Morgunblaðið - 19.07.1987, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. JÚLÍ 19897
„Að umskrifa
er eins o g að kafa í
gegnum textann“
Nýr rithöfiindur gefiir út skáldsöguna París
PARÍS-sögubók nefnist skáld-
saga sem út kom fyrir nokkrum
dögum í Reykjavík. Höfundur
hennar, Árni B. Helgason, er 35
ára gamall, Reykvíkingur að
uppruna og er bókin það fyrsta
sem út kemur eftir hann á
prenti. Skáldsagan Parfs er um
400 sfður sem þykir löng bók
nú um stundir , hvað þá þegar
um fyrsta verk höfundar er að
ræða. Blaðamaður Morgunblaðs-
ins ræddi við hinn nýja höfund
í tilefni af útkomu bókarinnar.
Fyrst var forvitnast um bak-
grunn Áma B. Helgasonar. Hann
segist vera fæddur og uppalinn í
Reykjavík, „Reykvíkingur í húð og
hár.“ Fyrir sjö ámm tók hann sig
þó upp og flutti til Grenivíkur.
Aðspurður segir hann mun betra
að skrifa á svo rólegum stað heldur
en í Reykjavík. Bókina hafl hann
byijað að setja á blað 1977, þá
nemandi f Myndlista- og handíða-
skólanum, en síðan gjama unnið
við hana á sumrin næstu árin.
Síðustu þijú árin hafí skáldsagan
hins vegar verið aðalstarf hans.
Hafí hann þá farið á sjó í nokkra
mánuði á ári til að afla fjár til
skriftanna.
— Frá hvetju segir í bókinni,
Ámi?
„Hún er lýsing á samfélagi,
bæði hversdagslegu lífí og sunnu-
dagslegu í bæ, litlum eða stómm
eftir því hvemig á það er litið.
Raunar em skiptar skoðanir á
meðal sögupersónanna um það
hvort það skuli heita bær eða borg,
að minnsta kosti eftir því sem líður
á söguna."
Er Reykjavík fyrirmynd að
þessu samfélagi?
„Nei, það er engin ein sérstök
fyrirmynd að því, en höfundur
skáldsögu byggir eðlilega alltaf að
einhveiju leyti á reynslu úr því
umhverfí sem hann hefur lifað og
hrærst f.“
— Hefurðu gengið lengi með
rithöfundinn í maganum?
„Nei, en áhugi á skriftum spratt
upp af myndlistaráhuga. Þar til ég
fór að skrifa þessa skáldsögu hafði
ég aðeins skrifað fyrir sjálfan mig
og aldrei hvarflað að mér að gefa
neitt af því út.“
— Hefurðu aðeins glímt við
lausan texta, Ámi, þótt fyrir sjálf-
an þig væri?
„Já, ég hef verið blessunarlega
laus við þá náttúm að yrkja, að
minnsta kosti fram til þessa, hvað
sem síðar verður."
Ami gefur sjálfur út bókina, en
Prenthúsið sá um vinnslu og prent-
un. Hann segist hafa fengið tilboð
frá bókaútgáfu um að gefa hana
út á næsta ári, þá væntanlega fyr-
ir þamæstu jól, en hann hafí ekki
getað hugsað sér að bíða svo lengi.
Hann hafí viljað setja ákveðinn
endapunkt við þetta verk og því
ráðist í útgáfu sjálfur. Og vertíðar-
hluturinn hafi verið lagður undir.
Fjögurhundmð síðna skáldverk
þykir langt nú á tímum á íslandi
hvort sem rætt er um reynda höf-
unda eða óreynda. Það lá því beint
við að spyija Áma hvort bókin
væri ekki stór biti í fyrstu tilraun.
„Hún er vissulega löng á íslensk-
an mælikvarða, en hann er líka
nokkuð sérstakur. Lengd hennar
er ekkert meiri en gengur og ge-
rist ef við lítum út fyrir landstein-
ana og víðast hvar þætti lengdin
ekkert tiltökumál. Útgefendur hér
Árni B. Helgason, nýbakaður rithöfundur.
Morgunblaðið/Sverrir
setja lengd handrita æði þröng
mörk. Sumir taka alls ekki við
handritum sem em lengri en 250
til 300 síður.“
— Hvemig sérð þú íslenska
skáldsagnagerð síðustu ára?
„Mér hefur gefíst lítill tími til
lestrar undanfarin ár. Hann hefur
farið í að hafa í sig og á utan
skriftanna. En ég hef reynt að
fylgjast með og komast yfír það
helsta. Og heldur hefur mér fund-
ist skáldsagnagerð í lægð undan-
farin ár. Ég hef tölvuna gmnaða
um að eiga hlut að máli. Það er
eiginlega of auðvelt að lagfæra og
breyta texta á tölvu. Þegar maður
vélritar eða handskrifar þarf maður
að umskrifa allan textann þegar
miklar breytingar em orðnar á
honum. Við að umskrifa kemst
maður í nána snertingu við textann
og sér ýmsa vankanta sem manni
yfirsjást við lestur. Að umskrifa
er eins og að kafa í gegnum text-
ann en að lesa hann er eins og að
standa á bakkanum og horfa á ein-
hvem óviðkomandi svamla í laug-
inni. Menn em mjög misjafnlega
gerðir. Sumir skrifa aðeins einu
sinni eða í tvígang og tekst ágæt-
lega upp, en aðrir þurfa að
umskrifa mörgum sinnum til að
verða ánægðir með textann. Lang-
stærsti hlutinn af minni vinnu við
bókina liggur í að umskrifa.“
— Hvað um framtíðina, held-
urðu að þú haldir áfram að skrifa
til að gefa út?
„Já, ég geri ráð fyrir því. Ég
hef lengi verið með annað verk í
undirbúningi og ætla að setjast
niður um leið og tími gefst og taka
til við skriftir á ný.“
Texti: Jóhann Viðar ívarsson
KROSSGÁTA