Morgunblaðið - 19.05.1988, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MAÍ 1988
49
Á að fella gengið?
eftir Guðbjörn
Jónsson
Með fullri virðingu fyrir öllum
þeim sem hafa opinberlega eða und-
ir rós farið fram á gengisfellingu,
verð ég að segja að ég sé ekki lausn-
ina á vandamálum okkar í þeirri
aðgerð. Það hefur oft áður verið
reynt að fela vandamálið með þeirri
aðgerð, en í þetta skiptið er hún
sérlega hættuleg. Mikill meirihluti
þeirra sem gengisfelling bitnar harð-
ast á, eru á landsbyggðinni. Þeir eru
ekki tilbúnir að taka við kjaraskerð-
ingu eða einhverjum ölmusugreiðsl-
um til þess að stjómmalamenn geti
enn einu sinni skotið sér undan því
að horfast í augu við vandamál okk-
ar.
Ég hélt að menn væru vaknaðir
til vitundar um, að landsbyggðin er
komin að því að segja Reykjavíkur-
svæðinu stríð á hendur. Eru menn
kannski ákveðnir í því að vakna
ekki fyrr en ófriður er skollinn á?
Við í Þjóðarflokknum erum ekki í
vafa um réttmæti krafna lands-
byggðarinnar, en við erum einnig
ekki í vafa um, að flárhagslegt sjálf-
stæði landsins þolir ekki opinn inn-
byrðis ófrið með þeirri fjármunaeyð-
ingu sem það hefur í för með sér.
Ef við ætlum í alvöru að vinna að
því að skapa lífvænlegt þjóðfélag
fyrir afkomendur okkar, eitthvað í
átt við það er við fengum í arf, þá
verða ráðamenn þjóðarinnar að
koma strax út úr draumaheimi
sínum, og taka til hendinni af fullri
einurð.
Hvað á að gera?
Það hefur ekki farið fram hjá
neinum að vandi útflutningsgrein-
anna er mikill og mjög brýnt að leysa
hann strax. En hvemig á að leysa
hann? Það hefur vart farið ffarn hjá
neinum sem hlustað hefur á fréttir
að undanfömu, að stór þáttur í
rekstrarhalla fyrirtælqanna er fjár-
magnskostnaður. Það hefur varla
frekar farið fram hjá fólki, að fram-
leiðslukostnaður hér innanlands er
orðinn svo hár að ekki er hægt að
selja vörumar á því verði sem þarf
að fást fyrir þær. Þegar reiknað er
út það verð sem þarf að fást fyrir
framleiðslu er fjármagnskostnaður
inni í því dæmi. Hver er hann svo
þessi fjármagnskostnaður? Jú, það
em vextir og verðbætur, lán-
skjaravisitala, dráttarvextir, lán-
tökugjald, þinglýsingargjald, og
ýmis annar kostnaður við lánsféð.
Hvemig getum við minnkað hann?
Við gemm það fyrst og ffernst með
því að afnema nú þegar lánskjarav-
ísitöluna, og endurreikna öll lán sem
tengd vom henni með SDR-viðmið-
un. Allt það fjármagn sem greitt
hefur verið sem afborgun og verð-
bætur af gangandi lánum, skal
reiknast til lækkunar höfuðstóls, og
eftirstöðvar myndast út frá því.
Vextir og dráttarvextir, svo og upp-
greidd lán koma ekki til skoðunar.
Ekki er vafi á því að þetta fer
fyrir bijóstið á mörgum í fjármála-
heiminum. Þeir munu hefja mikinn
„Til þess að sparnaður
aukist verður að eyða
minna en aflað er.
Þetta hefur okkar þjóð
ekki gert hingað til að
neinu marki. Hver er
þá þessi sparnaður sem
alltaf er verið að tala
um að sé að aukast?“
áróður fyrir því að ég hafí ekkert
vit á því sem ég er að segja. Ég hef
nokkmm sinnum heyrt það áður, en
þegar ég bið um rökfærslur, bólgnar
tungan oftast fljótt i 'lnunni þeirra,
því ég bið um skýringar á því sem
mér er sagt.
Staðreyndin er nefnilega sú, að
við höfum verið að byggja upp
sápukúlur að undanfömu, þar sem
skulda- og eignastaða heftir verið
að hækka vegna verðbóta og láns-
kjaravísitölu. Þetta er umfangsmeira
mál en svo að því verði gerð tæm-
andi skil í einni blaðagrein, en þó
langar mig til þess að víkja að einum
þætti sem oft er til umræðu, en það
er spamaður.
