Morgunblaðið - 19.05.1988, Blaðsíða 62

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MAÍ 1988
62
Minning:
Helgi Arnason
silfursteypumaður
Minning:
Guðmundur Stef-
ánsson læknir
Helgi Ámason fæddist á Hraun-
holtum í Kolbeinsstaðahreppi í
Hnappadalssýslu 31. júlí 1908.
Móðir hans, Marta Margrét Jóns-
dóttir, var ættuð úr Skammadal í
Mýrdal, hún vistaðist til séra Áma
Þórarinssonar á Stóra-Hrauni. Fað-
ir hans, Ámi Ámason, var ættaður
úr Stafholtstungum og var fjármað-
ur hjá séra Áma. Þau bjuggu um
tíma í Hraunholtum og var Helgi
yngstur 4 bama þeirra. Hin voru
Þorgerður, Jón og Anna. Tvær hálf-
systur, Jónína og Guðfínna, voru
böm Áma með fyrri konu hans.
Guðfínna og Anna em eftir af þess-
um systkinum.
Er Helgi var á öðm ári var hann
takinn til fósturs til Steinunnar
Stefánsdóttur og Dalsmanns Ár-
mannssonar, sem þá bjuggu ásamt
3 bömum sínum: Guðrúnu, Ár-
manni og Jóni í Hítameskoti í Kol-
beinsstaðahreppi.
Um 1920 fluttu þau að Fíflholt-
um, þar dó Dalmann 1922, þá flutt-
ist íjölskyldan til Reykjavíkur. 1937
kvæntist hann Sveinbjörgu Jóns-
dóttur, ættaðri frá Vopnafírði. Þau
eignuðust 2 sjmi: Reyni, landslags-
arkitekt, sem kvæntur er Björgu
Gísladóttur og eiga þau eina dótt-
ur, Jón, verkfræðing, sem kvæntur
er Stefaníu Bjömsdóttur og eiga
þau þijú böm.
Helgi tilheyrði aldamótakynslóð-
inni sem fékk ekki aðra uppfræðslu
en bamakennslu eins og hún var í
sveitum landsins á þeim tíma og
síðan sú fræðsla, sem fólst í því að
ganga til prestsins til undirbúnings
fermingar.
Helgi var vel greindur og vel
verki farinn. Bam að aldri lærði
hann á pijónavél, sem Guðrún átti
og pijónuðu þau fyrir aðra sveit-
unga og þótt jafnan vel af hendi
leyst. Hann var fyrst mest í verka-
mannavinnu hér í Reykjavík, oft í
byggingarvinnu m.a. við Hótel
Borg, einnig í vegavinnu á sumrin
úti á landi. Hafði hann oft á hendi
launauppgjör, því hann var reikn-
ingsglöggur mjög og ráðvandur.
Helgi fór að hjálpa Jóni, uppeldis-
bróður sínum, við silfursteypu.
Mótað var eftir ýmsum fyrirmjmd-
um í sand og bræddu silfrinu hellt
í mótin. Þetta er aldagömul aðferð
við máimstejipu og lærðu gullsmiðir
þetta í námi sínu og það var lengst
af stundað á hveiju verkstæði, með
misjöfnum árangri. Helgi náði fljótt
tökum á stejrpunni, enda verklag-
inn. Á stríðsárunum var mikið að
gera hjá gullsmiðum og mikið unn-
Fæddur 5. september 1897
Dáinn 10. mai 1988
Nú þegar afi minn, Hjörleifur
Sigurbergsson, er horfinn úr þess-
um heimi hrannast upp mjmdir fyr-
ir hugskotssjónum, myndir frá liðn-
um árum, sumar allt að fertugar.
Þessar myndir eru ekki í tímaröð
og eiga sér ekkert röklegt sam-
hengi, en hafa það sammerkt að
hann er á öllum þeim, í forgrunni.
Ein fyrsta endurminning mín er
tengd honum. Lítill stelpuhnokki
kominn uppí sveit, austur í Súlu-
holtshjálegu, til ömmu og afa. Hún
orgar af öllum kröftum því hún vill
fara heim en afí tekur hana í fang-
ið, gengur með hana um gólf og
huggar.
