Morgunblaðið - 15.10.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. OKTÓBER 1988
Frakkland:
Verkfallsalda
hjá opinberum
starfsmönnum
París. Reuter.
STÉTTARFÉLÖG tveggja miHj-
óna opinberra starfsmanna og
kennara í Frakklandi hótuðu í
gaer að fara í verkfall og bætast ,
í hóp hjúkrunarkvenna, náma-
manna og lestarstjóra, sem krefj-
ást launahækkana.
Verkfallsaldan, sem nú gengur
yfir, reynir meira á þolrifin í minni-
hlutastjóm sósíalista en nokkuð ann-
að, frá því að hún tók við völdum
fyrir fimm mánuðum.
Þegar samtök opinberra starfs-
manna og kennara voru að búa sig
undir erfiðar samningaviðræður við
stjómvöld, sagði Jean-Paul Roux,
leiðtogi kennarasambandsins, að
komið gæti til allsherjarverkfalls op-
inberra starfsmanna 20. október
næstkomandi.
Roux sagði, að félagar hans hefðu
orðið fyrir miklum vonbrigðum með
kröfu Michels Rocards, forsætisráð-
herra sósíalistastjómarinnar, um hóf-
samar launahækkanir.
Félög opinberra starfsmanna
segja, að einkafyrirtæki hafi keypt
sér frið með víðtæku launaskriði á
undanfömum tveimur árum og laun
opinberra starfsmanna hafí dregist
iangt aftur úr.
Rocard hefur sagt, að hann muni
ekki líða „óhóflegar" launahækkanir,
því að þær geri ekki annað en skaða
efnahag landsins. „Ef við förum yfir
mörkin, sem efnahagsjafnvægið set-
ur okkur, eigum við á hættu, að fjár-
lagahallinn aukist, verðlag hækki og
verðbólguskriða fari af stað,“ sagði
Rocard í óvæntu sjónvarpsávarpi á
fimmtudagskvöld.
Enn aukast
vandræðin
í Líbanon
Beirút. Reuter.
SPRENGJA sprakk í bifreið í
hverfi múslima í Vestur-Beirút í
gær og varð þremur mönnum að
bana. 33 menn slösuðust og auk
þess varð mikið tjón á mann-
virkjum í nágrenninu. Hussein
Husseini forseti þings Líbanons
varaði við þvi i gær að ef ekki
tækist að velja eftirmann sinn
og Amins Gemayels forseta
myndi stríðsástandið i landinu
versna. Husseini lætur af emb-
ætti á þriðjudaginn kemur.
„Tortýming blasir við landinu,"
sagði Husseini í ávarpi til þjóðarinn-
ar. „Ef ríkið klofnar verður Líbanon
vettvangur endalausrar styrjaldar.
Það er nauðsynlegt að velja nýjan
forseta til að binda enda á stríðið,"
bætti hann við. Þingi landsins hefur
enn ekki tekist að koma sér saman
um eftirmann Gemayels en sex ára
kjörtímabil hans rann út 22. sept-
ember. í hvert sinn sem Husseini
boðaði þingmenn til að kjósa nýjan
forseta sátu kristnir menn heima
því þeir voru ekki sáttir við þann
frambjóðanda sem Sýrlendingar og
Bandaríkjamenn höfðu komið sér
saman um.
I gær hvatti Husseini þingmenn-
ina 76 sem enn mæta á þingfundi
til að koma sér saman um nýjan
þingforseta á þriðjudaginn ella ykj-
ust vandræðin enn. Ottast er að
kristnir menn muni koma í veg fyr-
ir kosninguna. Þingið hefur um
skeið verið eini vettvangur kristinna
manna og múslima til að hittast og
ræða málin. Ef ekki tekst að velja
nýjan þingforseta er hætt við að
þingið leysist upp. Þá verða tvær
ríkisstjómir f Líbanon, enginn for-
seti og engin starfhæf löggjafar-
samkunda.
Óróleikinn á vinnumarkaðnum hef-
ur valdið því, að franski frankinn
hefur verið undir miklum þrýstingi.
Á föstudaginn var frankinn lægri
gagnvart vestur-þýska markinu en
nokkru sinni fyrr.
Reuter
George Bush, til vinstri, leggur áherslu á mál sitt, en Michael Dukakis, til hægri, bíður þolinmóður eftir
____________ að röðin komi að sér. Framar eru blaðamennimir sem spurðu frambjóðenduma spjörunum úr.
Seinni kappræðurnar fyrir forsetakosningar í Bandaríkjunum:
Dukakis tókst ekki að
saxa á forskot Bush
Los Angeles. Reuter.
