Morgunblaðið - 06.05.1987, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1987
39
Eigendur Sæljónsins, þau Árni Erlingsson og Auður Einarsdóttir, í
nýju versluninni.
Verslun með segl-
brettaútbúnað opnuð
VERSLUNIN Sæljónið hefur verið
opnuð á Hverfisgötu 108 í
Reykjavík og verða þar á boðstól-
um seglbretti og allur viðbúnaður
er viðkemur seglbretta-
fþróttinni. Eigendur verslunarinn-
ar eru Árni Erlingsson og Auður
Einarsdóttir sem hafa rekið segl-
brettaskóla í Nauthólsvíkinni
undanfarin þrjú sumur.
í versluninni verða auk brettanna
á boðstólum þurrbúningar. Brettin
eru frá Vestur-Þýskalandi og þurr-
búningarnir frá Austurríki. Einnig
verður til sölu íþróttafatnaður frá
fyrirtækinu Windsurfing Hawaii.
Verslunin Sæljónið er opin virka
daga frá kl. 11.00 til 18.00.
Karlakórinn Hreimur syngur á Húsavik. Morgunbiaðið/Spb.
Húsavík:
Karlakórmn Hreimur
í Höllinniá Húsavík
Húsavík.
KARLAKÓRINN Hreimur söng
í Höllinni (íþróttahúsinu) á
Húsavík sl. miðvikudag við góða
Myndlistarsýning
í Mosfellssveit
DAGANA 4.-31. maí verður sýning
á grafikverkum Halldóru Gíslad-
óttur í Héraðsbókasafni Kjósar-
sýslu í Mosfellssveit. Þetta er
fyrsta einkasýning Halldóru á ís-
landi.
Halldóra Gísladóttir stundaði nám
við Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands árið 1967-71 og 1972-73 og
síðan við Grafikskolan Forum frá
1982-86. Hún hefur tekið þátt í sam-
sýningum bæði hérlendis og erlendis
undanfarin ár.
Sýningin er í tengslum við Vor-
daga sem núna standa yfir í Mos-
fellssveit og verður sýningin sem er
sölusýning opin virka daga frá kl.
13.00 til 20.00.
aðsókn og undirtektir. Stjórn-
andi kórsins er Ulrik Ólason,
einsöngvarar bi-æðurnir frá
Rangá, Baldur og Baldvin Kr.
Baldurssynir, og undirleikari var
Juliet Faulkner.
Kórinn er skipaður 46 söngmönn-
um úr 6 sveitarfélögum, svo kórfé-
lagar leggja mikið á sig til að sækja
æfingar, sem sjá má, því vegalengd-
ir eru hjá mörgum miklar frá heimili
til æfingastaðar í ídölum.
Þetta er fyrsta prófraun á hljóm-
burði í hinu nýja húsi, en eins og
kórinn staðsetti sig nú — möguleik-
arnir eru margir — þótti hljómburð-
ur ekki vera sem bestur, en frekari
athuganir þarf að gera áður en
fullnaðardómur þar um er felldur.
Hreimur hyggst fara i ágúst
næstkomandi í söngför til Noregs,
en nú eru liðin um 80 ár síðan
Heklukórinn fór sína frægu Noregs-
söngför sem þá var hvati að stofnun
fleiri norðlenzkra karlakóra.
— Fréttaritari
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir SIMON HOGGART
Hart í prófkjör -
beðið eftir betri manni
Það eru aðeins um 550 dagar til næstu forsetakosninga í Bandaríkjun-
um. I Iowa, þar sem fýrsta forvalið fer fram, er ákaft biðlað til áhrifa-
manna. Frambjóðendurnir heimsækja þá ekki aðeins í eitt skipti, heldur
Qórum til fimm sinnum hvern, þeim berast gjafir á afmælum, og þeir
fá heimsóknir eða blómvendi ef þeir veikjast.
Sömu sögu er að segja í New
Hampshire þar sem efnt er til
forvals viku síðar. New Hampshire
er eitt minnsta ríki Bandaríkjanna,
en ef til vill það þýðingarmesta
fyrir væntanlega frambjóðendur.
Eitt helzta vandamál Garys
Hart, vinsælasta frambjóðanda
demókrata, er það sem nefnt hefur
verið „ímynd“. Spurt er: „Er hann
enn sami kvennabósinn og áður?“
Hann og Lee kona hans hafa tvi-
svar skilið að borði og sæng þó þau
séu nú í sambúð. Engum dettur í
hug að hann hafi notað einveru-
stundirnar til að liggja yfir gömlum
þingskjölum.
