Morgunblaðið - 08.12.1988, Blaðsíða 24

24 ____________MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1988_
Hínn mildi mannvinur
eftirBárð
Halldórsson
íslenzka þjóðin er orðin ýmsu vön
af stjómmálamönnum sínum og
kallar ekki allt ömmu sína í með-
ferð löggjafar- og framkvæmda-
valdsins — hins vegar hygg ég að
lengi þurfi að leita til þess að finna
dæmi um svo makalausan yfirgang
og frekju gagnvart dómsvaldinu í
landinu eins og mátt hefur líta á
undanfömum dögum. í báðum til-
fellum stýra ráðherrar hins deyj-
andi Alþýðubandalags leiknum.
Ólafur Ragnar Grímsson situr í stól
fjármálaráðherra lýðveldisins við
mjög hæpnar aðstæður, þar sem
ósannað er ennþá, að ríkisstjómin
hafí tilskilinn þingmeirihluta að
baki í neðri deild. Það aftrar honum
samt ekki frá því að ráðast í tvígang
með fruntalegum hætti að dóms-
valdinu í landinu. Það má auðvitað
nærri geta, að slíkum manni er
ekki nóg að hafa framkvæmdavald-
ið í hendi sér.
Með afskiptum sínum af fræðslu-
stjóramálinu kemur hann fram sem
hinn mildi mannvinur, sem mis-
kunnar sig yfír vesaling, sem illa
hefur orðið úti í klóm kerfískarla í
menntamálaráðuneyti og sjálfs
erkiskúrksins — Sverris Hermanns-
sonari Nema hvað! Auðvitað þurfti
að koma höggi á þann mann! Rétt
eins og félagi hans Svavar þurfti
að byija sinn ráðherraferil á að
reyna að ógilda embættisverk Birg-
is ísleifs og eru fá eða engin dæmi
um slíkt áður.
Dómstólar fara með
dómsvaldið
Það má segja um Sturlu Krist-
jánsson lflct og Amas Amaeus seg-
ir um Jón Hreggviðsson, að í þessu
máli er hann sjálfur algert aukaat-
riði. Reyndar getur sjálfsagt Sturla
tekið um leið undir með Jóni Hregg-
viðssjmi, að „sá er eldur heitastur
sem á sjálfum brennur". Sturla
Kristjánsson skiptir ekki og hefur
aldrei skipt aðalmáli í fræðslu-
stjóradeilunni. Annars vegar snerist
það mál um gildi stoðkennslu og
sérkennslu — hins vegar og það var
aðalatriðið — um réttindi og skyldur
ríkisstarfsmanna. Það hvarflar held
ég ekki að nokkmm manni, að ríkis-
valdið hefði áfrýjað dómi undirrétt-
ar nema til þess eins að fá úr því
skorið, hvort embættismenn lands-
ins megi fara hiklaust fram úr §ár-
heimildum — þrátt fyrir ítrekuð til-
mæli og áminningar viðkomandi
ráðuneytis. Þetta er mergurinn
málsins. Úr þessu varð að fást skor-
ið.
Stjómsýsla okkar er marklaus
og leiðir til algerrar upplausnar
nema þetta fáist á hreint. Það skipt-
ir engu máli og er hreint út í bláinn
að tala um eftir á, að fé hafi verið
vel varið og farið til góðs málefnis.
Menn verða að hafa í huga stjóm-
kerfí okkar. Stjórnarskrá og lands-
lög ber að virða. Svona einfalt er
það. Það er skýrt að orðum kveðið.
„Dómstólar fara með dómsvaldið."
Mál Sturlu Kristjánssonar var til
meðferðar í dómskerfínú. Dómur
var kveðinn upp í undirrétti. Málinu
hafði verið skotið til Hæstaréttar.
Af hverju höfðu þeir félagar ÓRG
og Svavar ekki biðlund til að bíða
málsloka? Hvað bjó að baki hinni
nýuppgötvuðu mannúð þeirra? Þeim
var svo brátt, að þeir þurftu að
gjalda einhver hæstu manngjöld í
sögu lýðveldisins manni, sem
dæmdur var í undirrétti fyrir fjár-
málamisferli upp á röskar tíu millj-
ónir króna 'og bættu um betur með
því að bjóða síðan „gratis kost og
logi i undlandet“ í heil tvö ár!
Skyldu nú ekki illa haldnir emb-
ættismenn ríkisins fara að hugsa
sér til hreyfíngs?
