Morgunblaðið - 25.09.1986, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
215. tbl. 72. árg.
FIMMTÚDAGUR 25. SETPEMBER 1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Samkomulag vegna Rainbow-deilunnar undirritað í New York:
Höfum leyst vandasem of
lengi hefur verið glímt við
- sagði utanríkisráðherra Bandaríkjanna
Fri Jóni Ásgeiri Sigurðssyni, fréttaritara Morgunblaðsins f New York.
MATTHIAS A Mathiesen, utanríkisráðherra, og George
Shultz, utanríkisráðherra Bandarílqanna undirrituðu I gær
samkomulag milli ríkjanna varðandi skipaflutninga vegna
varnarliðsins. Með samningnum fylgir samkomulag sem
gerir ráð fyrir að lægstbjóðandi fái 65% flutninganna
hverju sinni en næstbjóðandi frá hinu landinu fái 35%
æirra svo framarlega sem um viðunandi tilboð er að ræða.
Aðspurður sagði George Shultz að
hann gæti ekki mælt fyrir hönd
þingsins eða öldungadeildarinnar
en hann kvaðst vænta þess að
samningurinn yrði ekki staðfestur
fyrr en á næsta ári þar eð þinghlé
stasði fyrir dyrum.
Samningurinn tekur gildi þegar
Alþingi og Bandaríkjaþing hafa
staðfest hann og skipst á fullgild-
ingarskjölum.
Að lokinni undiritun samnings-
sagði George Shultz: „Hér
Samningur í höfn
Matthías Á. Mathiesen, utanríkis-
ráðherra, og George Shultz,
utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, undirrituðu samning
um flutninga vegna vamarliðsins
um hádegisbil að staðartíma i
New York í gær. Lengst til
vinstri er Guðmundur Eiríksson
þjóðaréttarfræðingur, starfs-
maður utanríkisráðuneytisins.
Páfi ákallar
heimsbyggðina
„Aðstoðið
hungraða
í Súdan“
Vatíkaninu, AP.
JÓHANNES Páll páfi II.
ákallaði i gær þjóðir heims
og mæltist til þess að komið
yrði til aðstoðar við tvær
milljónir sveltandi ibúa í Suð-
ur-Súdan.
Talsmenn Sameinuðu þjóð-
anna lýstu yfir því á þriðjudag
að einnar milljónar Bandaríkja-
dala væri þörf til þess að
fjármagna matvælaflutninga til
Súdan í einn mánuð.
„Eg sárbæni hlutaðeigandi
ríkisstjómir og öll yfírvöld að
leyfa flutninga á hjálpargögnum
til þjakaðra íbúa Suður-Súdan,"
sagði páfí.
Loftumferð til suðurhluta
Súdans og frá var stöðvuð eftir
að Þjóðfrelsisher landsins skaut
niður súdanska farþegavél 16.
ágúst.
í gærkvöldi náðu embættis-
menn Sameinuðu þjóðanna
samkomulagi við uppreisnar-
menn um matvælaflutninga til
Súdan. Skæruliðamir hafa heit-
ið því að hefta ekki flutninga.
ms ,
hefur tekist að ná samkomulagi
um lausn á vanda sem við höfum
alltof lengi þurft að glíma við. Nú
getum við treyst því að flutningar
á vistum fyrir vamarliðið munu
fara fram með skynsamlegum
hætti og skip beggja ríkja eiga
þátt í þeim viðskiptum." Matthías
Á. Mathiesen, utanríkisráðherra,
kvað íslensku ríkisstjórnina mjög
ánægða með þá lausn sem hefði
fundist á máli sem „hefur íþyngt
okkur í rúmlega tvö ár og gæti
hafa skaðað sambúð ríkjanna til
frambuðar"
Matthías sagði ennfremur að
það myndi treysta sambúð ríkjanna
ef samningurinn yrði staðfestur
fljótlega, „Samningurinn mun
tryggja samskipti ríkjanna á sviði
vamarsamstarfsins, sem ætlað er
að tryggja öryggi aðildarríkja Atl-
antshafsbandalagsins og er þar
með framlag til heimsfriðar“ sagði
utanríkisráðherra að lokum.
Samkomulagið er birt í heild
á bls. 22-23. Sjá ennfremur
frétt á bls. 24.
Moi£unblaðið/Jón Ásgeir Sigurðsson. AP/Slmamynd
Geimvarnaáætlun Bandaríkjastjórnar:
Tillögfu Reagans hef-
ur þegar verið hafnað
- segir háttsettur sovéskur embættismaður
Moskvu, Sameinuðu þjððunum, AP.
HÁTTSETTUR sovéskur emb-
ættismaður segir Sovétstjómina
ekki geta fallist á tillögu Reag-
Bandaríkjaforseta um að
ans
Kinnock fordæmir Bandaríkjastjórn:
Ummæli Weinbergers um
varnarmál vekia ólsru
IjmHnn. AP ** *
London, AP.
