Morgunblaðið - 16.03.1989, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MARZ 1989
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bergstaðastrœti 6a og 6c voru rifin en þau stóðu í vegi fyrir bifreiðageymslu, sem reist verður
við Bergstaðastræti.
Jarðvinna fyrir bílageymslu:
Buðu 50% af kostnaðaráætlun
TILBOÐ hafa verið opnuð í
jarðvinnu fyrir bifreiða-
geymslu á lóð ofan við Iðnaðar-
mannahúsið á milli Hallveig-
arstígs og Bergstaðastrætis.
Lægst bauð Fjarðarverk hf.,
rúmar 5 milljónir króna, og er
það 49,8% af kostnaðaráætlun.
Hæst var boðið rúmar 14 millj-
ónir. Eliefu tílboð bárust f verk-
ið.
„Þama á að rísa opin bifreiða-
geymsla á þremur hæðum," sagði
Guðmundur Pálmi Kristinsson
yfirverkfræðingur byggingar-
deildar borgarverkfræðings. „Ek-
ið verður inn á neðstu hæðina frá
Hallveigarstíg og þarf að sprengja
fyrir þeirri hæð en síðan verður
ekið inn á hinar hæðimar frá
Bergstaðarstræti."
Tvö hús á lóðinni urðu að víkja,
Bergstaðastræti 6a og 6c.
Gjaldþrot Kjötmiðstöðvarinnar:
450 kröflir fyrir um
V2 milljarð króna
FYRSTI skiptafundur í þrotabúi Kjötmiðstöðvarinnar var haldinn í
gær. Um 450 kröfúm hefiir verið lýst i búið fyrir um 400 milljónir
króna. Að auki gerði aðaleigandi fyrirtækisins 107 milljóna kröfii vegna
persónulegra ábyrgða fyrir reksturinn en henni hafnaði skiptafúndur.
Helstu eignir búsins em kaup- réttarfyrirvara á kaupsamningi um
samningar fyrir um 137 milljónir
vegna sölu á verslunum í Reykjavík
og Garðabæ og útistandandi skuldir
en vegna óreiðu í bókhaldi er upphæð
þeirra óljós. Að sögn Hlöðvers Kjart-
anssonar bústjóra stendur nú yfir
endurskoðun á bókhaldi Kjötmið-
stöðvarinnar.
Þeir aðilar sem keyptu Veitinga-
manninn, dótturfyrirtæki Kjötmið-
stöðvarinnar, í upphafi síðasta árs
hafa, samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins kært stjóm Kjötmiðstöðvar-
innar vegna sölunnar en þeim vom
seld tæki til rekstrarins sem vom á
kaupleigu og þvi ekki í eigu seljan-
dans. Skuldabréf sem gengu milli
aðila við viðskiptin munu einnig hafa
verið tryggð með veði í þessum tækj-
um.
Tollstjóri gerir 66 milljóna kröfu
í þrotabúið vegna söluskatts. Gjald-
heimtur í Reykjavík og Garðabæ
gera alls um 38 milljóna kröfur, þar
af um 5 milljónir vegna skilaskyldrar
staðgreiðslu skatta. Forgangskröfur
nema um 36 milljónum króna. Kröf-
ur utan skuldaraðar em um 56 millj-
ónir króna og tilkomnar vegna eigna-
kaup á versluninni í Garðabæ. Flest-
ir almennir kröfuhafar em heildsölu-
fyrirtæki og þjónustuaðilar.
Hlöðver Kjartansson bústjóri þrota-
búsins sagði í samtali við Morgun-
blaðið að mörg ár muni líða uns út-
hlutað verður til kröfuhafa, meðal
annars vegna þess að greiðslu
skuldabréfa vegna sölu verslananna
í Reykjavík og Garðabæ ljúki ekki
fyrr en 1995. Hann sagði að enn
hefði aðeins verið kannað bókhald á
greiðslustöðvunartímanum og þar
hefði ekkert komið til sem gæfi til-
efni til afskipta ríkissaksóknara.
Breytingar á skattalögum fyrirtækja:
VSÍ segir skatta fyrirtækja
hækka um allt að 70 prósent
*
Skattbyrðin að verða með þeim þyngstu í Evrópu, segir VSI
Hagfræðingar Vinnuveitendasambands íslands telja, að skattbyrði
fyrirtækja á Islandi sé nú að verða með þeim þyngstu í Evrópu en
hafi til skamms tíma verið í meðallagi. Hafa þeir reiknað út að breyt-
ingar á skattalögunum um síðustu áramót jafngilda þvi að tekjuskatt-
ar fyrirtækja hafi hækkað úr 48% í 69%. Segja þeir að skattalögin
séu veigamikill þáttur í skýringu á lakri eiginfjárstöðu og smæð
íslenskra fyrirtækja. M.a hvetji hærri tekjuskattur fyrirtækja en
einstaklinga fyrirtækin til að greiða hagnað út sem arð, í stað þess
að halda honum eftir í rekstri.