MENN era sammála um það eftir seinni kappræður forsetaframbjóð-
endanna Michaels Dukakis og Georges Bush að Hinum fyrrnefnda
hafi ekki tekist að slá svo eftirminnilega í gegn sem þörf krafði til
að saxa á forskot keppinautar síns. Þvert á móti sýna skoðanakannan-
ir að áhorfendur kunnu betur að meta framgöngu repúblikanans.
Kappræðurnar vom fremur litlausar og hvorugum urðu á meirihátt-
ar mistök. Báðir lögðu áherslu á sömu grundvallaratriði og í fyrri
brýnunni og fátt nýtt kom fram. Eins og í fyrri umferðinni vom
það blaðamenn sem skutu spurningum á keppinautana í eina og
hálfa klukkustund.
Strax í upphafi barst talið að
veikustu hlið varaforsetans, Dan
Quayle. Bush varði varaforsetaefni
sitt með þeim orðum að aldrei hefði
hann orðið vitni að jafn „óheiðarleg-
um árásum á ungan þingmann,"
og bætti við: „Ég er stoltur yfir því
að hafa kosið hann.“ Dukakis svar-
aði með því að segja að valið á
Quayle væri slæmt og sýndi dóm-
greindarleysi varaforsetans. Þar
með var málið afgreitt og stjórn-
málaskýrendur segja að demó-
kratanum hafi gert sér heldur lítinn
mat úr reynsluleysi Quayles.
Því næst ítrekaði Bush þá stefnu
sína að hækka ekki skatta. Dukak-
is sagði að Bush hefði þrisvar brot-
ið loforð sitt um að hækka ekki
skatta á síðastliðnu ári og væru
yfirlýsingar hans ekki „pappírsins
virði" sem þær stæðu á. Bush svar-
aði því til, bersýnileg reiður, að
ríkisstjórinn frá Massachussetts
myndi senda skattalögregluna inn
í eldhús til fólks til að innheimta
ógreidda skatta. Áhorfendur í leik-
fimisalnum í menntaskólanum í Los
Angeles púuðu á Dukakis fyrir vik-
ið.
Dukakis fær salinn til að
hlæja
Bush hélt uppteknum hætti og
gaf Dukakis að sök £ið vera „vinstri-
sinni sem höfðaði ekki til þorra
fólks“. Dukakis svaraði því til að
ef hann fengi einn dal fyrir hvert
skipti sem Bush hefði notað þetta
skammaryrði þá kæmi hann til
greina sem einn af skattsvikurunum
sem Bush vildi sleppa hendinni af.
Salurinn sprakk úr hlátri og Bush
með en ekki var ljóst hvort athuga-
semd Dukakis þótti svona snjöll eða
hvort hlegið var að aulafyndninni.
Dukakis hefur verið núið því um
nasir að hann sé þurrpumpulegur.
Aðspurður um þetta efni svaraði
hann: „Ég held ég sé allgeðþekkur
náungi, talsvert viðkunnanlegri en
þegar ég hóf þingstörf í Massa-
chussetts." Bush hefur einnig verið
gagnrýndur fyrir neikvæða kosn-
ingabaráttu. I því sambandi sagði
varaforsetinn að faðir sinn, sem nú
er látinn, hefði örugglega verið
stoltur af syni sínum vegna þess
hve langt hann hefur náð.
Þegar Bush var minntur á að
honum hefðu orðið á þau mistök í
fyrri kappræðunum að segjast vilja
fella niður þijú vopnakerfi sem þeg-
ar hafa verið tekin úr notkun sagði
hann: „Ef ég vissi um þijú ný
vopnakerfí sem ég teldi hreina sóun
og ef þingið stæði ekki vörð um
þau þá myndi ég ekki veija fé til
þeirra."
Frambjóðendurnir voru spurðir
hvað þeim félli best í fari hvors
annars. Bush sagðist hrifinn af því
hve fjölskylda Dukakis stæði vel
saman en Dukakis endurgalt ekki
hólið heldur sagði: „Ég vona að sá
tónn sem þama var sleginn eigi
eftir að enduróma fram að kosning-
um.“
Bush vill ekki þríðju
kappræðurnar
Frambjóðendumir sneru sér nú
að framkvæmd kosningabaráttunn-
ar og því hvort þeir myndu mætast
á ný fyrir kosningar. Bush sagði
að demókratar hefðu komið illind-
um af stað á flokksþingi sínu þegar
Anne Richards, sem flutti setning-
arræðuna, sagði að Bush hefði
fæðst með „silfurfót í munni". Bush
sagði þessa athugasemd illgjarna
og sakaði fjölmiðla um að beina
athyglinni einkum að neikvæðum
hliðum kosningabaráttunnar. Hann
útilokaði þriðju kappræðurnar og
sagði kjósendur hafa fengið fylli
sína. Dukakis gekk á lagið og
sagði: „Ég skil núna eftir kappræð-
umar hvers vegna Bush vill ekki
frekari kappræður."
