Morgunblaðið - 26.05.1987, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 1987
21
Caterpillar. Cat ogHeru skrásett vorumerKr
Bandarískir Grænfriðungar ekki af baki dottnir:
Viðskiptaþvinganir til
að hindra hvalveiðar
Úr söng'leiknum Land mins föður. Gísli Halldórsson í hlutverki hins
drykkfellda og trúheita Péturs postula.
LR boðið á leiklistar-
hátíð í Gautaborg
LEIKFÉLAGI Reykjavíkur hef-
— Frá Jóni Ásgeiri Sigurðssyni, fréttaritara Morgunblaðsins f Bandaríkjunum.
ur venð boðið að sýna söngleik-
inn Land míns föður á norrænni
leiklistarhátíð í Gautaborg í maí.
Leikfélagið hefur þegið boðið og
verður söngleikurinn sýndur
tvisvar í Folketeatern þar í borg,
en það er Gautaborg og Borgar-
leikhúsið þar sem standa að
hátíðinni.
Land míns föður hefur nú verið
sýnt yfir 200 sinnum í Iðnó, fyrir
liðlega 42.000 áhorfendur, og er
þar með orðin ein vinsælasta sýning
félagsins frá upphafi. Á fjórða tug
leikara, söngvara, dansara og hljóð-
Samband hljómplötuframleið-
enda (íslandsdeild I.F.P.I) gekkst
fyrir ráðstefnu um „Rómarsátt-
málann“ frá 1961 um vernd
réttinda listflytjenda, hljóm-
plötuframleiðenda og útvarps-
stöðva á föstudag að Hótel Sögu.
ísland hefur, eitt Norðurlanda
og eitt örfárra V-Evrópu-ríkja,
ekki staðfest sáttmálann. Niður-
staða ráðstefnunnar vóru ein-
dregin tilmæli til Alþingis um að
staðfesta samninginn með form-
legum hætti eins fljótt og við
verður komið.
í ályktun fundarins segir að
kosin skuli þriggja manna nefnd
til að vinna frekar að fullgild-
ingu íslands á sáttmálanum. Á
fundinum var nefndin kosin og
i henni sitja Þórunn Hafstein,
Helgi R. Magnússon og Gunnar
Guðmundsson.
Þrír aðilar fluttu erindi á ráð-
stefnunni: Steinar Berg, formaður
Sambands hljómplötuframleiðenda,
Trevor Parcy, skrifstofustjóri Al-
þjóðasamtaka hljómplötuframleið-
enda og Sigurður Reynir Pétursson,
hæstaréttarlögmaður. Ráðstefnan
hvatti til þess, sem fyrr segir, að
Alþingi staðfesti samninginn hið
fyrsta.
Gunnar Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Sambands hljóm-
plötuframleiðenda, sagði við
tíðindamann Morgunblaðsins að
frumvarp um staðfestingu Rómar-
samningsins hafi fyrst verið flutt á
Alþingi 1962-63 og nokkrum sinn-
um síðar, en ekki náð fram að
ganga. Með hraðfleygri ljósvaka-
tækni og gerfihnöttum geti flutn-
ingur listar af þessu tagi náð
samtímis til hundraða milljóna
manna. Af þeim sökum, sem og
ijölijöldunar- og endurflutnings-
möguleikum, væri mikið hags-
muna- og réttlætismál íslenzkra
sem erlendra listflytjenda og fram-
leiðenda að Rómarsamningurinn
verði staðfestur og virtur. Eins og
mál standa í dag hefur íslenzkur
listflytjandi eða framleiðandi hljóm-
plötu eða myndbands enga trygg-
ingu fyrir greiðslu erlendis frá, þó
færaleikara koma fram í sýning-
unni.
Af öðrum atriðum á hátíðinni
má nefna sýningu á Hamlet frá
Norska leikhúsinu í Osló sem vakið
hefur mikla athygli, sýning á
Tartuffe eftir Moliére frá Borgar-
leikhúsinu í Helsinki og uppfærslu
sænska Þjóðleikhússins á Fröken
Júlíu Strindbergs, sem Ingmar
Bergman leikstýrir.
Að lokum má geta þess að á
þriðja tug íslenskra fyrirtækja hafa
styrkt Leikfélagið með beinum fjár-
framlögum til þessarar farar.
að list hans eða framleiðsla sé nýtt
í ljósvakamiðlum þar.
Gunnar sagði andstöðu við stað-
festingu Rómarsamningsins eink-
um hafa komið frá Ríkisútvarpinu,
en staðfesting hans gæti þýtt aukn-
ingu árlegra útgjalda RÚV um tvær
VERULEG takmörkun hval-
veiða í vísindaskyni gæti fylgt
í kjölfar aðalfundar Alþjóða-
hvalveiðiráðsins í Bourne-
mouth í júnOok, en einnig telja
grænfriðungar í Washington
að nýlegar upplýsingar um
innanlandsneyslu íslendinga
geti hleypt nýju blóði í deilu
Islands og Bandaríkjanna um
hvalveiðar.