Breytingar á sköttum fyrirtækja
voru þær helstar, að tekjuskatt-
prósentan var hækkuð úr 48% í
50%. Afskriftareglur voru þrengd-
ar, heimild til að leggja hagnað til
hliðar í fjárfestingarsjóð var lækkuð
um helming og eignarskattar voru
hækkaðir. Hannes G. Sigurðsson
og Ólafur Hjálmarsson hagfræðing-
ar VSÍ könnuðu áhrif skattkerfis-
breytinganna á 50 fyrirtæki í
iandinu í ýmsum rekstri og af mis-
munandi stærð.
Voru upplýsingamar unnar úr
skattframtölum 1988 um rekstur
ársins 1987, og bomar saman
tekju- og eignarskattsgreiðslur
samkvæmt núgildandi skattalögum
og þeim sem áður giltu. Komust
þeir að þeirri niðurstöðu að skatt-
greiðslur þessara fyrirtækja hefðu
hækkað um 56,5% eða um 137,7
milljónir króna að öðm óbreyttu.
Aðeins helmingur fyrirtæícjanna
í úrtakinu greiddi tekjuskatta á
síðasta ári, vegna slakrar afkomu
áirið 1987. Til að finna út dæmi-
gerða tekjuskattshækkun hjá fyrir-
tækjum beittu hagfræðingamir
þeirri aðferð, að taka einungis mið
af hækkun skatthlutfalls og lækkun
á afskriftum og framlagi í fjárfest-
Loðnukvotinn
næst með glans
- segir Ástráður Ingvarsson
„LOÐNUKVÓTINN næst með glans,“ sagði Ástráður Ingvarsson,
starfsmaður loðnunefiidar, í samtali við Morgunblaðið í gær,
miðvikudag. Á miðnætti aðfaranótt miðvikudags var búið að til-
kynna um veiðar á 801.618 tonnum af loðnu á vertíðinni en leyfi-
legt er að veiða 922 þúsund tonn. Á þriðjudag var tilkynnt um
samtals 12.490 tonna afia.
í gærmorgun tilkynnti Háberg
um 630 tonn til Grindavíkur og
Gullberg 620 til Neskaupstaðar
en síðdegis í gær var bræla á
miðunum.
Frá hádegi á þriðjudag til mið-
nættis aðfaranótt miðvikudags til-
kynntu þessi skip um afla: Höfr-
ungur 900 tonn til Neskaupstað-
ar, Björg Jónsdóttir 540 til Hafn-
ar í Homafírði, Rauðsey 600 til
SeyðisQarðar, Húnaröst 600 til
Raufarhafnar, Sighvatur Bjama-
son 680 til Skotlands, Guðrún
Þorkelsdóttir 720 til Eskifjarðar,
Víkurberg 570 til útlanda, Víking-
ur 1.300 til Akraness, Sigurður
1.400 til Vestmannaeyja, Pétur
Jónsson 1.050 til Reykjavíkur og
Hákon 980 til Siglufjarðar.
ingarsjóð. Miðað við það hækkaði
svokallaður virkur skattur að jafn-
aði úr 33,6% í 48,3%. Til saman-
burðar nefndu hagfræðingamir, að
þótt jaðarskattur í Svíþjóð sé 52%,
væri virkur skattur fyrirtækja um
17% ef þau nýttu sér alla þá mögu-
leika sem þarlend skattalög bjóða
upp á.
Atvinnugreinar komu misjafíit
út úr skattalagabreytingunum.
Tekjuskattshækkun varð einna
mest hjá sjávarútvegsfyrirtækjum,
eða 69%, vegna þess að hertar af-
skriftareglur komu harðast niður á
þeim. Tekjuskattshækkun var
minnst hjá verslunarfyrirtækjum
eða 27%. Hins vegar hækkuðu eign-
arskattar þeirra mest eða um 71%,
m.a. vegna þess að sérstakur skatt-
ur á verslunar- og skrifstofuhús-
næði var tvöfaldaður. í athuguninni
kom einnig fram, að stóru fyrirtæk-
in bera meirihluta heildarskatt-
byrðar fyrirtækja.