Fyrir nokkru var hann spurður
um þessa erfiðleika í hjónabandinu
og sakaði þá aðra frambjóðendur
um að bera út gróusögur. „Þú
kemst ekki á toppinn með því rakka
aðra niður . . .,“ sagði hann.
Seinna kvaðst hann hafa átt við
að ef einhver keppinautanna væri
að bera út kjaftasögur kæmi það
honum ekki til góða.
Það sem hann hefði átt að gera
var að sjálfsögðu að halda sér sam-
an. Að reyna að afgreiða málið
með því að ásaka aðra hefur
tvennskonar alvarlegar afleiðingar:
söguburðinum er haldið áfram, og
keppinautarnir fá tækifæri til að
notfæra sér hann. Það torveldar
Hart einnig að skapa sér þá ímynd
að hann sé sanngjarn, göfuglyndur
og hafinn yfir persónulegar svívirð-
ingar.
Það eru fleiri smávægileg vanda-
mál í sambandi við ímyndina. Hann
breytti eftirnafni sínu, sem var
Hartpenee, í Hart á sama tíma og
margir aðrir í Bandaríkjunum
reyna frekar að taka sér ensku-
legri nöfn af ýmsum ástæðum. En
af hveiju notaði hann það tækifæri
til að láta skrá sig einu ári yngri
en hann er? Hann hefur reynt að
slá þessu upp í grín í kosningabar-
áttunni, en þetta virðist furðulegt
og tilgangslaust uppátæki.
Hann er skuldugur, skuldar um
1,3 milljónir dollara (um 50 milljón-
ir króna) frá kosningabaráttunni
1984. Aðstoðarmenn hans segja
að honum verði ekki skotaskuld
úr því að endurgreiða skuldirnar
af því fé sem safnast fyrir barátt-
una 1988. En ekki strax. Framlög
renna nú til samtaka sem aðeins
eru til á pappírnum og nefnast
„Friends of Gary Hart“. Þau voru
ekki til 1984 og skulda því engum
neitt.
Þetta kænskubragð veldur því
að peningarnir streyma inn, en
margir af eldri lánardrottnum
Harts eru engan veginn ánægðir.
Þeir telja, að óskilvísi hans fæli
menn að lokum frá því að kjósa
Hart. Það eru fleiri sömu skoðunar
og áfjáðir í að fá að tjá sig í sjón-
varpi.
Hart átti við þá erfiðleika að
glíma í prófkjörinu síðast, að hann
þótti ekki vita nægilega mikið um
einstök málefni. Hann ætlar ekki
að sitja undir þeirri gagnrýni núna.
Enginn kemur nú að tómum kofun-
um hjá honum. Húsnæðisbætur,
stefnan í Mið-Austurlöndum, gildi
kjarnorkunnar - hann getur rætt
þessi mál endalaust. A nýlegum
kynningarfundi lagði japanskur
Gary Hart tilkynnir að hann
sækist eftir að verða forseta-
frambjóðandi fyrir demókrata
í kosningunum haustið 1988.
blaðamaður fýrir hann langa og
svotil óskiljanlega spurningu varð-
andi stjórnarskrá Japans. Hann
hikaði ekki andartak, en kom sam-
stundis með ítarlegt svar.
Fyrir þremur árum var Hart
spurður að því hvers vegna hann
hafi verið svo áfjáður í að bjóða
sig fram gegn jafn vinsælum for-
seta og Reagan var þá. „Vegna
þess að árið 1988 skipta Gary
Hart-frambjóðendurnir tugum,"
svaraði hann þá af framsýni. Og
það reyndist rétt.
Staðreyndin er sú að demókratar
eiga nú í gífurlegum vanda. Þeir
sitja uppi með níu frambjóðendur,
að Hart meðtöldum, sem gefið hafa
kost á sér, auk fjölda annarra sem
gætu hugsað sér framboð, og enn
annarra sem segjast ekki ætla í
framboð, en gætu ef til vill skipt
um skoðun ef að þeim yrði lagt.
Hart hefur mikið forskot í skoð-
anakönnunum, með 38% fýlgi
demókrata. Jesse Jackson er langt
á eftir í öðru sæti með 9%, en mik-
ill meirihluti stuðningsmanna hans
eru blökkumenn, og hann á ekki
eftir að bæta miklu við sig.
Allir aðrir standa þeim langt að
baki, með þetta eitt, tvö eða þijú
prósent fylgi — jafnvel stjörnuna
uggvænlegu, sem birtist í skoðana-
könnunum og táknar fylgi sem telst
ómælanlegt.
