Morgunblaðið - 05.02.1988, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1988
IngigerðurK. Lofts
dóttir - Minning
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi fira:
drottinn minn
gefi dauðum ró
en hinum líkn, er lifa.
(Úr Sólarljóðum)
Ingigerður Kristín Loftsdóttir
fæddist á Krossi í Ölfusi hinn 4.
október 1894, og var því á 94. ald-
ursári þegar hún lést 30. janúar.
Amma var dóttir hjónanna Gróu
Gottskálksdóttur, f. 4. október
1853, d. .17. desember 1921, og
Lotfs Þorsteinssonar, f. 21. ágúst
1864, d. 17. mars 1900. Ættir
þeirra beggja eru úr Ölfusi og af
Suðurlandi. Eins og sjá -má var
amma fædd á 41. afmælisdegi
móður sinnar, yngst þriggja al-
systkina, en Gróa átti fyrir eina
dóttur, áður en hún giftist Lofti.
Þegar amma er á öðru aldursári,
1896, verður hinn stóri Suðurlands-
skjálfti. í honum hrundu bæjarhúsin
á Krossi og varð amma eitt af hin-
um svokölluðu Jarðskjálftaböm-
um“, en vegna hamfaranna var
foreldrum hennar um megn að hafa
hana hjá sér. Það sama gilti um
mörg önnur böm á Suðurlandsund-
irlendi, en meðan hús voru endur-
reist var fjöldi bama fluttur til
Reykjavíkur. Ömmu var komið í
fóstur í Reykjavík, í Hliðarhúsum,
hjá hjónunum Ámunda Ámundasyni
fiskmatsmanni og konu hans,
Jódísi, en mér er því miður ókunn-
ugt um föðumafn hennar. Þessi
dvöl átti eftir að hafa mikil áhrif á
ömmu, en það teygðist úr henni. í
Hlíðarhúsum voru nokkur heimili
og mikill fjöldi fólks. Þó amma
hafí verið mjög ung þegar þetta
dundi yfír, mundi hún óljóst eftir
þessum atburðum, og varð oft
tíðrætt um þá á síðari hluta ævi
sinnar. Foreldmm hennar tókst
ekki að koma saman búi aftur eftir
þetta, en Loftur dó síðan úr tauga-
veiki í Reykjavík snemma á
aldamótaárinu. Ekki var Gróu held-
ur kleift á þeim tíma að halda ömmu
hjá sér, þar sem hún var þá ekkja
með ijögur böm og þurfti að sjá
fyrir sér og sínum. Af þessum sök-
um dvaldi amma áfram í Hlíðar-
húsum og var þar til fullorðinsald-
urs, en fór síðan að búa með móður
sinni um tvítugsaldur.
Sem ung kona fór amma að vinna
í prentsmiðjunni Isafold, og þar
kynntist hún eiginmanni sínum,
Óskari Jónssyni prentara. Hann var
sonur hjónanna Jóns Jónssonar,
fyrst bónda á Hlíðarenda í Skaga-
fírði, síðar sjómanns í Reykjavík,
og Ingveldar Jónsdóttur konu hans.
Ættir hans eru úr Skagafirði og
Húnaþingi. Amma og afí giftu sig
hinn 11. júní 1921 og varð fjögurra
bama auðið, en þijú lifa móður sína.
Óskar afí var fæddur 2. nóvember
1893, en hann lést 24. maí 1944.
Við bamabörnin höfum því ekki
þekkt hann í persónu, en hann er
ljóslifandi fyrir mér af frásögnum
ömmu, því hann var ömmu kær og
lifði með henni áfram. Afí var um
margt á undan sinni samtíð. Ungur
sigldi hann til Kaupmannahafnar
til framhaldsnáms í sinni grein, en
amma beið hans í festum. Afí var
mikill tónlistarunnandi og spilaði á
franskt hom, einn manna hér lengi
vel. Hann lék upphaflega með
Hljómsveit Reykjavíkur, er svo hét
þá og varð seinna Lúðrasveit
Reykjavíkur. Einnig var hann einn
af tólf stofnendum Tónlistarfélags
Reykjavíkur. Oft varð ömmu tíðrætt
um ferðalög sem þau fóru í með
lúðrasveitinni, víða um land. Þessu
starfí afa að tónlistarmálum fylgdi
ýmislegt félagsstarf, svo sem að
leika undir í -leikritum hjá Leik-
félagi Reykjavíkur í Iðnó. Afí var
einnig mikill laxveiðimaður, en þess
má geta að milli 1925 og fram
undir seinna stríð fór hann til veiða
í Elliðaánum allt sumarið einn dag
í viku. Laxveiði á stöng var þá á
þessum tíma ekki orðin eins algeng
og nú er, og þá síður meðal almenn-
ings.
