá Ítalíu skrifar 22 ára haskóla-
nemi með margvísleg áhugamál:
Alberto Boati,
Via Tolstoi 20,
20146 Milano,
Italy.
Fimmtán ára sænsk stúlka með
áhuga á hestum, tónlist o.fl.:
Magdalena Linden,
Kopparfly,
S-38202 Órsjö, Sweden.
Frá Austur-Þýzkalandi skrifar
hjúkrunarkona, sem er rétt yfír tví-
tugt. Hún á fjögurra ára gamlan
son og hefur mikinn áhuga á ís-
landi. Skrifar á ensku og þýzku:
Monne Kupke,
DDR-4322 Cochstedt,
Schadelebenerstrasse 2,
East-Germany.
ÍSLENSK SEÐLAÚTGÁFA! 100 ÁR
Viðminnumst
aklarafweBs

•IJ

6"
Árið 1886 voru í fyrsta skipti gefnir út peningaseðlar hér á
landi. í tilefni af hundrað ára afmæli seðlaútgáfunnar hefur
Seðlabankinn látið gera sérstaka 500 króna silfurmynt í
takmörkuðu upplagi.
Á framhlið myntarinnar er mynd íjallkonunnar, en íjallkonu-
mynd var á bakhlið 50 kr. seðils 1886 og oft síðan á íslenskum
seðlum. Á bakhlið er mynd af áraskipi undir seglum af gerð sem var
algeng fyrir hundrað árum.
Ágóði af sölu minnispenings þessa rennur til Þjóðhátíðarsjóðs,
sem var stofnaður 1974 og veitir árlega styrki til varðveislu íslenskra
menningarminj a.
Hámarksupplag er 20.000 eintök. Þar af eru allt að 5000
peningar sérunnir úr 925/1000 silfri og allt að 15.000 peningar í
venjulegri sláttu úr 500/1000 silfri.
Söluverð er kr. 1250 fyrir sérunninn pening í vandaðri
gjafaöskju, en kr. 780 fyrir venjulega sláttu í öskju.
VERÐMÆT EIGN
VEGLEG GJÖF - GRIPUR MEÐ SÖFNUNARGILDI

SEÐIABANKIISLANDS
Sölustaðir: bankar, sparisjóðir og helstu myntsalar.