Morgunblaðið - 19.05.1988, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MAÍ 1988
Morgunblaðið/Einar Falur
Bjórkjallarinn verður í kjallara Naustsins, þar sem nú eru hlerar
fyrir gluggum. Kjallarinn verður innréttaður f þýskum stíl.
Bjórkjallari inn-
réttaður í Naustinu
„ÁSÓKNIN í bjórinn á eftir að
verða sem farsótt fyrsta árið,
enda eru íslendingar annálaðir
dellukarlar, og þá er um að gera
að vera tilbúinn," segir Sveinn
Hjörleifsson veitingamaður i
Naustinu, en hann ætlar að inn-
rétta bjórkjallara að þýskri fyrir-
mynd.
Sveinn ætlar ap opna kjallarann
með haustinu og fullvíst er að fleiri
veitingamenn eru í startholunum
eftir samþykkt bjórfrumvarpsins.
Kjallari Naustsins hefur komið að
ýmsum notum í gegnum tíðina. Þar
var fískvinnsla til skamms tíma og
gamla Geirsbúðin notaði hann sem
lager. Og nú fær hann enn nýtt
hlutverk, að þessu sinni sem
bjórkrá.
Gert er ráð fyrir að rými verði
fyrir 200 manns í nýja bjórkjallar-
anum, en 100 manns að auki í
Geirsbúð á hæðinni fyrir ofan og
verður innangegnt á milli. Ætlunin
er að innréttingar verði í grófara
lagi með langborðum og bekkjum
og þykkir veggimir með djúpum
gluggum og hvítkalkaðir.
Ekki liggja öll leyfí fyrir en að
sögn Sveins ætti ekkert að mæla
gegn því að þau fáist samþykkt.
Til að lögleg lofthæð náist þarf að
bijóta eina 20—30 sentímetra upp
úr gólfínu. Sveinn sagði að gæta
yrði þó þess að grafa ekki of djúpt
því þá gæti lekið inn í kjallarann á
háflæði. Kostnaður við breytingam-
ar liggur á bilinu 3—5 milljónir
króna.
Miklar breytingar hafa staðið
yfir á ytra útliti Naustsins í þeim
tilgangi að færa það í upprunalegt
horf og mun þeim framkvæmdum
verða lokið í sumar.
Skírnir:
Vorheftið komið út
VORHEFTI Skírnis, tímarits
Hins islenska bókmenntafélags,
162. árgangur 1988, er komið út.
Meðal efnis þessa heftis er eftir-
Aðalfundur
Torfu-
samtakanna
AÐALFUNDUR Torfusamtak-
anna 1988 verður haldinn i Litlu-
Brekku á Torfunni í dag, fimmtu-
daginn 19. mai og hefst hann
klukkan 20.30. Á dagskrá eru
venjuleg aðalfundarstörf og önn-
ur mál.
Torfusamtökin eru félagsskapur
áhugafólks um umhverfísvemd og
varðveislu menningarverðmæta á fs-
landi. Á síðasta ári kom út á vegum
samtakanna bókin um Kvosina, sem
er byggingarsaga miðbæjar
Reykjavíkur, eftir þau Guðmund Ing-
ólfsson, Guðnýju Gerði Gunnarsdótt-
ur og Hjörleif Stefánsson og verður
hún til sölu á fundinum.
Fráfarandi stjóm skipa þau Guð-
jón Friðriksson, formaður, Guðmund-
ur Ingólfsson, _ Guðrún Guðmunds-
dóttir, Hörður Ágústsson og Johann-
es Kjarval. Hjörleifur Stefánsson og
Þorsteinn Bergsson eru varamenn.
talið: Hubert JSeelow skrifar um
söfnun Jóns Ámasonar á bama-
efni, Hermann Pálsson um erlend
áhrif í íslenskum fomsögum og
Maureen Thomas um Gunnlaðar-
sögu og kvenröddina í íslenskum
bókmenntum. Myndskreytt grein
er um bókverk Dieters Rot og veru
hans á íslandi eftir Aðalstein Ing-
ólfsson. Þijár greinar eru um stjóm-
mál; Hannes Jónsson skrifar um
forsendur og framtíð íslenskra ör-
yggismála, Eyjólfur Kjalar Emils-
son veltir fyrir sér réttmæti fæling-
arstefnunnar og Jesse L. Byock
greinir þátt vinfengis í valdatafli á
þjóðveldisöld.
