Morgunblaðið - 23.10.1986, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1986
21
Haskólinn H:
Fj ölmennasti
skóli landsins
eftír Þórð Krístinsson
Þess var getið í fyrsta pistli þess-
ara skrifa að er Háskóli Islands tók
til starfa í október 1911 voru nem-
endur 45 og 18 kennarar. Þar af 11
fastir kennarar. íslendingar voru þá
samtals u.þ.b. 85.600, svo ekki var
hlutfall háskólastúdenta hátt fyrsta
árið. En við stofnun skólans breytt-
ust aðstæður manna til náms auðvit-
að mjög.
Lengi framan af höfðu gömlu
latínuskólamir í Skálholti og á Hólum
— og síðar Hólavallaskóli í Reykjavík
og Bessastaðaskóli — verið aeðstu
menntastofnanir þjóðarinnar. Þótt
þeir vaeru ekki háskólar, var hlutverk
þeirra einkum að búa menn undir
preststarf, en háskólanám þurftu
menn að sækja til útlanda og leituðu
þá mest til Kaupmannahafnar, sem
reyndar var höfuðborg íslands um
hríð. Með stofnun embættismanna-
skolanna, prestaskólans og lækna-
skólans, varð nokkur bót, en nánast
bylting með tilurð háskólans.
Fyrsta veturinn sem háskólinn
starfaði voru 5 stúdentar í guðfræði-
deild, 17 í lagadeild, 23 í læknadeild,
en enginn skráður í heimspekideild.
Til gamans er þess að geta að nú
75 árum síðar eru fastir kennarar
deilda háskólans um 240 og yfir 400
stundakennarar, en nemendur þess-
ara fyrstu fjögurra deilda eru nú 75
í guðfiæðideild, 798 í læknadeild, þar
af 327 í læknisfræði, 413 í lagadeild
og 956 í heimspekideild. Fimm aðrar
deildir hafa bæst við í gegnum tíðina
og nýjar námsbrautir eða skorir ver-
ið teknar upp innan einstakra deilda.
Heimspekideildin er fjölmennust um
þessar mundir, þar er svipaður fyöldi
og nú er í Menntaskólanum í
Reylqavík. Hver deild um sig er því
eins og stór mennta- eða fiamhalds-
skóli eða gildur kaupstaður, en
nemendur eru samtals 4564.
Islendingar telja nú u.þ.b. 240
þúsund og er hlutfall háskólastúd-
enta, þ.e. þeirra sem innritaðir eru í
Háskóla Islands, af heildaifyölda
landsmanna því nálægt 2%, en um
þriðjungur hvers fæðingarárgangs
tekur stúdentspróf og fær með því
rétt til inngöngu í háskóla, sam-
kvæmt athugun sem Þróunamefnd
háskólans lét gera árið 1984. Þetta
er sambærilegt og gerist með flestum
svo kölluðum menningarþjóðum. Þá
eru giska tvöþúsund islenskir náms-
menn við erlenda háskóla, ýmist í
grunnnámi eða framhaldsnámi, flest-
ir í Danmörku og Bandaríkjunum og
ta.m. voru tveir við nám í gieraugna-
gerð í Perú í febrúar 1983. Svo
vissulega er breytingin bylting.
Háskóli íslands er langstærsti og
flölmennasti skóli landsins og hefur
um margt sérstöðu bæði sem skóli
og vinnustaður; nemendur koma til
hans af öllum landshomum, og ef
miðað er við stóra vinnustaði þá ná
t. d. Flugleiðir, SÍS og Eimskip ekki
máli. Fastir kennarar eru um 240
og við stofnanir háskólans starfa
u. þ.b. 100 manns í fullu starfi; auk
þess kenna við skólann á milli §ögur
og fimm hundruð stundakennarar
sem hafa með höndum fasta iðju
utan veggja hans. Samtals starfa því
við skólann á einn eða annan hátt
töluvert á sjötta þúsund sálir.
Háskólinn er þannig býsna stór
eining í atvinnulífi þjóðarinnar, þar
starfar þriðjungur þess §ölda sem
vinnur við útgerð og fiskvinnslu í
landinu. Og hann er ekki flölmennið
eitt, þar fer fram flölþættasta starf-
semi á einum stað á íslandi.
