Morgunblaðið - 09.12.1988, Blaðsíða 16

Garðurinn er ofan á heilsugæslustöðinni við Garðastræti. Gluggar Húsið að Vesturgötu 7 verður tilbúið undir tréverk og frágengið að utan í byrjun næsta árs. Gert er
á svefiiherbergjum eru opnanlegir en lokast við bruna eða straumrof. ráð fyrir að hægt sé að flytja inn í íbúðimar i ágúst 1989.
Ibúðir aldraðra
á Vesturgötu 7
eftir Guðmund Pálma
Kristinsson ogStefán
Hermannsson
Eins og kunnugt er, er
Reykjavíkurborg að láta byggja hús
á homi Vesturgötu og Garðastræt-
is. Húsið er óvenjulegt, enda ekki
von á öðru þegar tekið er tillit til
aðstæðna á þessum stað og þess
hve íjölbreytt not verða af húsinu.
í Iqollurum eru 110 bílastæði með
innkeyrslu frá Mjóstræti, á jarðhæð
við Garðastræti verður heilsugæslu-
stöð en þjónustumiðstöð fyrir aldr-
aða á sömu hæð Vesturgötumegin.
A efri hæðum eru svo 26 íbúðir
fyrir aldraða, og em þær nú tii
sölu hjá Reykjavíkurborg.
Töluverð umræða hefur verið að
undanfömu um þetta hús, einkum
þó íbúðimar, bæði í borgarstjóm
og í fjölmiðlum, þar sem nokkur
atriði hafa verið gagnrýnd óþarf-
lega. Þess vegna þykir tilefni til
nokkurra andsvara, og em því þess-
ar línur skrifaðar, en að hluta til
byggjast þær á greinargerðum sem
arkitektar og hönnuðir hússins hafa
lagt fram á hönnunartímanum.
Að okkar mati verður hér um að
ræða einhveijar bestu íbúðir sem
völ er á fyrir aldraða í Reykjavík.
Staðsetning er mjög góð, þægileg
gönguvegalengd um miðbæinn,
bílgeymslur til leigu í kjallara fyrir
þá sem nota bfl, þjónustumiðstöð
með matsal, setustofum, aðstöðu
til hreyfingar og fl. í sama húsi og
sömuleiðis heilsugæslustöð. Garð-
urinn verður mjög skjólgóður, en
helsta nýmælið em miklar gler-
byggingar bæði yfir inngangi, garð-
svölum og svalagöngum. Auka þær
mjög gildi íbúðanna, en útfærsla
þeirra hefur staðið mikið í kerfinu
eins og síðar verður vikið að.
Slíkar gleryfirbyggingar hafa
orðið mjög vinsælar á síðustu ámm,
ekki síst þar sem kalt er í veðri.
Þekkt em mörg ný hótel í ná-
grannalöndunum, þar sem þannig
er byggt að gluggar herbergja vísa
út í glerskála, t.d. hið glæsilega
Royal Garden Hotel í Þrándheimi.
I öllum íbúðunum verða loftræst
svefnherbergi. Hituðu lofti er blásið
inn, auk þess sem loft er sogað út
gegnum baðherbergi. Opnanlegir
gluggar em götumegin, en til að
forðast umferðarhávaða og truflun
var valið að snúa svefnherbergjum
inn að garðinum og fá þau þá birtu
gegnum glerskálana.
Gleryfirbyggðar svalir
Til að öryggi íbúðanna sé full-
nægjandi gagnvart bmna, þurfa
svefnherbergisgluggar að vera lok-
aðir eða þannig gerðir að þeir lok-
ist ef upp kemur eldur, reykur eða
straumrof. Vegna ákvæða í bygg-
ingarreglugerð um að svefnher-
bergisgluggar skuli vera opnanlegir
og athugasemda þar að lútandi í
byggingamefnd, breyttu hönnuðir
á tímabili útfærslunni þannig að
svalagangar væm yfirbyggðir en
að miklu leyti opnir og óupphitaðir.
Þetta eyðileggur stærsta kost hús-
anna og er óviðunandi lausn. Þeir
hafa nú fengið samþykkt Bmna-
málastofnunar á gluggabúnaði sem
gerir kleift að opna glugga inn í
glerbyggingamar. Verði straumrof
eða komi upp eldur í skála eða í
íbúð lokast glugginn.
Glerskálamir verða með opnan-
legum rennigluggum og í þaki
þeirra verða s.k. reyklúgur og
gluggar sem opnast ef of heitt verð-
ur. Nú hefur verið óskað eftir því
að byggingamefnd samþykki þetta
fyrirkomulag.
