Morgunblaðið - 09.04.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL1986
(Morgunbl./Ól.K.M.)
Kröfuhart verk en fagurt
í einfaldleika sínum
- segir Guðmundur Emilsson hlj óms veitar stj óri um Stabat Mater eftir Dvorák
Svonefndir stjömutónleikar
verða haldnir í Háskólabíói næst-
komandi fimmtudagskvöld. Þar
munu Sinfóníuhljómsveit íslands,
söngsveitin Fílharmónía og ein-
söngvarar flytja verkið Stabat
Mater eftir Antonin Dvorák og
stjómar Guðmundur Emilsson
flutningnum. Síðustu dagana hefur
Guðmundur æft lið sitt og stillt það
saman. Einsöngvaramir em Katrín
Sigurðardóttir sópran, Sigríður Ella
Magnúsdóttir alt, Guðbjöm Guð-
bjömsson tenór og William Sharp
bassi, en hann kemur frá Bandaríkj-
unum.
Þetta er allt gott fólk og
vinnur vel. Verkið? Það er sérstakt,
enda samið er Dvorák hafði orðið
fyrir þeirri þungbæm lífsreynslu að
missa þijú böm sín. Hann bregst
við á þann hátt sem honum var
nánast eðlislægur, hann verður að
semja, segir Guðmundur. Texti
Stabat Mater er frá 13. öld og er
uppmnninn hjá reglu Fransikana.
Fjallar hann um Maríu Guðsmóður
við krossinn og hafa mörg tónskáld
notað þennan texta við verk sín.
Antonin Dvorák var kaþólskur og
hafði samið nokkuð af kirkjulegum
verkum og við spyijum Guðmund
nánar um verkið:
Ekki til aö sigra
heiminn
Verkið lýsir sorg Maíu Guðsmóð-
ur við krossinn. Hún er ákölluð.
Skáldið vill taka þátt í sorg hennar.
Aheyrandinn skynjar að Dvorák
skrifaði þetta verk ekki til þess að
sigra heiminn heldur af því að hann
gat ekki annað. Hann leitar hugg-
unar í píslarsögu Jesú eins og
kristnir menn hafa alltaf gert. Við
fínnum vel þennan undirtón í verk-
inu. í verkinu kemur fram staðföst
Katrin Sigurðardóttir
trú og þegar á líður verður bjartara
yfir því, fullvissa trúarinnar nær
yfirhöndinni. Syrgjandinn veit af
Paradís og sér ljósið í myrkrinu
þrátt fyrir allt.
— Er þetta líkt óratóríu eða
ópem?
Þetta er eiginlega hvomgt. Kór-
ar, einsöngur, kvartettar og hljóm-
sveitarkaflar skiptast á en þó ekki
af sömu formfestu og í óratóríutón-
list og kannski nær því að vera
ópemtónlist. Það er erfítt að setja
það í ákveðinn flokk.
Sigríður Ella Magnúsdóttir
— Hvaða kröfur gerir það til
flytjenda, er það erfitt fyrir kór eða
einsöngvara?
Hljóðfæraleikarar sem söngfólk
verður að opna hjörtu sín og af
einlægni taka þátt í hinni djúpu
sorg sem lýst er. Allt annað er sýnd-
armennska sem dugar ekki. í þess-
um skilningi er verkið kröfuhart en
þó ekki, því það er svo fagurt í
einfaldleika sínum og áleitið, sagði
Guðmundur að lokum.
Um tónskáldið má bæta því við
að Dvorák átti að verða slátrari en
tónlistarhæfileikar hans náðu yfir-
Guðbjörn Guðbjörnsson
Söngsveitin Fílharmónía, ein-
söngvarar og Sinfóníuhljómsveit
íslands flytja Stabat Mater eftir
Dvorák undir stjórn Guðmundar
Emilssonar í Háskólabiói á
fimmtudagskvöldið.
höndinni. Hann lauk námi frá Tón-
listarháskólanum í Prag 1859 og í
kringum 1873 tóku verk hans að
vekja athygli. Dvorák ferðaðist
mikið til Bretlands og Bandaríkj-
anna þar sem hann var m.a. rektor
Tónlistarháskólans í New York og
þar samdi hann sinfóníu sína „Frá
nýja heiminum". Stabat Mater var
fmmflutt árið 1880 og þremur
ámm síðar var það fyrst flutt í
Bretlandi, vakti þar mikla athygli
og varð vinsælt.
TÍlhlökkun
Guðbjöm Guðbjörnsson tenór-
söngvari kemur nú í fyrsta sinn
fram sem einsöngvari með kór og
hljómsveit. Hann var spurður
hvernig honum litist á verkið: Bara
vel og ég hlakka til að taka þátt í
þessum flutningi. Hér er saman
komið margt fólk sem ég kannast
við, kennarar og aðrir og Guðmund-
ur Emilsson hefur verið óhræddur
við að fá okkur, þessum yngri tón-
listarmönnum, hlutverk. Annars
veit ég ekki af hverju hann velur
mig, það hefðu áreiðanlega fleiri
viljað taka þetta að sér. Það er líka
heiður fyrir mig, byrjandann, að fá
að syngja með þessum söngvumm
sem em orðnir sjóaðir.