Yfírleitt tekur nám við háskólann
3 til 6 ár og hingað til hafa stúdent-
ar sem lokið hafa námi þar átt
greiðan aðgang að atvinnu við sitt
hæfi eða frekara námi við eríenda
Núerbaraaðglímavið
eigin sköpunargáfu því
TOYOTA-SAUMAVÉLIN SÉR UM FRAMKVÆMDINA
TOYOTA 8900 er með 25 sporum sem gefa þér allar auðveldustu leiðirn-
ar til frábærs saumaskaps.
Þú snertir bara hnappinn og velur sporið sem þú vilt.
SÖLUUMBOÐ
VIÐ ERUM EINU SPORI A UNDAN TIMANUM:
k. V ARAHLUTAUMBOÐIÐ
ÁRMÚLA 23 SÍMAR 685870-681733
KLAPPARSTÍG 31 SÍMI 14974
háskóla ef hugur stendur til þess.
Til að gefa grófa hugmynd um flöl-
breytni starfsins er best að nefna
fáeinar tölur.
Sem fyrr gat eru deildir háskólans
nú níu talsins og að auki eru þijár
námsbrautir tengdar læknadeild.
Rannsóknarstofur tengdar háskólan-
um eru um 30 talsins og eru ýmist
mannaðar af kennurum og stúdent-
um eða að þær hafa sérstakt starfslið
sem einungis sinnir rannsóknum. I
deildunum og námsbrautunum er
kennt til 45 mismunandi lokaprófa
og einnig til fyrrihlutaprófs á nokkr-
um fræðasviðum. Á sloá í skólanum
eru um 1000 námskeið sem skiptast
þannig á deildimar, 47 í guðfræði-
deild og tvennskonar lokapróf; 39 í
læknisfræði, eitt lokapróf; 34 í lyfja-
fræði, eitt lokapróf; 29 í hjúkruna-
rfræði, eitt lokapróf; 31 í sjúkraþjálf-
un, eitt lokapróf; 28 í lagadeild og
eitt lokapróf; 58 í viðskiptadeild og
eitt lokapróf; 318 í heimspekideild,
en þar eru möguleg lokapróf 17 auk
möguleika í fi-amhaldsnámi í 5 grein-
um; 120 í verkfræðideild, þrennskon-
ar lokapróf; 250 í raunvísindadeild
og fimm tegundir lokaprófa; 29 í
tannlæknadeild, eitt lokapróf, og 156
í félagsvísindadeild með 8 mismun-
andi lokaprófum auk möguleika á
viðbótamámi.
Enda þótt deildimar séu hver um
sig nokkuð sjálfstæðar heildir sem
veita kennslu til tiltekinna lokaprófa,
þá eru þær ekki lokaðar; nemendum
er yfirleitt heimilt með leyfi deildar-
innar sem þeir eru skráðir í að sækja
nám í aukagrein til annarrar deildar
og er aukagreinin þá metin til loka-
prófsins. Hefur þetta færst nokkuð
í vöxt á seinni ámm.
Þá var sú nýbreytni tekin upp
haustið 1983, í samvinnu við Tækni-
skóla íslands, BHM og nokkur
aðildarfélög þess, að stofna til endur-
menntunamámskeiða í hinum ýmsu
greinum. Er sá þáttur starfsins í
ömm vexti og á líklega eftir að verða
vaxandi hluti kennslustarfs hverrar
deildar á komandi ámm. Nú á haust-
misseri 1986 verða t.d. haldin 29
aðgreind námskeið á vegum endur-
menntunamefndar háskólans, ætluð
verk- og tæknifræðingum, arkitekt-
um, tannlæknum, ljfyafræðingum,
tölvunar- og kerfisfræðingum, hjúkr-
unarfræðingum, viðskiptafræðingum
og blaðamönnum svo nokkrir séu
neftidir. Verður hugað að þessum
þætti síðar.
Höfundur er prófstjóri við Háskóla
fslanda-
Stærsta
húsgagna
verslun landsins
hefur að sjálfsögðu
mesta úrvalið
af fallegum
og þægilegum
hæginda-
stólum

Bestu greiðslukjör í bænum.

húsgagiuHiöllin
BÍLDSHÖFÐA 20-112 REYKJAVÍK - 91 -681199 og 681410