í Skímismálum skrifa Hjördís
Hákonardóttir um gagnrýni á
íslenska dómstóla og Vilhjálmur
Ámason um einstakiingshyggju og
íslenskan menningararf. Skáld
Skímis að þessu sinni er Helgi
Hálfdanarson, en hann þýðir ljóðið
„Danáa" eftir Símonídes frá Keos.
Ritdómar eru um sex bækur, þ. á m.
skrifa Svava Jakobsdóttir um
Hringsól eftir Álfrúnu Gunnlaugs-
dóttur og Pétur Gunnarsson um
Gunnlaðarsögu eftir Svövu Jakobs-
dóttur.
Ritstjóri Skímis er Vilhjálmur
Ámason en afgreiðslu annast Hið
íslenska bókmenntafélag, Þing-
holtsstræti 3. Þetta vorhefti Skímis
er um 200 blaðsíður.
LUXEMBORG
17xíviku
FLUGLEIÐIR
-fyrír þíg- A
AF ERLENDUM VETTVANGI
Eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
I Bangladesh er kannski rit-
frelsi, þegar allt kemur til alls
„ÞEGAR árið 1988 gekk í garð blasti óvissan við hvert sem
litið var. Spurningin sem leitaði á alla var sú sama: Hvað ger-
ist? Segir forsetinn af sér vegna síaukins þrýstings? Eða slær
hann stjómarandstöðuna út af laginu? Er þjóðin á leið til al-
gers stjómleysis, upplausnar? Það er deginum ljósara, að ríkis-
stjórnin er ekki nægilega voldug til að koma í veg fyrir að
stjómarandstaðan geri ómældan skaða og það er einnig sýni-
legt að stjóraarandstaðan er ekki nægilega voldug til að knýja
stjórnina til að segja af sér.“
deskum ráðherra að vera, alltof
greindur til að reyna að ljúga í
blaðamenn og alltof raunsær til
að sjá ekki svínaríið hvert sem
litið væri. Undir þetta get ég
tekið, enda hafði Mahomoud
reyndar tekið við embættinu fá-
einum vikum áður þegar fyrir-
rennari hans sagði af sér í mót-
Kannski ástand í menntunarmálum skáni, svo að blaðamenn geti
tekið svona mynd, en þessi mynd með fleirum var afhent erlend-
um blaðamönnum í Dhaka til að sýna framfarirnar undir stjóm
Ershads.
Ofangreind orð eru ekki
skrifuð af illa þenkjandi er-
lendum blaðamanni, sem þekkir
lítt til raunverulegs ástands í
Bangladesh. Þau eru tekin úr
grein í tímaritinu Tide og er
gefíð út í Bangladesh og kemur
út á ensku. í greininni er reynt
að fjalla ítarlega í hveiju það
liggi, að Bangladesh virðist aldr-
ei getað náð sér upp úr eymd-
inni og niðurstaða bangladeska
blaðamannsins er að sameiginleg
ábyrgð á þessum vanda liggi hjá
stjóm og stjómarandstöðu.
Það er sjálfsagt engin ný
speki, en fyrst og fremst vakti
athygli mína að lesa þessa grein,
svona skilmerkilega og opinskáa,
vegna þeirrar stöðugu gagnrýni
bangladeskra blaðamanna - og
undir hana tekið af erlendum
blaðamönnum - að harkaleg rit-
skoðun sé í Bangladesh.
Þessi grein og aðrar í Tide
bera sannarlega ekki vott um
ritskoðun og raunar fannst mér
dagblöðin þar vera mjög afger-
andi í gagnrýni ef þau vildu það
við hafa. Stóryrðin vom ekki
spömð að segja frá kosningas-
vindli stjómarinnar, myndir og
frásagnir af fundum stjómar-
andstöðu em daglega og þó svo
að blaðamenn fæm í verkfall
fáeinum dögum eftir kosning-
amar til að mótmæla ritskoðun
og kúgun, þótti mér það ekki
ýkja sannfærandi aðgerð, eftir
að hafa þó fylgzt með blöðum
þar á bæ.
Hins vegar get ég tekið undir
það sem blaðamenn og stjómar-
andstöðumenn halda fram um
sjónvarpið. Það er hlutdrægt og
sinnir ekki stjómarandstöðunni
í neinu. Það tíundar og rækilega
allt um ferðir og gerðir Ershads
forseta og liðsmanna hans og
mætti af því draga þá ályktun,
að aðrir kæmu ekki við sögu.
Þar era aldrei sýndar myndir frá
mótmælafundum né öðra því
sem gæti talizt neikvætt í garð
stjómarinnar. Hasina Wajid,
annar helzti leiðtogi stjómarand-
stöðunnar kallar sjónvarpið dag-
bók Ershads hershöfðingja og
það er ekki svo vitlaus samlík-
ing.