Stærð íbúða
Margar íbúðimar em yfír 53 fm
innan veggja og með svölum, en
sjö þær minnstu em 36 fm innan
veggja og án svala, en 66 fm með
sameign. Þessar íbúðir em auðvitað
litlar einstaklingsíbúðir. Þær em
minni heldur en minnstu íbúðirnar
í Bólstaðarhlíð, sem em gott dæmi
um söluíbúðir tengdar þjónustu-
kjama, en þær em í turnbyggingu
með lítilli sameign. Þær em hins
vegar mun stærri en einstaklingsí-
búðir t.d. á Droplaugarstöðum og
í Seljahlíð og staðsetning þeirra við
svalagang gerir þær bjartari.
Byggingarreglugerðin er „skrif-
uð fyrir" venjulegar íbúðabygging-
ar, og verður að túlkast með tilliti
til aðstæðna þegar sameign verður
stór hluti húss og auk þess er að-
gangur að matsal, setustofum o.fl.
Þetta hefur bygginganefnd haft í
huga þegar hún samþykkti stærð
íbúðanna.
Byggingarkostnaður
Aður en framkvæmdir hófust við
Vesturgötu 7 var gerð sundurliðuð
kostnaðaráætlun um byggingu
hússins.
Heildaráætlun var rúmar 396
milljónir króna færð upp til verðlags
í ágúst 1988.
Aætlunin er sundurliðuð þannig:
Hönnun verkfræðinga 22,6
Hönnun arkitekta 17,0
Eftirlit og umsjón 12,5
Opinbergjöld 14,0
Jarðvinna 11,4
Uppsteypa húss 87,7
Húsið tilbúið undir tréverk
og frágengið úti 107,1
Frágangur og innréttingar 85,9
Loftræstikerfi 20,0
Lyfta o.fl. 11,1
Lóð o g garður 6,9
Samtals 396,2 m.kr.
Hlutdeild íbúða er áætluð 33,9%
eða 134,3 m.kr. Meðalverð íbúða
er því 5,2 millj. kr. á sama verð-
lagi. Þessi áætlun hefur staðist nú
þegar húsið er rúmlega hálfbyggt.
Verð íbúðanna á Vesturgötu 7
er það sama og áætlunin gerði ráð
fyrir í upphafi. Ljóst var að þær
yrðu dýrari en ódýmstu íbúðir sem
byggðar em á markaðnum. Ástæð-
ur þessa em m.a. að húsið er flókið
vegna margháttaðs hlutverks, lagt
er í umhverfí húss, húsagerð, yfír-
byggingu svala og garð umfram
það sem gerist t.d. í nýjum hverf-
um. Húsið er vandað að allri gerð,
einangrað að utan, klætt grágrýtis-
hellum og vandaðri tréklæðningu.
Ennfremur er eirklæðning á þaki.
Gluggar og tréklæðning em úr
harðviði. Bmnaviðvömnarkerfí er í
hverri íbúð og tengist stjómstöð í
anddyri. Eins er sjúkrakallkerfí í
hverri íbúð og tengist það þjónustu-
miðstöð.
íbúðirnar em seldar á föstu verði
og em vextir á byggingartíma
reiknaðir í söluverði. Verð og stærð
íbúða kemur fram í meðfylgjandi
töflu.
Guðmundur Pálmi Kristinsson er
forstöðumaður byggingadeiidar
ogStefán Hermannsson eraðstoð-
arborgarverkfræðingur.
1. Flatarmál veggja m2 37,7 53,0 53,0 50,1 61,5 61,5 36,0 36,0 37,7 53,0 50,1 61,5 61,5 36,0 80,3
2. Flatarmál m. veggjum m2 42,5 58,3 58,3 57,1 68,2 68,6 39,8 39,8 42,9 58,3 58,1 69,9 68,6 39,8 98,3
3. Geymslur á 4. hæð m2 7,7 7,7 8,1 7,4 7,4 7,7 8,1 7,2 8,1 8,1 8,1 5,5 7,7 8,1 8,1
4. Hlutd. í sameign íbúða m2 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9 16,9
5. Hlutd. (sameign búss m2 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6
Heildarfl. (samanl. 2.-5.) m2 68,7 84,5 84,9 83,0 94,1 94,8 66,4 65,5 69,5 84,9 84,7 93,9 94,8 66,4 124,9
6. Stærð svala m2 7,1 10,8 10,8 7,7 7,1 10,8 7,7
Heildarfl. með svölum m2 75,8 95,3 95,7 90,7 76,6 95,7 92,4
Verð (þús. kr.) 4,400 5,950 5.970 5.840 6.380 6.370 4.060 4.040 4.450 6.110 6.000 6.450 6.440 4.150 7.950
Frá Ráðgjafarhópi
um nauðgunarmál
eftir Ragnheiði M.
