Morgunblaðið - 30.12.1987, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 1987
47
Minning:
María M. Krisíjáns-
dóttirfrá ÞingvöUum
Fædd 10. ágúst 1889
Dáin 15. desember 1987
„Lækkar lífdaga sól.
Löng er orðin mín ferð.
Fauk í faranda skjól,
fegin hvíldinni verð,
Guð minn, gefðu þinn frið,
gleddu og blessaðu þá,
sem að lögðu mér lið.
Ljósið kveiktu mér hjá.“
(Herdís Andrésdóttir.)
Að morgni hins 15. desember
síðastliðins andaðist amma mín í
sjúkrahúsinu í Stykkishólmi eftir
rúmlega tveggja ára legu þar.
María fæddist í Litla-Langadal á
Skógarströnd árið 1889. Foreldrar
hennar voru Kristján Daníelsson og
Ingibjörg Illugadóttir og var María
annað bam þeirra hjóna af sjö
systkinum en fjögur komust til full-
orðinsára auk fósturbróður, sem nú
er búsettur í Stykkishólmi.
Um aldamótin voru aðrir tímar
á íslandi en nú og ekki var um
neina menntun að ræða fyrir unga
fólkið þannig að María var sjálf-
menntuð eins og meirihlutinn af
hennar kynslóð. I foreldrahúsum
nam hún öll venjuleg sveitastörf en
auk þess lærði hún saumaskap í
Stykkishólmi og eftir það var hún
á ýmsum bæjum á Skógarströnd
við saumaskap og ýmis störf. Einn-
ig var hún við saumaskap hjá
móðursystur sinni á Gríshóli í
Helgafellssveit og þar kynntist hún
mannsefninu sínu, Kristjáni Jó-
hannssyni, syni Jóhanns Magnús-
sonar og Ingibjargar Bergmann,
sem bjuggu að Hofstöðum í Helga-
fellssveit.
Árið 1918 giftust María og
Kristján og hófu þau búskap á
Ytra-Leiti á Skógarströnd, en þar
bjuggu þau í tvö ár. Þaðan fluttu
þau að Litla-Langadal í sömu sveit
°g bjuggu þar í eitt ár í sambýli
við Daða, bróður Maríu.
Lítið var um jarðnæði á þessum
árum, og enn þurftu ungu hjónin
að flytja búferlum, en nú fluttu þau
að Þingvöllum í Helgafellssveit og
hófu þar búskap árið 1921. Ekki
hefur Maríu verið það létt að yfír-
gefa Skógarströndina, því hún var
mikill átthagavinur og á Skógar-
ströndinni dvaldi hugurinn oft á
Leiðrétting
í minningargrein um Ásgeir
Bjarnþórsson listmálara, sem birtist
í Morgunblaðinu hinn 28. desem-
ber, misritaðist nafn föðurömmu
hans. Þar átti að standa Þórdís en
ekki Ólöf Jónsdóttir.
Sturla Friðriksson
hljóðum stundum, þegar gesti bar
að garði voru þeir oft á tíðum innt-
ir eftir fréttum af Ströndinni, enda
hafa það verið mikil viðbrigði fyrir
hana að yfirgefa heimahaga sína,
því að þá var þar blómleg byggð
og hver bær setinn. Því fannst henni
ekki mikið til Þingvalla koma, sem
þá voru aðeins rýrt kot og þegar
hún leit jörðina í fyrsta sinn spurði
hún mann sinn hvar túnið væri, því
að jörðin var nánast óræktuð en
heyskapur stundaður í eyjum.
Ungu fólki í dag væri hollt að
hugsa um kjör fólks í upphafi þess-
arar aldar, sem hafði ekki annað
en hendumar að vopni og varð að
heyja lífsbaráttuna upp á eigin spýt-
ur.
Vinnugleði og iðjusemi einkenndi
líf þeirra Kristjáns og Maríu, enda
man ég ekki öðruvísi eftir henni
ömmu minni en að hún væri eitt-
hvað að gera og alltaf var hún
pijónandi og þó sjónin væri orðin
lítil, sleppti hún ekki pijónunum
fyrr en að kraftana þraut.
