Morgunblaðið - 04.09.1986, Page 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1986

Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu
okkur vináttu og hlýhug á 75 ára afmœli okk-
ar 22. ágúst 1986.
LifiÖ heil.
Margrét Ólafsdóttir,
Efstasundi 69, Reykjavik.
Guðmundur G. Olafsson,
Sigtúni 3, Selfossi.
GOtFEFNI
niðsteife
ogfalleg
Gólfefni em mismunandi.
Gólfdúkur, flísar, teppi, mottur, parket, korkur.
Allskonar efni við hæfi hvers og eins.
Allt fæst hjá okkur. Eigum líka öll lím og
verkfæri sem til þarf við lagningu gólfefnis.
Veitum alla ráðgjöf þar að lútandi.
Ráðgjöf- reynsla - vöruval
liturínn
Síðumúla 15, sími 84533
Fljótt líða fagrir
dagar og blíðir
eftir Valgarð
L. Jónsson
í dag er 23. ágúst 1986, hunda-
dagar á enda þetta sumarið. Elsta
fólk man ekki veðrabetra sumar en
það sem óðum fer að líða hjá, veður-
blíðan hefur verið um landið allt,
að segja má, þó ekki hafi sólin skin-
ið alla daga jafnt um allt landið,
að þetta sé þó einstaklega gott sum-
ar til margra hluta. Okkur bændum
er heyskapurinn alltaf efst í huga,
á þessum árstíma, reynslan hefur
sannað okkur, hve óþurrkatíð getur
valdið sveitafólki miklum erfiðleik-
um. Það má raunar segja að afkoma
búsins byggist verulega á hvemig
tekst til með heyöflunina og hver
gæði fóðursins eru. í sumar lék
veðráttan við bændur landsins, svo
nú em komin í hlöður mikil hey og
góð um allt land. Þó hitastigið
væri mjög breytilegt og stundum
lágt, spratt grasið á skömmum tíma
og heyannir stóðu venju fremur
stutt yfir. Þess vegna geta bændur
litið björtum augum til næstu
framtíðar, ekki veitir af því, við
nógan vanda er að fást fyrir því.
Vandinn er af ýmsu tagi, en
ógeðfelldastur er sá vandi sem
stafar af mannvonsku einni saman
og óbilgimi, reyndar hinum argasta
atvinnurógi: það er mér með öllu
óskiljanlegt hvemig mönnum getur
liðist að ausa óþverra sálar sinnar
takmarkalaust í fjölmiðlum yfir
þjóðina dag hvem eins og þá lystir.
Þar á ég við þann óþverra sem
bændafólk þessa lands er ausið af
alræmdum ófyrirleitnum kjafta-
skúmum. Sumir segja það gerir
málfrelsið, ritfrelsið og allt það, en
hvað um mannhelgina, helgi heimil-
isins og athafnalífsins?
Ber mönnum skylda til að liggja
undir svívirðingum hvar sem þeir
em staddir svo sem á sínum vinnu-
stað, eða heimili? Eru menn hvergi
óhultir fyrir þessum reiðilestri fjöl-
miðla? Er verið að heilaþvo íslenzku
þjóðina? Er henni ætlað að leggja
niður gamla rótgróna atvinnuhætti
og þann hugsunarhátt sem þeim
fylgir? Væri ekki rétt fyrir fólk að
staldra við og líta til baka? Ætli
lángt þyrfti að leita í fortíð okkar,
til að rekast á baslandi bændafólk
við að reyta saman oft létt og léleg
hey útum hvippinn ogg hvappinn,
sem vetrarfóður í fátæklegan bú-
stofn? Alltaf vantaði meiri mat,
meiri framleiðslu, hversu mikið sem
fólkið sparaði og lagaði einnig á sig
við að afla fanga.
Þá byggðist allt á handaflinu einu
saman, dugnaði og þolgæði. Þá bjó
líka í þessu landi fólk sem hafði
skilning á lífsbaráttunni, tók virkan
þátt í henni og lifði til að sigrast á
erfíðleikunum. Fólk sem gerði kröf-
ur til sjálfs sín, en minni til annarra,
reyndar ekki í neina ölmususjóði
að leita. í þá daga sá landið okkar
góða ábúendum sínum fyrir
lífsbjörginni, fólkið lifði á því sem
moldin gaf af sér, svo hlunnindi
sjávar á hinu leitinu til að bæta við
björg í bú, þetta var talin kjama-
fæða, sem engan sveik, það átti
margur landinn krafta í kögglum
og áræði í bijósti til stórra verka,
af afrekum dugandi fólks í þessu
landi eigum við margar skráðar
sagnir, sem nútíma fólki gæti orðið
holl lesning.
Vegna þess hve ræktað land var
lítið var oft hörgull á búvöru, þá
vanhagaði þjóðina mikið um stór-
virk tæki til að vinna óræktarland
og gera það að véltækum ökrum.
En íslenzkt bændafólk bjó yfir ótak-
markaðri framsýni, trú á landið,
dáð og dug. Því var það þegar véla-
öldin gekk í garð, að bændur lágu
ekki á liði sínu, nógu lengi var búið
að bíða eftir tækjum til að gera
stórt átak í ræktunarmálum. Auð-
vitað urðu framfarirnar byltingu
líkastar, annars var vart að vænta
af kraftmiklu dugnaðarfólki. Sveit-
imar breyttu aldeilis um svip. Mér
finnst sem öðmm föðurlandsvinum,
að landið okkar hafi verið sem fært
úr gömlu slitnu flíkunum í ný fögur
klæði, það gladdi augað að líta hin
stóm, grænu, fögm tún og reisu-
legu byggingar, sem komnar vom
í staðinn fyrir lélega moldarkofa.
