Morgunblaðið - 02.12.1986, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. DESEMBER 1986
Lokuðréttar-
höldyfir
Vanunu
Tel Aviv, AP.
ÍSRAELSKUR dómstóll hefur
hafnað kröfu Mordechai Van-
unu um að réttarhöld yfir
honum fari fram fyrir opnum
dyrum, þegar hann kemur fyrir
dóm. Hann er ákærður um að
hafa látið brezka blaðinu Times
í hendur israelsk kjarnorku-
leyndarmál.
Blaðaljósmyndurum tókst í gær
að ná myndum af Vananu, er
hann var fluttur í yfirheyrslu í
Jerúsaiem. ísraelsk yfirvöld gættu
þess hins vegar vandlega að
fréttamenn næðu ekki að komast
að Vananu með spumingar til að
koma í veg fyrir, að hann ljóstr-
aði því upp, með hvaða hætti hann
hefði verið fluttur frá Bretlandi
til ísrael.
Vananu hvarf frá London 30.
september sl. Sex vikum síðar eða
9. nóvember sl. tilkynntu ísraels-
menn, að hann væri í haldi í
fangelsi í ísrael. Hafa sum blöð
haldið því fram, að honum hafí
verið rænt frá Bretiandi.
Mordechai Vananu. Mynd þessi
var tekin af honum i gær, er
hann var fluttur til yfirheyrslu
í Jerúsalem.
Jafnaðarmenn unnu
sigur í Baskahéruðum
Bilbao, Reuter.
JAFNAÐARMENN unnu sögulegan sigur í kosningum í Baskahéruðum
Spánar um helgina. Búizt er við að stjómarmyndunarviðræður verði
langar og strangar.
Stjómmálaskýrendur drógu í efa
að stöðugleiki væri í vændum í stjóm
héraðsins. Jose Maria Benegas, for-
sætisráðherraefni jafnaðarmanna í
Baskahéruðunum, lýsti því hins vegar
yfir í gær að úrslitin mörkuðu þátta-
skil í sögu héraðanna og nú hefðu
menn byr til að vinna að friði og fram-
förum. Hann sagðist hlynntur því að
tekið yrði upp náið samstarf við yfir-
völd í Madríd. Þannig yrði hægt að
vinna að efnahagslegri endurreisn og
efla baráttuna gegn starfsemi hryðju-
verkasamtaka.
Innbyrðis sundrung í flokkum
baska og rígur þeirra í millum hefur
gert það að verkum að jafnaðar-
menn, flokksmenn Felipe Gonzalez,
forsætisráðherra, eru leiðandi afl á
héraðsþinginu, með 18 sæti af 75.
Er það reyndar einu sæti færra en
áður. Komi upp sú staða að jafnaðar-
menn leiði samsteypustjóm í Baska-
héruðunum yrðu það óvænt tíðindi
og undantekning.
BríÍRsel, AP.
GERT er ráð fyrir, að á fundi
æðstu manna Evrópubandalags-
ins á föstudag, verði tekin til
athugunar sameiginleg vega-
bréfsáritun fyrir öll aðildarlönd
EB gagnvart fólki utan banda-
Austurríki:
Fijálslyndir beijast
gegn brottrekstri
Bonn; Reuter.
JOERG Haider, leiðtogi Fijáls-
lyndaflokksins i Austurriki, FPÖ,
sagði i gær að flokkurinn myndi
beijast gegn kröfum Hollendinga
um að FPÖ yrði rekinn úr Al-
þjóðabandalagi fijálslyndra
flokka, vegna ný-nasistískra skoð-
ana.
Tom van Bemmelen, þingmaður
Frjálslyndaflokksins í Hollandi, hélt
því fram í síðustu viku að FPÖ væri
mjög hægri sinnaður og sagði að
nefnd skipuð fulltrúum fijálslyndra
Líbanon:
500 féllu
í nóvember
flokka í Evrópu er hefði fylgst með
kosningabaráttu flokksins myndi
leggja til að hann yrði rekinn úr Al-
þjóðabandalagi frjálslyndra flokka.
FPO tvöfaldaði fylgi sitt í kosning-
unum í Austurríki í nóvember og
sagði Haider að Hollendingamir
hefðu ekki kynnt sér stefnuskrá
flokksins. Hann sagði ennfremur að
leiðtogar vestur-þýska systurflokks-
ins, Martin Bangemann og Hans-
Dietrich Genscher hefðu tjáð sér að
þeir væru andvígir slíkum brott-
rekstri. Er hann var spurður hvers
vegna hann hefði haldið sinn lokafund
í kosningabaráttunni í fæðingarbæ
Hitlers, Braunau, sagðist hann hafa
sama rétt og aðrir austurrískir stjóm-
málamenn til þess að halda fundi um
allt landið og í þessu tilfelli hefði
hann viljað ræða við bæjarbúa um
mál er snertu þá.