Á fyrstu sjö búskaparárunum á
Þingvöllum eignuðust þau þijú böm
í viðbót og komust öll fjögur bömin
á legg. Böm þeirra em: Kristján,
búsettur í Grundarfirði, Ingibjörg,
búsett í Gmndarfirði, gift Guð-
mundi Runólfssyni útgerðarmanni,
Unnur, búsett í Reykjavík, og Hall-
varður Guðni, bóndi á Þingvöllum,
kvæntur Sigurlínu Gunnarsdóttur.
María átti oft við vanheilsu að
stríða og þurfti því oft að dvelja
löngum frá heimili sínu af þeim
sökum en ánægð var hún að lok-
inni hverri sjúkdómslegu að komast
heim á sitt kæra heimili, þar sem
eiginmaður hennar og böm gerðu
allt sem í þeirra valdi stóð til að
létta henni veikindin. Hún var
heimakær kona og unni hag sínum
best á meðal ástvina sinna.
Á Þingvöllum unnu María og
Kristján sitt ævistarf en sonur
þeirra Hallvarður bjó með þeim í
sambýli frá 1958 og tók síðan end-
anlega við búinu ásamt fjölskyldu
sinni árið 1971. Þau hjónin María
og Kristján fluttu á dvalarheimilið
í Stykkishólmi árið 1979. Kristján
andaðist á sjúkrahúsinu þar árið
1984, þá 93 ára að aldri. Ari síðar
fór María á sjúkrahúsið og dvaldi
þar til dauðadags, enda heilsan orð-
in lítil og kraftamir þrotnir eftir
langa ævi og mikið ævistarf.
Þó að María væri flutt frá Þing-
völlum var hugurinn ekki síður þar
en á Skógarströndinni. Ævinlega
fylgdist hún vel með því sem var
að gerast á sínu fyrrverandi heim-
ili, hvort sem um var að ræða
dagleg störf eða áframhaldi á þeirri
uppbyggingu, sem að þau hjónin
höfðu hafið. Hún unni Þingvöllum
og var við þá kennd, enda eyddi
hún meirihluta ævi sinnar þar við
sín störf, sem hún vann af miklum
myndarskap og samviskusemi.
María var dagsfarsprúð og
nægjusöm kona og skipti sjaldan
skapi og lagði ævinlega gott til
málanna. Aldrei heyrði ég hana
hallmæla neinum og ekki man ég
til þess að þeim hjónunum yrði
sundurorða, enda voru þau samhent
og samrýnd hjón allt til hinstu
stundar.
Heimili þeirra var alltaf gest-
kvæmt, enda tekið vel á móti þeim
gestum sem að garði bar og oft var
þröngt á þingi. Heimsóknum til
þeirra fækkaði ekki, nema síður
væri eftir að þau fluttu á dvalar-
heimilið, því að það var gott að
koma til þeirra og spjalla við þau
og þau voru ákaflega þakklát fyrir
allar heimsóknir.
Við systkinin vorum svo lánsöm
að eyða uppvaxtarárum okkar á
sama heimili og amma okkar og
afi, en samvistimar við þau lít ég
á sem sérstök forréttindi í þjóð-
félagi þar sem það gerist æ sjald-
gæfara að böm eigi þess kost að
alast upp með öfum sínum og ömm-
um. Samverustundimar sem ég átti
með þeim em þær bemskuminning-
ar, sem síðast fymast. Eftir að þau
fluttu á dvalarheimilið leit ég oft
til þeirra mér til ánægju og gleði
og eftir að ég fór að heiman til
náms, fannst mér ég aldrei koma
heim í frí nema líta til þeirra í heim-
sókn. Því er nú efst í huga mér
þakklæti fyrir að fá að kynnast
þessum góðu hjónum og minning-
una um þau mun ég ávallt geyma
vel í hjarta mér því að þeim mun
ég aldrei gleyma.
Blessuð sé minning þeirra
beggja.
