Morgunblaðið - 08.12.1988, Blaðsíða 43

8.
Ánnmarkar á nýju
hátekjuskattþrepi:
Mögulegt
talið að gera
skattinn
upp eftirá
HELSTU annmarkar á hátekju-
skattþrepi, að mati hagdeildar
Qármálaráðuneytisins, eru þeir
að sveiflukenndar tekjur laun-
þega valdi þvi að þeir lendi í
hærra þrepi einstaka mánuði án
tillits til meðaltekna, að þeir sem
fá laun frá mörgum launagreið-
endum kunni að sleppa undan
hátekjuþrepinu, og að enn meira
misræmi en nú er, geti orðið í
skattlagningu hjóna. Þó er talið
mögulegt að koma nýju skatt-
þrepi við í eftiráuppgjöri. Há-
tekjuskattþrep hefúr verið til
athugunar í sambandi við undir-
búning frumvarps um breytingar
á tekju- og eignaskatti.
Fjármálaráðuneytið telur að
fyrsta vandamálið mætti leysa með
því að reikna staðgreiðsluna alltaf
frá áramótum og tryggja með því
fulla nýtingu á lægra skattþrepinu
áður en launþegi fer í það hærra.
Annað vandamálið sé hægt að leysa
með því að gera einstaklingum skylt
að standa sjálfír skil á staðgreiðsl-
unni af hærra skattþrepinu ef þeir
vinna hjá fleiri en einum atvinnu-
rekanda.
Þriðja atriðið er talið erfiðara
úrlausnar, en talið er koma til
greina að miða efra skattþrepið við
hærri tekjur en ella, ef annað hjón-
anna hefur litlar tekjur.
Þá er talið mögulegt að setja
nýtt skattþrep sem gert yrði upp
eftirá, þótt það hefði í for með sér
að það skili ekki tekjum í ríkissjóð
á þessu ári. Þar komi helst þrennt
tii greina. í fyrsta lagi að setja inn
í lagafrumvarpið sérstakt ákvæði
um nýtt skattþrep, enda þótt nán-
ari útfærsla liggi ekki fyrir að svo
stöddu. í öðru lagi að gera grein
fyrir málinu í athugasemdum með
frumvarpinu og boða lagasetninbgu
fyrir þingslit næsta vor. í þriðja
lagi að lýsa því yfír, að nýtt skatt-
þrep verði tekið upp frá og með
árinu 1990 og tíminn notaður til
að undirbúa málið..
Svipmynd frá Alþingi. Fremst á myndinni takast þeir í hendur, Ólafúr G. Einarsson og Jón Sigurðsson og Qær ræða þeir Birgir ísleifúr
Gunnarsson, Eyjólfúr Konráð Jónsson og Þorsteinn Pálssón saman.
Eyjólfur Konráð Jónsson:
Skattarnir hækka verðlag
o g ýta undir kaupkröfur
Hvar eiga atvinnuvegirnir að taka tekjur til að mæta útgjaldaauka?
sem fyrir er í taprekstri, að taká^
tekjur til að mæta útgjaldaauka,
Fjögur af átta dagskrármálum
þingdeilda í gær fólu i sér aukna
skattheimtu, það er tekjuauka
fyrir ríkissjóð: 1) frumvarp um
breiðari skattstofíi og hækkun
vörugjalds, 2) frumvarp um tvö-
földun 'sérstaks eignaskatts á
verzlunar- og skrifstofúhúsnæði,
3) frumvarp um skattskyldu innl-
ánssto&iana og 4) frumvarp um
frestun á gildistöku ’ irðisauka-
skatts.
Kristin Halldórsdóttir
(Kvl/Rvk) sagði í umræðu um
hækkun vörugjaldsins, að fréttir
Guðmundur H. Garðarsson:
Ríkissljómin gerir ráð
fyrir kjaraskerðingu
Lækka laun sem hlutfall af þjóðartekjum?
Guðmundur H. Garðarsson
(S/Rvk) sagði í umræðu á Alþingi
um stöðu sjávarútvegsins að
skatta- og vörugjaldshækkanir,
sem ríkisstjómin stefiidi að, rýrðu
björ og ykju á rekstrarvanda at-
vinnuvega. Guðmundur vitnaði til
orða HaUdórs Asgrímssonar, sjáv-
arútvegsráðherra, um hlutfall
launa af þjóðartekjum, sem hann
taldi boða kaupmáttarlækkun
1989.