Guðmundsdóttur
Ráðgjafarhópur um nauðgunar-
mál hefur starfað á vegum Samtaka
um kvennaathvarf síðan í nóvember
1984. Verksvið hópsins er einkum
að veita konum, sem hefur verið
nauðgað, ráðgjöf. Einnig að fræða
fólk um alvöru afbrotsins nauðgun-
ar og afleiðingar þess fýrir þoland-
ann. Þá hafa sjálfsvarnamámskeið
fyrir konur verið haldin á vegum
hópsins.
Konur sem hefur verið nauðgað,
geta leitað til ráðgjafarhópsins eftir
aðstoð og stuðningi hvort sem langt
eða stutt er síðan nauðgunin átti
sér stað. Hópurinn hefur komist að
samkomulagi við Rannsóknarlög-
reglu ríkisins um að stuðnings-
manneskja megi fylgja konu, sem
kærir nauðgun eða tilraun til
nauðgunar í skýrslutöku. Lögreglu-
mennimir eru fúsir að hringja í
ráðgjafa í gegnum Kvennaathvarfið
í Reykjavík ef kærandi óskar þess.
Einnig fer ráðgjafi með konum í
læknisskoðun, þegar þess er óskað.
Reynslan hefur sýnt okkur að þessi
stuðningur er mjög mikilvægur og
getur dregið úr áhrifum þess áfalls
sem konur verða óhjákvæmilega
fyrir ef þeim er nauðgað. Oft er
kona, sem kærir nauðgun, líka mjög
ráðvillt, og á erfítt með að átta sig
á hvemig málin ganga fyrir sig í
kerfínu. Þess vegna er gott að hafa
einhvem hjá sér sem getur útskýrt
og gefíð holl ráð. Það skal tekið
fram að þessi aðstoð er ókeypis.
Þáttur í fræðslustarfí ráðgjafar-
hópsins var að gefa út bæklinginn
„Það kemur ekkert fyrir mig“ og
var honum dreift um allt land.
Hægt er að fá upplýsingabækling
þennan á skrifstofu Samtaka um
kvennaathvarf á Vesturgötu 3. I
bæklingnum segir m.a.:
„Hvað á kona eða stúlka, sem
hefur orðið fyrir nauðgun að gera?
„Nefndin leg-gnr til ad
komið verði á fót neyð-
armóttöku fyrir þá sem
hafa orðið fyrir nauðg--
un eða nauðgunartil-
raun.“
— Hún getur kært til Rann-
sóknarlögreglu ríkisins í síma
91—44000 eða til lögreglu við-
komandi umdæmis utan höfuð-
borgarsvæðisins. Rannsóknarlög-
regla ríkisins sér um að útvega
ráðgjafa í gegnum Kvennaat-
hvarfið í Reykjavík, ef konan
óskar þess.
— Hún getur snúið sér beint
tii Kvennaathvarfsins í Reykjavík
í síma 91-21205. Þar er vakt allan
sólarhringinn.
Áríðandi er að konan fari í
læknisskoðun sem fyrst, hvort
sem hún ákveður að kæra eða
ekki. Ákveði konan að kæra er
mikilvægt að hún þvoi sér ekki,
skipti ekki um föt og breyti engu
þar sem atburðurinn átti sér stað.
Þessi atriði geta haft sönnunar-
gildi fyrir lögreglu."
Nú hefur nefnd sú, sem kannað
hefur meðferð nauðgunarmála inn-
an kerfisins, skilað niðurstöðum
sínum og fylgja skýrslu þeirri tillög-
ur til úrbóta. Nefndin leggur til að
komið verði á fót neyðarmóttöku
fyrir þá sem hafa orðið fyrir nauðg-
un eða nauðgunartilraun. Þar verði
hægt að fá samræmda þjónustu
fyrir þolendur slíkra ofbeldisglæpa.
Vonandi verður ekki langt að bíða
opnunar neyðarmóttökunnar og
væntir Ráðgjafarhópur um nauðg-
unarmál þess að eiga gott samstarf
við hana.
Höfundur starfar í Ráðgjafarhópi
um nauðgunarmál.