Að spara án þess að spara
Okkur er talin trú um að spamað-
ur sé ýmist að aukast eða minnka.
Ef við slökum nú aðeins á stressinu
og skoðum hvað þarf að gerast til
þess að spamaður myndist, rekumst
við á nokkrar þversagnir. Til þess
að spamaður aukist verður að eyða
minna en aflað er. Þetta hefur okk-
ar þjóð ekki gert hingað til að neinu
marki. Hver er þá þessi spamaður
sem alltaf er verið að tala um að
sé að aukast? Að stærstum hluta er
það vaxtamunur á því fjármagni sem
lánað er út hér á landi, og vöxtum
þeim er við þurfum að greiða erlend-
um eigendum flármagnsins. í raun
á þjóðfélag okkar ekki eina einustu
krónu í lausafé. Allt okkar fé er fast
í misjafnlega mikið óarðbærum Qár-
festingum. Það lausafé sem er í
bönkum landsins er í raun erlent fé,
tekið að láni til þess að þurfa ekki
að horfast i augu við staðreyndir,
en vonað bara að böm okkar verði
ráðabetri en við. Við erum alltaf að
afsaka okkur með því að við séum
að fjárfesta í nýrri tækni til þess
að bæta samkeppnisaðstöðu okkar.
Þetta er að vísu rétt, en við verðum
að vinna fyrir því. Það er ekki nóg
að fá alla þessa tækni með erlendum
lánum, en slá ekkert af eyðslunni
til þess að borga lánin. Hvemig eiga
afkomendur okkar að fjármagna þá
tækni sem þá verður uppi, þegar við
emm búin að gjömýta allt lánst-
raust þjóðarinnar?
Frelsi og höft
Frelsi er það hugtak sem stagast
hefur verið á til þess að þagga niður
í þeim röddum sem hafa reynt að
andmæla þeirri svallveislu sem við
höfum stundað undanfarin ár.
Það er alltaf hrópað hátt að hafta-
stefna verði aldrei rekin á þessu
Alþýðubandalagið:
Launafólk rísi
upp til baráttu
SAMEIGINLEGUR fundur þing-
flokks og framkvæmdastjórnar
Alþýðubandalagsins, sem hald-
inn var f Borgamesi 14. mȒ sl.,
fordæmir harðlega „áform rikis-
stjórnarinnar um atlögu að ný-
gerðum lqarasamningum launa-
fólks.“ Skorar fundurinn &
launafólk að „rísa upp til bar-
áttu“.
I ályktun fundarins segir m.a.:
„Gengisfelling er ekki lausn á
landi aftur. Gaman væri nú að velta
svolítið vöngum yfír því, hvemig
umhorfs væri hér á landi ef þessari
haftastefnu hefði ekki verið fylgt,
en eytt og sóað eins og við gerum
nú. Ég er hræddur um að það vant-
aði æði margt af því sem okkur
fínnst ómissandi, auk þess sem ég
held að þá væri ekkert sjálfstætt
þjóðfélag til hér á landi. Við værum
endanlega orðin háð Qármagnseig-
endum í útlöndum.
Þegar við skoðum og ræðum
haftastefnu fyrri tíma, verðum við
að gera það með hliðsjón af því þjóð-
félagi sem þá var, og einnig með
hliðsjón af þeim viðskiptamöguleik-
um sem þá voru uppi við útlönd..
En svo er einnig á það að líta, að
við höfum alla tfð rekið harða hafta-
stefnu í okkar þjóðfélagi og gerum
enn. Frelsi það sem svo mjög hefur
verið boðað, hefur aðeins snúið að
því að eyða fjármagni. Höft hafa
hins vegar verið á tekjuöflunarhlið-
inni, og hafa þau aukist stórlega
undanfarin 20 ár. Ef þessi höft hefðu
ekki verið, væri sennilega enginn
„kódi“ í landbúnaði í dag. Meiri líkur
væru á því að við gætum ekki fram-
leitt allar þær afurðir sem við gætum
selt.
Hvað er framundan?
í upphafí spurði ég hvort verið
væri að segja landsbyggðinni stríð
á hendur. Eg óttast það mjög að svo
sé. Fólk úti á landi er fyrir löngu
orðið sér meðvitað um verðmæta-
Guðbjörn Jónsson
sköpun sína. Þetta fólk er bara sein-
þreytt til vandræða, og hefur því
ítrekað krafíst þess af þingmönnum
sínum að þeir gæti hagsmuna þeirra.