Eftir því sem leið á kappræðum-
ar urðu orðaskiptin hógværari í
andstöðu við fyrri kappræðurnar
sem voru allharkalegar á köflum. í
lokaávarpi sínu sagði Dukakis að
hann myndi sem forseti ekki sætta
sig við skuldabyrði þjóðarinnar,
rúmlega tvær milljónir heimilis-
lausra og hátt hlutfall af skólafólki
sem flosnaði upp frá námi.
Bush ítrekaði að lokum að hann
bæri mikla virðingu fyrir keppinaut
sínum. Hann sagði að kosningamar
myndu snúast um stóm málin, þar
á meðal frið á jörðu.
ítalska þingið:
Breyttir starfshætt-
ir gætu leitt til efna-
hagslegs stöðugleika
Róm. Reuter.
EKKI er talið ólíklegt að breytingar á starfsháttum ítalska þingsins
sem samþykktar vom með naumum meirihluta á fimmtudag hafi í
lör með sér gmndvallarbreytingu í ítölskum stjórnmálum, leiði til
aukins stöðugleika í efiiahagsmálum og einangri kommúnistaflokk-
inn enn frekar.
Ciriaco De Mita, forsætisráð-
herra úr flokki Kristilegra demó-
krata, sýndi mikla dirfsku og lagði
embætti sitt að veði í kosningunum
á fimmtudag. Hann lagði til með
stuðningi samstarfsflokks síns, só-
Tilfinninga-
mál ber á góma
Los Angeles. Reuter.
BUSH og Dukakis vísuðu báðir
til þess í kappræðunum á
fimmtudagskvöld að þeir hefðu
misst afkvæmi sin.
Þegar Bush var spurður hvort
hann myndi leggjast gegn fóstur-
eyðingu ef móðirin vissi að barnið
myndi fæðast með ólæknandi
sjúkdóm sagði hann að hann
myndi leyfa fóstureyðingu ef Iíf
móðurinnar væri í hættu. Hann
gat þess að dóttir sín hefði látist
úr krabbameini þriggja ára göm-
ul. „Ég held að ekki sé rétt að
byggja ákvörðun á stöðu lækna-
vísindanna á hveijum tíma. Núna
væri ef til vill hægt að bjarga lífi
dóttur minnar."
Dukakis minntist þess í fram-
haldinu að hann og kona sín Kitty
hefðu misst bam sem lifði einung-
is í 20 mínútur eftir fæðingu.
Hann sagðist líta svo á að konan
ætti sjálf að ákveða hvenær fóst-
ureyðing væri nauðsynleg.
I upphafí kappræðnanna barst
talið að öðru ágreiningsefni,
dauðarefsingum. Dukakis var
spurður hvort hann myndi leggj-
ast gegn dauðarefsingu jafnvel
þegar eiginkonu hans hefði verið
nauðgað og hún myrt. Dukakis
sagðist hafa lagst gegn dauða-
refsingum alla sína ævi en Bush
sagðist hlynntur henni sem refs-
ingu við ómanneskjulegum glæp-
um.
síalista undir foiystu Bettinos Crax-
is, að nær allar leynilegar kosning-
ar yrðu afnumdar í þinginu. Vænt-
anlega í síðasta skipti notuðu u.þ.b.
50 stjómarliðar tækifærið til að
greiða atkvæði gegn stjóminni.
Starfsháttabreytingin var sam-
þykkt með sjö atkvæða mun. Ella
hefði mátt búast við enn einni
stjómarkreppunni á Italíu.
Allt frá stríðslokum hefur stór
hópur þingmanna greitt atkvæði í
ósamræmi við stefnu flokks síns í
skjóli leynilegrar atkvæðagreiðslu.
Agaleysið hefur leitt til mikils
óstöðugleika í þinginu, t.d. hafa 48
ríkisstjómir setið frá stríðslokum.
ítölsk dagblöð boðuðu betri tíma í
gær. „Við stöndum nú á þröskuldi
nýs tímabils . . . við eigum ekki
lengur á brattan að sækja,“ sagði
í forystugrein í Corriera Della Sera.
Sumir spá því að nú hefjist nýtt
skeið í þingstörfum þar sem ræðu-
mennska verði hafín til vegs á ný
í stað baktjaldamakks. Fulltrúar
þrýstihópa verða nú að beijast fyr-
ir sínum málstað fyrir opnum tjöld-
um. Kommúnistar í stjómarand-
stöðu börðust hatrammlega gegn
starfsháttabreytingunni og geta
ekki lengur reitt sig á uppreisnar-
gjama stjómarliða og stjómar-
flokkamir þurfa ekki að semja við
kommúnista í hvert skipti sem
koma þarf óvinsælum málum í
gegn.