Ekki tók amma mikinn þátt í
þessum áhugamálum afa, enda ekki
kvennasiður á þeim tíma. Amma
helgaði sig að öllu leyti umsjón með
heimilinu og sínu fólki, sem hún rak
með myndarbrag. í Hlíðarhúsum í
Reykjavík þar sem amma ólst upp
var rekið myndarheimili, höfðingja-
setur á þeirrar tíðar mælikvarða.
Matseld og rekstur heldri heimila í
Reykjavík var um aldamótin eftir
danskri fyrirmynd og í Hlíðarhúsum
kynntist amma því. Henni var því
oft svarað um það, þegar hún var
að hneykslast á okkur unglingunum
fyrir enskuslettur, að hún ætti að
huga að eldhús„bestikkunum“
sínum, en hjá henni í eldhúsinu
hétu margir hlutir upp á dönsku,
og sáum við ekki mun þar á. Þó
hennar hugmyndir um verkaskipt-
ingu kynjanna hafí ekki að öllu leyti
fallið saman við þær hugsanir sem
við yngra fólk höfum í dag, er ekki
hægt að álasa henni. Hún var barn
síns tíma og gekk heil að sínum
störfum. Henni var ætíð mjög um-
hugað um að allir fengju það sem
þeir ættu að fá, hvort sem það var
í mat og drykk eða öðru. Hún var
kona sem aldrei vildi troða sér fram,
taldi sér lítt til tekna það sem hún
gerði, en gerði allt vel. Hún var þó
föst fyrir og fór sínu fram. Amma
vildi einnig hafa fasta reglu á hlut-
um, og að komið væri fram af
kurteisi. Með ömmu er gengin enn
ein aldamótakonan og smátt og
smátt hverfur það þjóðfélag sem
byggðist upp hér fyrri hluta aldar-
innar. Þess er að vænta að enginn
hafí fyrr eða síðar lifað eins mikla
breytingatíma og þetta fólk. Að
sönnu sér það lífsbaráttuna breyt-
ast frá harðri baráttu um að sjá sér
fyrir nauðþurftum, í það allsnægta-
þjóðfélag sem við lifum við nú.
Nægjusemi var ekki bara dyggð,
heldur nauðsyn fyrr á tímum.
Amma var alltaf í upphlut þegar
farið var til veislu, eða þegar hald-
ið var upp á hátíðisdaga. Með
þessum konum hverfur þessi ein-
kennisbúningur, sú ömmuímynd
sem við, sem erum fædd um miðja
öldina, höfum haft. Þó ekki sé
hægt að telja upp langan lista um
afrek ömmu í opinberu lífi, skilur
hún þó það eftir, að hún vann af
trúmennsku og setti sér það hlut-
t
Elsku dóttir okkar,
SIGRÚN LÁRA,
verður jarðsungin frá Garðakirkju, föstudaginn 5. febrúar kl. 15.00.
Þórey Danielsdóttir, Sigurður J. Ragnarsson.
t
Öllúm þeim mörgu er sýndu minningu míns hjartkæra eiginmanns,
RICHARDS P. THEODÓRS,
fyrrverandi skrifstofustjóra,
Laugarásvegi 44,
virðingu og okkur hlýhug og hluttekningu þökkum við af alhug.
Fyrir mína hönd og móður hins látna,
Dóra Sigurjónsdóttir.
verk í lífinu að hugsa um heimili
sitt, ala upp bömin sín og bama-
böm, og hafði ætíð í huga sínum
alla sína Ijölskyldu og afkomendur.
Það er þó ekki svo lítilsvert hlut-
verk, en er þó aldrei skráð á bækur
sögunnar, heldur situr eftir í hjarta
þeirra sem njóta og er sáðkom í
akur betra lífs þeim til handa.