Hrafnhildur Hallvarðsdóttir
Hörður Hjörleifs-
son - Minningarorð
Blóma- og
w skreytingaþjónusta w
™ hvertsemtilefniðer. ™
GLÆSIBLÓMIÐ
GLÆSIBÆ,
Álfheimum 74. sími 84200
Spámaðurinn Gibran segir á ein-
um stað: „í heimi hér er meira af
gleði en sorg og aðrir segja: Nei,
sorgimar eru fleiri. En ég segi þér,
sorgin og gleðin ferðast saman að
húsi þínu og þegar önnur situr við
borð þitt, sefur hin í rúmi þínu. Þú
vegur salt milli gleði og sorgar.
Jafnvægi nærð þú aðeins á þínum
dauðu stundum.
Mér brá sannarlega í gær þegar
ég hringdi til systur minnar og fékk
að heyra að Hörður mágur hennar
væri dáinn, hafði hann andast í
svefni þá um nóttina, en kvöldinu
áður setið glaður hjá vinafólki sínu
og ekki kennt sér neins meins.
Svona er stutt bilið milli lífs og
dauða og við mannanna böm stöð-
ugt minnt á þessa staðreynd.
Hörður Hjörleifsson, sem við
kveðjum í dag, fæddist í Reykjavík
3. aprfl 1937, sonur hjónanna
Margrétar Ingimundardóttur og
Hjörleifs Jónssonar. Hörður fæddist
inn í stóran, glaðan systkinahóp,
þar sem nóg var að starfa og fyrir
þeim höfð góðvild í garð náungans
og snyrtimennska. En sorgin heim-
sótti þessa glöðu fjölskyldu ótt og
títt og get ég vel ímyndað mér að
hún hafi grafið sig dýpra í sál Harð-
ar en við fengum séð og haft áhrif
á líf hans og lífsstefnu. Hörður
lærði kjötiðnað og var flinkur í sínu
fagi. Fyrir um það bil 17 ámm
hélt hann út í heiminn. Danmörk
varð fyrir valinu, þar starfaði hann
og bjó, þar til yfir lauk. Þegar ég
hitti hann síðast var hann hingað
kominn til að kveðja móður sína,
Margréti, hinstu kveðju. Þá fann
ég vel að hugur Harðar var í Dan-
mörku, þar átti hann sína góðu vini
og þar vildi hann búa.
Eg kveð Hörð Hjörleifsson, þenn-
Minning
Þórður Helga-
son, Þursstöðum
Fæddur 30. desember 1916
Dáinn 18. október 1987
Það hefur lent í undandrætti hjá
mér að festa á blað nokkur minn-
ingarorð um vin minn og frænda,
Þórð Helgason, en hann lést sunnu-
dagsmorguninn 18. október síðast-
liðinn í Landspítalanum í Reykjavík
eftir uppskurð. Hann var á sjötug-
asta og fyrsta aldursári, fæddur á
Þursstöðum 30. desember 1916.
Utför hans var gerð frá Borgames-
kirkju en jarðsett var i Borgar-
kirkjugarði, þar hvflir hann nú við
hlið Helga, bróður síns. Fjölmenni
var við 'utförina enda var Doddi
vinsæll meðal vina og samverka-
manna. Um kirkjunnar athöfn sáu
þeir séra Röngvaldur Finnbogason,
Staðarstað, og séra Þorbjöm Hlyn-
ur Ámason, sóknarprestur á Borg.
Munum við, sem við athöfnina vor-
um, seint gleyma ræðu séra
Röngvaldar, enda þekktust þeir
vel, Doddi og hann. Doddi bar þung-
an kross alla sína ævi, því ungur
að árum fékk hann berkla, og þar
í ofanálag stórslasaðist hann er
hann hrapaði í klettum aðeins tíu
ára gamall. Allt þetta markaði djúp
spor í líf hans.
Doddi var yngstur bama sæmd-
arhjónanna Guðrúnar Magneu
Þórðardóttur frá Gróttu á Seltjarn-
amesi og Helga Jónasar Jónssonar
frá Bálkastöðum, Hrútafirði, er
bjuggu fjölda ára á Þursstöðum.
Böm þeirra hjóna voru sex og hálf-
systirin Ásgerður, er Helgi eignað-
ist fyrir hjónaband. Þau sem á
undan Dodda eru farin yfir móðuna
miklu. Svava, húsmóðir, Reykjavík,
Helgi, bóndi, Þursstöðum, Sigur-
björg, húsfreyja, Reykjavík, og
Ásgerður, húsmóðir, Borgamesi.
