Morgunblaðið - 06.05.1987, Qupperneq 1

56 SÍÐUR
STOFNAÐ 1913
100. tbl. 75. árg.
MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1987
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Suður-Afríka:
Róstur vegna kosn-
inga hvítra manna
Jóhannesarborg, Reuter.
OFBELDISVERK voru víða unn-
in i Suður-Afríku í gær og er nú
farið að hitna i kolunum i landinu
vegna kosninga hvitra manna,
sem haldnar verða í dag.
Svartur maður var myrtur og
„Njósnarar“
gripnir í Svíþjóð:
Voruað
fagna heims-
meistaratitli
Stokkhólmi, Reuter.
SÆNSKA lögreglan handtók i
gær fimm menn á eyju skammt
frá Drottningarhólma, þar sem
sænska konungsfjölskyldan býr,
og lék grunur á að þeir væru
viðriðnir njósnir. Við yfirheyrslu
kom í ljós að mennimir vom
siður en svo njósnarar, heldur
vora þeir að fagna þvi að sænska
landsliðið i ísknattleik hafði unn-
hvítur hermaður hlaut alvarleg sár
þegar jarðsprengjur sprungu við
landamæri Suður-Afrfku í norðri.
Jóhannesarborg nötraði undan
tveimur sprengingum og í borginni
Durban dreifði lögregla svörtum
mótmælendum með því að skjóta
af haglabyssum og beita táragasi.
Einnig kom til ryskinga í grennd
við Höfðaborg. Þetta eru mestu
róstur af pólitískum toga, sem orð-
ið hafa í Suður-Afríku síðan
neyðarlög voru sett í júní á síðasta
ári.
íbúar í þéttbyggðum hverfum
blökkumanna umhverfis Jóhannes-
arborg virtust flestir hafa orðið við
áskorunum róttækra um að mót-
mæla kosningunum með friðsam-
legum hætti og koma ekki til vinnu.
Þó voru blökkumenn í Soweto, sem
ekki sinntu áskoruninni, og voru
þeir grýttir þegar þeir sneru heim
úr vinnu.
Aðeins hvítir menn hafa atkvæð-
isrétt og hafa fjölmargir mótmælt
því. Búist er við að Þjóðarflokkurinn
haldi meirihluta sínum í kosningun-
um og verói áfram við völd.
Reuter
Konan á myndinni er félagi í mannréttindasamtökum, sem krefjast
þess að blökkumenn fái að lyóta jafnréttis í Suður-Afríku.
Gro Harlem
Brundtland:
Samskipti
Noregs og
EB á að auka
Brussel. Reuter.
GRO Harlem Bmndtland, for-
sætisráðherra Noregs, sagði í
Bmssel í gær að land sitt óskaði
eftir nánara sambandi við Evr-
ópubandalagið (EB), en ekki væri
verið að undirbúa inngöngu-
beiðni í annað sinn, en Norðmenn
feildu slíkt sem kunnugt er í
þjóðaratkvæðagreiðslu árið
1972.
Brundtland hélt blaðamannafund
eftir að hafa kynnt frarpkvæmda-
nefnd EB og ráðherrum frá aðild-
arríkjum þess og Fríverslunar-
bandalags Evrópu (EFTA) skýrslu
um umhverfís- og þróunarmál, er
lögð verður fyrir Allsheijarþing
Sameinuðu þjóðanna seinna á þessu
ári. Brundtland er formaður nefnd-
ar er unnið hefur skýrsluna.
Hún sagði að stjóm sín myndi
innan tveggja vikna leggja fyrir
þingið tillögur um samskipti við EB
sem auka ætti og bæta. Brundtland
lét í ljósi þá ósk við forráðamenn
EB að bandalagið opnaði skrifstofu
í Osló og munu þeir hafa tekið vel
í það.
ið gullverðlaun á heimsmeistara-
móti í Vín um helgina. Mikill
öryggisviðbúnaður lögreglunnar
vegna þessa hafði því verið til
einskis.
Vamarmálaráðuneytið sagði í
upphafí að mennimir fímm væru
frá austantjaldslandi og þeir hefðu
verið handteknir eftir að lögregla
greindi frá dularfullum gárum á
vatninu umhverfis hólmann.
Við leit fundust mennimir fimm
í tjaldbúðum sínum og voru þeir
yfírheyrðir í margar klukkustundir.
Kváðust þeir hafa verið að fagna
heimsmeistaratitlinum og var þeim
sleppt lausum við svo búið. Að sögn
lögreglu hefur engin skýring fund-
ist á áðumefndri ólgu í vatninu.
Secord ber vitni í vopnasölumálinu:
Sakar Bandaríkj astj óm
um að snúa við sér baki
Washingfton, Reuter.
RICHARD Secord, fyrmm hers-
höfðingi í bandaríska flughern-
um, bar í gær vitni fyrir
þingnefnd Bandaríkjaþings
vegna sölu á vopnum til Irana
og greiðslna til skæruliða i Nic-
Viðræður hafnar um langdrægar kjarnorkuflaugar:
Neikvæð viðbrögð við til-
lögu Bandaríkjasljórnar
Genf, Moskvu, Reuter.
