Morgunblaðið - 12.05.1987, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. MAÍ 1987
Við ætluðum bara að
minna þig á ljúffenga
PRINCE súkkulaðikexið.
KRISTJANSSON H/F
SIMI 6-85-300
Hvað hindrar viðskipti iðn-
rekenda við imiflytj endur?
eftir Pál Bragason
Undanfama daga hefur innflutn-
ingsverslun landsmanna verið
nokkuð til umfjöllunar í flölmiðlum.
Má vafalaust rekja þessa umræðu
til auglýsingar Félags íslenskra stór-
kaupmanna í dagblöðum hinn 1. maí
sl., en þar er bent á leiðir til að sam-
ræma vöruverð hér innanlands því,
sem þekkist í nálægum löndum.
Einn angi þessarar umræðu er um
opinbera gjaldtöku af svonefndum
aðföngum til samkeppnisiðnaðar.
Svo virðist sem mörgum sé ekki fylli-
lega ljóst um hvaða hagsmuni sé þar
að tefla.
Við inngöngu íslands í EFTA á
sinni tíð stórlækkuðu innflutnings-
tollar á þeim vörum, sem voru í
samkeppni við innlendan framleiðslu-
iðnað. Um síðir féllu slíkir tollar
niður. Slíkur iðnaður er kallaður
samkeppnisiðnaður og framleiðsla
hans samkeppnisvörur.
Jafnframt því sem tollar féllu nið-
ur af samkeppnisvörum ákváðu
stjómvöld að helstu aðföng til sam-
keppnisiðnaðar yrðu gjaldafrjáls í
ríkissjóð. Með aðföngum er átt við
efni í framleiðsluvörur, framleiðslu-
vélar og -tæki og hluta í slík tæki.
í framkvæmd er það svo, að til
þess að njóta gjaldfrelsis af aðföng-
um til samkeppnisiðnaðar, þarf
viðkomandi innflutningur að vera
gerður af iðnfyrirtæki eða í nafni
þess í hvequ tilfelli.
Við stórinnflutning á hráefnum,
t.d. í heilum gámum, eða við innflutn-
ing á sérpöntuðum vélum og tækja-
búnaði, er gjaldafrelsi virkt, enda
ekki um lagervöru að ræða.
í mörgum tilfellum eru þessi að-
föng vörur, sem að jafnaði eru til
eða ættu með réttu að vera til á lag-
er innflutningsverslunarinnar í
landinu.
Versluninni er hins vegar óheimilt
að flytja inn á eigin lager aðföng til
samkeppnisiðnaðar án greiðslu að-
flutningsgjalda. Afleiðingamar em
þær, að sumir vöruflokkar eru fluttir
til landsins á tvenns konar gengi,
þ.e. gengi iðnaðarins og gengi versl-
unarinnar. Hér er því um að ræða
bróður ferðamannagjaldeyrisins eða
afturgöngu bátagjaldeyrisins. Allir
vita, sem reynt hafa og muna vilja,
að slíkt leiðir óhjákvæmilega til rang-
inda og spillingar og er dæmt til að
snúast upp í andhverfu sína.
Einkennin bijótast fram með ýms-
um hætti:
1. Iðnaðarfyrirtæki neyðast til að
kaupa hluta aðfanga sinna af inn-
lendri verslun, sem hefur orðið
að greiða aðflutningsgjöld við inn-
flutning. Þetta hlýtur óhjákvæmi-
lega að koma inn í kostnað
iðnfyrirtækisins, svipað og upp-
safnaður söluskattur, og hækka
þar með vöruverð í landinu.
2. Innflutningsverslunin geymir að-
föng á lager í tollvömgeymslu og
sértollafgreiðir úttektir í nafni
iðnfyrirtækis hveiju sinni, til að
komast hjá greiðslu aðflutnings-
gjalda. Þetta veldur aukakostnaði
og fyrirhöfn, sem virkar til hækk-
unar á vömverði í landinu.
3. Iðnaðarfyrirtæki í landinu reyna
að flytja beint inn sjálf ýmis smá-
aðföng, sem að öllu eðlilegu væri
unnt að kaupa af lager innan-
lands. Þetta veldur óþarfa kostn-
aði við innkaup, sem að sjálfsögðu
virkar til hækkunar á verði full-
unninnar vöm. Einnig flytja
slíkir verslunarhættir heild-
verslun úr landi, leiða til óþarfa
gjaldeyrisnotkunar og ódrýgja
um leið tekjur innflutnings-
verslunar landsmanna og þar
Páll Bragason
með þjóðarbúsins.
Að sjálfsögðu er hér ekki við iðn-
rekendur að sakast. Þeir, eins og
allir aðrir, reyna að reka fyrirtæki
sín eins hagkvæmt og aðstæður frek-
ast leyfa.
Framkvæmd innflutnings aðfanga
til samkeppnisiðnaðar er dæmi um
„reddingu" eða klúður kerfisins á
pólitísku loforði, sem sennilega var
„Framkvæmd innflutn-
ing-s aðfanga til sam-
keppnisiðnaðar er
dæmi um „reddingu“
eða klúður kerf isins á
pólitísku loforði, sem
sennilega var aldrei
hugsað til enda á sinni
tíð af þeim, sem það
gáfu.“
aldrei hugsað til enda á sinni tíð af
þeim, sem það gáfu.
