Morgunblaðið - 09.12.1988, Blaðsíða 1

96 SIÐUR B/C
mtyttistlritoMfe
STOFNAÐ 1913
283. tbl. 76. árg.
FOSTUDAGUR 9. DESEMBER 1988
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Einn mesti landskjálfti aldarinnar ríður yfír Kákasuslýðveldi Sovétríkjanna:
Ottast er að 70.000 manns
hafi týnt lífi í skjálftanum
Sovéski Rauði krossinn sendir út beiðni um matvæli, flármuni og hjálpargögn
Moskvu. Genf. Reuter.
ÓTTAST var í gær að allt að 70.000 manns hefðu farist að morgni
miðvikudags í miklum jarðskjálfta sem reið yfir Sovétlýðveldið Arm-
eníu. í fréttum breska útvarpsins BBC í gærkvöldi sagði að talið
væri að um 80.000 manns hefðu slasast í náttúrhamforunum. Land-
skjálflinn, sem er sá mesti í 80 ár í Kákasusfjöllum, olli einnig tjóni
í nágrannalýðveldunum Georgíu og Azerbajdzhan og í Tyrklandi.
Sovéski Rauði krossinn sendi í gær hjálparbeiðni til Alþjóðasam-
bands Rauða kross félaga í Sviss. Var beðið um fjármuni, matvæli
og hjálpargögn. Líkt og öðrum landsfélögum barst beiðnin í gær-
kvöldi Rauða krossi íslands og verður ákvörðun tekin í dag með
hvaða hætti verður brugðist við henni. Hjálparstofiiun kirkjunnar
fékk í gær fyrirmæli frá Alkirkjuráðinu um að vera í viðbragðs-
stöðu og verður í dag ákveðið á hvern hátt komið verður nauðstödd-
um Armenum til hjálpar. í gærdag höfðu fjölmargar ríkisstjórnir
heims og alþjóðlegar hjálparstofiianir boðið Sovétmönnum aðstoð
sína og hafa Frakkar og Bretar þegar sent björgunarsveitir á vett-
vang. Míkhaíl Gorbatsjov Sovétleiðtogi, sem staddur var í New York-
borg, hætti við fyrirhugaða ferð sína til Kúbu og Bretlands og hélt
til Moskvu í gær þegar ljóst var hversu hrikalegar náttúruhamfarir
höfðu átt sér stað. Samkvæmt fréttum ffeuíers-fréttastofunnar í
gærkvöldi mældist landskjálftinn G,9 stig á RÍGhters-kvarða og varð
hans vart á jarðskjálftamælum í Reykjavík. Fjórum mínútum síðar
varð annar skjálfti sem mældist 5,8 á Richter.
Þúsundir manna, sumir enn á lífi
og hrópandi á hjálp, voru grafnar
undir rústum húsa í Armeníu. Þrír
ijórðu hlutar Lenínakan, næst-
stærstu borgar lýðveldisins, eyði-
lögðust í landskjálftanum. Blaða-
menn sovéska dagblaðsins Kos-
molskaja Pravda skýrðu frá því að
allar byggingar borgarinnar hærri
en átta hæða hefðu hrunið til
grunna og stæðu lágreistar bygg-
ingar einar upp úr eyðileggingunni.
Miklar skemmdir urðu einnig í
borginni Kírovakan og i bænum
Spítak hrundu skólar og verslanir
til grunna.
Landskjálftinn varð klukkan 6.41
á miðvikudagsmorgun, að íslensk-
um tíma, en afleiðingar hans urðu
ekki ljósar fyrr en um fimmleytið
í gærmorgun er Edúard She-
vardnadze, utanríkisráðherra Sov-
étríkjanna, tilkynnti á blaðamanna-
fundi, sem óvænt var boðað til í
New York, að Míkhaíl Gorbatsjov
Sovétleiðtogi hefði aflýst för sinni
til Kúbu og Bretlands. Gorbatsjov-
hjónin héldu frá New York til
Moskvu klukkan 17.45 í gær og
sagði Sovétleiðtoginn að það væri
siðferðileg skylda sín að stjóma
björgunarstarfinu á jarðskjálfta-
svæðinu.
Jevgeníj Tsjazov, heilbrigðis-
málaráðherra Sovétríkjanna, sem
fór með hópi lækna til Armeníu í
gær, sagði að þúsundir manna væm
grafnar undir rústum húsa á svæð-
inu. Torkom Manoogían, erkibiskup
armensku kirkjunnar í New York,
sagði að talið væri að 70.000 manns
hefðu farist og þúsundir manna
hefðu verið fluttar á sjúkrahús í
Jerevan, höfuðborg Armeníu, og í
borginni Etsjmíazín. Dagblaðið íz-
vestía skýrði frá því að 6.500 her-
menn hefðu verið sendir á skjálfta-
svæðið til hjálpar þeim 6.000 her-
mönnum, sem þar vom fyrir við
björgunarstörf.
Þegar fréttir af náttúmham-
fömnum tóku að skýrast hringdi
Ronald Reagan Bandaríkjaforseti
til New York og ræddi við Gorb-
atsjov Sovétleiðtoga. Vottaði forset-
inn honum samúð bandarísku þjóð-
arinnar og bauð aðstoð Bandaríkja-
manna við björgunarstörfin.
Að sögn starfsmanna Veðurstofu
íslands varð landskjálftans vart á
jarðskjálftamælum stofnunarinnar
í Reykjavík klukkan 6.50 á miðviku-
dagsmorgun. Það tók höggbylgjuna
um níu mínútur að berast til
Reylq'avíkur sem er í 5.000 kíló-
metra fjarlægð frá upptökum
skjálftans í Armeníu.
Sjá ennfremur fréttir á
miðopnu.