SAMNINGAMENN risaveldanna
í Genf hófu í gær viðræður um
fækkun langdrægra kjarnorku-
vopna og takmarkanir varðandi
þróun og smíði geimvopna.
Bandaríkjamenn hafa boðað að
þeir muni leggja fram tillögu um
helmingsfækkun langdrægra
flauga. Sovéska fréttastofan
Tass sagði að sú tillaga væri með
öllu óaðgengUeg ef ekki yrði
jafnframt samið um takmörkun
geimvopna.
Gennady Gerasimov, talsmaður
sovéska utanríkisráðuneytisins,
sagði fréttamönnum að þessi yfir-
lýsing fréttastofunnar endurspegl-
aði aðeins viðhorf þess sem hefði
ritað hana. Vakti þetta athygli
manna þar eð Tass fylgir að öllu
jöfnu þeirri stefnu sem Sovétstjóm-
in mótar. Þykir þetta benda til að
stefna Gorbachevs um fijálsari upp-
lýsingamiðlun hafí náð að festa
rætur á ritstjóm fréttastofunnar og
hafa menn þóst sjá merki þessa
áður. Gerasimov tók fram að enn
hefðu Bandaríkjamenn ekki lagt
fram skriflegar tillögur um lang-
drægu flaugamar. Vestrænir
sérfræðingar sögðu hins vegar að
viðbrögð ráðamanna eystra yrðu
að líkindum svipuð þeim sem Tass
birti í gær. Sovétstjómin hefur kraf-
ist þess að stórveldin skuldbindi sig
til að hlíta ABM-sáttmálanum um
takmörkun gagneldflaugakerfa i tíu
ár en svonefnd „þröng túlkun" á
honum myndi takmarka mjög svig-
rúm Bandaríkjamanna varðandi
tilraunir með geimvopn. Banda-
rflqastjóm heldur því á hinn bógin
fram að Sovétmenn hafí þegar þver-
brotið sáttmála þennan.
Samningamenn stórveldanna
komust í gær að samkomulagi um
að setja á stofn upplýsingamið-
stöðvar sem eiga að koma í veg
fyrir misskilning og mistök í með-
ferð kjarnorkuvopna. Stöðvar
þessar munu jafnframt veita upp-
lýsingar verði þeirra krafist í nafni
hugsanlegra samninga um tak-
mörkun vígbúnaðar. Þær verða
settar á stofn bæði í Bandaríkjunum
og Sovétríkjunum, að sögn tals-
manns samninganefndar Banda-
ríkjastjómar í Genf. Sagði hann að
samkomulag þetta væri liður í þeirri
viðleitni að auka traust milli risa-
veldanna í því skyni að tryggja
öryggi ríkja heims.
aragua. Sakaði hann stjórn
Ronalds Reagan forseta um að
hafa snúið baki við sér og þeim,
sem flæktir em í málið.
Secord er fyrsta vitnið, sem þing-
nefndin yfírheyrir. Hann sagði að
stjómin hefði samþykkt allt, sem
hann tók sér fyrir hendur, og bætti
við að hann væri stoltur af hlut-
verki sínu í málinu.
Secord sagði að Bandarílq'astjóm
hefði beðið sig um aðstoð um mitt
ár 1984 og aftur í lok ársins 1985
og hefði Oliver North átt frum-
kvæðið að því. Hann hefði bæði
verið viðriðinn vopnasöluna til írans
og aðstoð við skæruliða í Nic-
aragua. „Mér skildist að þessi stjórn
vissi af mínum gerðum. og hefði
samþykkt þær,“ sagði hann.
Secord er hægri sinnaður kaup-
sýslumaður og hefur sambönd í
bæði bandarísku leyniþjónustunni
(CLA) og alríkislögreglunni (FBI).
Hann sagði að William Casey, fyrr-
um jrfírmaður CIA, hefði vitað að
vopn hefðu verið flutt til skæruliða
í Nicaragua, þrátt fyrir að þingið
hefði lagt bann við slíkum flutning-
um.
Lee Hamilton, formaður nefndar-
innar, sagði við upphaf yfírheyrsln-
anna, að ætlunin væri ekki aðeins
að komast að því, sem hefði gerst,
heldur einnig að útiloka að það
gæti gerst aftur. Með leynimakki
0
Keuter
Richard Secord, fyrrum hers-
höfðingi, sver eið áður en hann
ber vitni í opinbemm yfirheyrsl-
um þingnefndar um vopnasölu-
málið.
hefði æðsta stjóm ríkisins brugðist
trausti umbjóðenda sinna. Upplýsa
þyrfti hvaða afskipti Ronaid Reag-
an forseti hefði haft af málinu og
hvenær.
Reagan sagði við blaðamenn i
gærmorgun að hann fagnaði því
að yfírheyrslumar væm hafnar:
„Ég vona að nú fái ég loks að heyra
það, sem ég hef beðið eftir að fá
að vita."