Hvert sem litið var mátti sjá vélar
að verki, sem léttu mesta erfiðinum
af mannshöndinni. Tæknin hafði
svo sannarlega gengið í garð, og
var okkar allra aufúsugestur.
Afleiðingar alls þessa létu ekki á
sér standa, framleiðslan stóijókst.
Öllum fór að líða betur og fátæktin
virtist á undanhaldi, því nú virtust
við blasa möguleikar til að fóta sig
á heillabraut, allir dugandi menn
áttu að hafa verk að vinna og mögu-
leika á að hasla sér völl á áhuga-
verðum grundvelli, sér og sínum til
framfæris. Og þetta var engin
draumsýn. Þetta var vemleiki og
er enn, þrátt fyrir allt harmavein.
Það sem hefur skeð er einfaldlega
það að þessi skefjalausi áróður er
farinn að verka og það heldur betur.
Máli mínu til sönnunar skal ég
nefna dæmi; sú var tíðin að börnum
þótti gott að fá mjólkursopa hjá
mömmu eða ömmu og flatkökupart
með íslenzku smjöri, kæfu, rúllu-
pylsu eða öðm slíku í svanginn
svona aukalega á daginn. Nú til
dags þýðir lítið að bjóða siíkum
gestum þannig kost, nei amma, ég
vil litað sykurvatn, Kók, Svala,
Djús, eða hvað það nú heitir, og
eitthvað sætt í munninn. Þau em
líka lystarlaus þegar að matborðinu
kemur, þá er kvartað um verk í
Veiðimenn
í „veiðitilboði" Hótels Borgarness
sameinast spenna veiðiferðarinn-
ar og áhyggjulaus dvöl á notaleg-
um gististað. Við útvegum ykkur
veiðileyfi á fengsælum veiðisvæð-
um Borgarfjarðar, nesti og korttil
veiðiferðarinnar, jafnframt því
sem við bjóðum upp á allar veit-
ingar og þjónustu árshótela. í
Borgarnesi er einnig góð sund-
laug þar sem hægt er að fara í
Ijós, heitan pott og gufubað að
lokinni ánægjulegri veiðiferð.
Upplýsingar í síma: 93-7119 og
7219.
vamcs
Valgarður L. Jónsson
„Við höfum sanna
reynslu af því að þjóðin
okkar hefur þrifist vel
af þeim mat sem landið
sjálft gefur af sér, við
höfum átt mikið at-
orkufólk, duglegt og
vel gefið á annan hátt,
sem hefur verið góð
auglýsing lands síns á
ýmsum tímum við ýms
tækifæri.“
maga, eða aðra orsök fyrir því að
hafa ekki lyst á venjulegri máltíð.
Mér kemur stundum í hug,
hvemig verður þetta eftir nokkur
ár, hveijar verða þá matarvenjur
fólksins og hvað um næringargildi
fæðunnar? Nú er fólk hreinlega
vanið af mjólkinni, á sama tíma er
farið að tala um að beineyðing
færist í aukana hjá fólki þegar árin
líða. Á fyrri tímum þegar mjólkur-
skortur var þótti það ekki hættu-
laust, t.d. ef börn höfðu ekki næga
mjólk, þá mátti búast við beinkröm
eða öðm verra, skyrbjúg o.fl. Nú
vitum við að bætiefni mjólkurinnar
eru ekki fyrir hendi í lituðu sykur-
vatni, því hlýtur þarna að vera
brostinn hlekkur í fæðuöfluninni,
þannig væri hægt að taka mörg
dæmi, þar væri verðugt verkefni
fyrir þá fræðinga sem kunnáttuna
hafa til að ræða málið útfrá fræði-
legu gildismati, reyndar brýn þörf
á. Það er ekki hægt annað en hafa
áhyggjur af þessum ósvífna áróðri
og afleiðingum hans.
Við höfum sanna reynslu af því
að þjóðin okkar hefur þrifizt vel af
þeim mat sem landið sjálft gefur
af sér, við höfum átt mikið atorku-
fólk, duglegt og vel gefið á annan
hátt, sem hefur verið góð auglýsing
lands síns á ýmsum tímum við ýms
tækifæri. Fólk sem var uppalið á
hollri kjamafæðu og við máttum
vera hreykin af, reyndar hamingju-
söm. Að venja unga fólkið af þeirri
kostafæðu og á eitthvert gervifæði
tel ég mikla óhamingju og stór
hættulegt að auki. Það getur vel
verið að einhvetjum takist að græða
nokkrar krónur á skefjalausum
auglýsingafaraldri og heiftugum
áróðri fyrir gimilegum gervimat-
vælum, en mikið má vera, ef það á
ekki eftir að sýna sig, að hollari
væri heimafenginn baggi, sem fyrr
hin hefðbundnu íslenzku matvæli,
sem bjóða uppá hina ljúffengustu
rétti, sem halda við heilsu og
hreysti. Reynum enn um sinn að
vera sannir Islendingar, landi okkar
trú og taka ávexti þess með þökk-
um, við megum vera Guði þakklát
fyrir að eiga þetta hreina, fagra
land, okkur ber að virða það og
njóta þess, annað er eitthvert óeðli.
Höfundur varbóndiá Eystra-
MiðfeUiá Hvalfjarðarströnd.