Tillaga Bandaríkjanna verður
lögð fram í Alþjóðahvalveiðiráð-
inu á fundum þess í júní, en í
henni er gert ráð fyrir að ákvæði
um vísindaveiðar verði þrengd
verulega. Ríki, sem hyggja á
hvalveiðar í vísindaskyni, yrðu
að leggja ítarlegan rökstuðning
fyrir vísindanefnd Alþjóðahval-
veiðiráðsins, sem leggur síðan
umsögn sína fyrir aðalfund ráðs-
ins. I rökstuðningi yrðu stjórn-
völd viðkomandi hvalveiðilands
að sanna ótvírætt gildi veiðanna
fyrir heildarmat á hvalastofnum
í heimshöfunum.
til þrjár milljónir króna. En óhjá-
kvæmilegt er að við göngum sama
veg og önnur réttarríki og menning-
arþjóðir að því er varðar höfundar-
og flutningsréttarmál, sagði Gunn-
ar Guðmundsson að lokum.
Bandarísk friðunarsamtök
hafa náið samstarf við banda-
ríska viðskiptaráðuneytið í
sambandi við hvalavemd. Tillag-
an sem fulltrúi Bandaríkjanna
leggur fyrir Alþjóðahvalveiðiráð-
ið í júní er árangur af samráði
friðunarsamtakanna og ráðu-
neytisins.
„Ég er kannski að kjafta frá
vígstöðunni," sagði Dean Wilkin-
son, talsmaður grænfriðunga í
Washington, við fréttaritara
Morgunblaðsins, „en ef tillaga
Bandaríkjanna verður samþykkt
9g umsögn vísindanefndarinnar
íslandi óhagstæð væntum við
þess að Bandaríkin beri upp til-
lögu á aðalfundinum þess efnis
að rannsóknaráætlun íslands
verði fordæmd. Þar með skapast
grundvöllur fyrir því að gripið sé
til Pelly- og Magnuson-ákvæð-
anna í bandarískum lögum, en
þau lagaákvæði kalla á viðskipta-
þvinganir Bandaríkjanna gegn
ríkjum, þar sem stundaðar eru
hvalveiðar sem þykja bijóta gegn
alþjóðasamþykktum."
Og það em fleiri jám í eldinum
hjá grænfriðungum. „Við emm
núna að skoða vandlega hvort
ekki sé ástæða til að benda Bald-
rige viðskiptaráðherra á þá
staðreynd að innanlandsneysla á
Islandi er mun minni en ætlað
hafði verið,“ sagði Dean Wilkin-
son. Ákvæði um vísindaveiðar var
samþykkt á aðalfundi hvalveiðir-
áðsins í Malmö á síðasta ári, en
orðalag um innanlandsneyslu
hvalkjöts varð deiluefni milli
íslenskra og bandarískra stjórn-
valda og hótuðu Bandaríkjamenn
að beita íslendinga viðskipta-
þvingunum.
„Samkvæmt upplýsingum sem
komu fram á Alþingi í febrúar
síðastliðnum, í framhaldi af fyrir-
spum, neyttu íslendingar 130
tonna af hvalkjöti á sex mánuð-
um á síðasta ári. Samt stóð yfir
mikil áróðursherferð fyrir hval-
kjötsáti á þeim tíma. Úr því að
Islendingar geta ekki sýnt fram
á meiri innanlandsneyslu, þá hef-
ur bandaríski viðskiptaráðher-
rann fulla ástæðu til að krefjast
mikiis samdráttar á hvalveiðum,“
sagði Dean Wilkinson.
í ágúst á síðasta ári skýrðu
íslensk stjómvöld bandaríska við-
skiptaráðuneytinu frá því að
innanlandsneysla á hvalkjöti yrði
aukin verulega og væri það í
samræmi við ályktun Alþjóða-
hvalveiðiráðsins í Malmö. Mal-
colm Baldrige viðskiptaráðherra
gaf þá út yfirlýsingu þar sem
segir: „Ákvörðun íslenskra
stjórnvalda um verulega aukn-
ingu innanlandsneyslu á hvalkjöti
samræmist augljóslega ekki
verndarstefnu Alþjóðahvalveiði-
ráðsins. Bandarísk stjómvöld
harma þessa ákvörðun og telja
hana ekki réttlætanlega."
Fallist Alþjóðahvalveiðiráðið á
tillögu Bandaríkjamanna reikna
friðunarsamtökin með því að hart
verði tekið á frávikum frá slíkri
samþykkt. Bandaríkjastjórn yrði
þá að beita Pelly- og Packwood-
Magnuson-ákvæðunum í banda-
rískum Iögum, það er að segja
grípa til viðskiptaþvingana.

Háþióuð
_
með f jölþœtt
'pa
MJÖG HAGSTÆTT VERÐ!
CATEhPILLAR
SALA S. tUÓNUSTA
Auöveld stjómun!
Öll vlnnuaðstaöa og stjómbúnaður er
gerður með þœgindi og vellíðan
gröíustjórans í huga, enda aírakstur
ábendinga írá yíir 500 reyndum
vinnuvélstjórum, sem vita að slíkt
heíur bein áhrii á aíköstin.
Lœgri rekstrarkostnaöui:
Vandað vökvaþrýstikeríi með sjálí-
virka samrœmingu milli vinnuhraða
og orkunýtingar, sem leiðir til allt að
25% minni eldsneytiskostnaðar miðað
við sambœrilegar traktorsgröíur.
Mikil ending og gangöryggi:
Nýja traktorsgraían er sérstaklega
sterkbyggð, enda em gerðar háar
gœðakröíur við íramleiðslu hennar,
t.d. er raíkeríið í sama gœðaflokki og í
risajarðýtunni Caterpillar D ÍO.

LAHF
Laugavegi 170 -172 Simi 695500
Ráðstefna Sambands hljómplötuframleiðenda:
Rómarsáttmálinn um réttíndi
listflytienda verði fullgiltur