Hinir ýmsu flokkar þjóðemissinna
fengu samtals 53 sæti, en ekki er
búizt við að þeir geti komið sér sam-
an um stjómarmyndun. Rótttækari
flokkar þjóðemissinna bættu við sig
á kostnað hinna hófsamari. Carlos
Garaikoetxea, foringi Samstöðu
Baska (EA), nýs flokks manna, sem
klufu sig út úr flokki baskenskra
þjóðemissinna (PNV), sagði þó að
það yrði í hæsta máta óeðlilegt ef
jafnaðarmenn leiddu næstu stjóm
héraðsins þar sem þjóðemissinar
hefðu hlotið 70% þingsæta.
Garaikoetxea er fyrrverandi for-
sætisráðherra Baskahéraðanna, en
fráfarandi forsætisráðherra er Jose
Antonio Ardanza, formaður PNV.
Ardanza boðaði til kosninga er flokk-
urinn klofnaði sl. sumar og Garaiko-
etxea stofnaði EA. Flokkur Ardanza
hlaut 17 sæti en hafði 32 áður en
hann klofnaði. Hann hlaut fleiri at-
kvæði en Jafnaðarmannaflokkurinn
en misvægis atkvæða hlutu jafnaðar-
menn fleiri þingsæti.
EA vann stórsigur, hlaut 14 sæti.
Flokkurinn bætti við sig þremur sæt-
um. Þingmennimir 11, sem klufu sig
úr PNV, héldu allir sínum. Þá bætti
rótttæki flokkurinn Herri Batasuna
(HB) við sig, hlaut 13 sæti en hafði
11. Flokkurinn er í raun stjómmála-
armur skæruliðasamtaka baska
(ETA). Talsmenn ETA hvöttu kjós-
endur til að flykkja sér um frambjóð-
endur HB. Einn frambjóðandi
flokksins, sem náði kjöri, afþlánar
fangelsisdóm fyrir aðild að ETA.
Alþýðufylkingin (CP), sem er
flokkur hægri sinna, og helzti stjóm-
arandstöðuflokkurinn á landsvfsu,
beið umtalsverðan ósigur, hlaut að-
eins tvö sæti en hafði sjö. Var það
enn eitt áfallið fyrir Manuel Fraga,
leiðtoga flokksins.
Sameiginleg vegabréfs-
áritun innleidd hjá EB?
Brilasel. AP.
lagsins. Verður þetta þáttur i
sameiginlegum aðgerðum aðild-
arlandanna gegn starfsemi
hryðjuverkamanna og ætti jafn-
framt að verða tíl að greiða fyrir
ferðalögum innan EB.
Þessi hugmynd var fyrst rædd á
fundi innanríkisráðherra aðildar-
landa EB í október, en sætti þá
andmælum sumra þeirra. Var því
borið við, að öryggi væri ófullnægj-
andi á nokkrum aðkomustöðum inn
í EB, svo sem á mörkum Austur-
og Vestur-Berlínar og í Grikklandi.
Ljóst þykir, að sameiginleg vega-
bréfsáritun verði til að greiða mjög
fyrir ferðalögum manna á landa-
mæram aðildarlandanna innbyrðis,
þegar þeir era einu sinni komnir inn
í EB. Hún verður jafnframt til að
flýta fyrir afnámi hindrana á flutn-
ingi á vöram, fjármagni og fólki
innan EB, en það er yfírlýst stefna
aðildarlandanna að ná því markmiði
fyrir 1992.
Það era einkum Bretar, sem era
uggandi um, að unnt verði að draga
úr hömlum á landamæram aðildar-
landanna innbyrðis fyrr en búið sé
að tryggja landamæri þeirra sam-
eiginlega út á við á þessu sviði.
Það vora hins vegar Frakkar,
sem urðu til þess að setja nýjar
reglur um skilyrðislausa vega-
bréfsáritun fyrir fólk frá löndum
utan EB, sem kæmi til Frakklands.
íranirhóta Persaflóaríkjum
íranir höfðu í gær í hótunum við Persaflóaríki, sem kynnu að
hafa liðsinnt írökum er þeir gerðu loftárás á olíuhöfnina á
Larak-eyju. Sögðust íranir myndu gera eldflaugaárás á öU þau
Arabariki sem á sannaðist stuðningur við íraka. Heimildir herma
að írösku flugsveitinni hafi verið heimiluð nauðlending í Saudi-
Arabíu er eldneytisbirgðir þeirra voru á þrotum. Fiugvélarnar
flugu 1.250 kílómetra leið frá Basra í írak til Larak-eyju og
til baka, eða 2.500 kílómetra leið. íranir höfðu flutt aðal olíu-
höfn sína til Larak frá Kharg-eyju vegna loftárása á Kharg.