Amma bjó lengst af vestur á
Framnesvegi og var sannur Vest-
urbæingur. Það var föst regla þegar
var farið í bæinn um helgar, að
fara í kaffí til ömmu. Eftir að böm-
in komust á fullorðinsár, hélt amma
heimili með Herði syni sínum og
Þorbjörgu konu hans. Hin síðari ár
átti amma heima á dvalarheimilinu
Droplaugarstöðum og fékk þar
góða umönnun. Það er gott hve
fljótt hún fékk að sofna, því hún
sofnaði í orðsins fyllstu merkingu.
Hún fékk hægt andlát sem gekk
yfír fljótt. Það er líka gott til þess
að vita að hún þurfti ekki að líða
neinar kvalir. Hún hefur beðið þess
Sigrún Lára Sigurð■
ardóttir — Minning
Fædd l.júlí 1987
Dáin 30. janúar 1988
Það litla ljós, sem kviknaði sól-
skinsdaginn 1. júlí okkur öllum til
gleði, slokknaði sviplega þann 30.
janúar. Okkur langaði að kveðja
elsku dótturdóttur okkar með þess-
,um fátæku orðum.
Vertu sæl vor litla hvíta lilja,
lögð í jörð með himnaföður vilja,
leyst frá lífí nauða,
Ijúf og björt í dauða,
lést þú eftir litla rúmið auða.
(M. Joch.)
Amma og afi á Hjaltabakka
Hví er þessi beður búinn
bamið kæra þér svo skjótt?
í dag stíg ég þung spor er ég
kveð elsku litlu frænku mína og
nöfnu hinstu kveðju. Ekki varð ævi
hennar löng, rétt tæp 7 mánaða
sofnaði hún svefninum langa og
eftir sitjum við helsærð og spyijum
„af hveiju", en við verðum að trúa
því að æðri máttarvöld hafí ætlað
henni annað og meira.
En minningamar eigum við
bjartar og fagrar sem ylja munu
okkur um ókomna tíð.
Hvíli elsku hjartans vina í friði.
Nú ertu leidd mín ljúfa
lystigarð Drottins í
þar áttu hvfld að hafa
hörmunga og rauna fri.
Við Guð þú mátt nú mæla
miklu fegri en sól
unan og eilíf sæla
er þín hjá lambsins stól.
(H. Pétursson.)
*
Guðrún Arnadóttir
frá Vogi - Minning
Fædd 18. nóvember 1889
Dáin 27. janúar 1988
Þá er langri lífsgöngu ömmu lok-
ið.
Eitt sinn skal hver deyja og
amma hafði sannarlega lengi búið
sig undir að hver dagur yrði hennar
síðasti. í hvert skipti sem hún heim-
sótti okkur á Seltjamamesið hló
hún og sagði: „Enn er ég komin,
þetta er nú ljóta vitleysan að láta
mig lifa svona lengi.“ Þegar hún
fór, kvaddi hún okkur með virktum
og þakkaði okkur fyrir allt saman
svona rétt eins og til vonar og vara.
Þó maður sjálfur hafí innra með
sér búið sig undir að amma hyrfí
úr þessu lífí, þá kemur dauðinn
samt alltaf að óvömm. Maður fyll-
ist söknuði og trega yfír því sem
var og verður'aldrei aftur.
En minningin lifír. Minningin um
glaða, góða og heilsteypta konu,
sem stóð hnarreist, hvað sem á
gekk. Konu sem trúði á sinn guð.
Auðvitað man ég aðeins lítið brot
af hennar löngu ævi, en þegar hug-
urinn reikar aftur koma myndimar
fram ein og ein, næstum allar fullar
af gleði en umfram allt er yfír þeim
mikil ró.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að fá að búa undir sama þaki og
afí og amma mín uppvaxtarár. Þó
þau hefðu sína íbúð vorum við samt
svona eins og stórfjölskylda, afi og
amma, pabbi og mamma og stelp-
umar. Þetta sambýlisform hefur
sjálfsagt sína kosti og galla, en
kostirnir fyrir bömin eru ótvíræðir.
Ég man hversu notalegt var að
koma úr skólanum upp til afa og
ömmu í hlýjuna og fískinn, því í
þá daga var alltaf fískur.
Ekki þurftu leikföngin heldur að
vera mikil eða merkileg. Tölumar
í töluboxinu hennar urðu að dýrustu
djásnum, hvað þá allar gersemamar
í saumakassanum-
En sennilega standa nú upp úr
kvöldin sem öll fjölskyldan fór í
gamla leiki og að maður tali nú
ekki um öll jólin þegar spilað var
púkk, þá var hún amma nú í essinu
sínu.