UMMÆLI Caspars Weinberger, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, þess efnis að það yrði mikið áfall fyrir
varnarstarf í Vestur-Evrópu ef Verkamannaflokkurinn
kæmist til valda eru nú í brennidepli í breskum fjölmiðlum.
Orð varnarmálaráðherrans hafa
reitt leiðtoga Verkamannaflokksins
til reiði og hafa þeir sakað stjóm
Ronalds Reagan Bandaríkjaforseta
um afskipti af breskum stjóm-
málum.
Ummæli Weinbergers voru tekin
upp á segulband fyrir þátt breska
ríkisútvarpsins BBC, „Panorama".
Þau birtust f bandaríska dagblaðinu
Wall Street Joumal.
í breska hægri blaðinu Daily
Express sagði að í Wall Street
Journal hefði verið upplýst að Wein-
berger er andsnúinn þríliðaðri
áætlun Verkamannaflokksins um
að „afnema kjamorkufælingarmátt
Breta, loka bandarískum herstöðv-
um, þar sem geymd em kjamorku-
vopn, og meina skipum og
kafbátum með kjamorkuvopn inn-
anborðs aðgang að breskum
höfnum".
„Þess eru ekki fordæmi að hátt-
settur embættismaður hafí svo
skýlaus afskipti af stjómmálaum-
ræðu annars vestræns ríkis,“ sagði
ennfremur í blaðinu.
Denzil Davies, talsmaður Verka-
mannaflokksins um vamarmál,
sagði að ummæli Weinbergers væm
klunnaleg tilraun til að telja al-
menning á band Ihaldsflokksins.
Neil Kinnock, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, sagði, að Atlants-
hafsbandalaginu stafaði mest hætta
frá Bandaríkjunum: „Ef [Banda-
ríkjamenn] reyna að koma í veg
fyrir að kjörin ríkisstjóm reyni að
uppfylla kosningaloforð sín þá ráð-
ast þeir um leið gegn þeim meginat-
riðum, sem Atlantshafsbandalagið
var stofnað til að standa vörð um.“
fresta framkvæmd geimvama-
áætlunarinnar um fimm til sjö
ár. Yuli Vorontsov, aðstoðarut-
anríkisráðherra Sovétríbjanna,
lét þessi ummæli falla á frétta-
inannafundi í Moskvu i gær.
Vorontsov lýsti einnig þeirri
skoðun sinni að Bandarikjamenn
hefðu þyrlað upp moldviðri
vegna iyósnaákærunnar á hend-
ur bandaríska blaðamanninum
Nicholas Daniloff en vildi ekkert
segja um hvaða tUlögur Sovét-
menn hefðu lagt fram til lausnar
málinu.
Yuli Vorontsov sagði Sovétstjóm-
ina í engu hafa hvikað frá þeirri
kröfu sinni að ABM-samningurinn
svonefndi um takmörkun gagneld-
flaugakerfa frá árinu 1972 yrði
virtur næstu 15 árin. Ronald Reag-
an ávarpaði allsherjarþing Samein-
uðu þjóðanna á mánudag og sagði
Bandaríkjastjóm reiðubúna að virða
ákvæði samningsins í fímm til sjö
ár og fresta þar með framkvæmd
geimvamaáætlunarinnar. Vor-
ontsov sagði að tillögu Bandaríkja-
forseta hefði þegar verið hafnað og
að Reagan hefði verið fullkunnugt
um þessa afstöðu Sovétmanna þeg-
ar hann flutti ræðuna.
Dagblaðið The Washington Post
sagðist í gær hafa heimildir fyrir
því að Sovétstjómin hefði boðist til
að sleppa Nicholas Daniloff og síðar
a.m.k. einum sovéskum andófs-
manni í skiptum fyrir Gennadiy
Zakharov, sem ákærður hefur verið
um njósnir í þágu Sovétríkjanna.
Bandarískir embættismenn vildu
ekkert segja um frétt þessa. Enn
liggur ekki fyrir hvenær réttarhöld
hefjast í máli Zakharovs.
Eduard Shevardnadze og George
Shultz, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, r'æddu tvívegis saman á
þriðjudag en að sögn bandarískra
embættismanna miðaði lítt í sam-
komulagsátt.
Karpov með
vinningsstöðu
LeningTad, AP.
ANATOLY Karpov er talinn
eiga vinningsmöguleika í 19.
skákinni við Garry Kasparov
heimsmeistara. Skákin fór i
bið eftir 40 leiki.
Karpov, sem hefur hvítt, er
peði yfír. Skákskýrendur telja
margir hveijir að Kasparov
muni gefa skákina. Sigri Karpov
hefur honum tekist að vinna upp
þriggja vinninga forskot heims-
meistarans.
Sjá skákskýringu á bls. 4.