I annarri grein í þessu tíma-
riti er einnig ráðizt harkalega á
þá ákvörðun Ershads að halda
því til streitu að kosningamar
fari fram þó svo að allir hljóti
að sjá, að niðurstaða þeirra verði
marklaus. Og það sé í raun ekk-
ert sem geti réttlætt, að Jatyia-
flokkur Ershads skipi sér í þing-
stóla ef það gangi eftir að innan
við 5% neyti atkvæðisréttar síns.
Þar með sé Ershad að hundsa
allar lýðræðisreglur og hann
gefí höggstað á sér sem hann
megi sízt við nú.
Það hefur enginn ráðamaður
í Bangladesh treyst sér, svo að
ég viti til að greina frá því;
hversu mikil kjörsóknin var. I
samtali við mig, þegar ég var í
Dhaka, sagði Anizul Islam Mah-
moud, upplýsingamálaráðherra
og nú nýskipaður menntamála-
ráðherra, að þáttakan hefði verið
um 50%. Fáum - og sennilega
ekki ráðherranum sjálfum heldur
- dettur í hug að taka þessa tölu
alvarlega og flestir hölluðust að
tölu á bilinu 5-7 prósent.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu eftir kosningamar sagði
A. M. Matin, aðstoðarforsætis-
ráðherra á blaðamannafundi eft-
ir að kjörfundi iauk, að kosning-
amar hefðu farið ljómandi vel
fram og mætti líkja þeim - hvað
heiðarleika og allt slíkt snerti -
við kosningar á Englandi. Þessi
ummæli Matins þóttu sérstak-
lega óheppileg og á næstu dög-
um vom ráðamenn í óðaönn að
reyna að útskýra fyrir erlendum
blaðamönnum, að þama hefði
kímnigáfa Matins hlaupið með
hann í gönur. Anizul Mahmoud
sagði að þetta hefði verið sérs-
taklega „kaldhæðnislega að orði
komizt," en hafa yrði í huga að
blaðamennimir hefðu ekki sýnt
kurteisi á fundinum og verið með
óviðeigandi athugasemdir. Satt
að segja hafði ég ekki orðið þess
vör, enda afsakaði það heldur
ekki kyndugan húmor ráðher-
rans.Mahmoud viðurkenndi ekki
beinlínis, að yfírlýsing Matins
hefði verið mgl, en hann ítrek-
aði, að orðin hefðu ekki verið
nógu yfírveguð.
Fréttamaður Reuters sem sit-
ur í Delhi og var þama vegna
kosninganna hafði sagt að Mah-
moud væri of opinskár af bangla-
mælaskyni við kosningaleik Ers-
hads.
Mútuþægni embættismanna
er opinbert lejmdarmál, smygl
er stundað í stómm stíl og emb-
ættismenn loka augum fyrir því,
ef þess er gætt að gauka ein-
hveiju að þeim í staðinn. Skriff-
innska og skipulagsleysi setur
mark sitt á daglegt líf.
Mahmoud kvaðst ekki myndu
sitja lengi í stól upplýsingaráð-
herra, þama hefði verið um
bráðabirgðaráðstöfun að ræða.
Það gekk og eftir, því að hann
hefur nú verið gerður að mennt-
amaálaráðherra. Óneitanlega
vekur það vonir, því að Mahmoud
virðist í senn óþolinmóður og
metnaðarsamur og sérstaklega
skipuiagður í vinnubrögðum sín-
um að dómi þeirra sem til hans
þekkja. Þau tíðindi að hann hefði
tekið að sér yfírstjóm mennta-
mála í þessu menntunarsnauða
landi, þar sem 22 milljónir af 105
em læsar, em í mínum huga
með hinum betri.
Að nafninu til er skólaskylda
í landinu frá því böm em 6-11
ára. Þau ár greiðir ríkið 94%
kostnaðar og 74% af launum
kennara. Eftir 11 ára aldur verða
foreldrar síðan að taka við og
um það leyti er líka mikill meiri-
hluti bamanna löngu hættur í
skólanum og hefur snúið sér að
því að afla fjölskyldunni tekna,
með snúningum, betli, aðstoð á
ökmnum eða við hvað sem til
fellur.
Bangladesh á því langt í land
á því sviði sem mörgum öðmm
að gera menntun sjálfsagða, að
ekki sé nú sagt eftirsóknarverða.
Hvað sem líður yfirlýsingum
ráðamanna um metnað og þjóð-
arstolt.