Mitterríkið
Það er greinilegt, að prófessorinn
í stjómmálafræðum er ekki vel að
sér í stjómlagarétti, ef hann heldur
að hann geti ónýtt og upphafíð
hæstaréttardóma. Það var aldrei,
að hann komst í ráðherrastól! Eða
hvemig ætla menn að skilja þessi
ummæli hans: „ ... kannski hefði
gegnt öðru máli, ef Hæstiréttur
hefði verið búinn að fjalla um mál-
ið, og ég væri beinlínis að grípa inn
í störf réttarins."
Kannski hefði gegnt öðru
máli... Það er von, að það sé svo-
lítið hik á manninum. En með leyfí
að spýija — hvemig ætlaði hæst-
virtur að grípa inn í störf réttarins?
Ætlaði hann að fara með félaga
Svavari upp í Hæstarétt og tala um
fyrir dómurum? Ætlaði hann ef til
vill að hafa dóminn að engu? Hann
er ekki alveg viss — en kannski
hefði gegnt öðru máli...
En það er enginn efí í huga hans,
þegar kemur að „agavaldinu". Nei
— hinn mikli mannvinur ÓRG biðst
undan því að þurfa að hafa aga-
vald yfir embættismönnum rikisins.
En svo líða fáeinir dagar og er nú
enn reitt til höggs gegn dómsvald-
inu. Nú skal ekki ráðizt á garðinn,
þar sem hann er lægstur. Nú skal
sótt að sjálfum forseta Hæstarétt-
ar. Eitthvað hefur þótt við liggja.
Bárður Halldórsson
Nú er það svo, að fáir eru þeir, sem
þola ýtarlega gegnumlýsingu,
þannig að ekkert fínnist að þeim.
Það veit auðvitað ÓRG mætavel.
Það er 'rtiikill fdhgur fyrir slíkan
siðapostlila að k'Smast inn í fjár-
málaráðuneyti. í rikisendurskoðun
komst hann á snoðir um, að athuga-
semdir hefðu verið gerðar við
áfengiskaup handhafa forsetavalds.
Og nú færist hann ekki undan aga-
valdinu. Nú skal sjálfur Hæstiréttur
skotinn í kaf af málsvara Iítilmagn-
ans.
Vínkaup og veizluhöld
Það er búið að þvæla svo mikið
um flöskufjölda og vintegundir í
þessu áfengiskaupamáli, að þar
ætla ég engu við að bæta. Hins
vegar hefur mér ofboðið svo hræsn-
in, skinhelgin, ódrengskapurinn og
hrottaskapurinn í fjölmiðlum lands-
ins og ráðamönnum, sem hafa
magnað á skömmum tíma upp eina
æsilegustu galdrabrennu seinni
tíma, að ég get hreint ekki setið
þegjandi undir því.
Það er deginum ljósara, að al-
þingismenn og ráðherrar — allir upp
til hópa og undantekningarlaust —
bera fulla og ótakmarkaða ábyrgð
á lögum og reglum um áfengiskaup
á kostnaðarverði. Þeir bera einnig
ábyrgð á því, hvemig í reynd hefur
verið efnt til taumlausra veizlu-
halda á vegum hins opinbera.
Þar sem engar reglur virðast
gilda nema duttlungar ráðherra
hveiju sinni. Ráðherrar hafa um
langan aldur haft algert sjálf-
dæmi um hveijum þeir bjóði til
veizluhalda, hvar þeir haldi veizl-
ur og hvenær. Halda menn virki-
lega að það sé verið með mjög
nákvæmt birgðabókhald á þess-
um bæjum? Hafa menn átt slíkri
nákvæmni að venjast hjá fram-
kvæmdavaidinu í seinni tið?
En hvað kemur svo í ljós nú —
eftir að vesalings Halldór Ásgríms-
son hefur verið ginntur til að reka
Magnús Thoroddsen úr embætti?
Jú — enn lekur úr fjármálaráðu-
neyti. Og nú er það listi með
vínkaupskrá annarra heiðurs-
manna. Og nú er mér spum: hver
er munur á 1.200 flöskum, 800
flöskum eða 2.000 flöskum? Hvar
ætla menn að draga siðferðismörk-
in?
Hræsni og skinhelgi
Þegar menn hafa náð áttum í
þessu máli mun tvennt standa upp
úr. Annars vegar það, að breyta
þurfi öllum reglum um risnu og
fríðindi ríkisstarfsmanna — hins
vegar, að ÓRG hafí reist sér næsta
tilkomumikinn minnisvarða fyrir
hræsni og tvöfeldni í embættis-
færslu!