Onnur mynd, nokkrum árum
yngri, er af stelpu nýkominni til
sumardvalar í sveitina hjá afa og
ömmu. Það er grenjandi rigning og
ið eftir gömlum steyptum munstr-
um. Gullsmiðir í Reykjavík sóttust
eftir að fá Helga til að steypa fyrir
sig og í mörg ár var nokkurskonar
silfursteypustöð á verkstæðinu hjá
Jóni og mun Helgi vera eini íslend-
ingurinn, sem fengið hefur starfs-
heitið silfursteypumaður. Vann
hann allt fram til ársins 1986.
Helgi kunni vel til verka í vega-
gerðinni og var liðtækur að hjálpa
Jóni, er leggja þurfti heimkeyrslu
að sumarbústað í Fossvogi, sem
síðar varð að alvöru húsnæði. Hann
kunni að taka torfsnittur og hlaða
torfveggi. Um það ber vitni torf-
veggurinn góði, sem reistur var til
skjóls, um 100 metrar lengd og
heldur velli eftir hartnær 60 ár.
Og hann kunni til verka við hús-
byggingar og hjálpaði Jóni að
byggja bæði íbúðarhús og kartöflu-
geymsluna góðu, sem geymt hefur
vetrarforða í hálfa öld og hann
byggði sitt eigið hús í Kópavogin-
um. Gangstéttar lagði hann svo vel
að aldrei högguðust hellumar.
Helgi gekk ekki heill til skógar,
hann þjáði lengi nýmasteinar og
gekk hann undir marga stóra upp-
skurði, en þrekið var oft ótrúlegt.
Dýravinur var hann og margar
ferðir átti hann til að hitta hestinn
Blesa, sem Jón sonur hans á. Bam-
góður var Helgi líka, var hann orð-
inn allfullorðinn eða næstum 70 ára
er bamabömin komu og áttu þau
hug hans allan og veittu honum
mikla ánægju.
Helgi var einlægur knatt-
spjmuáhugamaður og var afar
duglegur að horfa á knattspymu-
leiki og lét engan af þeim meirihátt-
ar fram hjá sér fara. Skákáhuga-
maður var hann líka og fylgdist vel
með öllum stærri mótum. Sjálfur
var hann góður taflmaður og einnig
góður spilamaður. Það vom lítil jól
og áramót, ef ekki var hægt að
hitta Helga og spila lander eða
púkk, bridge eða vist.
Við, fjölskylda Jóns Dalmanns-
sonar, þökkum Helga samfylgdina,
sem fjölskylduvinar og sem sam-
starfsmanns jrfír 40 ár og vottum
fjölskyldu hans innilega samúð.
D.J.
stelpan er í nýjum stígvélum að
„hjálpa" afa sfnum að girða. Hún
réttir honum samviskusamlega
naglana, einn af öðmm, og fær
hrós fyrir. Hann hagar orðum
sfnum þannig að henni fínnst hún
ekki aðeins vera dugandi fjölskyldu-
meðlimur heldur og gegn þjóðfé-
lagsþegn.
Svo er á einni myndinni heldur
niðurlút stelpa. Það em allir að
stríða henni því hún er klippt eins
og strákur. En afí segir að hár-
greiðslan sé sallafín og hjálpar
þannig að byggja upp sjálfstraustið
á ný. Það er hans von og vísa. Allt-
af stendur hann með lítilmagnan-
um.
Árin líða, stelpan fer í skóla, les
íslandssögu og um líf þjóðarinnar
fyrr á öldum og fínnst það miður
skemmtileg lesning. En afí þekkir
þetta flest af eigin raun og verður
heillandi persónugervingur hinna
í dag, fimmtudaginn 19. maí,
verður mágur minn og vinur, Guð-
mundur Stefánsson, jarðsettur frá
Neskirkju.
Guðmundur eða Mansi, eins og
hann var ævinlega kallaður, fædd-
ist 19. mars 1945, og var því ekki
nema 43 ára þegar hann lést.
