Morgunblaðið - 26.05.1988, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. MAÍ 1988
13
ILOFAX
ílarleg
flokkaskipting.
Margar gerðir,
bæði úr leðrí og vinjl,
Mismunandi kjölþykkt.
/ Ýmis aukaþægindi,
t.d. vasar fyrír kreditkort
V reikninga o.fl.
Hljóðlátasta skíp
heimshafanna
Fyrsti leiðangurinn í nágrenni Islands
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Atlantshafsbandalaginu var
formlega afhent nýtt hafrann-
sóknaskip föstudaginn 6. maí.
Skipinu var hleypt af stokkunum
I Spezia á Ítalíu i júlí árið 1986
og gefið nafnið „Alliance" (þ.e.
„Bandalagið") síðan hefur verið
unnið að því að fullkomna sérlega
flókinn tæknibúnað skipsins sem
er talið fullkomnasta rannsókna-
skip sem til er um þessar mund-
ir. Alliance er rúmlega 3.000
brúttólestir, 93 metrá langt og
mestur ganghraði 17 sjómílur. I
áhöfn verða um 30 manns og
aðstaða er um borð fyrir 20
vísindamenn.
Viðstaddir afhendinguna voru
m.a. Marcello Guidi, varafram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbanda-
lagsins og Lee Baggett, flotafor-
ingi, yfírmaður Atlantshafsher-
stjórnar NATO. Það var forstöðu-
maður hafrannsóknastofnunar Atl-
antshafsbandalagsins, dr. Peter C.
Wille, sem veitti skipinu viðtöku en
útgerð þess verður á vegum þeirrar
stofnunar. Hafrannsóknastofnunin
var sett á laggimar 1959 og hefur
aðsetur í Spezia. Hlutverk hennar
er fyrst og fremst á sviði hljóðeðlis-
fræði neðansjávar og í þeim greinum
sem skipta máli í því sambandi. Það
var sívaxandi kafbátafloti Sovétríkj-
anna og aukinn áhugi fyrir sam-
vinnu á sviði vísinda og tækni sem
var kveikjan að stofnuninni. Á veg-
um hennar starfa 222 og em þá
allir taldir, bæði vísindamenn og
fólk í stjómunarstörfum. Vísinda-
menn frá öllum aðildarríkjum Atl-
antshafsbandalagsins, nema íslandi
og Lúxemborg, hafa tekið þátt í
starfseminni þau 29 ár sem hún
hefur staðið. Stofnunin er undir yfír-
stjóm Atlantshafsherafla NATO
sem hefur höfuðstöðvar í Norfolk í
Bandaríkjunum.
Allt hljóðeinangrað
Alliance er byggt með það fyrir
augum að á því sé hægt að stunda
sérlega viðkvæmar rannsóknir á
alls konar hljóðfyrirbrigðum neðan-
sjávar. Skipið er alls ekki ætlað til
kafbátaleitar enda er það sennilega
ein mikilvægasta forsenda vísinda-
legra vinnubragða í þessu sambandi
að hljóðgjafínn sé þekktur. Til þess
að draga úr hávaða hefur skipið
hliðstæðan vélabúnað og rann-
sóknaskipið Bjami Sæmundsson,
þ.e. dísilvélar skipsins knýja rafala
sem síðan knýja skrúfur þess. Að
auki em allar vélar skipsins í sér-
stökum hljóðeinangmðum skápum
og vélarrúmið er allt klætt einangr-
andi teppum. Allur útbúnaður er við
það miðaður að halda hávaða í lág-
marki, loftræstikerfíð er hannað
með það fyrir augum og sömuleiðis
eldhúsið hljóðdeyft eins og hægt er.
Allt rými í skipinu er hljóðeinangrað
á einn eða annan hátt, þannig em
t.d. allar súlur fylltar með marmara-
salla til að draga úr hljóðmögnun.