En fylgi Harts er ótryggt. Færri
en einn af hvetjum sex þeirra sem
segjast styðja hann segja einnig
að þeirri ákvörðun verði ekki
breytt. Það bendir til þess að Hart
sé aðeins þekktasti frambjóðand-
inn, og flestir séu enn að bíða og
sjá hvort einhver betri bjóði sig
fram.
En ef þessi einhver birtist ekki?
Þetta er það sem demókratar ótt-
ast. Næsta vor þegar þeir hefja
langa og afdrifaríka lokabaráttu
sína — og stuðningurinn við Hart
er ótraustur, en enginn annar er í
boði — hafa repúblikanar í raun
valið sinn frambjóðanda. í það
minnsta hafa þeir tvo sterka fram-
bjóðendur, þá George Bush, vara-
forseta, og Robert Dole, leiðtoga í
þinginu. Þeir bera sig sem alvöru
forsetaefni, hvað sem öðru líður.
Sumir fambjóðenda demókrata
gefa kost á sér til að nýta skipu-
lagsreglur prófkjara til hins ýtr-
asta. Richard Gephart frá Missouri
og Paul Simon frá Illinois eru til
dæmis með í myndinni vegna þess
að ríki þeirra liggja að Iowa, og
þeir geta því átt von á svæðis-
bundnum stuðningi.
Michael Dukakis ríkisstjóri í
Massachusetts væri ekki jafn
sterkur frambjóðandi ef ríki hans
lægi ekki að New Hampshire, þar
sem hann nýtur nú þegar meira
fylgis en Gary Hart. Albert Gore
er ekki einu sinni þekkt persóna í
heimaríki sínu, Tennessee, þar sem
eiginkona hans, „Tipper" Gore er
betur þekkt en Albert vegna bar-
áttu hennar fyrir ritskoðun
dægurlagatexta. En Gore, sem er
frjálslyndur og segist hafa leiðst
út í framboð vegna yfirlýsts stuðn-
ings frá 18 auðmönnum úr röðum
demókrata, reiknar með góðum
árangri í kosningunum „þriðjudag-
inn mikla" í marz 1988 þegar
forkosningar eru haldnar í öllum
gömlu Suðurríkjunum samtímis.
Með öðrum orðum; frambjóðandi
getur verið fylgislaus í einu ríki en
náð sér á strik annars staðar viku
seinna. Tökum sem dæmi Joe Bid-
■en þingmann í öldungadeildinni,
sem er einn þeirra fáu frambjóð-
enda sem getur flutt ræður sem
ekki eru fáránlega bragðdaufar.
Biden hefur þann kross að bera
að koma frá smáríkinu Delaware,
án áberandi stuðnings í nærliggj-
andi ríkjum. En honum hefur þegar
tekizt að safna 1,7 milljón dollara
um 70 milljónum króna í kosninga-
sjóð, meiru en nokkur annar
demókrati. Hvað sem öðru líður þá
getur Biden haldið baráttunni
áfram þegar aðrir hafa ef til vill
fyrir löngu gefíst upp.
Það versta sem getur hent demó-
krata er ef allt er enn óráðið þegar
flokksþing þeirra verður haldið.
Hart gæti þá staðið verr en nú þó
hann væri ekki fallinn út, enginn
hæfur keppinautur kominn fram,
og endanlegt val frambjóðanda
væri háð innbyrðis samningum
milli fulltrúa á flokksþinginu.
Færi svo, yrði Jesse Jackson í
sterkri aðstöðu, því hann gæti nýtt
sér atkvæði stuðningsmanna sinna
til að tryggja sér áhrif. Það síðasta
sem flokkurinn gæti óskað sér er
að koma saman í Atlanta, höf-
uðvígi blökkumanna í Suðurríkjun-
um, og þurfa að hlíta fyrirmælum
frá armi blökkumanna. En eins og
oft er sagt, þá eru demókratar
ekki haldnir kynþáttafordómum,
en . . .
Við val á forsetaframbjóðanda
er ekki verið að velja einn mann
af 240 milljón íbúum Banda-
ríkjanna. Það er verið að velja úr
þeim örfáu mönnum sem geta lagt
dag við nótt í tvö ár til að komast
í framboð við forsetakjör. Þetta er
ömurlegt og þreytandi líf. Það
reynir á margskonar hæfileika —
þótt hingað til hafi fátt bent til
þess að hæfileikinn til að stjóma
hinum fijálsa heimi sé einn þeirra.
Höfundur er blaðamaður við
brezka blaðið The Observer.