Foreldrar hans em þau Guðrún
Kristjánsdóttir húsfrejja og Stefán
Guðmundsson fyrrverandi skipstjóri
hjá Eimskip. Guðmundur stundaði
nám við Menntaskólann í Reykjavík
og lauk_ þaðan stúdentsprófí árið
1966. Siðan lá leið hans í Háskóla
íslands þar sem hann nam læknis-
fræði og lauk kandídatsprófí árið
1976. Við læknastörf starfaði Guð-
mundur í þijú ár; hann starfaði sem
aðstoðarlæknir á Vífílsstaðaspítala
og á Akranesi, síðan starfaði hann
sem heilsugæslulæknir í Þórshöfn
og f Hveragerði, uns hann varð að
láta af störfum vegna veikinda. Þá
lá leið hans upp á Reykjalund þar
sem hann starfaði undir handleiðslu
góðra manna allt fram til hins
sfðasta.
Ég hafði töluverð samskipti við
Mansa í gegn um árin. Mansi var
afar dagfarsprúður maður sem
leysti verk sín samviskusamlega af
hendi. Oft sá ég að honum leið
ekki vel, en aldrei kvartaði hann.
Ég spurði hann oft; hvemig líður
þér? Hann svaraði alltaf, mér líður
sæmilega, eða mér líður vel. Þrátt
fyrir það rétti hann mér gjaman
hjálparhönd við byggingarfram-
kvæmdir þegar hann gat komið því
við.
Fyrir tveimur ámm festi Mansi
kaup á íbúð í Selási og var hann
mjög áhugasamur vegna þeirra
kaupa, og byijaði strax að viða að
sér hlutum í íbúðina. Hann flutti
svo í íbúðina 1. febrúar á þessu ári
fomu fræða, gæðir þau lífi og lit-
um. Allt lifnar við og verður áhuga-
vert. Ógleymanlegar em sögumar
hans af jólum í litla torfbænum
austur í Með'allandi. Einnig lifna
við mjmdir af svaðilfömm jrfír óbrú-
uð stórfljótin á Söndunum og ferðir
og undi hag sínum vel. En fyrir
tveimur mánuðum, á afmælisdag-
inn sinn, veiktist Mansi alvarlega
og kom þá í Ijós að hann hafði
krabbamein á háu stigi sem engin
mannleg máttarvöld fengu við ráð-
ið. Og lést hann á Borgarspítalanum
9. maí sl.
Ég veit að það er erfítt fyrir for-
eldra að horfa á eftir bömum sínum,
því vil ég biðja Guð að styrkja ykk-
ur í sorginni og alla aðstandendur
hans sem eiga um sárt að binda.
Missir okkar og söknuður er mikill.
Ég kveð Guðmund með þessum
orðum:
Dejr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama,
en orðstír
dejr aldregi
hveim er sér góðan getur.
Kristján Jóhannsson
á tveimur jafnfljótum yfir fjallvegi
í öllum veðmm. Kötlugos, huldu-
fólk, allt verður þetta ljóslifandi á
vömm hans.
Hroki og yfírdrepskapur er eitur
í hans beinum enda telur hann það
ekki fyrir neðan sína virðingu að
rökræða landsins gagn og nauð-
sjmjar við ungling við eldhúsborðið.
Það em ófáar minningamar tengd-
ar því borði, bæði á Ljósvallagötu
og Baldursgötu. Stundum er hann
alls ekki sammála dótturdóttur
sinni, en alltaf er allt í góðu.
Óteljandi em þær orðnar jóla-
gjafímar, afmælisgjafimar, ferm-
ingargjafímar og brúðargjafimar
sem afí og amma hafa gefíð í gegn-
um árin. Það hefur verið þeirra
yndi að gefa og veita öðmm þótt
þau hafí aldrei haft úr miklu að
spila sjálf. Allt þetta kemur vel
heim og saman við lífsskoðun þeirra
og trú að kappkosta að gera öðmm
gott og lifa í samræmi við kristna
trú, af hógværð og kærleika.
Þannig vil ég muna hann. Góðan
og ljúfan afa, skoðanafastan, alltaf
trúan sinni sannfæringu og umfram
allt samkvæman sjálfum sér.
Hvíli hann í friði.
Ingveldur Sveinbjörnsdóttir
Hjörleifur Sigur-
bergsson- Minning
V^terkurog
^3 hagkvæmur
auglýsingamiöill!

Sumar-tiíboð
á svínakótilettum
Gott á grillið
Gott á grillið