Eftirlifandi systur hans em Jómnn,
Ytri-Tungu, Staðarsveit, og móðir
mín, Ingibjörg, Dvalarheimilinu,
Borgamesi. Þó að Doddi væri svona
mikið fatlaður, fór hann allra sinna
ferða, jafnt á hestum, mótorhjóli,
bátum og bflum. Hann fór margar
leitir með Borghreppingum, sem
skilamaður Helga bróður síns. í
góðum veðmm vom slíkar ferðir
skemmtilegar, en ótrúlega erfíðar
annars. Doddi var alltaf látinn gæta
hrossanna því hann átti erfitt með
gang. Oft lenti hann í erfiðleikum
með heimfús hrossin, en þar kom
þolinmæðin honum að notum. Doddi
var glaðvær, glettinn og fljótur til
svars. Söngelskur og hafði gaman
af að lyfta glasi, hann sagðist ætla
að verða ópemsöngvari að þessu
lífi loknu. Já, hann Doddi var ein-
stakur maður, í gegnum erfiðleik-
an góða dreng, fullviss þess að nú
hafi hann fundið jafnvægið milli
gleði og sorgar.
Ég óska Herði góðrar ferðar í
landinu þar sem sólin að eilífu skín.
Helga Mattina Björnsdóttir
ana sá hann alltaf björtu hliðamar.
Mig langar að segja frá nýlegu
atviki er henti Dodda, en þá var
hann að færa okkur hjónum björg
í bú, sem oft áður. Þá veltir hann
bfl sínum á leiðinni, og ég fékk
skilaboð um að koma til hans. Er
ég var nýkominn, bar að vin hans
og hann segir við Dodda: „Er allt
á hvolfi, Doddi minn,“ og ekki stóð'
á svari: „Já, bfllinn núna,“ svaraði
Doddi og hló. Þetta svar lýsir Dodda
vel, hann hafði lært á sinni-lífsleið
að taka erfíðleikunum með einstöku
æðmleysi. Doddi átti alltaf heimili
á Þursstöðum, vann að búi með
Helga bróður sínum og konu hans,
Guðrúnu Tryggvadóttur, og reynd-
ust þau hjón honum vel. Þeir
bræður vom mjög samhentir, hress-
ir og kátir. Það em mér ógleyman-
legar stundir að koma í heimsókn
á Þursstaði. Marga vetur vann
Doddi í ísbiminum í Reykjavík og
seinna hjá Hraðfrystihúsi Ólafsvík-
ur, á báðum þessum stöðum sem
gotumeistari, einnig var hann í
fjölda ára hauststarfsmaður slátur-
húss KB í Borgamesi. Alls staðar
reyndist hann trúr í starfi.
Mig langar að lokum að þakka
öllum þeim sem með nærvem sinni
vottuðu hinum látna virðingu og
kvöddu hann hinsta sinni. Þakkir
skulu færðar Guðrúnu, mágkonu
hans, og bömum hennar, einnig til
Lilju Bám, Guðfinns og Rúnars,
samstarfsfólki hans við sláturhús
KB, fyrir hlýja kveðju og öllum
öðmm sem gerðu útför hans hlýja
og virðulega. Eftirlifandi systmm
hans og öðram ættingjum votta ég
mína dýpstu samúð. Kannski hljóm-
ar í himnasölum björt tenórrödd
Þórðar Helgasonar.
„Nú árið er liðið í aldanna skaut
og aldrei það kemur til baka,
nú gengin er sérhver þess gleði og þraut,
það gjörvallt er runnið á eilífðar braut,
En minning þess víst skal þó vaka.“
(V. Briem)
Nú er byrðinni létt.
Megi hann hvfla í friði.
Magnús Kristjánsson,
Hraunsmúla.
Kirkjur á lands-
byggðinni:
Messur
STÓRÓLFSH V OLSKIRK J A: Aft-
ansöngur gamlársdag kl. 14. Sr.
Stefán Lámsson.
ODDAKIRKJA: Aftansöngur kl.
16 á gamlársdag.