— Og enginn kvíði?
Það held ég ekki, miklu fremur
tilhlökkun eins og ég sagði áðan.
Það er mikið tækifæri fyrir söngv-
ara að fá að taka þátt í flutningi
þessa verks og þess vegna er það
mikils virði að nota þetta tækifæri
vel. Það má reyndar geta þess til
gamans að hér í Háskólabíói kom
ég fyrst fram sem einsöngvari
þegar ég söng lítið einsöngshlut-
verk í Evítu sem Verslunarskólinn
færði upp fyrir nokkmm ámm.
Guðbjöm hefur annars sungið ýmis
smærri hlutverk í ópemm og hann
var um tíma í Söngsveitinni Fíl-
harmóníu.
— En þú ert í söngnámi þessi
árin?
Já, ég er í Nýja tónlistarskólan-
William Sharp
Athugasemd vegna greina
um málefni Þróttar
eftir Gunnar K.
Gunnarsson
Ég undirritaður, Gunnar K.
Gunnarsson, sem vitnað er í í grein
í Þjóðviljanum 4. apríl undir fyrir-
sögninni Þróttur á hausnum og
grein í Morgunblaðinu 6. apríl undir
fyrirsögninni: Þjóðviljinn notar nafn
Þróttar til að spinna pólitískan
lygavef, óska að koma eftirfarandi
á framfæri.
Fyrirsögn greinar Þjóðviijans svo
og inngangur um að Þróttur sé á
hausnum er ekki frá mér komin
enda fór ekki eitt einasta orð á
milli mín og blaðamanns um fjár-
hagsstöðu félagsins sem heildar.
Blaðamaður Þjóðviljans hafði
samband við mig símleiðis fímmtu-
daginn 3. apríl og spurði mig hvað
ég gæti frætt hann um þau vanda-
mál sem Þróttur ætti við að glíma.
Ég hefði helst kosið að halda innan-
félags málefnum Þróttar utan við
síður dagblaðanna, en þar sem
blaðamaður hafði þegar einhveijar
upplýsingar og þær rangar, og
greinilega staðráðinn í að skrifa um
málið, ákvað ég að reyna að skýra
vandamálið fyrir blaðamanni. Tjáði
ég honum að það vandamál, sem
félagið ætti við að glíma væri
handknattleiksdeildin, því mjög illa
gengi að fá fólk til stjómunarstarfa
þar og rekstur deildarinnar því
gengið illa undanfarin ár. Blaða-
maður reyndi mikið til að fá mig
til að staðfesta að aðalástæða fjár-
hagsvanda deildarinnar væri að
húsaleiga til borgarinnar væri há,
en styrkir lágir. Kvað ég það ekki
vera, en auðvitað væri það hluti
vandans, að styrkir til handknatt-
leiksdeildarinnar nægðu ekki til
greiðslu húsaleigu, því þegar tekjur
eru litlar eru öll útgjöld vandamál.
Þvi er við að bæta, að það kemur
fram í Morgunblaðinu sunnudaginn
6. apríl hjá Júlíusi Hafstein for-
manni ÍBR, að styrkur til Þróttar
frá borginni hafl verið hærri á síð-
asta ári en nam greiddri húsaleigu.
Það er eflaust rétt há Júlíusi en
hinsvegar er það svo hjá okkar fé-
lagi, sem og öðrum félögum í
Reykjavík, að hver deild er rekin
sem sjálfstæð fjárhagsleg eining,
Gunnar K. Gunnarsson.
og hlutur Handknattleiksdeildar í
styrkjum er ca. 40% en hlutur í
húsaleigu yfir 60% og er það einfalt
reikningsdæmi, út frá tölum Júlíus-
ar að sjá, að styrkur til Handknatt-
leiksdeildar dugir ekki fyrir leigu.
Mergurinn málsins, sem ég var
að reyna að koma blaðamanni Þjóð-
viljans í skilninjg um, greinilega án
árangurs, er að undirritaður er eftir
hartnær 20 ára þátttöku í stjóm
Handknattleiksdeildar Þróttar, 2ja
ára setu í stjóm Handknattleiksráðs
Reykjavíkur og setu í stjóm HSÍ
mjög óánægður með hvernig styrkj-
um er skipt milli innanhúss og
utanhúss íþrótta í Reykjavfk, því ég
tel, að ekki sé tekið nægilegt tillit
til að t.d. Knattspymudeildir greiða
enga leigu fyrir æfingaraðstöðu
sína á sumrin, meðan handknatt-
leiksdeildir þurfa að greiða háa
leigu fyrir þá aðstöðu sem þær
þurfa á að halda á vetrum. Það kom
fram hjá Tryggva Geirssyni, for-
manni Þróttar í Morgunblaðinu að
styrkjamál era nú í endurskoðun
hjá ÍBR og vona ég að þetta, sem
ég kalla óréttlæti, verði leiðrétt.
Að endingu þykir mér leitt að nafn
mitt var notað í pólitískum tilgangi
vegna komandi kosninga og tilsvör