Björgunarmenn leita fórnarlamba í húsarústum í Armeníu. Ottast
er að 70.000 manns hafi týnt lífi í náttúruhamförunum. Sovéski
Rauði krossinn hefúr farið fram á aðstoð og munu Rauði kross
Islands og Hjálparstofiiun kirkjunnar í dag ákveða á hvern hátt
komið verður hinum nauðstöddu til hjálpar.
Knlght-Ridder Tribune News
Greinir á um inntak álykt-
ana Þjóðarráðs Palestínu
Túnisborg. Reuter.
YASSER Arafat, Ieiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínumanna (PLO),
sagði í gær að yfirlýsing palest-
ínsku sendinefiidarinnar í Stokk-
hólmi, sem birt var á miðvikudag,
væri rétt túlkun á ályktunum
fimdar Þjóðarráðs Palestinu í
síðustu viku. í yfirlýsingunni eru
ályktanimar túlkaðar sem viður-
kenning á tilvem ísraels sem ríkis.
Áður hafði talsmaður Þjóðarráðs-
ins, Abdul-Hamid al-Sayeh, sagt
að yfirlýsingin fæli ekki í sér laga-
lega viðurkenningu á tilverarétti
ísraelsrikis.
„Þjóðarráð Palestinu fellst á bæði
ríkin, ríki Palestínumanna og ríki
Gyðinga, ísrael," sagði Arafat eftir
fund hans með fimm bandarískum
gyðingum í Stokkhólmi á miðvikudag
og bætti við: „Er það ekki fullljóst?"
„Ég tel að yfírlýsing Arafats, eins
og fréttastofur skýra frá henni, sé
viðurkenning á tilveru ísraels en sé
ekki lagaleg viðurkenning," sagði
Abdul-Hamid al-Sayeh, talsmaður
Þjóðarráðs Palestínu, í Doha, höfuð-
borg Qatars. Hann sagði einnig að
Frelsissamtökin og Þjóðarráðið
myndu breyta afstöðu sinni yrðu
ályktanir Þjóðarráðsins sniðgengnar.
Sjá „Yfirlýsing um . . .“ábls. 33.

Reuter
Sex farast er herþota hrapar
SEX manns fórast í gær þegar bandarísk herþota hrapaði á
æfingu S eitt af íbúðarhverfúm iðnaðarbæjarins Reimscheid í
Vestur-Þýskalandi. Rúmlega 40 manns slösuðust, nokkrir alvar-
lega, og eldur kom upp í tugum húsa. Þotan var að æfa lágflug
í mikilli þoku og hafði farið af réttri leið þegar slysið varð. Vest-
ur-þýsk stjómvöld frestuðu þegar í stað lágflugsæfingum í landinu
til áramóta og hvöttu bandamenn sína S Atlantshafsbandalaginu
til að gera það sama. Slökkvilið borgarinnar réð niðurlögum elds-
ins fimm klukkustundum eftir flugslysið.
Ályktun Reykjavík-
urfundarins staðfest
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Atl-
antshafsbandalagsins birtu i gær
tillögur um umræðugrundvöll i
væntanlegum viðræðum S VSnar-
borg um takmörkun hefðbund-
inna vopna S Evrópu. í tillögunum
er ályktun fúndar utanríkisráð-
herra NATO-ríkja S júní á sfðasta
ári staðfest en S henni var lagt til
að hafiiar yrðu tvennar samninga-
viðræður um takmörkun hefð-
bundins vigbúnaðar.
Að auki leggja ráðherramir til að
í viðræðunum verði stefnt að helm-
ingsfækkun skriðdreka í Evrópu.
Gert er ráð fyrir því að viðræður
fari fram annars vegar á milli allra
23 aðildarríkja Varsjárbandalagsins
og NATO um jafnvægi og fækkun
hins hefðbundna herafla og hins veg-
ar á milli þeirra 35 ríkja sem tekið
hafa þátt í framhaldsftindum Ráð-
stefnu um öryggi og samvinnu í
Evrópu. Viðraeðumar munu verða
aðskildar og sjálfstæðar líkt og lagt
var til í ályktun fundarins í Reykjavík
á síðasta ári.
Sjá frétt á bls. 32.