Breytingamar á skattalögum
fyrir fyrirtæki eru afturvirkar,
þannig að þær gilda fyrir síðasta
ár. Hagfræðingar VSÍ gagnrýndu
þetta m.a. vegna þess að fyrirtæki
gætu ekki gert áætlanir miðað við
ríkjandi ástand hverju sinni. Sögðu
þeir að breytingamar á skattalög-
unum hefðu verið gerðar á stuttum
tíma og af vanþekkingu, og ekki
hefði verið reynt að q'á fyrir afleið-
ingamar.
„Það er verið að hækka skatta
vegna tekjuvanda ríkissjóðs, sem
stafar af samdrætti í afvinnulífínu
á síðasta ári, og skattahækkanimar
draga enn úr möguleikum atvinnu-
lífsins. Á sama tíma er verið að
lækka tekjuskatta á fyrirtæki í
flestum vestrænum löndum. Þetta
er enn eitt dæmið um hvemig land-
inu er stjómað í fumi, fáti og vit-
leysu," sagði Hannes G. Sigurðsson
hagfræðingur VSÍ.
Sólfeerverð-
laun fyrir
gosdósirnar
SÓL hf. hefúr fengið verðlaun
frá norrænu samtökunum
SES (Samarbeidsorganisa-
sjonen for Emballasje-
spörsmaal í Skandinavia) fyr-
ir dósimar, sem fyrirtækið
notar undir gosdrykkjafram-
leiðslu sina. Þetta er i fyrsta
sinn sem islenskt fyrirtæki
hlýtur þessi verðlaun, sem
nefiiast Scanstar-verðlaunin.
SES-samtökin hafa haldið
Scanstar-samkeppni um umbúð-
ir frá 1969, eða í 20 ár. Rétt til
þátttöku eiga öll norræn fyrir-
tæki, bæði umbúðaframleiðend-
ur og notendur umbúða og að
þessu sinni fengu níu fyrirtæki
verðlaun, af þeim sextíu sem
þátt tóku í samkeppninni.
Davíð Scheving Thorsteins-
son, forstjóri Sólar hf., sagði að
fyrirtækið fengi verðlaun þessi
sem umbúðaframleiðandi. Dósir
Sólar hf. eru teiknaðar í Japan,
en miðar á þeim hannaðir af
Auglýsingastofunni GBB. Davíð
sagði að það sem væri ánægju-
legast við þessi verðlaun væri
að nú fengi íslenskt fyrirtæki
þau í fyrsta sinn. Það þýddi að
loksins væri farið að taka mark
á íslenskri framleiðslu á þessu
sviði á hinum Norðurlöndunum.
Innlánsaukning hjá viðskiptabönkunum 1988, Verslunarbankinn
lengst til vinstri, þá Búnaðarbankinn, Landsbankinn, Samvinnubank-
inn, Útvegsbankinn, Alþýðubankinn og Iðnaðarbankinn.
Innlán viðskiptabankanna í fyrra:
Mest aukning hjá Verslunarbanka
INNLÁN hjá viðskiptabönkunum
jukust mest hjá Verslunarbankan-
um á síðastliðnu ári eða um 28,9%
en alls varð aukning þeirra 23,9%.
Útlán jukust um 30,7% á árinu og
mest um 37,2% hjá Alþýðubankan-
um. Vaxandi rekstrarhalli ríkis-
gjóðs og versnandi rekstrarskil-
yrði útflutnings-
atvinnuveganna veldur mestu rnn
aukningu útlána á árinu. Greini-
lega dró úr sparifjármyndun á
siðastliðnu ári vegna óhagstæðrar
tekjuþróunar en einnig gætti auk-
innar samkeppni um sparifé, m.a.
frá fjármálafyrirtækjum utan
bankakerfisins.
Innlán á síðastliðnu ári jukust hjá
einstökum viðskiptabönkum sem hér
segir: Landsbankinn 24,1%, Útvegs-
bankinn 21,4%, Búnaðarbankinn
26,9%, Iðnaðarbankinn 18,2%, Versl-
unarbankinn 28,9%, Samvinnubank-
inn 23% og Alþýðubankinn 18,9%.
Innlánsstofnanir hafa mætt vaxandi
samkeppni með útgáfu bankabréfa
sem hafa verulega þýðingu í öflun
ráðstöfunaríjár hjá einstökum bönk-
um. Ekki tókst hins vegar að afla
nákvæmra talna yfir aukningu
bankabréfa. Útlán jukust sem hér
segir: Landsbankinn 31,4%, Útvegs-
bankinn 19,1%, Búnaðarbankinn
33,3%, Iðnaðarbankinn 29,9%, Versl-
unarbankinn 29,4%, Samvinnubank-
inn 34,7% og Alþýðubankinn 37,2%.