Orðrétt sagði Guðmundur H.
Garðarsson:
„Það var annað atriði í ræðu ráð-
herra sem ég kunni ekki við. Það
var þegar ráðherra var að tala um
hlutfall launa í vergum þjóðartekjum.
Hann sagði m.a. að hlutfallið hefði
verið 72,1% 1987, 73,6% 1988 en
árið 1989 myndi hlutfallið verða
væntanlega 72,3%. Það er greinilega
gert ráð fyrir ákveðinni kjaraskerð-
ingu. Ráðherra sagði sfðan að hjá
öðrum þjóðum væri þetta hlutfall
60-66% og undirstrikaði, að svo háu
hlutfalli, sem hann taldi að væri hjá
okkur íslendingum, gæti engin þjóð
staðið undir."
Guðmundur sagði það ljóst af
ræðu ráðherra að ríkisstjómin
stefndi að því að tryggja sinn hlut
með stórauknum opinberum álögum.
Það þýðir að minna verður eftir til
skiptanna út í atvinnulífinu. Það er
verið að þrengja stöðu fyrirtækjanna.
Og það á að lækka hlutfall launa f,
vergum þjóðartekjum.
fjölmiðla um samráð stjómar og
stjómarandstöðuflokka um efnisat-
riði skattafrumvarpa væm rangar.
Ekkert slfkt samráð hafí verið haft.
Hinsvegar hafí farið fram viðræður
um vinnulag. Samtök um Kvenna-
lista hafí óbundnar hendur til máls-
ins. Samtökin séu til viðræðu um
hækkun vörugjalds á sælgæti og
sæta drykki en mótfallin hækkun
gjaldsins í B- og C-liðum fmm-
varpsins, þ.e. á heimilstæki, bygg-
ingarvömr o.sv.fv.
Geir Haarde (S/Rvk) sagði m.a.
í umræðu um sama mál að á sama
tíma og samdráttur segði til sín í
atvinnulífínu, svo sem byggingaiðn-
aði og almennum iðnaði, eins og
fjöldauppsagnir fólks vitni gleggst
um, orki það tvímælis, að ýta undir
enn frekari samdrátt með hækkun
vömgjalds á aðföng iðnaðar og
byggingarvömr.
Ragnhildur Helgadóttir
(S/Rvk) benti m.a. á að afturvirk
ákvæði í bráðabirgðaákvæðum f
vömgjaldsftumvarpinu orki tvímæl-
is og þurfí endurskoðunar við. Hún
sagði það ótvírætt að hér væri á i
ferð verðhækkunarfmmvarp í
launaftystingu, sem bitnaði ekki
sízt á ungu fólki, sem væri að koma
upp eigin heimili.
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S/Rvk) sagði m.a.í umræðu um
skattskyldu innlánsstofnana í efri
deild, að ráðgerð aukin heildar-
skattheimta ríkissjóðs, upp á fímm
til sex milljarða króna, hækkaði
allt verðlag í landinu og ýtti þar
af leiðandi undir kaupkröfur.
Reynslan yrði enn sem fyrr sú, að
útgjöld hækkuðu umfram tekjur,
þegar áhrif skattastefnunnar væm
að fullu komin fram.
Eyjólfur sagði að ríki og sveitar-
félög stæðu undir þriðjungi launa-
kostnaðar í landinu en atvinnulífið
undir tveimur þriðju. Ríkið getur
mætt útgjaldaauka með enn nýrri
skattheimtu. En hvar á atvinnulífið,
spurði hann.
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(Kvl/Vl) taldi í umræðu um sama
mál að skattskylda innlánsstofnana
væri út af fyrir sig eðlileg. Hinsveg-
ar þurfí að kanna vel stöðu og
greiðslugetu ýmissa sjóða, sem
frumvarpinu væri ætlað að ná til.
Halldór Blöndal (S/Ne) taldi
óeðlilegt að sjóðir, sem nytu fram-
laga á fjárlögum til að sinna
ákveðnum verkefnum, féllu undir
skattheimtu af þessu tagi.