Það^þarf enginn að láta sér í hug
koma. að Halldór Ásgrímsson hafí
verið annað en peð í ljótum leik
hans með Hæstarétt. Það er heldur
dapurlegt hlutskipti hans, að þurfa
að standa eftir sem sá maður, sem
reyndi að fá Magnús Thoroddsen
til þess að beygja sig fyrir múgæs-
ingu og gjömingaveðri Ólafs Ragn-
ars Grímssonar. Hins vegar voru
sómi og karlmennska Magnúsar
slík, að hann sagði ekki af sér
heldur ætlar að treysta þvi dóms-
valdi, sem reynt hefur verið að
beygja með einhverri lúalegustu
aðför, sem um getur í seinni tíð.
Þegar tímar liða má mikið vera,
ef Magnús hefiir ekki einmitt
bjargað dómsvaldinu í landinu
frá miklu verri hremmingum
með þessu heldur en ef hann
hefði látið bugast og horfíð þegj-
andi úr embætti. Menn geta bara
rétt reynt að ímynda sér það
ástand, sem yrði, ef félagamir
ÓRG og Svavar hefðu fíjálsar
hendur með að tína til ávirðingar
manna og blása upp fjölmiðla-
moldviðri og allir dómstólar
landsins stikkfrí!
Heiðarleiki og dreng-
skapur ráðherra
Það getur ekki gengið upp, að
embættismaður, sem dæmdur hefur
verið í undirrétti fyrir trúnaðarbrot
við yfírboðara, óhlýðni í starfí og
fjármálaóráðsíu upp á tíu milljónir,
sé verðlaunaður með stórfé og end-
urhæfíngu á kostnað ríkisins — en
annar embættismaður sé nánast
„tekinn af lífi“ opinberlega án dóms
og laga fyrir að hafa notfært sér
fríðindi, sem hræsnarar lýðveldisins
upp til hópa hafa samið reglur um
og notfært sér takmarkalaust í ára-
tugi. Ef þetta á að viðgangast skal
líka málið allt gert upp. Það verður
þá að rekja allar áfengissendingar
og veizluhöld á vegum ríkisins upp
og gera grein fyrir því, hveijir hafí
setið þar að sumbli. Hvemig er til
dæmis með flokksþing, flokks-
stjómarfundi og aðrar samkomur
stjómmálaflokkanna sem sitja að
völdum hveiju sinni? Hafa ráðherr-
ar þeir, sem til teitis bjóða hveiju
sinni, greitt þau úr eigin vasa?
Hafa þeir kannski fengið áfengi á
kostnaðarverði? Eða greiddu þeir
kannski aldrei neitt? Var þetta
kannski bara skrifað á reikning
Rúgbrauðsgerðarinnar?
Ef einhver vottur af heiðarleika
— að ég tali nú ekki um drengskap
— hefði verið í þeim manni, sem
fyrir undarlega duttlúnga örlag-
anna hefur nú um stundarsakir tyllt
niður tá í ráðuneyti fjármála á ís-
landi — þá hefði mál Magnúsar
Thoroddsen aldrei komizt í um-
ræðu. Þá hefði mannvinurinn mikli
tekið upp tólið og sagt sem svona:
„Magnús minn — við ráðherrar
Álþýðubandalagsins viljum fara að
laga siðferði opinberra starfs-
manna. Við ætlum að breyta þess-
um reglum um risnu og fríðindi
opinberra starfsmanna. Mér fínnst
þú hafa verið ansi stórtækur í kaup-
um á áfengi síðast. Ég veit alveg
hvaða hefðir hafa gilt í þessu —
en gætirðu ekki verið mér sammála
um, að þetta sé einum of mikið.
Værirðu ekki til í að skila svo sem
1.000 flöskum aftur og sfðan læt
ég semja sniðuga reglugerð um öll
þessi mál. Við ráðherrar Alþýðu-
bandalagsins erum mildir menn —
eins og þú sérð af meðferð okkar
á fræðslusljóranum fyrir norðan —
og viljum reyna að sjatla málin."
„Hins vegar hefur mér
ofboðið svo hræsnin,
skinhelgin, ódreng-
skapurinn og hrotta-
skapurinn í Qölmiðlum
landsins og ráðamönn-
um, sem hafa magnað
á skömmum tíma upp
eina æsilegustu galdra-
brennu seinni tíma, að
ég get hreint ekki setið
þegjandi undir því.“
Soflð saman
sitt í hvoru rúmi
REGUMATIC lagast að líkama hvers og eins.
Rúmbotninn stillir hver eftir þörfum og dýnan
gefur hæfilega eftir.
REGUMATIC dýnu er hægt að setja í flest
rúm.
ENGAR TVÆR MANNESKJUR
ERU EINS.
REGUMATIC MIÐAST VIÐ
ÞÍNAR ÞARFIR.