Alltaf lauk svo hverjum degi með
lítilli bæn. Ef það var ekki mamma,
þá var það amma sem bað með
okkur stelpunum bænimar á kvöld-
in.
Ég sá afa og ömmu aldrei á
sínum heimaslóðum að Vogi á Mýr-
um, en svo margar vom sögumar
þaðan, að þegar ég í dag heimsæki
Mýramar og Vog hlýnar mér um
hjartarætumar og fyllist gleði yfir
að vera ættuð frá slíkum stað.
Flestar sögumar tengdust lund-
anum. Á vorin þegar eyjamar urðu
hvítar af fugli og náttúran vaknaði
til lífsins, þá var nú gaman að vera
til. Svo þegar kom fram á sumar
og kofnatekjan stóð yfír var oft
mannmargt og mikið um að vera í
Vogi, Iundi og kofa í öll mál —
hvílíkur herramannsmatur.
Annars var iðulega gestkvæmt í
Vogi og gestrisni mikil. Ég gleymi
í nokkum tíma að fá að yfírgefa
okkur, en hún fann að sinn tími var
liðinn. Fyrir tæpum fímm ámm
þegar ég kvaddi hana og var að
fara til tveggja ára dvalar í Kanada
með fjölskyldu mína, kvaddi hún
mig með þeim orðum, að nú ættum
við ekki eftir að sjást aftur. Svo
varð þó ekki og að nýju hittumst
við. Þykir mér því við hæfí að ljúka
þessum orðum með tilvitnun í sálm,
sem hún fyrir 15 eða 20 ámm bað
mig að sjá til að yrði sunginn yfír
sér og lýsir því sem hún á fyrir
höndum:
Þín náðin, Drottinn, nóg mér er,
því nýja veröld gafstu mér.
Þótt jarðnesk gæfa glatist öll,
ég glaður horfi’ á lífsins íjöll.
(Einar H. Kvaran)
Blessuð sé minning hennar.
Óskar Einarsson
Elsku Þórey og Sigga, mömmu,
pabba, Sigrúnu, Skafta og öðmm
aðstandendum votta ég mína
dýpstu samúð.
Lára og fjölskylda.
ekki þeirri sögu, þegar amma fékk
prestinn í heimsókn einu sinni sem
oftar. Hann hafði látið ganga boð
á undan sér að hans væri von, en
einhvem veginn höfðu þau boð mis-
farist og ekki náð til ömmu. „Og
ég átti bara afganga til að gefa
aumingja blessuðum manninum."
Það þótti henni verst og sagðist
aldrei gleyma hve henni þótti þetta
leiðinlegt.
Hestar vom í miklu uppáhaldi
hjá ömmu. Auðvitað vom þeir eitt
mikilvægasta samgöngutækið í
hennar ungdæmi, en hún hafði
greinilega átt með þeim margar
ánægjustundir. Sagði hún stundum
f’ á því með stolti að þegar hún fór
í útreiðartúra, hefði oft verið til
þess tekið að hún, stelpan, hefði
ekkert gefíð strákunum eftir á
sprettinum, þótt hún hefði auðvitað
riðið í söðli.
Nú síðustu árin sá amma orðið
mjög illa, þannig að hún gat alls
ekki lesið. Hún hlustaði hins vegar
mikið á útvarp og ekki síður stytti
hún sér stundimar við að hafa yfír
vísur og kvæði, lög og ljóð, þar var
nú aldeilis ekki komið að tómum
kofunum.
Amma hafði alla tíð mikið yndi
af tónlist og einhveijar bestu stund-
imar sem ég átti með henni síðustu
mánuðina var þegar við sátum tvær
saman, ég glamraði á píanóið og
við rauluðum báðar með.
Mig langar að kveðja ömmu
mína, um leið og ég þakka henni
fyrir allt, með þessum vísum Bjama
Ásgeirssonar frænda hennar sem
hann orti um Vog.
Þama minja skartið skín
skært frá liðnum árum.
Þar fékk ættin þín og mín
þrótt úr mold og bárum.
Þótt oss örlög flesta frá
feðra stöðvum togi,
hugann dregur hulin þrá
heim að gamla Vogi.
Þú mátt stíga á fák og fley,
fljúga um víða geima, -
hvert sem ferðu, áttu ei
annars staðar heima.
Gunna Beta