Þeir sjómenn sem rætt var við líktu
Alliance við draugaskip, í það vant-
aði ef til vill öll þau hljóð sem gefa
skipi „sál“. Þegar skipið er látið
reka verður að setja sérstakar regl-
ur um ferðir áhafnarinnar þannig
að þau hljóð sem fylgja venjulegum
umgangi tmfli ekki rannsóknar-
starfið. Samkomulag varð um að
Alliance sigldi undir vestur-þýska
verslunarfánanum og æðstu yfír-
menn þess verða þýskir en áhöfnin
annars að mestu bresk. Reiknað er
með því í framtíðinni að í áhöfn
geti verið sjómenn frá hveiju aðild-
arríkjanna sem er. Enda er skipið
ekki herskip og þeir sem á því sigla
em úr verslunarflotanum. Breskt
útgerðarfélag mun sjá um útgerð
skipsins.
Fyrsta verkefnið við ísland
Ifyrsta verkefni Alliance verður á
norðurslóðum, þ.e. á hafsvæðinu á
milli Grænlands, íslands og Noregs.
Sá leiðangur hefst i ágúst í sumar.
Bæði er að umferð sovéskra kafbáta
um þetta hafsvæði hefur mjög auk-
ist síðustu ár og sömuleiðis er það
frá vísindalegu sjónarmiði athygli-
svert. Margir hafmassar, heitir og
kaldir, koma þar saman og nauðsyn-
legt er talið að afla ítarlegra upplýs-
inga um áhrif þessara aðstæðna á
hljóð og hljóðburð. Svo sem við er
að búast mun mikilvægi rannsókn-
anna fyrir vamir og öryggi Vestur-
landa sitja í fyrrirúmi sem er helsta
ástæða þess að hafsvæði í kringum
ísland verða fyrir valinu sem fyrsta
viðfangsefni þessa nýja skips.
Gert er ráð fyrir því að þau gögn
sem safnað er í rannsóknarferðum
Alliance, hafrannsóknaskip Atlantshafsbandalagsins, sem heldur i sinn fyrsta leiðangur til hafsvæðanna
við ísland i ágúst i sumar.
skipsins standi háskólum og rann-
sóknarstofnunum innan NATO til
boða að svo miklu leyti sem ekki
eru hemaðarlega mikilvægar upp-
lýsingar á ferðinni. Áætlað er að
gefa vísindamönnum frá öðrum
stofnunum en hafrannsóknastofn-
uninni í Spezia tækifæri til að taka
þátt í ferðum skipsins og sömuleiðis
háskólastúdentum frá aðildarríkjun-
um. Þær upplýsingar sem mögulegt
er að safna með fullkomnum tækja-
búnaði skipsins koma til með að
nýtast á mörgum sviðum, s.s. við
olíuleit og vinnslu, mengunarvamir,
nýtingu verðmætra jarðefna á sjáv-
arbotni og öiyggi þeirra sem starfa
neðansjávar.
W^ & y??
2
Filofax er fullkomið skipulagskerfí fyrir einstaklinga.
Það er sveigjanlegt að þörfum hvers og eins.
Hallarmúla 2, simi 83211
Austurstræti 10, sími 27211
Kringlunni, simi 689211
sm
BÍÓHðU
Frumsýnir grínmyndina
Some house guest!
Permanently on the bottle, never stops messing about,
and...
wants to stay FOREVER!
UNdlD ARRST5 PRESEMTS
DIANE KEÁTON In
1NÁNCÍ MEYERS/OUKliS SHYER PÍODUCTION
WBOOM'
HAROLDRANUS
UM WANAMAKEK ond SAM SHERERD œ JEFF COOPER
MUSICBYBILLC0NT1
Diredoi ol Pbotoginplir WllllAM A FRAKER, AS.C
Writtai by NANCY M£YERS & OIARLfS SHYER
Produœd by NANCY MEYERS Diteded by CHARIiS SHYER
Splunkunýog þrælfjörug
grínmynd með úrva
sleikur-
unum Diane Keaton, Sam
Shepard og Harold Ramis.
Baby Boom — Mynd fyrir þig og þfna
SýndkLS-7-9-11