Albert Guðmundsson:
Trúlofun Alþýðubanda-
lags og Sj álfstæðisflokks
STUTTAR ÞINGFRETTIR
Fram hefur verið lagt stjómar-
frumvarp um ráðstafanir til jöfnun-
ar á námskostnaði. Fmmvarpið er
samið af nefnd sem Sverrir Her-
mannsson fyrrv. menntamálaráð-
herra skipaði, en formaður hennar
var Tómas Ingi Olrich, framhalds-
skólakennari.
Nefndin komst að þeirri niður-
stöðu að gildandi lög um jöfnun
námskostnaðar hafí þjónað tilgangi
sínum vel að ýmsu leyti og að áfram
beri að ^styðja gmndvallaratriði
þeirra. í frumvarpi því sem nefndin
samdi er reynt að setja lögunum
„með afdráttarlausari hætti en áður
var gert það markmið að veita styrk
nemendum, sem efnaleysi torveldar
nám.“ Þá er í frumvarpinu ákvæði,
sem miða að því að styrkir fylgi
fjárþörf á hveijum tíma. Að öðm
leyti þjónar frumvarpið þeim til-
gangi að laga lögin að breyttum
aðstæðum.
Fram hefur verið lögð tillaga til
þingsályktunar sem felur ríkis-
stjóminni að staðfesta fyrir íslands
hönd samning milli Danmerkur,
Finnlands, íslands, Noregs og
Svíþjóðar um stofnun norræns þró-
unarsjóðs.
Þá hefur verið lögð fram þings-
ályktunartillaga sem heimilar ríkis-
stjóminni að staðfesta fyrir íslands
hönd: 1) Samning milli Norðurlanda
í umræðu um frumvarp nm
frestun á gildistöku laga um virð-
isaukaskatt ítrekaði Þorsteinn
Pálsson formaður Sjálfstæðis-
flokksins kröfú um það að nefnd,
sem sett yrði í það að endurskoða
lögin, yrði skipuð fúlltrúum allra
þingfiokka. Ólafúr Ragnar
um sameiginlegan vinnumarkað
kennara í bóklegum greinum, list-,
verkmennta- og íþróttakennara og
sérkennara í grunnskólum, 2) sams-
konar samning um sameiginlegan
vinnumarkað kennara í framhalds-
skólutn.
Aðalheiður Bjamfreðsdóttir og
fleiri þingmenn Borgaraflokks
flytja tillögu til þingsályktunan
„Alþingi ályktar að skora á for-
sætisráðherra að fela Þjóðhags-
stofnun að gera úttekt á verðmæta-
gildi heimilisstarfa í þjóðfélaginu í
heild og meta gildi þeirra með til-
liti til þjóðartekna eins og þær em
reiknaðar í dag.“
Grímsson Qármálaráðherra tók
þeim tilmælum líklega. Ráðherra
sagði að hann ætti eftir að ræða
skipun nefúdarinnar við samráð-
herra, en þessi háttur á nefndar-
skipaninni væri að sínu mati eðli-
legur. Þorsteinn Pálsson þakkaði
ráðherranum jákvæðar undir-
tektír.
Þegar hér var komið kvaddi Al-
bert Guðmundsson formaður Borg-
araflokksins sér hljóðs og sagði að
þingmenn lifðu minnisstætt augna-
blik. Formenn Alþýðubandalags og
Sjáifstæðisflokks skiptust á ljúf-
mannlegum orðum. Ekki væri hörk-
unni fyrir að fara í gagnrýni for-
manns Sjálfstæðisflokksins. Hann
spurði hvort framundan væri önnur
pólitísk trúlofun. Fyrir skömmu
hafi Alþýðuflokkur og Framsóknar-
flokkur bundizt heitum. Ný sýndist
röðin komin að Alþýðubandalagi og
Sjálfstæðisflokki. Albert sagði
Borgaraflokkinn andvígan hækkun
vörugjalda að óbreyttum matar-
skattl
Þorsteinn Pálsson sagði það eitt,
hvem veg endurskoðunamefnd
væri skipuð, hitt annað, hvort menn
næðu saman um efnisatriði í endur-
skoðun.