Þessu hafa landsbyggðarþingmenn
gleymt í blindu flokkshagsmuna, en
ég óttast mjög að nú sé komið að
skuldadögum.
Það er alveg víst, að það eru
breyttir tímar framundan. Þó Þjóð-
arflokkurinn mælist ekki stór, eru
boðendur stefnu hans út um allt
land. Það er ekki vegna þess að
þetta fólk sé allt skráð í flokkinn,
heldur vegna þess, að þegar það rit-
ar greinar og lesendabréf um þjóð-
mál, þá boðar það í flestum tilvikum
baráttumál Þjóðarflokksins frá eigin
bijósti.
Ég vona innilega að ráðamenn
fjármagns, landsmála og bæjarmála
hér á höfuðborgarsvæðinu beri gæfu
til þess að skynja hættuna sem er
rétt við nefið á þeim.
Það hefur lengi verið markmið
landsbyggðarinnar að fá fjármagnið
sitt beint heim í hérað. Einnig hefur
það verið stefna að innflutnings- og
heildverslun færist heim í héruð.
Þetta hefur verið að þróast nú um
nokkurra ára skeið, og nú er að
koma að framkvæmdum. Þetta verð-
ur að veruleika innan mjög skamms
tím_a.
Árið 1986 voru þjóðartekjur okkar
kr. 184.557,- á hvernr landsmann.
Verðmætasköpun landsbyggðarinn-
ar er þó nokkuð fyrir ofan þessa
tölu, svolítið mismunandi eftir lands-
hlutum en allir hærri en meðaltalið.
Höfuðborgarsvæðið er hins vegar
ekki vel á vegi statt, ef ekki tekst
að halda frið við landsbyggðina.
Verðmætasköpun á höfuðborgar-
svæðinu var nefnilega ekki nema
kr. 39.896,- á íbúa á árinu 1986.
Þetta hefur okkur í Þjóðarflokkn-
um verið ljóst frá síðasta hausti er
töiur fóru að birtast frá stjómkerf-,
inu. Það kom okkur hins vegar á
óvart, þegar þingmaður upplýsti það
á fundi austur á landi, að Alþingi
vissi ekkert um þessa hluti. Við höf-
um haft áhyggjur af þessu, en von-
um að hægt sé að vinna nauðsynlega
breytingu í friðsamlegri samvinnu
við landsbyggðina, en ekki eins og
allt bendir til nú, að höfuðborgar-
svæðið verði skilið eftir í sárum sem
lengi verða að gróa.
Eg vil því að lokum spyija bæjar-
stjómarmenn hér á höfuðborgar-
svæðinu. Hver er ykkar framtíðar-
sýn? Á ykkar svæði býr mikið af
duglegu fólki sem vill vinna fyrir sér
og skapa verðmæti. Hveiju ætlið þið
að svara þessu fólki innan fárra ára
þegar flármagnið verður komið út í
héruð og ekki hægt að velta því hér
á svæðinu.
Með bestu kv^ðjum.
Höfundur er í málefnanefnd Þjóð-
arflokksins.
víðtækri hagstjómarkreppu sem
einkennir efnahagsmálin. Vandinn
á ekki rætur að rekja til samdráttar
í þjóðartekjum. Þvert á móti var
sl. ár metár í verðmætasköpun.
Fundurinn skorar á launafólk að
rísa upp til baráttu gegn gengis-
fellingu sem kjararánsaðgerð og
heitir á félaga Alþýðubandalagsins
að liggja ekki á liði sínu í þeirri
baráttu."
BADtllNTONSKOLI
FYRIR BÖRN OG UNGLINGA
Við starfí ækjum badmintonskóla fyrir
S-14 ára börn í sumar.
Innanhúss:
œf ingar
leikraglur
þrautir
leikir
keppnir-mót
myntlbönd
\ r \ Úti: Hlaup skokk þrekœf ingar sund leikir
)
4 vikur í senn:
□ júní
□ júlí
O ágúst
4 tímar tvisvar í viku
□ manud. og mióvikud. kl. 09-13
□ mánud. og miðvikud. kl. 13-17
□ þriájud. og fimmtud.kl. 09- 13
□ þriðjud og fimmtud.kl. 13-17
Verá kr. 3300 pr. mánuð
Stjórnandi skólans. Helgi Magnússon íþróttakennari
og badmintnnþjálfari

Tennis- og badmintonfélag
Reykjavíkur
Gnoðarvogi 1 s.82266
Skréning í badmintonskólonn:
Nafn
Heimili
simi
fæSingard.og ár
Klippið út aiiQlíisinquna oq aendið í póeti