Hafa átökin hingað til haft hverfandi áhrif á olíuútflutning
þeirra, en sigið hefur á ógæfuhliðina í kjölfar árásarinnar á
Larak. Kortið hér að ofan sýnir Persaflóa og aðliggjandi lönd.
Síðla sumars komu írakar andstæðingum sínum mjög á óvart
með loftárás á olíuhöfn þeirra á eynni Sirri sem er rúma 200
km frá Larak.
Beirút, Reuter, AP.
HARÐIR bardag^ar g'eisuðu í g'ær
í Beirút og Suður-Líbanon. 46
manns féllu í átökum skæruliða
Frelsissamtaka Palestínu og
shíta. 500 manns féllu í bardögum
í Líbanon í nóvembermánuði.
Hersveitir shíta gerðu stórskota-
liðsárásir á flóttamannabúðir
skæraliða í Chatilla og Bouj El-
Barajneh og skæruliðar svöruðu
fyrir sig með eldflaugaárásum. Að
sögn lögreglu létu 15 manns lífið í
þeim átökum og 50 særðust.
Fylkingamar tvær börðust áfram
um yfirráð yfir bænum Maghdous-
heh í nágrenni hafnarborgarinnar
Sídon. Lögreglumenn sögðu 31 hafa
fallið og 60 særst í þeim átökum.
100 fjölskyldur eru enn innilokaðar
þar en flestir íbuanna hafa flúið til
Bejrút og Sídon.
íbúar Sídon efndu til allsheijar-
verkfalls í gær til að mótmæla
bardögum Amal-shíta og Palestínu-
skæraliða. Skólum, verslunum og
bönkum var lokað en allt verslun-
arlíf í borginni hefur legið í láginni
frá því átökin hófust.
Kúba:
Castró kvartar yfir glundroða
og stjómleysi á vinnustöðum
Verkamennirnir eru alltaf í kaffi, þegar hann heimsækir vinnustaði
Havana, AP.
FIDEL Castro, leiðtogi Kúbu,
kvartaði í fyrradag sáran yfir
„glundroða og stjórnleysi" á
vinnustöðum i landinu. Hélt hann
þvi fram, að efnahagsmarkmið-
um þjóðarinnar yrði aldrei náð
án meiri vinnuaga og sagði, að
við núverandi kerfi, væri fólki
kennt að vinna ekki.
Castro sagði þetta í ræðu á þingi
kommúnistaflokks Kúbu á sunnu-
dag. Þar kvartaði hann ennfremur
yfir allt of miklum fjölda verka-
manna í hverri verksmiðju eða
fyrirtæki og sagði, • að „núverandi
kerfí kennir, að það, sem einn mað-
ur ætti að geta gert, skuli gert af
mörgum. Mesta skömm, sem hent
getur einn mann, er að verða kallað-
ur ónytjungur og mesta skömm,
sem hent getur eina þjóð, er að
verða að þjóð ónytjunga."
„Æðsta stolt byltingar okkar og
þjóðar okkar ætti að verða að skapa
þjóð verkamanna," sagði Castro
ennfremur. „Ef við yfírvinnum ekki
lesti okkar, þá verðum aldrei þess
megnug að koma efnahagsáætlun
okkar í framkvæmd."
Castro kvaðst aldrei koma svo í
verksmiðju, að verkamenn þar væra
ekki í kaffíhléi. Sagði hann, að svo
virtist sem sumir teldu, að efna-
hagsmarkmiðum yrði náð fyrir-
hafnarlaust „líkt og þegar manna
fellur frá himnum, eins og sagt er
frá í biblíunni."
Flokksþingið fór fram fyrir lukt-
um dyram, en vissum hlutum þess
var hins vegar sjónvarpað á sunnu-
dagskvöld. Lengst af sat Castro og
þagði sem fastast en hlustaði af
athygli á það, sem fulltrúar hvað-
anæva að í landinu höfðu að segja
um_ dugnaðarskort verkamanna.
A þessu ári hefur Castro oft
kvartað yfír getuleysi efnahagslífs-
ins á Kúbu. Þannig hefur hann
hvað eftir annað látið í ljós gremju
sína yfír fjarvistum á vinnustöðum,
dugleysi verkamanna og fíkn í ólög-
mætan gróða.