Morgunblaðið - 22.11.1987, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. NÓVEMBER 1987
Landsýn af Titikaka-vatni (í um 3800 metra hæð) til bæjarins helga, Copacabana.

Það hefur margt sérkennilegt
verið sagt um eitt afskekktasta og
fátækasta land rómönsku Ameríku:
Bólivíu. Franskur rithöfundur á 19.
öld kallaði landið bæði „veröldina í
hnotskum" og „betlara sem situr á
gullhásæti". Aðrir hafa sagt Bólivíu
vera hjarta Suður-Ameríku. En
grípandi setningar eða stutt kynni
nægja ekki til þess að miðla megin-
straumi þjóðlífs í landi sem á sér
jafn flókna sögu og er eins mót-
sagnakennt og Bólivía. Um eitt
geta flestir þó verið sammála. Kalli
menn hábyggðir norðurhvels jarðar
í Tíbet heitum eins og þak jarðar
eða ijáfur veraldar, þá er þakið
engu síður líka í Bólivíu, því þar
lifir fólk í um og yfír 4000 metra
hæð yfir sjó.
Lent í 4082 metra hæð
Það er heldur svalara loftið yfir
E1 Alto-flugstöðinni við La Paz í
Bólivíu en á Miðnesheiðinni á ís-
landi. Hæðarmunurinn er líka um
4000 metrar. Heima var meðal-
heitur sumardagur við upphaf
ferðar til Frankfurt í V-Þýskalandi
en í Bólivíu er miður vetur; skaf-
heiður himinn, sól hátt á lofti og
snarpur en kaldur vindur stendur
af snjólausri hásléttunni. Það tók
34 klukkustundir að fljúga frá
Keflavík til Lúxemborgar, aka með
rútu til Frankfurt, fljúga til Puerto
Rico, til Ekvador, til Perú, og renna
alla leið í hlað við sandblásna flug-
stöðina hjá La Paz. Þreytan vék
um stund þegar flogið var móti
degi yfir nyrsta hluta Andesfjalla
og gullroðin snjó- og eldfjöll birtust
úr húminu. En þama í flugstöðinni
meðan beðið er eftir ógrynni af
farangri, verður maður mjög
þreyttur aftur. Loftið er þunnt,
svipað og á hæstu tindum Alpa-
Qalla. Það bætir ekki úr skák og
dálítill farangursburður hleypir upp
hjartslættinum, rétt eins og góður
sprettur.
Tollverðimir líta ekki í einn ein-
asta pinkil, veifa bara og segja:
Dodge, 17 ára gamall, með hörðum
bekkjum og handföngum á stólbök-
unum eins og tíðkaðist hér heima
fyrir margt löngu.
Hlimani (6462 m) við suðurenda Konungsfjallgarðsins sést viða að; hann klifu leiðangursmenn undir lokin.
Tvö lönd í einu
Bólivía er landlukt ríki. Eftir
sjálfstæðisyfirlýsinguna 1825 var
það nærri 2 milljónir ferkílómetra
að flatarmáli. Á rúmri öld glataði
Bólivía um helmingi landsvæðisins
í hendur grannþjóðanna í nokkmm
styijöldum (Brasilíu, Argentínu,
Paragúay, Perú og Chile). Þar með
Ari Trausti Guðmundsson
Andinistas. Svo nefnast íjallamenn
í S-Ameríku og eiga þeir greinilega
upp á pallborðið hjá tollurum í La
Paz.
Úti fyrir bíður lítil rúta. Og hann
Valdimar, reddari ferðaskrifstofu
einnar í La Paz, kynnir 15 manna
hópinn fyrir þreklegum, svipsterk-
um ökumanninum. Hann heitir
Bemardo. Rútan er bandarískur
Borgin í gljúfrinu
Ökuferðin hefst á stuttri leið
meðfram lágreistum húsum. Gatan
er rykug og holótt. Skyndilega er
komið á hraðbraut sem stingst bratt
og hlykkjótt að hæðarbrún. Fram
til þessa sést ekkert til milljóna-
borgarinnar. Hverfin hér uppi eru
annexíur, slitin úr augljósum
tengslum við sjálfa La Paz. Hér búa
3—400 þúsund manns við fátækleg-
an kost í vindgnauði og þurrkum
hásléttunnar sem nefnist Altiplano.
En allt í einu rennur rútan fyrir
snös og þá blasir borgin við í einu
vetfangi; hvít, grá og brún. Víða
em háhýsi við miðbikið og tígul-
steinshús og leirkofar til jaðranna.
En La Paz liggur hvorki á sléttu
eða í vinalegu dalverpi. Hún fyllir
eins konar gljúfur sem skerst í jað-
ar hásléttunnar. Það er 4—500
metra hæðarmunur á brúnunum og
botninum og svo brattar hlíðar að
sums staðar em ekki bílfærar götur
Sölukona af þjóð aymara í La Paz.
heldur tröppulagðir stígar. Yfir
gnæfa svo 5—6 þúsund metra há
íjöll með bæjarfjallinu fyrir endann:
Illimani (6462 m). Borgin teygir sig
eins langt og sjá má niður eftir
skomnni miklu og vafalítið er þama
eitt sérstæðasta borgarstæði í
heimi.
Borg friðarins eins og La Paz
kallast var stofnsett árið 1548. Ein
ástæðan var gullgröftur en önnur
sú að það vantaði verslunar- og
samgöngumiðstöð á krossgötum
milli landsvæðanna sem nefiidust
Efra- og Neðra-Perú á nýlendutím-
um Spánvetja í álfunni. í upphafi
18. aldar vom íbúar þama um
11.000 en em nú ein og hálf milljón
ef hásléttuhverfið er talið með.
La Paz er sannarlega spegill
Bólivíu. Þar em þær andstæður sem
einkenna landið flestar saman-
komnar í ótrúlegri hringiðu. Eftir
að hafa þotið á skjálfandi Dodge-
inum niður hraðbrautina inn í
gömlu borgarhverfín þumlunguð-
umst við fram hjá mannþrengdum
torgum og hliðargötum eftir breið-
um „búlevarði" að hóteli einu sem
heitir í höfuð vopnabróður Simons
Bolivar: Sucre marskálki. Hann átti
einn helsta þáttinn í frelsun gömlu
Bólivíu á ámnurn fyrir 1825.
Valdimar sagði okkur brosandi
að hótelið væri í 3620 metra hæð.
Það stóð svo á endum að þegar
hópurinn settist við kvöldverðar-
borðið, yfir heilsteiktum, flötum og
feitum físki, gerði höfuð og magi
uppreisn. Fyrstu einkenni vægrar
hæðarveiki em ógleði, höfuðverkur
og máttleysi. Flestir Þjóðveijanna
gátu ekki einu sinni dmkkið bjór
með stíl.

r r
FYRRI HLUTI FERÐASOGU FRA BOLIVIU