Lausn þessa máls er sáraeinföld,
nefnilega sú, að heimila innflutnings-
verslun landsmanna að flytja inn,
liggja með og selja aðföng til sam-
keppnisiðnaðar á nákvæmlega sömu
Iqörum og iðnaðarfyrirtæki flytja
þau inn. Þetta gerir fjármálaráðherra
með niðurfellingu 3. greinar auglýs-
ingar nr. 8 frá 1981. Við það eykst
samkeppnisfæmi verslunar og iðnað-
ar í landinu, sem aftur leiðir til
aukinnar hagsældar neytenda og
þjóðarbúsins í heild.
Höfundur er varaformaður Fé-
lags íslenskra stórkaupmanna og
forstjóri Fálkans hf. íReykjavík.
Síðasti hópurinn útskrif-
aður með hefðbundið
Samvinnuskólapróf
Samvinnuskólanum á Bifröst
var að venju slitið 1. maí. Frá
liðnu skólaári er þess helst að
minnast að skólanum var á sl.
ári gerbreytt og hann „hækkaður
upp“ í skólakerfinu. Mun hann í
framtíðinni starfa á lokaáföng-
um framhaldsskólastigsins, að
loknu svonefndu verslunarprófi
úr 2. bekk framhaldsskóla, og
útskrifa stúdenta í stað þess að
starfa á fyrstu áföngum fram-
haldsskólans að loknu grunn-
skólaprófi. Um leið var
kennsluskipan og starfsháttum
skólans mjög breytt á liðnu
starfsári.
Þessu sinni útskrifaðist því
Aðalfundur
Vinnuveitendasambands íslands
verður haldinn í dag þriðjudaginn
12. maí í Súlnasal Hótel Sögu.
Dagskrá:
Kl. 11.30 Fundarsetning. Ræða formanns VSÍ Gunnars J. Friðriks-
sonar.
Kl. 12.00 Hádegisverður aðalfundarfulltrúa og gesta.
Kl. 13.15 ÁSTAND OG HORFUR íEFNAHAGSMÁLUM. Ólafur Dav-
íðsson, framkvæmdastjóri FÍI.
LEIKREGLURÁ VINNUMARKAÐl, ER ENDURSKOÐUNAR
ÞÖRF? Þórarinn V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri VSÍ.
Panelumræður undir stjórn Friðriks Pálssonar,
forstjóra SH.
Kl. 14.30 Skýrsla framkvæmdastjóra fyrir liðið starfsár og önnur
aðalfundarstörf.
Kl. 15.30 MENNTUN í ÞÁGU ATVINNULÍFSINS, ERUM VIÐ Á
RÉTTRI LEIÐ? Dr. Gunnar Birgisson, form. Verktakasam-
bands íslands og Sveinn Sigurðsson, framkvæmdastjóri
FÍP.
Panelumræður undir stjórn Sigurðar R. Helgasonar, fram-
kvæmdastjóra Björgunar hf.
Kl. 16.45 Ályktun aðalfundar og önnur mál.
Fundarslit.
Sigurður
síðasti nemendahópurinn með hefð-
bundið Samvinnuskólapróf, en að
ári mun Samvinnuskólaprófíð jafn-
gilda stúdentsprófi. Hæstu einkunn
á Samvinnuskólaprófí þessu sinni
hlaut Guðný Sigurðardóttir frá
Hvammstanga, 9,19.
Nemendur Samvinnuskólans á
liðnum vetri voru alls 111 og luku
34 Samvinnuskólaprófi úr 2. bekk.
í hópi nemendanna voru 48 í fram-
haldsdeild skólans í Reykjavík en
17 ljúka væntanlega stúdentsprófí
frá Samvinnuskólanum nú í vor.
Auk þess stunduðu 28 nám á sér-
stökum námsbrautum fyrir starf-
andi verslunarstjóra og verkstjóra
í frystihúsum.
A liðnu starfsári urðu nemendur
Starfsfræðsludeildar, að meðtöld-
um nemendum á sérstökum
námsbrautum, alls 1.108, en haldin
voru alls 60 starfsfræðslunámskeið
og námsbrautir á 22 stöðum í
landinu og um 19 efnisflokka. Frá
því að starfsfræðsla Samvinnuskól-
an fyrir samvinnuhreyfínguna hófst
í núverandi mynd 1977 hafa 609
námskeið verið haldin fyrir alls
10.626 þátttakendur.
(Fréttatilkynning.)
Basar og
kaffisala
í Kópavogi
FÉLAGSSTARF aldraðra í
Kópavogi stendur fyrir basar og
kaffisölu miðvikudaginn 13. maí
nk. í félagsheimili Kópavogs í
Fannborg 2. Basarinn hefst kl.
15.00.
Á basamum verða munir, sem
aldraðir hafa unnið í vetur, til sýn-
is og sölu. Kór aldraðra mun syngja
jafnframt því sem kaffíveitingar